Video

Bản trích

Tương lai của nhân loại có vẻ rất bấp bênh.

Biến đổi khí hậu, chia rẽ chính trị, lòng tham và sự thất bại của chúng ta

khiến cho rất khó để tìm thấy được điểm tích cực của nhân loại

và vì vậy nhiều người nghĩ rằng tận thế đang cận kề.

Nhưng con người vẫn luôn nghĩ rằng họ sống trong thời tận thế.

Thế hệ nào cũng cho rằng họ đủ quan trọng để chứng kiến ngày tận thế

và sau đó cuộc sống vẫn cứ tiếp diễn.

Đây là một vấn đề bởi vì nó gây ra những suy nghĩ ngắn hạn

và ngăn cản chúng ta trong việc tạo ra một thế giới hoàn hảo cho chúng ta và hậu duệ của chúng ta.

Điều khiến cho vấn đề trở nên tệ hơn

là chúng ta có thể đang sống trong giai đoạn cực kỳ nguy cấp trong lịch sử của nhân loại.

Để hiểu tại sao, hãy nhìn vào cánh cửa thời gian của nhân loại và tự hỏi:

Khi nào thì con người cuối cùng được sinh ra và có bao nhiêu người sẽ có thể tồn tại?

Những ước lượng này đi kèm với rất nhiều sự không chắc chắn, nên là đừng có quá tin vào chúng.

Để biết được có bao nhiêu con người sẽ tồn tại, hãy cùng xem xem có bao nhiêu người đã từng sống.

Loài người hiện đại xuất hiện vào khoảng 200 nghìn năm trước.

Họ đặc biệt giỏi trong việc làm đồ dùng, kể chuyện, suy nghĩ trừu tượng,

lập kế hoạch và làm việc cùng nhau trong những nhóm lớn bên ngoài gia đình của họ.

Dù vậy, số lượng con người vẫn còn rất ít.

Thức ăn thì khan hiếm, sinh tồn rất khó, và tuổi thọ trung bình thì thấp.

Phải mất đến 150,000 năm để dân số của chúng ta tăng lên đến 2 triệu người.

Những cải tiến xuất hiện dần dần và cuối cùng dẫn đến cuộc cách mạng nông nghiệp,

có lẽ là bước tiến lớn nhất trong lịch sử nhân loại.

Đây là khi mà dân số bắt đầu tăng nhanh.

Mất thêm 10,000 năm nữa để dân số chạm mốc 300 triệu người.

Nhưng mức tăng ấy không là gì so với cuộc cách mạng công nghiệp.

Vào năm 1800, có 1 tỷ người sinh sống.

Dân số nhân loại tăng gấp đôi chỉ trong vòng 120 năm, và gấp đôi lần nữa chỉ trong 50 năm.

Hiện nay, chúng ta đang ở mốc 8 tỷ người.

Tổng cộng, trong vòng 200,000 năm trở lại đây, có khoảng 117 tỷ người

đã từng được sinh ra và sinh sống, và 109 tỷ người đã chết.

Điều này có nghĩa là khoảng 7% số người đã từng sống đang sống tại thời điểm hiện tại.

Nhiều tương đương với số người được sinh ra trong 150,000 năm đầu tiên của nhân loại.

Cứ mỗi phút, 270 đứa trẻ mới gia nhập bữa tiệc.

Nhưng không chỉ là có nhiều người hơn,

chưa bao giờ chúng ta lại sống mạnh khoẻ, sung túc hay thọ hơn bây giờ.

Với mức sống ngày càng cao, tỷ lệ sinh của chúng ta giảm mạnh.

Liên Hợp Quốc dự báo đến năm 2100, chúng ta sẽ chạm đỉnh dân số,

và sẽ có 125 triệu người được sinh ra mỗi năm.

Rất ít khả năng là tỷ lệ sinh sẽ giữ ổn định mãi,

nhưng hãy cùng giả sử là thế để đơn giản hoá thí nghiệm tưởng tượng của chúng ta.

Bao nhiêu người sẽ tồn tại trong tương lai phụ thuộc vào thời điểm mà chúng ta biến mất.

Và tại đây, chúng ta gặp phải rất nhiều sự bất trắc.

Chúng ta có thể tự huỷ diệt bản thân bằng chính những phát minh của chúng ta,

nhưng chúng ta cũng có thể tìm ra giải pháp để đẩy lùi những mối nguy hiểm thảm khốc.

Chúng ta có thể đẩy hướng của một thiên thạch chết người,

nhưng chúng ta cũng phát minh ra vũ khí hạt nhân.

Chúng ta tìm ra thuốc kháng sinh,

nhưng cũng có thể lây lan bệnh dịch ra khắp thế giới chỉ trong vòng vài ngày.

Hệ thống công nghiệp của chúng ta đem lại mức sống cao khó tin,

nhưng đồng thời cũng làm biến đổi bầu khí quyển.

Rất khó để khẳng định rằng liệu trí thông minh của con người sẽ kéo dài hay rút ngắn tuổi thọ của nhân loại.

Nếu mọi thứ trở nên tồi tệ, ngày tàn của chúng ta có thể đến một cách bất ngờ.

Nhưng nếu chúng ta có thể né tránh nó, chúng ta có thể ở lại trong một khoảng thời gian lâu hơn.

Vậy nên ứng với mỗi ngày mà chúng ta không huỷ hoại bản thân,

hằng hà sa số số lượng người có thể sẽ có được sự sống.

Chúng ta đang nói tới bao nhiêu người cơ?

Nó còn phụ thuộc vào giống loài của chúng ta có thể bành trướng bao xa.

VIỄN CẢNH 1: Con người sẽ không bao giờ rời khỏi Trái Đất

Nếu như chúng ta ở lại trên hành tinh, một thước đo tốt để có thể đem ra so sánh

là tốc độ tuyệt chủng của các loài động vật chúng ta thu thập được từ dữ liệu hoá thạch.

Độ tuổi trung bình của các loài động vật có vú rơi vào khoảng 1 triệu năm,

với một số có thể sống lâu tới 10 triệu năm.

Người họ hàng gần Homo erectus của chúng ta sống sót trong khoảng 1.9 triệu năm.

Hãy cùng khiêm tốn một chút và giả sử con người sẽ sống trong khoảng 1 triệu năm,

tức là chúng ta còn tới 800,000 năm nữa để ăn chơi hưởng lạc.

Giả sử tỷ lệ sinh giữ ổn định ở mức 125 triệu người 1 năm,

điều này có nghĩa là sẽ có tới 100 nghìn tỷ người đang đợi để được sinh ra.

Gấp 850 lần số người đã từng sống.

Tức là số người hiện đang sống sẽ chỉ chiếm 0.008% tổng số người có thể tồn tại.

Hãy nghĩ về điều này một chút.

Thay vì sống trong giai đoạn cuối của một thời hỗn loạn chính là quá khứ của chúng ta,

điều này có nghĩa là bạn đang sống trong thời sơ khai của một thứ gì đó to lớn.

Phần mở đầu của câu chuyện loài người, thay vì là phần kết.

Cảm giác rất là khác biệt, đúng không nào?

Và đó mới chỉ là ước lượng bi quan nhất mà thôi.

Nếu như chúng ta có thể sống lâu như những loài thú thành công nhất,

số lượng người trong tương lai chưa được sinh ra sẽ tăng lên đến 1.2 triệu tỷ người.

Và ngay cả con số này cũng còn kém xa so với khả năng của con người.

Khi Mặt Trời ngày càng trở nên nóng hơn và sáng hơn,

Trái Đất sẽ giữ được sự sống trong vòng 500 triệu năm tới,

trao cho nhiều “người tiềm tàng” hơn nữa cơ hội để trở thành “người thực sự”.

Và giờ, hãy cùng nghĩ lớn hơn nào.

VIỄN CẢNH 2: Con người sẽ rời khỏi Trái Đất.

Chúng ta đi từ việc tôn thờ Mặt Trăng, đến việc bước đi trên nó,

nên là ai biết được chúng ta có thể tiến bao xa?

Nếu chúng ta không tuyệt chủng trong vòng vài trăm năm tới,

những ý tưởng mà ngày nay có vẻ rất hoang đường

trở thành những sự cân nhắc nghiêm túc.

Nếu như chúng ta có cơ hội để có thể sống sót trong vòng vài triệu năm tới,

thì chúng ta có thể mở rộng sang các hành tinh khác hoặc là các thế giới nhân tạo của chúng ta.

Sự sống cần 3 thứ: Một bề mặt, tài nguyên và năng lượng.

Mặt Trời của chúng ta cung cấp năng lượng trong hàng tỷ năm tới

và lượng nước và nguyên liệu trôi nổi trong Vành đai Tiểu hành tinh và Kuiper nhiều tới mức

chúng ta có thể nuôi sống lượng dân số gấp nhiều lần dân số hiện tại.

Thay vì sống trên các hành tinh, chúng ta có thể sẽ xây dựng các thế giới và môi trường sống nhân tạo.

Với lượng tài nguyên và năng lượng phong phú, chúng ta có thể thử nghiệm nhiều kiểu xã hội và lối sống khác nhau.

Một nền văn minh được kết nối chặt chẽ trải dài khắp Hệ Mặt Trời

sẽ là nền tảng cho sự tồn tại của một lượng người lớn không thể tả,

gấp hàng tỷ lần so với việc chỉ ở trên Trái Đất,

ngay cả khi chúng ta chỉ tồn tại trong vài triệu năm.

Tương lai này không nhất thiết phải nghiệt ngã và đen tối

như những tác phẩm khoa học viễn tưởng thường hay mô tả.

Với hàng triệu tỷ người đang đợi để được sinh ra,

chúng ta sẽ có hàng tỷ bác sỹ cùng nghiên cứu để chữa ung thư,

hàng tỷ chuyên gia cùng nghiên cứu giải quyết vấn nạn nghèo đói,

và hàng tỷ nhà phát triển trò chơi điện tử để cho cuộc đời trở nên vui vẻ hơn.

Càng nhiều người hơn có thể đồng nghĩa với càng nhiều sự tiến bộ hơn.

Một điểm cộng nữa của việc rời bỏ Trái Đất và mở rộng ra

là chúng ta sẽ khó có thể bị xoá sổ hoàn toàn hơn

bởi lẽ bạn phải cần có một thảm hoạ quy mô của cả Hệ Mặt Trời để có thể giết hết mọi người.

Vậy nên ngoại trừ những vụ nổ siêu tân tinh hoặc vụ nổ tia gamma gần đó,

nhân loại sẽ khá an toàn khỏi sự tuyệt chủng, có thể là trong hàng tỷ năm.

Nếu như chúng ta có thể sống sót lâu đến mức ấy,

sự tiến hoá chậm hoặc kỹ thuật di truyền có thể tách chúng ta thành nhiều loài khác nhau,

hoặc chúng ta có thể cố tình giữ chính chúng ta giống như hiện tại.

Vậy nên về vấn đề đó, từ giờ chúng ta sẽ chỉ nói về “người” không thôi thay vì “con người”.

Được rồi. Hãy cùng nghĩ lớn hơn nữa nào.

VIỄN CẢNH 3: Những người tương lai rời khỏi Hệ Mặt Trời.

Dù cho Hệ Mặt Trời có to lớn cỡ nào,

nó cũng chỉ là 1 trong hàng tỷ các hệ sao trong Dải Ngân Hà.

Nếu những người tương lai có thể thuộc địa hoá khoảng 100 tỷ ngôi sao,

và sống ở đó trong 10 tỷ năm, với mỗi sao sinh ra khoảng 100 triệu đứa trẻ 1 năm,

thì có thể sẽ có đến 100 octillion (1 octillion = 10^27) mạng sống trong tương lai.

Đó là số 1 theo sau bởi 29 chữ số 0. 100 tỷ tỷ tỷ mạng sống.

Chúng ta có thể tăng con số này lên bao nhiêu cũng được.

Thiên hà Tiên Nữ sẽ hợp nhất với Dải Ngân Hà, thêm vào khoảng 1 nghìn tỷ ngôi sao để cho chúng ta sinh sống.

Những ngôi sao lùn đỏ sẽ còn hoạt động trong vòng 1 nghìn tỷ năm nữa

và các nền văn minh tương lai thậm chí có thể tìm ra nguồn năng lượng

cho môi trường sống của họ xung quanh các lỗ đen.

Một nền văn minh đủ tân tiến của các hậu duệ của chúng ta

có thể sẽ cố gắng để vươn tới các cụm thiên hà khác.

Trong khi những con số này lớn không thể mô tả được,

chúng thậm chí còn không thể ước lượng hết được số cá thể chưa được sinh ra.

Nếu chúng ta chia tổng lượng năng lượng có sẵn trong một thiên hà cho mức năng lượng cần thiết của một người,

thì chúng ta sẽ có được 1 tredecillion (10^42) sinh mạng tiềm tàng.

1 triệu tỷ tỷ tỷ tỷ người.

KẾT LUẬN

Mong rằng một điều rõ ràng là nếu chúng ta không tự huỷ diệt bản thân trong vòng vài thế kỷ hoặc thiên niên kỷ tới,

gần như tất cả những người có thể tồn tại sẽ tồn tại trong tương lai.

Giờ hãy quay lại với chúng ta, tại thời điểm hiện tại.

Chúng ta đang sống trong một thời điểm quan trong của lịch sử loài người,

với những tiềm năng không thể tin được trong lòng bàn tay.

Tiềm năng về công nghệ, môi trường và xã hội.

Việc chúng ta đang làm ảnh hưởng trực tiếp tới những ai chưa tồn tại.

Vậy nên trong khi có thể không hợp lý khi nghĩ về tương lai dài hạn của nhân loại với đầy lạc quan,

hay chỉ nghĩ về nó không thôi,

có lẽ nó đã cho bạn thấy một vài góc nhìn.

Nếu chúng ta làm hỏng hiện tại, vô số người sẽ không thể tồn tại.

Hàng triệu tỷ sinh mạng đang được định đoạt bởi chúng ta.

Ngay cả với những ước lượng khiêm tốn nhất,

những người chưa được sinh ra vẫn là nhóm người lớn nhất,

cũng là nhóm người không được đại diện nhất.

Ai đó được sinh ra trong một nghìn năm hay một triệu năm

phụ thuộc sâu sắc vào chúng ta ngày hôm nay để có thể tồn tại.

Đây là lý do tại sao việc nghĩ đến tương lai xa là rất quan trọng

và tại sao sự hiện diện của chúng ta lại quan trọng đến vậy,

tại sao việc chúng ta làm ngày hôm nay có ảnh hưởng đến vậy.

Một ngày nào đó, con người cuối cùng sẽ được sinh ra.

Chúng ta sẽ không biết là khi nào.

Nhưng nếu chúng ta thay đổi quan điểm từ việc sống trong phần kết

của câu chuyện loài người sang sống trong phần mở đầu,

chúng ta có thể xây dựng một thế giới tuyệt vời

không chỉ cho chúng ta và cho họ, mà còn cho vô số người khác nữa.

THÔNG BÁO LỚN:

Chúng tôi đã khởi động Kurzgesagt trong 6 ngôn ngữ mới:

Tiếng Ả Rập, tiếng Bồ Đào Nha Brazil, tiếng Pháp,

tiếng Hindi, tiếng Nhật và tiếng Hàn,

cùng với kênh tiếng Anh, tiếng Đức và tiếng Tây Ban Nha của chúng tôi,

mang theo những cái nhìn mới và tình yêu khoa học tới càng nhiều người càng tốt,

đặc biệt là với các ngôn ngữ không có đủ nhân lực

bởi vì việc dịch sang chúng không mang lại nhiều lợi nhuận.

Nếu như có đủ người xem, chúng tôi mong rằng có thể tiếp tục duy trì hoạt động của chúng trong nhiều năm tới.

Đây là lúc chúng tôi cần các bạn giúp đỡ.

Chúng tôi mất rất nhiều thời gian, công sức, và đúng vậy, tiền bạc

để phiên dịch một cách chính xác và quản lý nhiều kênh như vậy,

vậy để có thể trở nên bền vững, hãy giúp chúng tôi lan truyền thông tin.

Nếu bạn là người bản địa nói 1 trong các ngôn ngữ này,

hãy chia sẻ các video này trên mạng xã hội và kể cho bạn bè, gia đình biết.

Hãy làm cho mọi người biết đến sự tồn tại của chúng.

Những kênh ngoại ngữ này được hỗ trợ bởi Open Philanthropy,

một tổ chức thiện nguyện với mục tiêu là càng làm nhiều việc thiện càng tốt.

Họ muốn giúp chúng tôi lan toả sự nhận thức về khoa học,

và những ý tưởng cho việc bạn có thể giúp nhân loại phát triển.

Những tiêu chuẩn của họ giống với của chúng tôi theo nhiều cách căn bản,

vậy nên chúng tôi sẽ còn làm việc với họ trong nhiều dự án khác trong tương lai.

Vậy nên, hãy giúp chúng tôi lan toả tin này.

Và cảm ơn vì đã xem video này.