Myndband

Handrit

Menn hafa fyrirfunndist í milljónir ára sem hluti náttúrunnar.

En síðan breytist eitthvað, og á ótrúlega stuttum tíma

mótuðum við þessa plánetu og hönnuðum hana til þess að hæfa þörfum okkar.

Að því er við vitum best, erum við fyrstu verunar til að vakna og algjörlega taka yfir plánetu.

Umbreytingin frá að veiða og safna í að rækta og byggja var svo undralega hröð,

að margir hugsunarháttar okkar um heimin eru ekki lengur gagnlegir.

Ein af okkar úreldustum hugmyndum er það að hið mest alþýðulega notaða dagatal í heiminum heimtar að við lifum í árinu 2016.

Þetta skekkir álit okkar yfir okkar eigin sögu og gerir það erfiðara að skilja hver við erum sem tegund,

og hreinlega hve langt við höfum náð á ótrúlega stuttum tíma.

Svo, kannski er kominn tími til að velja ár 0 fyrir mannkynið.

Ár 0, sem raunvörulega stendur fyrir okkur sem tegund og nær yfir allar menningar.

Ár 0, sem markar hvenær við byrjuðum að byggja okkar eigin heim ofan á hinum gamla.

~Hið fyrsta hof~

Fyrir 12.000 árum síðan komu hundruð manna saman í hæðum suður-Anatólíu.

Þeir voru veiðimenn og safnarar án landbúnaðar- og málmsmíðaþekkingar.

Allt sem þau höfðu var gert úr steini og viði.

En þau byggðu mannkynsins fyrsta stóra byggingarverk,

7.000 árum áður en pýramídarninr voru byggðir í Egyptalandi.

Breidd út yfir 300 metra, forfeður okkar reistu hringi af gríðarstórum steinstólpum,

hver af þeim upp í 6 metra háir og 40 tonn á þyngd.

Skreyttir með myndlist af myndtáknum og steinútskurðum af dýrum og goðsagnaskepnum.

Við höfum enga hugmynd um hverning þau gátu gert þetta.

Það var sennilega verkefni af stórbrotni stærð fyrir steinöldina, þurfandi stig af skipulagningu

við vissum ekki að ármaðurinn var fær um fyrr en við fundum þennan stað.

Svo, af hverju byggðu þau það?

Mest vinsælasta kenningin er að þetta var fyrsta hof mannkynsins, tileinkað velgleymdum goðum.

Við vitum aðeins að þetta byggingarverk, fyrsta sinna gerða, markar byrjun nýrrar tíðar.

Það er í þessu svæði, um þetta skeið, sem mennirnir virkilega byrjuðu að byggja þeirra eigin veröld.

Sem myndi gera það að viðeigandi tímamótum í sögu okkar fyrir byrjun dagatalsins okkar.

Þetta augnablik er svo frábrugðið að Cesare Emiliani vísindamaður lagði til að mannkynið ætti að skipta yfir

í hvað hann kallaði hólósen-tímatalið, með því að bæta 10.000 árum við okkar núverandi gregoríska tímatal.

Við þurfum ekki að breyta okkar vel settum dögum og mánuðum

og trúardagatöl gætu haldist eins líka.

En í öllum opinberum málum yrði núverandi árið okkar árið 12.016 af mannöldinni.

Þetta myndi róttæklega breyta hvernig við hugsum um sögunna og hvernig hún finnst vera.

Kíkjum á það í örskotsstund, og flytjum okkur í gegnum nýju söguna okkar, frá okkar nýja ár 0.

~Ný mannkynssaga~

Fyrir 12.000 árum síðan sást byrjunin á fyrsta byggingarverkinu,

komandi af stað sögu okkar.

Það yrði í notkun í um það bil 2.000 ár.

Það tók nærri því áraþúsund þangað til að Jeríkó, líklega fyrsta borgin á Jörðu,

var stofnuð í árinu 1000 eftir byrjun mannaldar.

Framfarir voru enn mjög, mjög hægar á þessum tímapunkti.

Í gegnum næstu 1.000 árunum, meira og meira af varalegum byggðum birtist umhverfis heimin,

og æ meira af plöntum og dýrum voru tamin eftir því sem landbúnaður breiddist út.

Ummerki af viðskiptum yfir þúsundir kílómetra hafa verið fundin frá þessu tímaskeiði.

Í kring um 5.000.000 menn voru lifandi á þessum punkti sögunnar, færri en þeir sem lifa í Lúndúnir í dag.

Tækni þróaðist stöðugt, á hægum hraða.

Leirkeragerð varð útbreidd.

Hin fyrstu menningarsamfélög birtust í Kína, Indlandi og frjósama hálfmánanum.

Í kring um árið 4000, fyrir 8.000 árum síðan frá deginum í dag, menn byrjuðu að nota málm í fyrsta sinn,

lærandi að blanda tini og eiri, og hefjandi af stað það sem við þekkjum sem bronsöldin í kring um árið 5000.

Fyrsta frumletrið kom fram, og hjólið var fundið upp.

Í Suður-Ameríku, Chinchorro menningin byrjaði að líksmyrja menn

2.000 árum fyrr en í Forn-Egyptalandi.

Hinar fyrstu hámenningar byrjuðu að koma fram í kring um árið 7000.

Indusdalsmenningin, Egyptaland hið forna, mínóarnir í Grikklandi og súmerarnir í Mesópótamíu.

Stonehenge var byggt í Bretlandi, og fyrsta konungsættin í Kína hófst.

Ísmaðurinn Ötzi lifði í kring um þetta tímabil.

Hvað við teljum sem sögu nú hófst, og hlutir byrjuðu að færast í aukana, þar sem heimsmannfjöldinn óx upp í yfir 30.000.000.

Nokkrar nýjar hámenningar birtust um allan heim, margar ritandi niður þjóðsögur þeirra.

Fleiri og fleiri borgir voru stofnaðar.

Í Suður-Ameríku varð til Olmekamenningin.

Í kring um þetta tímabil er talið að goðssagnakennda umsátur Trjóju eigi að hafa gerst.

Stuttu síðar í Austur-Miðjarðarhafslöndunum í frjósama hálfmánanum, endaði bronsöldin í ofbeldum.

Hver bronsaldarmenning, að frátöldum Egyptalandi, voru lögð í rúst af dularfullum innrásamönnum.

Ritun og framfarir frusu í stað í hundruð ára.

Í kring um árið 9500, það sem við álítum sem vestræn siðmenning byrjaði.

Grísku borgríkin sigruðust á persnesku innrásinni og hrundu af stað gullaldarskeiðið þeirra,

bundið enda á af Alexandri mikla um 9700.

100 árum síðar, Róm lagði Karþagó í rúst og varð ríkjandi vald í heiminum.

Cæsar var myrtur í árinu 9946, á meðan heimsmannfjöldinn hafði risið upp að um 300.000.000 manna.

Og það er aðeins núna, í kring um árið 10.000, að við höfum náð til þess staðs þar sem gregoríska tímatalið

og okkar núverandi aðferð til að marka mannsöguna byrjar.

Einungis 2.000 árum héðan frá, menn munu ganga á tunglinu.

Ef við hugsum um söguna eins og við nú gerum, erum við að gera lítið úr 10.000 árum af mannframförum og þroskun.

Að láta það allt fylgja í dagatalinu okkar gerir fortíðina okkar mun áhrifameiri.

Það sýnir hvernig framför varð veldisvaxandi með tíma,

og það innlimar alla menningaheima í tímatalið okkar.

Nýtt ár 0 fyrir sögu okkar gæti endurmótað hvernig við hugsum um okkur sjálf.

Sem byggingarverk sem byrjaði fyrir 12.000 árum síðan þegar, í fyrsta sinn,

áar okkar komu saman til að höggva hof úr berggrunni með smíðatólum búin til úr steini

vitandi ei hvað þeir mundu koma af stað,

hvert það mundi leiða okkur sem tegund.

Frá því að byggja fyrsta hofið, til skipa fljúgandi handan himinsins.

Við höfum gert Kurzgesagt-útgáfu af mannaldardagatalinu

sem þú getur keypt hérna ef þú vilt.

Það er dagatal fyrir 2017, en með einn mikilvægan mun:

Það er fyrir árið 12.017, árið sem okkur finnst við ættum að vera í núna.

Það er aðeins mjög takmarkað magn af þeim fáanleg, en ef við seljum nóg af þeim

munum við gera þetta að reglulegum hluti, og ef til vill framleiða fleiri prenteintök í framtíðinni.

Dagatalið er myndskreytt, og við skutum inn nokkrum skemmtilegum staðreyndum.

Einnig, eins og alltaf, líki ykkur hvað við gerum, íhugið þá endilega það að styðja okkur á Patreon

eða að kaupa hluti sem við bjuggum til. Það virkilega hjálpar til!

Þakkir, og hafið farsælt 12.017!