Video

Transkript

Milyarlarca yıldır iyi silahlanmış canavarlar ve diğer canavlar arasında bir hayatta kalma savaş sürüyor

Bize herhangi bir ilgileri olmamaların yanında çoğu zarasız.

Bağışıklık sistemimiz silahlarıyla kolaylıkla başa çıkıyor.

Ama istisnalar var.

Naegleria fowleri sadece insan beynine karşı özel bir ilgisi olan bir amip değil

Ama ayrıca defans sistemimize layik bir düşman ve dramatik manşetlerde bir Star.

Bu canavar vucudunuza girdiğinde ne olur?

Özetle Kurzgesagt Altazyı çevirmeni:Talha Çetin

Naegleria fowleri bir amip.

Çekirdekli bir mikrop.

Dünyadaki en küçük canlı türlerinden biri.

Obur bir bakteri ve diğer yaratıkların avcısı,Bütün olarak yiyp parçalara bölüyor.

çoğu amip gibi hayatta kalmak için başka aşamalara dönüşmesi mümkün

Ama çoğu zaman Naegleria fowleri Trofozoit aşamasında.

ki bu da avlanan, bölen, büyüyen minik kolları olan su damlasına benziyor.

Doğal yaşam alanı göletler,nehirler,kaplıcalar gibi tatlı sular.

Ama ne yazık ki düzgün muamele görmediklerinde amip kendini borularda,yüzme havuzlarında, spalarda da mutlu hissediyor.

Su ne kadar sıcaksa o kadar çok büyür ve çoğalır.

Yani yaz ayında insanlar ter atmak ve eğlenmek istediğinde iki türün etkileşime girme ihtimali yüksek.

Bunun kaçınılması zor hale getirmesi yüzünden

Özellikle milyonlarca insan sıcak iklimlerde düzenli şekilde amiple

etkileşime geçti ve çoğu insan buna karşı antikor üretmiş gibi duruyor.

Ve bu coğunlukla kabul edilebilir.

Hiçbir bedel olmadan yutabilirsiniz bile.

İşler insanlar amip bulaşmış sulara dalıp yüzdüklerinde

ve su burunlarına gittiğinde kötüye dönüyor.

Tek bir nehir suyu damlasında milyonlarca virüs bakteri ve amip var.

Ve bu da o kadar sorun değil.

Ama Naegleria fowleri farklı.

Hadi harika bir yaz gününün tadını çıkaran şüphelenmeyen bir kurbanın burnuna yakınlaşalım

Ve neler oluyor görelim.

AŞAMA 1 BURUN BOŞLUĞU

Öncelikle amip o kadar da burnunuzun içinde olmayı istemiyor.

Bela aramıyor

Sadece bir kaç bakteri yemek istiyor.

Onun yerine onu doğal korumalarınız karşılıyor.

Ne yazık ki, insanlar için naegleria fowleri

bağışıklık sisteminizin radarı altında uçmakta çok iyi.

Örnek olarak burnunuzun içi mukus adı verilen olası işgalcileri

öldüren,durduran ya da bağışıklık hücrelerini uyaran bir balcıkla kaplı

Ama Naegleria fowleri onlar tarafından rahatsız edilmiyor onun yerine biraz tüm bu çileden sıkılmış şekilde sakince manzaranın tadını çıkarıyor.

Şimdi,şanssızsanız küçük yaratık aslında ilgisini çeken bir şeye takılıyor:

SİNİR HÜCRELERİ

Bununuz dışardan molekülleri alan ve bilgilerini Olfaktör bulbus’a,

beyninizdeki koku alma merkezine gönderen geniş koku sinir hücreleri ağıyla dolu

İşlerini yapmak için bu hücreler çeşitli mesajlaşma kimyasallar’ı

salgılayarak birbiriyle konşur ve belirli alıcılarla mesajları tanırlar.

Bu kimyasalların en önemlilerinden biri: Asetilkolin

Evrimsel saf kötü şans yüzünden, Naegleria fowleri’nin kimyasalı tanıyan reseptörleri var gibi görünüyor.

ve onları birazcık ateşten etkilenen güveler

gibi karşı konulamazca etkiliyor gibi görünüyor.

yani koku alma hücreleriniz işlerini yapıp bolca Asetilkolin

kullanıp beyinle konusurken Naegleria fowleri dokunuza giriyor.

AŞAMA 2 KOKU ALMA HÜCRELERİ

Naegleria fowleri akıntıdaki kimyasal sinaylleri takip ediyor gibi duruyor.

Nötrofililer:çılgın ihtihar savaşcıları amip’e saldırmaya başlıyor.

işgalciler büyük kaslı kavgacılar olduklarından ve zorlu düşmanlarla

başa çıkmaya alışık olmalarından dolayı tek başlarına şansları yok.

Bu yüzden savunmacılar işgalciye sürüyle

saldırıyor ve onları ya onlarda delik açan kimyasallar kusarak

ya da kelimenin tam anlamıyla onları parça parça ederek ve yiyerek öldürüyor.

Ama Naegleria fowleri treni hala rayında ve nötrofil saldırıları onları

yavaşlatırken koku duyusunu son duraklarına kadar takip etmeye devam ediyorlar.

AŞAMA 3:BEYNİNİZ

BEYNİNİZ.

Bu işlem 1 ila 9 gün alabilir ve büyük ihtimalle bu sürede bir şey farketmezsiniz.

Taa ki amip koku alma ve beyninize giriş noktası olan Olfaktör bulbus’e erişene kadar.

Beyin hücreleriniz çaresiz kurbanlardan başka bir şey değil ve hepsi o harika asetilkolini salgılıyor.

Naegleria fowleri bir katliam yapıyor ve çeşitli hücum moleküllerinden oluşan bir saldırı gecklestiriyor.

Bazıları basitce parçaları hevesle tüketilebilsin diye

bağlantıda olan hücrelerinzde delikler açan bombalar.

Ama bakteri artık çoğalıyor ve ayrıca çok ürkütücü hale geliyor.

Beslenme çılgınlığında kocaman ürkütücü ağızlara benzeyen yemek kabı adı verilen bir düzine emici geliştirebilir.

Amip beyin hücrelerinizi harekete geçirir ve onlar hala

hayattayken onları emer ve koca koca parçalar koparır.

Artık her şey hızlıca kızışır ve sizi öldürecek hastalık devreye girer.

Katliamdan dolayı harekete geçen milyonlarca bağışıklık

hücresi,nötrofililer,eozinofil ve microgilas enfekte olmuş dokuyu istila eder.

Ki bu bir sorun.

Bağışıklık sisteminiz tehlikeli ve tam olarak da dikkatli bir savaşcı değil.

Bu içindeki kurtları öldürmek için ormanları yakmaya benziyor.

Beynin içinde çok kötü bir fikir.

kimyasallardan,onları çiğ çiğ yemeyi denemeye kadar ellerinde olan

tüm silahları kullanıp hiç zaman kaybetmeden amipe saldırıyorlar.

Nötrofililer kendilerini dikenli ölümcül engeller dikmek için patlatıyorlar.

Azılı bir savaş baş gösteriyor.

Naegleria fowleri aslında Tek başına saldırıp ve

çokça bağışıklık hücresini öldürerek karşı gelebilir.

Bağışıklık sistemi işgalciye karşı elinde olan her şeyle saldırıyor ama boşuna.

Kompleman sistemi:işgalciyi tek başına öldürebilecek

ufak protein bombaları kolaylıkla devre dışı bırakılmış

Genelde süper silahınız olan antikorlar ya yutulmuş ya da yok edilmiş durumda.

Genelde düşmanları yavaşlatan yüksek ateş amip

aslında sıcakta büyürken hiçbir şey yapmıyor.

Bu arada tüm amipler beyin hücrelerinizi yemeye, savaşmaya ve çoğalmaya devam ediyor.

Feci bir zincirleme reaksiyon gerçekleşiyor.

Bağışıklık hücreleriniz savaşırken yaptıkları büyük bir şey enfeksiyona sebep olmak

Ki bu da büyük miktarlarda sıvıyı kan dolaşımınızdan enfeksiyon olan alana yönlendiriyor.

Yani savaş galibi belli olmadan devam ederken

gittikçe daha fazla sıvı beyninize giriyor.

Bu noktada insan çabucak kızışan semptomlar hissedecek

Her şey belli belirsiz baş ağrısı,mide bulantısı ve ateş ve kusmayla başlıyor

Savaş beyinde hızlıca yayılırken ciddi semptomplar görünüyor:

Kafa karışıklığından, konsantre olma beceresinin kaybına,yorgunluğa yorgunluktan nöbet gecirmeye ve haüsinasyona kadar

Beyin büyük ölçüde şişiyor ama çevresindeki kemikler yüzünden genişleyemiyor.

Bu yüzden sıkışıyor ve nefes alma gibi şeyleri

kontrol eden beyin sapını deaktive ediyor.

Genellikle bir hafta içinde hasta ölür.

Amipten etkilenen hastaların %97’si kadarı bu kaderi paylaşır.

Neredeyse her vakada Naegleria fowleri enfeksiyonu

farkına varıldığı anda beyin için verilen feci

savaş çok yol katetmiştir ki yapılabilecek neredeyse hiçbir şey yoktur.

Etkili tedavimizin olmamasnın yanı sıra

yanında genellikle hayatını açık sularda sürdüren bir amipin nasıl bağışıklık

sistemimizin üstesinden bu kadar etkili gelmesi hakkında bolca soru var

Bu korkutucu katil amipten ne kadar korkmanız gerek?

YAAANİ,ÇOK KORKMAYIN.

Naegleria fowleri bariz şeiklde oldukça

ölümcül ve enfeksiyon gerçekten korkunç olsa da

Son bir kaç on yılda sadece bir kaç yüz vaka var

Havuzda boğulmanız enfekte olmanızdan daha olası

Amipin burnunuzdan yukarı gitmesi gerekmesinin yanı sıra

Ayrıca iyi bir tutuşa da sahip olması gerekiyor.

Ve ayrıca savunmanızın ilk sırasına doğru yolunu bulması gerekiyor.

Sonuç olarak: Naegleria fowleri ne kötü ne de büyük bir toplm sağlığı riski.

Ama her sene talihsiz biri bununla uğraşmak zorunda kalıyor.

Hakkında öğrenecek çok şeyimiz var ve tedavisini bulana kadar Naegleria fowleri gölleri

göletleri ve bazen havuzları istila eden bu

belirsiz ve korkunç şey olmaya devam edecek.

Genellikle bakterileri yiyecek ve çok nadiren insanları!.

Oh hey

sen kimsin?

Benim… senin varoluşsal korkun.

Mm peki?

Varoluşnu ve kıymet verdiğin her şeyi sorgulatmak için burdayım.

Yapmasan olmaz mı? Lütfen.

ÇOOOOOK GEÇ!

Sadece şu mütevazi görseller dolu olan harika posterlere bak.

Evrenin boyutu gibi.

Ne kadar büyük olduğuna ve senin ne kadar küçük olduğuna baksana!.

Eğitimsel sürüme baksana seni kötü hissettirmek için evrim tarihinin

ve diğer bilmediğin bilimsel şeylerin ne kadar derinine iniyor.

Şuna baksana karanlıkta parlıyor.

Ama korku bunlar aslında beni iyi hissettiriyor.

Beni heyecan ve evrenimizin ne kadar harika olduğuyla dolduruyorlar.

Öğrenmeyi seviyorum. ve ne kadar güzeller baksana şunlara.

HAAAAAAYIR!!

Harikalığın huzurunda varlığımı sürdüremem!

Eğer sen de varoluşsal korkunun üzerinden gelmek

istiyorsan Kurzgesagt’ı destekle ve hayatını güzel yap

Böylelikle yüzlerce saatimizi videolara verebilelim ve bedavaya yayınlayabilelim.

Bu ve bunun gibi çoğ posteri tişörtü ve daha fazla şeyi mağazamızdan alabilirsiniz.

ürünlerimize videolara gösterdiğimiz kadar özen gösteriyoruz.

Size yeni yönler öğretirken bakış açınıza meydan

okuyacak zekice ve yeni açılı şeyler bulmaya çalışıyoruz..

Bu bu kanalda yaptığımızı desteklemenin en iyi yolu.

Kurzgesagt’a Abone olmayı unutmayın. Altyazı çevirmeni:Talha Çetin

Daha fazla eğlence ve gelişme için bizi buralardan takip edin: