Βίντεο

Αποσπάσματα

Ύλη, όπως την ξέρουμε.

Άτομα, αστέρια και γαλαξίες, πλανήτες και δέντρα, πέτρες και εμείς.

Αυτή η ύλη αποτελεί λιογότερο από το 5% του γνωστού σύμπαντος.

Περίπου 25% είναι σκοτεινή ύλη, και 70% είναι σκοτεινή ενέργεια.

εκ των οποίων και οι δύο είναι αόρατες.

Αυτό είναι κάπως περίεργο επειδή συνιστά ότι όλα όσα βιώνουμε είναι

πραγματικά μόνο ένα μικρό κλάσμα της πραγματικότητας.

Αλλά γίνεται χειρότερο.

Δεν έχουμε πραγματικά καμία ιδέα για το τι είναι η σκοτεινή ύλη και η σκοτεινή ενέργεια, ή για το πως δουλεύουν.

Ωστόσο είμαστε αρκετά σίγουροι ότι υπάρχουν.

Άρα, τί ξέρουμε;

Η σκοτεινή ύλη είναι αυτό που επιτρέπει την ύπαρξη των γαλαξιών.

Όταν υπολογίσαμε γιατί το σύμπαν έχει την κατασκευή που έχει,

έγινε γρήγορα ξεκάθαρο ότι δεν υπάρχει αρκετή κανονική ύλη.

Η βαρύτητα της ορατής ύλης δεν είναι αρκετά δυνατή ώστε να σχηματίζει

γαλαξίες και πολύπλοκες κατασκευές.

Τα αστέρια θα ήταν πιο πιθανώς διεσπαρμένα παντού και δεν θα σχημάτιζαν γαλαξίες.

Άρα, ξέρουμε ότι υπάρχει κάτι άλλο μέσα και γύρω τους.

Κάτι που δεν εκπέμπει ή αντανακλά φως.

Κάτι σκοτεινό…

Αλλά εκτός από το ότι μπορούμε να υπολογίσουμε την ύπαρξη της σκοτεινής ύλης,

μπορούμε να τη δούμε… κάπως.

Περιοχές με υψηλή συγκέντρωση σκοτεινής ύλης κάμπτουν το φως που περνά από κοντά.

Άρα ξέρουμε ότι υπάρχει κάτι εκεί που αλληλεπιδρά με τη βαρύτητα.

Προς το παρόν, έχουμε περισσότερες ιδέες για το τι δεν είναι η σκοτεινή ύλη , παρά για το τι είναι!

Ξέρουμε ότι η σκοτεινή ύλη δεν είναι απλώς σύννεφα κανονικής ύλης χωρίς αστέρια,

επειδή θα εξέπεμπε σωματίδια που θα μπορούσαμε να ανιχνεύσουμε.

Η σκοτεινή ύλη δεν είναι αντιύλη,

επειδή η αντιύλη παράγει ευδιάκριτες ακτίνες γάμμα όταν αντιδρά με κανονική ύλη.

Η σκοτεινή ύλη, επίσης, δεν είναι φτιαγμένη από μαύρες τρύπες,

πολύ συμπαγή αντικείμενα που επιδρούν βίαια πάνω στο περιβάλλον τους,

ενώ η σκοτεινή ύλη μοιάζει να είναι δεσπαρμένη παντού.

Βασικά, ξέρουμε μόνο τρία πράγματα στα σίγουρα.

1. Υπάρχει κάτι εκεί έξω.

2. Αλληλεπιδρά με τη βαρύτητα.

3. Υπάρχει πολύ από αυτό.

Η σκοτεινή ύλη μάλλον είναι φτιαγμένη από ένα περίπλοκο εξωτικό σωματίδιο

που δεν αλληλεπιδρά με το φως και την ύλη με τον τρόπο που περιμένουμε,

αλλά τώρα, απλώς δεν ξέρουμε.

Η σκοτεινή ενέργεια είναι ακόμα πιο περίεργη και μυστηριώδης.

Δεν μπορούμε να την ανιχνεύσουμε, δεν μπορούμε να την μετρήσουμε, και δεν μπορούμε να την γευτούμε.

Αλλά βλέπουμε τα αποτελέσματά της πολύ ξεκάθαρα.

Το 1929, ο Έντουιν Χαμπλ εξέτασε το πως το μήκος κύμματος του φωτός

που εκπέμπεται από μακρινούς γαλαξίες μετατοπίζεται προς το ερυθρό μέρος

του ηλεκτρομαγνητικού φάσματος καθώς ταξιδεύει μέσα από το διάστημα.

Ανακάλυψε ότι πενιχροί, πιο μακρινοί γαλαξίες έδιχναν ένα μεγάλο βαθμό ερυθρομετατοπισμού

ενώ οι κοντινότεροι γαλαξίες, όχι και τόσο.

Ο Χαμπλ αποφάσισε ότι αυτό οφειλόταν στο γεγονός του ότι το ίδιο το σύμπαν διαστέλλεται.

Ο ερυθρομετατοπισμός συμβαίνει, επειδή τα μήκη κύμματος του φωτός

τεντώνονται καθώς το σύμπαν διαστέλλεται.

Πιο πράσφατες ανακαλύψεις έχουν δείξει ότι η διαστολή του σύμπαντος επιταχύνει.

Πριν από αυτό, νομιζόταν ότι η έλξη της βαρύτητας θα έκανε τη διαστολή

είτε να επιβραδύνει, είτε ακόμη να σταματήσει και να αρχίσει τη συστολή προκαλώντας το σύμπαν να καταρρεύσει πάνω στο ίδιο σε κάποιο σημείο.

Ο χώρος δεν αλλάζει τις ιδιότητές του καθώς διαστέλλεται, απλά υπάρχει περισσότερος.

Νέος χώρος δημιουργείται συνεχώς παντού.

Οι γαλαξίες είναι δεμένα συμπλέγματα από πράγματα που κρατούνται μαζί λόγω της βαρύτητα

έτσι δεν βιώνουμε αυτή τη διαστολή στην καθημερινή μας ζωή,

αλλά τη βλέπουμε παντού γύρω μας.

Οπουδήποτε υπάρχει άδειος χώρος στο σύμπαν, περισσότερος δημιουργείται κάθε δευτερόλεπτο.

Άρα, η σκοτεινή ενέργεια φαίνεται να είναι κάποια ενέργεια εσωτερική στον άδειο χώρο.

Ενέργεια που είναι δυνατότερη από οτιδήποτε άλλο ξέρουμε

και συνεχίζει να γίνεται δυνατότερη καθώς ο χρόνος περνά.

Ο άδειος χώρος έχει περισσότερη ενέργεια από όλα τα άλλα πράγματα στο σύμπαν μαζί.

έχουμε διάφορες ιδέες για το τι μπορεί να είναι η σκοτεινή ενέργεια.

Μια ιδέα είναι ότι η σκοτεινή ενέργεια δεν είναι κάτι, αλλά μια ιδιότητα του χώρου.

Ο άδειος χώρος δεν είναι τίποτα, έχει τη δική του ενέργεια.

Μπορεί να παράξει περισσότερο χώρο και είναι αρκετά ενεργός.

Έτσι, καθώς το σύμπαν διαστέλλεται, θα μπορούσε να είναι ότι απλώς περισσότερος και περισσότερος χώρος

εμφανίζεται για να γεμίσει τα κενά και αυτό οδηγεί σε ένα ταχύτερα διαστελλόμενο σύμπαν.

Αυτή η ιδέα είναι κοντά σε μία ιδέα που είχε ο Άϊνσταϊν είχε πίσω στο 1917,

της ιδέας μίας κοσμολογικής σταθερής,

μίας δύναμης που αντενεργεί στη δύναμη της βαρύτητας.

Το μόνο πρόβλημα, είναι ότι όταν προσπαθήσαμε να υπολογίσουμε την ποσότητα αυτής της ενέργειας

το αποτέλεσμα ήταν τόσο λάθος και περίεργο, που μόνο πρόσθεσε στη σύγχηση.

Μία άλλη ιδέα, είναι ότι ο άδειος χώρος είναι στην πραγματικότητα γεμάτος

με προσωρινά, εικονικά σωματίδια που στιγμιαία και συνεχώς

σχηματίζονται από το τίποτα και μετά εξαφανίζονται στο τίποτα ξανά.

Η ενέργεια από αυτά τα σωματίδια θα μπορούσε να είναι σκοτεινή ενέργεια.

Ή ίσως η σκοτεινή ενέργεια να είναι ένα άγνωστο είδος δυναμικού ενεργειακού υγρού ή πεδίου

που διαπερνά ολόκληρο το σύμπαν, αλλά κάπως έχει το αντίθετο αποτέλεσμα

πάνω στο σύμπαν από την κανονική ενέργεια και ύλη.

Αλλά αν υπάρχει, δεν ξέρουμε πως και που ή πως θα μπορούσαμε να το ανιχνεύσουμε.

Άρα υπάρχουν ακόμα πολλές ερωτήσεις να απαντηθούν.

Οι θεωρίες μας για τη σκοτεινή ύλη και τη σκοτεινή ενέργεια είναι ακόμα ακριβώς αυτό,

θεωρίες.

Από τη μία, αυτό είναι κάπως απογοητευτικό, από την άλλη αυτά είναι τα όρια της σημερινής επιστήμης.

κάνοντάς το πολύ συναρπαστικό.

Μας δείχνει ότι όσο πολύ κι αν αισθανόμαστε ότι είμαστε στην κορυφή των πραγμάτων,

είμαστε κατά πολύ ακόμα πίθηκοι με κινητά, σε ένα μικρό

εύθραυστο νησί στο διάστημα, κοιτώντας στον ουρανό απορώντας πως δουλεύει το σύμπαν μας.

Υπάρχουν ακόμα τόσα πολλά να μάθουμε, και αυτό είναι φοβερό.

Αυτό το βίντεο υποστηρίζεται από την Αυστραλιακή Ακαδημία Επιστημών,

που προωθεί και υποστηρίζει αριστεία στην επιστήμη.

Μάθετε περισσότερα για αυτό το θέμα και άλλα παρόμοια στο nova.org.au.

Ήταν φοβερό που δουλέψαμε μαζί τους, άρα ελέγξτε την ιστοσελίδα τους.

Τα βίντεό μας, επίσης, γίνονται εφικτά και από τη δική σας υποστήριξη στο patreon.com.

Αν θέλετε να μας υποστηρίξετε και να γίνετε μέρος του στρατού των πουλιών του Kurzgesagt,

ελέγξτε τη σελίδα μας στο patreon.

Υπότιτλοι από την κοινότητα του Amara.org