Video

Transkript

Kurzgesagt laboratuvarında yalnızca en önemli bilimsel meseleler üzerinde çalışırız.

Mesela “bir şeyleri bombalarsak neler olur” veya “bu fili patlatsak ne olur”…

…yahut “şu şeye bakın, ne kadar da büyük” gibi.

Bu gurur verici geleneğe devam ederek…

…eğer Dünya bir anda altına dönüşseydi size neler olacağıyla ilgili bilimsel gizemi inceleyelim hadi gelin!

“Midas Kıyameti”,

…dokunduğu her şeyin altına dönüşmesiyle lanetlenen Kral Midas’ın çok eski bir öyküsüne dayanmaktadır.

Bu senaryoyu bilimle incelemeden evvel bir şeyi önceden açıklamalıyız.

Midas Laneti, “sihir” denilen…

…ve fizik kurallarını istediğimiz gibi değiştirmemize olanak sağlayan çok özel bir olağanüstü şeydir.

Peki öyleyse Midas bir şeye dokunsa ve o şey de altına dönüşse neler olurdu?

Türkçe altyazı ve açıklamalar: Yiğithan Kılınç

Bir altın atomunun çekirdeğinde 79 proton ve 118 tane de nötron bulunur.

Protonların etraflarındaki elektronlar üzerinde etkili olan elektrik kuvveti…

…atomu şekillendirir ve altına kimyasal özelliklerini verir:

Paslanmaması, parlak ve kolay bükülebilir olması gibi.

Yani altın olmayan şeyleri altın yapmak için atomları değiştirmeliyiz.

Diyelim ki Midas bir ördeğe dokunsun.

Hidrojen, karbon ve oksijen gibi tüm hafif elementler altın olmak için elektron, proton ve nötron alırlar.

Ördek bir anda 33 kat daha ağır olmakla kalmaz…

…ayrıca da çok daha yoğun bir hâle gelir.

Altın atomları birbirlerine istediklerinden çok daha yakın bir hâle gelirler…

…ve birbirlerini şiddetle iterek altın ördeğin yarım ton TNT enerjisiyle patlamasına sebep olurlar.

Geriye de yalnızca altın tozu ve bayağı ölü bir Midas kalır.

Bu, belli ki Midas’ın gücünün işe yaraması için çok da iyi bir yol değil.

Peki bunun yerine, Midas’ın gücü,

…zaten mevcut olan atomları kullanırsa…

…ve dokunduğu maddelerdeki tüm parçacıkları basitçe altın olmaları için yeniden düzenlerse?

Böylece ne bir madde oluşturulur yahut yok edilir.

Bunun yerine atomlar çözülür ve protonlar, nötronlar ve elektronlar altın yapmak için yeniden düzenlenir.

Lâkin altın çok yoğundur.

Bir ördekten yaklaşık 20 kat daha fazla hem de.

Başka hiçbir madde eklemezsek,

…altın ördek bir sürü mikroskobik boşluğu olan aşırı tuhaf köpüksü bir tür altına dönüşür.

Bu, acayiptir ve patlamaz…

…ki bu da bir ilerleme sayılabilir.

İşte şimdi işe yarayan bir çeşit sihir belirleyebildiğimize göre…

…Midas tökezleyip düşer…

…ve Dünya’nın kendisine dokunursa neler olur?

Zamanı bir anlığına donduralım…

…ve dünyada bulunan tüm maddeleri yeniden düzenleyelim.

Tıpkı ördek gibi, Dünya da şu anda som altına dönüşmüş durumda,

…ancak bir sürü atomik boyutlarda boşluğu var.

Bu boşluklar her ne kadar ördek için sorun teşkil etmese de…

…Dünya için oldukça büyük sorun teşkil ederler.

Süngerimsi bir gezegenin var olması mümkün değildir.

Zira kütle çekimi, boşlukları doldurmak için Dünya’yı sıkıştırır.

Bunun sonucunda Dünya büzülüp yarıçapının üçte ikisine küçülür.

Eğer Dünya’nın yüzeyinde duruyorsanız bir anda kendinizi serbest düşüşte bulacaksınız.

Sanki bir hız trenindeymişsiniz gibi.

Zira yer, altınızda alçalacak.

Ancak yer de düşüşte olduğundan sizden uzaklaşmayacak.

Sanki birisi yerçekimini kapatmış da…

…siz ve diğer her şey uçuşa geçmişsiniz gibi hissettirecek.

Fakat düşüş sonsuza dek sürmez.

Her şeyin yere çakılması yalnızca 10 dakika sürer.

Ne garip bir 10 dakika ama…

Ve sonra da, başladığı gibi aniden sona erer.

Çöken Dünya artık istediği boyuta ulaştı…

…ve yerçekimi tekrardan devreye girdi.

Umarız uçarkenki dakikalarınızdan hoşnut kalmışsınızdır…

…zira yer ve onunla birlikte siz de, gezegene 30 bin km hızla çakılacaksınız.

Bu da, vücudunuzun su balonu gibi yere çarpmasına neden olacak.

Bir anda, insanlığın hepsi kırmızı göletler oluşturarak ezildi.

Bu yalnızca sorunlarımızın başlangıcı ama,

…zira Dünya, süpersonik bir hızla içe doğru çöktü.

Bu çöküşün kinetik enerjisi, TNT’den yapılma bir gezegen patlatmaya eştir.

İnanılmaz güçlerin altında ezilen Dünya’nın çekirdeği 1 milyon °C sıcaklığa ulaşır,

…ki bu da, Dünya’da bulabileceğimiz herhangi bir sıcaklıktan ziyade…

…bir yıldızın çekirdeğinde bulacağımız sıcaklığa daha yakındır.

Dünya kendi içine çöktükçe…

…ileri doğru her şeyi yarıp geçen muazzam derecede kuvvetli bir şok dalgası oluşturur.

Bu, atmosferi uzaya doğru atıp yok eder.

Dünya’nın yüzey sıcaklığı yüz binlerce derece sıcaklığa ulaşır…

…ve üzerindeki her şey aniden buharlaşıp genişlemeye başlayan kabarık bir plazma bulutuna dönüşür.

Ama genişleme çok sürmez.

Yeni olabilecek atomların çoğu bu buluta karışırken…

…diğerleri kaynayıp atmosferden kurtulur.

Altın plazma Güneş’ten daha parlak hâle gelirken…

…muazzam miktardaki radyasyon tonlarca materyali uzaya kaldırır.

Gelecek günlerde plazma bulutu soğur…

…ve en nihayetinde parlak ve altından ufak bir top hâlinde donar.

Galiba böyle bir sihir de işe yaramaz.

Öyleyse, atomları değiştirmek Dünya’yı aşırı yoğunlaştırıp patlatır…

…ve atomları bozup toplamak Dünya’yı çok az yoğun yapıp çöktürürse…

…bunların her ikisinin de olmadığı bir zayıf nokta olmalı değil mi?

Peki ya Midas’ın gücü, bir cismin yerini aniden aynı hacimde som altından yapılmış başka bir cisimle değiştirmek olsa?

Bu sihir, biraz daha fazla sihir sayılır…

…ve biraz daha kolaya kaçmak olur…

…ama hadi bakalım bu bizi neye ulaştıracak.

Öyleyse Midas tekrardan tökezleyip düşsün.

Yeni saf altından oluşan Dünyamız genişlemese veya büzülmese bile…

…bir anda daha kütleli bir hâle gelmiş bulunmakta.

Altının yoğunluğu, Dünya’nınkinden üç buçuk kat daha fazladır.

Bu da, Dünya üç buçuk kat daha fazla kütle kazanacak demektir.

İlk olarak,

…herkes şimdi üç kattan daha fazla yerçekimi ile başa çıkmak zorunda.

Yani omuzlarında kendi ağırlığının birkaç katı fazlasını kaldırmaya alışkın şampiyon bir halterci değilseniz…

…muhtemelen kendi ağırlığınız altında yere yapışacaksınız.

Dünya altına döndüğünde nerede bulunduğunuza bağlı olarak…

…tek başına bu olay sizi ciddi derecede yaralayabilir ve hatta öldürebilir.

Ağaçlar ve suni yapılar kaldıramayacakları bir basınç altında kaldıklarından çöker…

…bu esnada da kuşlar, uçaklar ve diğer uçabilen veya havada kalabilen her şey etrafınıza düşer.

Üstelik güçlü yerçekimi sebebiyle daha ağır hâle gelen tek şey siz de değilsiniz.

Atmosferin ağırlığı ve atmosfer basıncı da neredeyse 4 katına çıkar.

Ki bu, canlı bir şeyseniz hiç de iyi anlama gelmez.

Bu, tek başına sizi öldürmez.

Tüplü dalgıçlar, bu basınçtakı havayı bir süre daha rahatça soluyabilirler.

Ancak maalesef ki, atmosferi bu denli büzmek onun sıcaklığını 150 °C’ye…

…yani bir fırının içi gibi bir sıcaklığa çıkarır.

Dünya’nın yüzeyinin tamamı her şeyi yakarak pişer.

Bundan kurtuluş yoktur.

Altın bir metal olabilir…

…lâkin çelikten üç kat daha zayıf ve oldukça da yumuşaktır.

Ki bu da onu çok kötü bir dağ malzemesi yapar.

Var olabililecek en yüksek dağlar şimdi en fazla 2 km yüksekliğinde.

Yani tüm dağ sıraları, kendi ağırlıkları tabanlarına bastırdığından küçülür.

Bundan sonra ne olacağını söylemek güçtür.

Muhtemelen büyük depremler ve heyelanlarla başbaşa kalırız.

Zira Dünya yeni bir şekle girmiştir.

Ve olan sadece dağ sıralarına da olmaz,

…kıtalar ve okyanus tabanı arasındaki fark düzlenir.

Bu da, okyanus havzalarının taşmasına…

…ve Dünya’nın yüzeyinin her bir yanına devasa gelgit dalgaları yollanmasına neden olur.

Geriye kalan;

…altından oluşan, tamamiyle 3 km derinliğinde bir okyanus,

…aşırı sıcak bir atmosfer ve bir sürü ölü insanla çevrili bir gezegendir.

Hmm, peki.

Bunda almamız gereken bir ders vardır belki de…

…ama tam olarak ne olduğundan emin değiliz.

Her şeyi hesapladık ama.

Hepsi kaynak dokümanlarımızda eğer göz atmak isterseniz.

Şayet bu videodan bir şeyler öğrendiyseniz ne olduğunu bize bildirin.

Belki biliyorsunuzdur ki mağazamızdan sattığımız şeyler…

…videolarımızı ücretsiz bir şekilde yayınlayabilmemizin sebebi.

Ancak bu, bizim için bundan çok daha fazlası anlamına geliyor.

Sizi kısa bir hikaye ile baş başa bırakıp kaçıyoruz!

Kısa bir süre önce sosyal medya hesaplarımızdan bu görseli paylaşmıştık.

Amacımız yalnızca hoş bir paylaşım yapmaktı.

Derhâl, bir çok insan paylaşımla ilgili şikayetlerini bize bildirmeye başladılar.

Çünkü görsel hatalıydı.

Ve sizler paylaştığımız şeyleri çok ciddiye alan kişilersiniz.

Bu nedenle de görseli sildik ve yeni ve daha iyi bir şey hazırlamak için bu konu hakkında uzman kişilerle iletişime geçtik.

Araştırma ve illüstrasyon üzerinde saatlerce uğraşımız sonucu yeni bir kapsamlı “Evrim Haritası” yaptık.

Bu, daha önce olmayan canlılar arasındaki ilişkiyi görselleştiren bir harita.

Ve bu, açıkça çok fazla yapılan iş ve stres olsa da,

…bu kanalda çalışmanın neden bu kadar tatmin edici olduğunu bizlere hatırlattı:

Sizlerin bizi umursaması.

Ve bu da bizlerin daha çok çalışıp önceden bilmediğimiz şeyleri öğrenmemize sebep oluyor.

Bizim çılgınca fikirlerimize ve ara sıra çılgın ürünlerimize destek verdiğiniz için sağolun.

Sizin sayenizde videolarımızı herkes için ücretsiz bir şekilde yayınlayabiliyor…

…ve yeni konseptlere yüzlerce saat ayırabiliyoruz.

Bunun için çok minnettarız!

Evrim posterimize ve sevgiyle ürettiğimiz daha bir çok şeye mağazamızdan ulaşabilirsiniz.