Ay'da Bir Nükleer Bomba Patlatsak Ne Olur? | Kurzgesagt

🎁Amazon Prime 📖Kindle Unlimited 🎧Audible Plus 🎵Amazon Music Unlimited 🌿iHerb 💰Binance

Video

Transkript

Ay’da çok ama çok kuvvetli bir nükleer bomba patlatsak n’olurdu?

Patlama, Ay’ın yörüngesini Dünya’ya doğru çevirip gelgit dalgaları ve ızdıraba mı sebep olurdu?

Ay yok olur ve Dünya’yı ölümcül bir meteor yağmuruna mı tutardı?

ᴛüʀᴋçᴇ ᴀʟᴛʏᴀᴢı & ᴀçıᴋʟᴀᴍᴀʟᴀʀ: {yigithan.kilinc

Soğuk savaş esnasında Ay, uzay keşifleri ve bilirsiniz işte…

…askeri üsler kurmak için çok büyük bir hedef konumundaydı.

Bu nedenle ABD Hava Kuvvetleri…

…Ay yüzeyinde gerçekleşecek bir nükleer patlamanın etkileriyle ilgili ciddi bir araştırma gerçekleştirdi.

Ama sadece söylenen şeylerden bahsetmek sıkıcı, o yüzden gelin…

…hayalî 100 megatonluk termonükleer bir savaş başlığı ile çok önemli bir deney gerçekleştirelim.

Bu bomba, şimdiye dek patlatılmış en güçlü bombadan iki kat daha kuvvetli olsun.

Ayrıca Ay’ın etrafına gözlemci olsunlar diye birkaç adet meraklı astronot da yerleştireceğiz.

Butona basıp zamanı yavaşlatalım hadi.

İlk birkaç milisaniyede bombamızın dışında pek bir şey gerçekleşmez.

Bu esnada içeride…

…tahrip gücü yüksek patlayıcılar, radyoaktif metal çekirdeğe şok dalgaları yollar.

Bu, çekirdeği aşırı sıkıştırarak onu kritik noktaya çıkarır…

…ve zincirleme nükleer fizyon tepkimesi başlatır.

İlk aşamada oluşturulan 100 milyon derecelik plazma ikinci aşamayı başlatır.

Atom çekirdeklerinin, tıpkı bir yıldızın çekirdeğindeki gibi nükleer füzyon yapmasını yani.

Çok kısa bir süreliğine, silahımız evrendeki en sıcak yerlerden birine ev sahipliği yapar.

Ve ancak şimdi, aşağı yukarı 10 milisaniye sonra…

…evrenin geri kalanı da neyin olup bittiğinden haberdar olur.

Zira, bomba aniden çözülür…

…ve yanmakta olan nükleer bir ölüm yıldızı doğmuş olur.

Şu ana kadar her şey yolunda.

Fakat şimdi olacak şeyler büyük bir farklılıktan dolayı…

…Dünya’da alışık olduğumuz şeylerden farklıdır:

Ay’ın atmosferi yoktur.

Ateş topu parladıkça…

…X ışınları, termal fotonlar ve her yöne doğru hızlıca ilerleyen sessiz bir ısı dalgası salar.

Dünya’da olsa, bu ısı en az 50 km yarı çapındaki her şeyi yakıp kül ederdi.

Ama Ay’ın atmosferi ve oksijence zengin havası bulunmadığından…

…orada yanma diye bir şey söz konusu değildir.

Hem yanacak bir şey de yoktur ki.

Ay’ın çıtırdak toprağı silikat kayalardan…

…ve uzun yıllar boyu süren meteor çarpmaları sonucu aşınıp toz olmuş…

…ve suyla karışmış metallerden oluşur.

Patlama nedeniyle ısıtıldığında…

…alev topundan çıkan X ışınları yüzeyden ince bir kaya katmanını buharlaştırır.

Bu esnada, alev topunun içinde kalan şanssız kumlar eriyip cam olurlar.

50 km mesafeden gösteriyi izleyen herhangi bir astronot kızarmayı bekler.

İşte şimdi de, Dünya’daki ve uzaydaki patlamalar arasındaki en büyük farklılığa şahit olmak üzereyiz.

Dünya’da atmosfer, plazma baloncuğuna karşı savaşır.

Baloncuğun genişlemesi, atmosferdeki basınçtan dolayı saniyeler içerisinde şiddetli bir şekilde durdurulur.

Ancak bu iyi haber demek değildir.

Alev topu, atmosferi önüne alarak ilerledikçe…

…Dünya’daki bir nükleer patlamanın en yıkıcı kısmını oluşturur:

Şok dalgasını.

Patlamanın çevresindeki sıkıştırılmış hava, ses hızından daha hızlı bir şekilde ilerleyip…

…binaları yerle bir eder ve aşırı sesli olduğundan organları paramparça eder.

Ancak Ay’da şok dalgası olmaz.

Atmosferin olmaması demek, uzayda genişleyen patlamayı engelleyecek bir şey de yok demektir.

Ay’da alev topu tüyler ürpertici bir sessizlikle büyümeye devam eder.

Çünkü onu durduracak veya ses çıkarmasına vesile olacak bir atmosfer bulunmamaktadır.

Bu, güvenli bir mesafeden izlemesi harika bir şey olurdu.

Maalesef ki, Ay’daki bir patlamayı izleyecek güvenli mesafe yoktur.

DNA’yı parçalayabilecek ölümcül iyonize olmuş radyasyonu zayıflatacak bir atmosfer olmadığından…

…iyi bir izleme bölgesinde bulunan herkes ölümcül dozda radyasyona maruz kalır.

Ama tabii ki de hepsi bu değildir.

Tüm bu şeyin olduğu esnada, patlama yüzeyi yumruklayarak…

…patlama enerjisinin yaklaşık onda birini sismik dalgalara dönüştürür…

…ve şiddetli bir ay depremi oluşturur.

Ay, Dünya’dan çok daha küçüktür.

Bu nedenle, astronotlarımız nerede dururlarsa dursunlar…

…kaçınılmaz derecede şiddetli bir sarsıntı ile sallanırlar.

Richter ölçeğinde 7 derecelik olan bu deprem…

…Ay’ın herhangi bir yerinde inşa etmiş olabileceğimiz yapılara zarar verebilir…

…hatta onları tamamen dümdüz edebilir.

Ay’ın öteki tarafında bulunan kişiler bunun bir patlama olduğundan haberdar bile olmazlar.

Sallanma, Büyük Piramit boyutlarında bir asteroit Ay’a düşmüş gibi hissedilirdi.

Daha bitmedi.

Bombamızın patladığı yerde yüzey, sanki bir gölete taş atılmış gibi uzaya doğru sıçrar.

Patlama, yere doğru itildikçe neredeyse 100 milyon m³ kum ve kayayı yerden kazar…

…1 km çapında bir krater oluşturur ve ana kayayı ufalayıp ufak taşlar hâline getirir.

Döküntüler, uzaya doğru her yana saçılır.

Yine söyleyelim, atmosferin olmayışından dolayı bu olanların hiçbiri sonlanmaz veya yavaşlamaz.

Etrafa saçılan çoğu döküntü bir daha Ay’a geri dönmez.

Zira, kaçış hızından daha hızlı bir şekilde fırlamışlardır.

Güneş Sistemi’ni incelemek amacıyla bir parça mikrometeorit uzaya yollanmıştır.

Bunların çoğu Dünya’ya yağacaktır.

Fakat bunlardan yalnızca birkaçı çakıl taşlarından büyük olacaktır.

Ancak yollarındaki herhangi bir uydu, astronot veya da uzay istasyonu…

…hiç de iyi vakit geçirmeyecek.

Mikrometeoritler, pek çok açıyla ve hızla göğe doğru fırlayıp Ay’ın dört bir yanına düşecektir.

Tıpkı kurşun gibi, meraklı astronotlarımızı nerede dururlarsa dursunlar vuracaktırlar.

Nihayet patlamamız sona erdi.

Dünya’da, alev topu sanki bir sıcak hava balonu gibi havaya yükselir ve daha soğuk hava etrafını sarıp…

…bir nevi sap oluşturarak üst tarafı yuvarlar ve mantar bulutu oluşturur.

Ancak Ay’da, artık öğrendiniz…

…atmosfer olmadığından, mantar bulutu da olmaz.

Plazma ne kadar büyürse o kadar soğur…

…ve ilginç ya da korku verici şeyler yapması için gereken enerjisi azalır.

Butona basılmasından saniyeler sonra…

…baloncuk kırmızılaşır ve gözden kaybolur.

Patlama Dünya’dan görülür.

Sanki hemencik sönüveren titrek bir yıldız ışığı gibi.

Bir kıvılcım, sonrasında ise hiçbir şey…

Döküntü bulutu, Ay’ın yüzeyinin yukarılarına çıktıkça…

…Güneş tarafından birkaç dakikalığına aydınlatılır…

…ve hâlâ etrafta olup da bu olaya şahit olanlar için ürpertici bir güzellik oluşturur.

Ay’ın yörüngesine ne olur peki?

Neredeyse hiç değişmez.

Ay’ı bir nükleer bombayla yerinden oynatmak…

…bir kamyonu üfleyerek yerinden oynatmaya çalışmak gibidir aynı.

Nükleer patlamalar belki büyük olabilir…

…ancak uzay çok daha büyüktür.

Muazzam patlamamız yalnızca başka bir krater daha oluşturur.

Milyonlarcası arasında bir tane daha…

Yine de, hâlâ Ay’da bulunanlar bu durumdan hiç hoşnut olmamaya devam edeceklerdir.

Ay’a geri yağacak maddeler radyoaktiftir…

…ve onları temizleyecek veya gömecek herhangi bir doğal işlem olmayacağından…

…Ay yüzeyi kirli kalmaya devam edecektir.

Gerçi şükür ki, en kötü radyasyon kozmik ışınlar vasıtasıyla bir sene gibi bir sürede zayıflayacak…

…yahut doğal seviyelere gelecek.

Sonuç olarak diyebiliriz ki…

…Ay, her ne kadar üzerinde bir nükleer bomba patlatılmasını umursamayıp…

…ondan haberdar dahi olmasa bile…

…Ay’ı nükleer test sahası olarak kullanmak, orada biraz olsun eğlenceli vakit geçirmek…

…veya işe yarar bir şeyler inşa etmek isteyen kişiler için işleri berbat eder.

O yüzden belki de…

…bunu yapmasak iyi olur.

Bu, 12.020 senesi için hazırladığımız son videomuzdu, ve tüm kötü yönleriyle ne garip bir yıl geçirdik ama. Şükür sonunda bitti…

“Çok sağolun” diyerek bitirmek istiyoruz.

Bu kanal ve daha diğer birçok heyecan verici şey üzerinde çalışabilmemizin sebebi siz kuşçuklarsınız.

Bu yıl Almanca kanalımız bir milyon aboneye ulaştı, İspanyolca kanalımızı yayınladık ve ilk uygulamamızı yaptık.

Her şey yolunda giderse, nihayet seneye bugüne kadarki en büyük yeni projemize başlayabiliriz. Ancak çok fazla söz vermememiz gerektiğini de biliyoruz.

Tüm bunları yapabiliyoruz, çünkü bizi doğrudan destekliyorsunuz.

Çok teşekkür ederiz! Bunu gerçekten takdir ediyoruz.

[Promosyon]

Tamamdır, hadi bu videoyu ve seneyi artık bitirelim.

İzlediğiniz, önem verdiğiniz ve paylaştığınız için tekrar teşekkür eder, 12.021 yılına huzur içinde geçmenizi dileriz.

Umalım ki aşırı sıkıcı bir yıl olsun. “Spoiler: Olmayacak :( "