Βίντεο

Αποσπάσματα

Ποιό είναι το μεγαλύτερο αστέρι στο σύμπαν;

Και γιατί είναι τόσο μεγάλο;

Και τι είναι τα αστέρια ούτως ή άλλως;

Αντικείμενα που θα ήθελαν να είναι αστέρια

Ξεκινάμε το ταξίδι μας με τη Γη.

Όχι για να μάθουμε κατι,

Απλά για να πάρουμε μία ευρύτερη έννοια της κλίμακας.

Τα μικρότερα αντικείμενα που έχουν μερικές ιδιότητες αστεριών

είναι μεγάλοι αέριοι γίγαντες ή καφετιοί νάνοι.

Όπως ο Δίας,

Ο μεγαλύτερος πλανήτης του ηλιακού συστήματος.

11 φορές μεγαλύτερος και με 317 φορές περισσότερη μάζα από τη Γη

και πάνω κάτω φτιαγμένος από τα ίδια υλικά με τον ήλιο μας

Απλά πολύ, πολύ λιγότερα.

Η μετάβαση προς τα άστρα ξεκινάει με τους καφετιούς νάνους,

αποτυχημένα αστέρια που είναι τεράστια απογοήτευση στις μαμάδες τους.

Έχουν μεταξύ 13 και 90 φορές τη μάζα του Δία.

Οπότε ακόμα και αν παίρναμε 90 Δίες, και τους πετούσαμε τον έναν πάνω στον άλλο,

παρόλο που θα ήταν ωραίο θέαμα, δεν θα ήταν αρκετό για να δημιουργήσει ένα αστέρι

Κάτι ενδιαφέρον είναι ότι προσθέτοντας μεγάλη μάζα σε έναν καφετί νάνο δε τον κάνει πολύ μεγαλύτερο,

απλά το εσωτερικό του πυκνότερο.

Αυτό αυξάνει την πίεση στον πυρήνα αρκετά ώστε να προκαλέσει αργές πυρηνικές αντιδράσεις,

και να κάνει το αντικείμενο να φωτίσει λίγο.

Οπότε οι καφετιοί νάνοι είναι κάτι σαν φωτεινοί αέριοι γίγαντες

δεν ανήκουν σε καμία κατηγορία πολύ καλά.

Αλλά εμείς θέλουμε να μιλήσουμε για αστέρια όχι αποτυχημένα αστέρια, οπότε ας προχωρήσουμε

Αστέρια κύριας ακολουθίας

Όταν μεγάλες μπάλες αερίου ξεπεράσουν μία συγκεκριμένη μάζα,

ο πυρήνας τους γίνεται αρκετά ζεστός και πυκνός ώστε να αναφλεγεί

Το υδρογόνο συντήκεται σε ήλιο στους πυρήνες τους, ελευθερώνοντας τεράστια ποσά ενέργειας.

Τα αστέρια που το κάνουν αυτό ονομάζονται αστέρια κύριας ακολουθίας

Όσο μεγαλύτερο είναι ένα αστέρι κύριας ακολουθίας, τόσο πιο λαμπρά και θερμότερα καίει, και τόσο μικρότερη είναι η ζωή του

Όταν τελειώσει η φάση καύσης του υδρογόνου, τα αστέρια μεγεθύνονται,

Μέχρι εκατοντάδες χιλιάδες φορές το αρχικό τους μέγεθος.

Αλλά αυτές οι γιγάντιες φάσεις κρατούν μόνο για ένα κλάσμα της ζωής τους.

Οπότε θα συγκρίνουμε άστρα σε δραστικά διαφορετικά στάδια στις ζωές τους

Αυτό δε τα κάνει λιγότερο εντυπωσιακά,

αλλά ίσως είναι καλό να σημειωθεί ότι θα συγκρίνουμε μωρά με ενήλικες.

Τώρα, πίσω στην αρχή

Τα μικρότερα αληθινά αστέρια είναι οι κόκκινοι νάνοι, περίπου 100 φορές την μάζα του Δία

Με την ελάχιστη μάζα για να συντήξουν υδρογόνο σε ήλιο.

Επειδή δεν έχουν τεράστια μάζα, είναι μικρά, όχι πολύ θερμά και λάμπουν υποτονικά

Είναι τα μόνα αστέρια κύριας ακολουθίας που δεν μεγαλώνουν όταν πεθαίνουν

αλλά σχεδόν… εξασθενούν.

Οι κόκκινοι νάνοι είναι με διαφορά το πιο άφθονο είδος στο σύμπαν

Επειδή καίνε τα καύσιμά τους πολύ αργά, τους κρατάνε για μέχρι και 10 τρισεκατομμύρια χρόνια,

χίλιες φορές την ηλικία του σύμπαντός μας

Για παράδειγμα, ένα από τα κοντινότερα αστέρια στη Γη είναι ένας κόκκινος νάνος, το Barnard’s Star

Αλλά φέγγει πολύ αδύναμα για να εντοπιστεί δίχως τηλεσκόπιο.

Φτιάξαμε ένα βίντεο για τους κόκκινους νάνους εάν θέλετε να μάθετε περισσότερα.

Το επόμενο στάδιο είναι τα αστέρια σαν τον ήλιο μας

Το να λέμε ότι ο ήλιος ¨κυριαρχεί" στο ηλιακό σύστημα είναι υποβάθμιση,

καθώς περιέχει το 99.86% της μάζας του.

Καίει πολύ πιο θερμά και λαμπρά από τους κόκκινους νάνους το οποίο ελαττώνει τη ζωή του στα 10 δισεκατομμύρια χρόνια

Ο ήλιος έχει 7 φορές τη μάζα του Barnard’s Star

Αλλά αυτό τον κάνει σχεδόν 300 φορές λαμπρότερο και 2 φορές θερμότερο στην επιφάνεια του.

Ας δούμε μεγαλύτερα.

Μικρές αλλαγές στην μάζα δημιουργούν τεράστιες αλλαγές στην φωτεινότητα ενός αστέρα κύριας ακολουθίας

Το λαμπρότερο αστέρι στο νυχτερινό ουρανό, Ο Σύριος Α, έχει 2 ηλιακές μάζες και ακτίνα 1.7 φορές αυτή του ήλιου

Αλλά η επιφάνεια του αγγίζει τους 10,000℃, κάνοντάς του να λάμπει 25 φορές φωτεινότερα

Τέτοιες θερμοκρασίες, μειώνουν το προσδόκιμο ζωής του 4 φορές, σε 2,5 δισεκατομμύριο χρόνια

Αστέρια με 10 ηλιακές μάζες έχουν θερμοκρασίες επιφάνειας κοντά στους 25,000℃.

Το Β του Κενταύρου περιέχει δύο από αυτά τα τεράστια άστρα, το καθένα από τα οποία λάμπει 20.000 φορές τη δύναμη του ήλιου μας

Πολύ μεγάλη δύναμη για να προέρχεται από κάτι μόνο 13 φορές μεγαλύτερο.

Αλλά θα καίνε για μόνο περίπου 20 εκατομμύρια χρόνια

Ολόκληρες γενιές αυτών των άστρων πεθαίνουν στο χρόνο που πέρνει στον ήλιο μας να κάνει μία περιστροφή στον γαλαξία.

Οπότε αυτή είναι η συνταγή?

Όσο μεγαλύτερη μάζα, τόσο μεγαλύτερο το άστρο

Το μαζικότερο άστρο που γνωρίζουμε είναι το R136a1.

Έχει 315 ηλιακές μάζες και είναι περίπου 9 εκατομμύρια φορές φωτεινότερο από τον ήλιο