Video

Transcriptie

Stel je voor dat NASA vandaag meldt dat ze aliens hebben gevonden,

bacteriën op Mars,

vreemde buitenaardse vissen in de oceanen van Europa,

en oeroude buitenaardse ruïnes op Titan.

Zou dat niet fantastisch zijn?

Nee, het zou vreselijk, zelfs vernietigend nieuws zijn.

Het kan betekenen dat het einde van de mensheid bijna zeker is

en dat het er snel aan zit te komen.

Waarom?

Waarom zou de spannendste ontdekking van ons leven slecht zijn?

Laten we de ontwikkeling van het leven vanaf het begin tot vandaag

voorstellen als een trap.

Het begint met scheikunde die patronen moet vormen die zich voortplanten,

die stabiel en weerbaar zijn, maar ook kunnen veranderen en evolueren.

De tweede stap is dat ons vroege leven complexer wordt.

Het kan complexere structuren bouwen en de energie efficiënter gebruiken.

De volgende stap is dat deze cellen meercellige wezens vormen

wat ongelofelijke variatie en nog meer complexiteit mogelijk maakt.

In de volgende stap ontwikkelt een soort grote hersenen.

Het maakt gereedschappen, cultuur en kennisdeling mogelijk

wat voor nog hogere complexiteit zorgt.

De soort kan nu de dominante soort op zijn planeet worden

en deze naar wens veranderen.

Er zijn eerste pogingen om de planeet te verlaten; hier staan we nu.

Het zit in onze aard om verder te gaan en alles uit te proberen.

Omdat planeten een beperkte capaciteit en levensduur hebben

moet een soort meer levensruimte zoeken om te overleven.

De volgende traptreden lijken dus logisch: koloniseer je eigen zonnestelsel

en ga dan verder naar andere sterren.

De laatst mogelijke stap is om de hele Melkweg te kunnen bereiken.

Dit is waarschijnlijk een universeel principe voor welke beschavingen dan ook.

Als een soort competitief en gemotiveerd genoeg is om een planeet te controleren

dan houden ze daar waarschijnlijk niet op.

Er zijn tot 500 miljard planeten in de Melkweg

waarvan minstens 10 miljard aardachtige planeten.

Vele daarvan bestaan al miljarden jaren langer dan de aarde.

Maar we zien geen enkele galactische beschaving.

Toch moet er iets zijn, maar er is niets.

De ruimte lijkt leeg en dood.

Dus iets verhindert leven om de trap te beklimmen

boven de trede waar we nu op staan.

Iets waardoor het moeilijk, misschien zelfs onmogelijk is

om een galactische beschaving te worden.

Dit is het Grote Filter: een uitdaging of gevaar dat zo moeilijk te overwinnen is

dat het bijna elke soort uitroeit die het tegenkomt.

Er zijn 2 scenario’s: wij zijn zeer speciaal en hebben geluk

of we zijn verdoemd en eigenlijk al dood.

Het hangt ervan af waar dat Filter staat op onze trap:

achter of voor ons.

Scenario 1: het filter ligt achter ons, wij zijn de eersten.

Als het achter ons ligt, dan betekent het

dat een van onze vorige stappen bijna niet genomen had kunnen worden.

Welke stap zou het zijn?

Is het leven zelf extreem zeldzaam?

Het is moeilijk voorspellingen te maken

over de waarschijnlijkheid dat leven uit dode dingen ontstaat.

Meningen zijn verdeeld.

Sommigen denken dat het overal gebeurt onder de juiste omstandigheden.

Anderen denken dat de aarde mogelijk de enige levende plek in het heelal is.

Een andere optie is het ontstaan van complexe dierlijke cellen.

Hier gebeurde iets specifieks, en volgens onze huidige kennis pas één keer.

Een primitieve jagercel slokte een andere cel op.

Hij verslond hem niet, maar ze vormden een verbond.

De grote cel bood onderdak, zorgde voor de omgeving en voor grondstoffen.

De kleine cel gebruikte zijn nieuwe thuis en gratis grondstoffen

en voorzag zijn gastheer van meer energie.

Met de extra energie kon de gastcel meer groeien dan voorheen

en nieuwe, dure dingen bouwen om beter te worden.

De gast werd intussen de energiecentrale van de cel.

Elk dier op de planeet bestaat uit deze cellen.

Misschien zijn er miljarden planeten met bacteriën in de Melkweg

maar geen enkele andere heeft dezelfde complexiteit bereikt

of intelligentie.

Wij voelen ons erg slim met onze kruiswoordraadsels en boeken.

Maar een groot brein is vooral een dure evolutionaire investering.

Ze zijn fragiel.

Ze helpen niet in een gevecht met een beer maar kosten zeer veel energie.

En desondanks had de mens 200.000 jaar nodig

om van speren naar beschaving te gaan.

Slim zijn betekent niet dat je automatisch wint.

Misschien is intelligentie niet zo fantastisch

en gelukkig is het voor ons goed gegaan.

Scenario 2: het Filter ligt voor ons.

Vele anderen zijn al gestorven.

Een Groot Filter voor ons is vele malen gevaarlijker

dan wat we tot nu toe zijn tegengekomen.

Zelfs als een grote ramp de meeste mensen zou doden,

of ons duizenden jaren terugzet, overleven we en herstellen ons.

Als we pas na een miljoen jaar herstellen dan is het geen erg Groot Filter

maar een obstakel naar de uiteindelijke galactische beschaving.

Zelfs miljoenen jaren zijn voor het heelal een knipoog.

Als er echt een Groot Filter voor ons ligt

dan moet die zo gevaarlijk, verwoestend en krachtig zijn

dat die mogelijk alle geavanceerde beschavingen in de Melkweg heeft verwoest

in miljarden jaren.

Een intimiderende en deprimerende theorie

is dat zodra een soort zijn planeet gaat controleren

die al op weg is naar zelfvernietiging.

Dat is makkelijk te bereiken met technologie.

Het moet zoiets vanzelfsprekends zijn dat iedereen het ontdekt

en zo gevaarlijk dat de ontdekking bijna altijd tot uitroeiing leidt.

Een wereldwijde kernoorlog,

nanotechnologie die oncontroleerbaar wordt,

gentechnologie die tot de perfecte superbacterie leidt,

een experiment dat de atmosfeer in brand steekt,

superintelligente A.I. die per ongeluk of expres zijn bedenkers vernielt,

of dingen die we nu nog niet zien aankomen.

Of het is eenvoudiger:

een competitieve soort die zijn planeet overneemt

en bewust verwoest in de strijd om grondstoffen.

Misschien zijn er oncontroleerbare kettingreacties in elk ecosysteem

die onomkeerbaar blijken te zijn.

En als een samenleving machtig genoeg is de atmosfeer te veranderen

dan maken ze ook altijd hun planeet onbewoonbaar.

Laten we hopen dat dit niet zo is.

Als het Filter voor ons ligt, dan zijn onze kansen zeer slecht.

Waarop we kunnen hopen.

Hierom zou het vinden van buitenaards leven vreselijk zijn.

Hoe vaker leven in ons heelal voorkomt en hoe geavanceerder en complex het is

hoe waarschijnlijker een Filter voor ons ligt.

Bacteriën zijn slecht nieuws, kleine dieren nog erger,

intelligent leven alarmerend slecht.

Oude buitenaardse ruïnes zouden verschrikkelijk zijn.

Het beste scenario voor ons is:

• Mars is steriel en in Europa’s oceanen is geen leven.

• In de buitengebieden van de Melkweg zijn lege oceanen en dode continenten.

• Er zijn miljarden lege planeten die op ontdekking en leven wachten.

• Miljarden nieuwe huizen die op onze komst wachten.

Hoe waarschijnlijk is het dat we leven buiten de aarde vinden dat op ons lijkt?

Dat hangt af van hoeveel planeten

er in de bewoonbare zone van hun ster liggen.

De zone rond een ster waar water vloeibaar kan zijn.

Omdat sterren in alle vormen en maten voorkomen

is deze zone voor elk sterrenstelsel anders

en vraagt wat natuurkunde om uit te zoeken.