Βίντεο

Αποσπάσματα

Τα άστρα Νετρονίων είναι τα πυκνότερα αντικείμενα που δεν είναι μαύρες τρύπες.

Στον πυρήνα τους ενδέχεται να βρούμε

την πιο επικίνδυνη ουσία που υπάρχει

την παράξενη ύλη, ένα παράξενο πράγμα τόσο ακραίο

που διαστρεβλώνει τους κανόνες του σύμπαντος και θα μπορούσε

να μολύνει και να καταστρέψει οτιδήποτε με το οποίο έρχεται σε επαφή

ή θα μπορούσε να μας μάθει πως

ξεκίνησε το σύμπαν.

Ίσως και τα δύο.

Για να κατανοήσουμε πόσο ακραία είναι η παράξενη ύλη

πρέπει να κατανοήσουμε τα βασικά.

Τι είναι ένα άστρο νετρονίων, και πώς καταρρίπτει

η παράξενη ύλη τους κανόνες του σύμπαντος.

Για να τα χωρέσουμε όλα σε ένα βίντεο θα υπεραπλουστεύσουμε

μερικά πράγματα άλλα θα σας παρέχουμε επιπλέον υλικό για διάβασμα

εαν θέλετε περισσότερες πληροφορίες.

Ένα άστρο νετρονίων είναι αυτό που απομένει

αφότου ένας υπερσυμπαγής αστέρας εκρήγνυται σε υπερκαινοφανή αστέρα.

Μόλις συμβαίνει αυτό, ο πυρήνας του αστέρα καταρρέει

υπο την επήρεια της ίδιας του της βαρύτητας με τόση δύναμη προς το εσωτερικό του

που συμπιέζει τους πυρήνες και τα σωματίδια βίαια.

Τα ηλεκτρόνια συμπιέζονται με τα πρωτόνια που ενώνονται

και μετατρέπονται σε νετρόνια.

Όλο το κενό μέσα στα άτομα γεμίζει ξαφνικά με σωματίδια

που δεν θέλουν να βρίσκονται κοντά το ένα στο άλλο, άλλα δεν έχουν άλλη επιλογή.

που δεν θέλουν να βρίσκονται κοντά το ένα στο άλλο, άλλα δεν έχουν άλλη επιλογή.

Πιέζουν απελπισμένα αντίθετα στη βαρύτητα, ενάντια στην κατάρρευση.

Αν η βαρύτητα νικήσει, μετατρέπονται σε μαύρη τρύπα.

Αν νικήσουν, μετατρέπονται σε άστρο νετρονίων.

Αυτό σημαίνει ότι τα άστρα νετρονίων είναι σαν τεράστιοι ατομικοί πυρήνες

στο μέγεθος μιας πόλης, άλλα με την μάζα του ηλίου μας.

Και εδώ τα πράγματα γίνονται παράξενα.

Το περιβάλλον στον πυρήνα των αστέρων νετρονίων είναι τόσο ακραίο που οι

κανόνες της πυρηνικής φυσικής αλλάζουν και αυτό θα

μπορούσε να οδηγήσει σε μια παράξενη

και υπερβολικά επικίνδυνη ουσία.

Άλλα ας μη βιαζόμαστε.

Πρώτα πρέπει να γνωρίζουμε τους κανόνες πριν μάθουμε πως

μπορούν να παραβιαστούν.

Τα πρωτόνια και τα νετρόνια, τα σωματίδια που αποτελούν

τον πυρήνα των ατόμων, αποτελούνται από μικρότερα σωματίδια

που λέγονται κουάρκ.

Τα κουάρκ δεν θέλουν να είναι μόνα τους.

Είναι αυτό που αποκαλούμε “εγκλωβισμένα”.

Μπορούμε να προσπαθήσουμε να τα χωρίσουμε, άλλα όσο πιο δυνατά τα “τραβάμε”

τόσο πιο δυνατά προσπαθούν να μείνουν ενωμένα.

Αν χρησιμοποιήσουμε πολύ ενέργεια, τότε χρησιμοποιούν αυτή την ενέργεια να δημιουργήσουν

νέα κουάρκ. Τα κουάρκ υπάρχουν ενωμένα

ως τα θεμέλια άλλων σωματιδίων και

δεν έχουν παρατηρηθεί ποτέ μόνα τους.

Είναι διάφορων τύπων άλλα μόνο δύο φαίνεται να δημιουργούν σταθερή ύλη.

Τα άνω και κάτω κουάρκ που βρίσκονται

στα πρωτόνια και τα νετρόνια

Όλα τα υπόλοιπα κουάρκ φαίνεται να αποσυντίθενται πολύ γρήγορα.

Άλλα αυτό φαίνεται να είναι διαφορετικό μέσα στα άστρα νετρονίων.

Οι δυνάμεις που επενεργούν εντός των πυρήνων τους είναι τόσο ακραίες

που στην πραγματικότητα ομοιάζουν αυτές του σύμπαντος

λίγο μετά από τη Μεγάλη Έκρηξη.

Οι πυρήνες των άστρων νετρονίων είναι σαν απολιθώματα

που μπορούν να μας αφήσουν να κοιτάξουμε στο παρελθόν στην αρχή των πάντων.

Οπότε το να μάθουμε πως συμπεριφέρονται τα κουάρκ μέσα σε ένα άστρο νετρονίων

είναι ένας τρόπος για να κατανοήσουμε την φύση

του ίδιου του σύμπαντος.

Μια υπόθεση είναι ότι μέσα σε ένα άστρο πρωτονίων

τα πρωτόνια και τα νετρόνια απεγκλωβίζονται.

Όλα τα σωματίδια στριμωγμένα δίπλα-δίπλα,

διαλύονται και λιώνουν σε μια “σούπα” από κουάρκ.

Άπειρα σωματίδια γίνονται μια τεράστια μάζα

φτιαγμένη αποκλειστικά από κουάρκ.

Ύλη από κουάρκ.

Ένα άστρο φτιαγμένο από αυτή την ύλη λέγεται άστρο κουάρκ

αν και από το εξωτερικό του, μπορεί να μην δείχνει διαφορετικό

από ένα κανονικό άστρο νετρονίων.

Τώρα μπορούμε επιτέλους να μιλήσουμε για την πιο επικίνδυνη ουσία.

Εαν η πίεση μέσα σε ένα άστρο κουάρκ είναι αρκετά μεγάλη

μπορεί να γίνει πιο παράξενη

Κυριολεκτικά

Στους πυρήνες των άστρων νετρονίων, κάποια από τα κουάρκ μπορεί

να μετατραπούν σε παράξενα κουάρκ.

Τα παράξενα κουάρκ έχουν περίεργες πυρηνικές ιδιότητες και

είναι βαρύτερα και, ελλείψει καλύτερου χαρακτηρισμού,

δυνατότερα.

Αν εμφανιστούν, θα μπορούσαν να δημιουργήσουν τη παράξενη ύλη.

Η παράξενη ύλη ίσως να είναι η ιδανική κατάσταση της ύλης.

Ιδανικής πυκνότητας, ιδανικά σταθερή,

Άτρωτη. Πιο σταθερή από κάθε άλλη ύλη στο σύμπαν

Τόσο σταθερή που μπορεί να υπάρξει εκτός των άστρων νετρονίων.

Σε αυτή την περίπτωση, έχουμε πρόβλημα

Μπορεί να είναι μολυσματική.

Κάθε κομμάτι ύλης που αγγίζει μπορεί να εντυπωσιαστεί τόσο πολύ από την σταθερότητά της

που θα την μετατρέψει αμέσως σε παράξενη ύλη επίσης.

Τα πρωτόνια και τα νετρόνια θα διαλυόταν και θα γινόταν

μέρος της σούπας κουάρκ που απελευθερώνει ενέργεια και δημιουργεί περισσότερη παράξενη ύλη.

Ο μόνος τρόπος να την ξεφορτωνόμασταν θα ήταν να την πετάξουμε

μέσα σε μια μαύρη τρύπα. Άλλα από την άλλη, ποιός νοιάζεται;

Όλη αυτή η ύλη βρίσκεται μέσα σε αστέρες νετρονίων.

Εκτός από όταν αστέρες νετρονίων συγκρούονται μεταξύ τους ή με μαύρες τρύπες

εκλύοντας τρομερές ποσότητες των περιεχομένων τους

κάποια από τα οποία μπορούν να περιέχουν μικρές σταγόνες από παράξενη ύλη,

που ονομάζονται παραδοξόνια.

Τα παραδοξόνια είναι τόσο πυκνά όσο ο πυρήνας ενός άστρου νετρονίων.

Θα μπορούσαν να είναι πολύ μικρά, ίσως και υποατομικά,

αλλά ακόμα και τα μεγαλύτερα παραδοξόνια δεν θα ήταν μεγαλύτερα

από ένα πύραυλο. Αυτά τα παραδοξόνια θα μπορούσαν

να διασχίζουν τους γαλαξίες για εκατομμύρια ή δισεκατομμύρια χρόνια

μέχρι να συναντήσουν ένα άστρο ή πλανήτη κατα τύχη.

Αν ένα από αυτά χτυπούσε τη γη,

θα ξεκινούσε αμέσως να την μετατρέπει σε παράξενη ύλη.

Όσο περισσότερο τη μετέτρεπε, τόσο θα μεγάλωνε.

Τελικά, όλα τα άτομα που αποτελούν την Γη θα μετατρεπόταν σε παράξενη ύλη.

Η Γη θα μετατρεπόταν σε μια καυτή μάζα παράξενης ύλης στο μέγεθος ενός αστεροειδή

Αν ένα παραδοξόνιο χτυπούσε τον ήλιο, θα κατέρρεε

σε ένα παράξενο άστρο, τρώγοντας το όπως η φωτιά ένα ξερό δάσος

Αυτό δεν θα άλλαζε την μάζα του ήλιου ιδιαίτερα, άλλα θα γινόταν

πολύ λιγότερο φωτεινό, οπότε η Γη θα πάγωνε μέχρι “θανάτου”

Και σαν τους ιούς, δεν θα είχαμε

κανένα τρόπο να δούμε ένα παραδοξόνιο να έρχεται.

Ακόμη χειρότερα, κάποιες θεωρίες προτείνουν ότι τα παραδοξόνια

υπάρχουν σε αφθονία ξεπερνώντας σε αριθμό όλα τα αστέρια του γαλαξία.

Τα παραδοξόνια θα μπορούσαν να είχαν σχηματιστεί πολύ νωρίς, μετά τη Μεγάλη Έκρηξη,

όταν ακόμα τα πάντα ήταν καυτά και πυκνά όσο ένας αστέρας νετρονίων

Μπορεί να συσσωρεύτηκαν γύρω από την βαρύτητα των γαλαξιών καθώς

το σύμπαν διαστάλθηκε και εξελίχθηκε.

Τα παραδοξόνια θα μπορούσαν να είναι τόσα πολλά και ογκώδη

που μπορεί στην ουσία να είναι η σκοτεινή ύλη που υποψιαζόμαστε ότι κρατάει τους γαλαξίες ενωμένους.

που μπορεί στην ουσία να είναι η σκοτεινή ύλη που υποψιαζόμαστε ότι κρατάει τους γαλαξίες ενωμένους.

Άλλα από την άλλη, μπορεί και όχι.

Όλα αυτά είναι εικασίες, και η Γη και ο ‘Ηλιος και οι πλανήτες δεν έχουν

καταστραφεί από καμία επιδρομή παραδοξονίων στα τελευταία δισεκατομμύρια χρόνια,

οπότε οι πιθανότητες είναι ότι δεν θα συμβεί σύντομα.

Το να καταλάβουμε αυτά τα παράξενα αντικείμενα σήμερα μπορεί

να είναι το κλειδί για να καταλάβουμε την γέννηση του σύμπαντος μας και

το γιατί εξελίχθηκε σε αυτό που βλέπουμε σήμερα.

Όταν οι επιστήμονες ξεκίνησαν να παίζουν με μαγνήτες και καλώδια

και να σκέφτονται για τα ηλεκτρόνια, δεν είχαν ιδέα

για το πως η τεχνολογία θα εξελισσόταν στα επόμενα εκατό χρόνια.

Οι επιστήμονες που ασχολούνται με τα αίτια των αστέρων νετρονίων

και της παράξενης ύλης σήμερα μπορεί να ετοιμάζουν

την ανθρωπότητα για ένα μέλλον πέρα από την φαντασία μας.

Ή ίσως και όχι. Ο χρόνος θα δείξει.

Οπότε, όσο περιμένεις να δεις αν το σύμπαν θα καταστραφεί,

μπορεί να θέλεις ακόμα να μάθεις περισσότερα για αυτό.

Σε καταλαβαίνουμε. Οι φίλοι μας στο Brilliant μπορούν να σου δώσουν

μια ματιά σε ένα ολόκληρο κόσμο επιστήμης, μαύρων τρυπών και τα λοιπά.

Το Brilliant είναι μια ιστοσελίδα που σε βοηθά να αντιμετωπίσεις την επιστήμη με ένα πρακτικό τρόπο,

με αλληλεπιδραστικά μαθήματα αντιμετώπισης προβλημάτων και ημερήσιες

προκλήσεις στα μαθηματικά, λογική και μηχανική.

Το κάθε πρόβλημα σου δίνει όλα τα εργαλεία που χρειάζεσαι για να κατανοήσεις

σύνθετα θέματα μόνος σου. Είναι μάθηση στην πράξη,

άλλα με τον εγκέφαλο σου και όχι με τα χέρια σου.

Χρησιμοποίησε την περιέργεια σου για να φτάσεις στο βάθος των παζλ

και των μαθημάτων για πράγματα όπως κλασσική μηχανική, αστρονομία,

βαρυτική φυσική και πολλά περισσότερα.

Αν κάνεις κλικ στην περιγραφή

ή επισκεφτείς το brilliant.org/nutshell μπορείς να εγγραφείς δωρεάν

και να μάθεις περισσότερα πράγματα απ’ ό,τι φαντάζεσαι.

Και υπάρχει και ένα εξτρά δώρο για τους θεατές του Kurzgesagt:

Οι πρώτοι 688 θεατές που θα χρησιμοποιήσουν το λινκ,

θα λάβουν 20% έκπτωση στην ετήσια συνδρομή,

που σου επιτρέπει να δεις όλα τα ημερήσια προβλήματα στα αρχεία

και να ξεκλειδώσεις όλα τα μαθήματα.

Το brilliant σε βοηθάει να τελειώσεις την ημέρα σου λίγο πιο έξυπνος.

Μπορεί να κολλήσεις με την εμπειρία.