Video

Transkript

Uzaya çıkmak epey zordur.

Sırt çantanız patlayıcılarla dolu bir şekilde ve tek tekerlekli bir bisiklet ile dağa çıkmak gibidir bu aynı.

Aşırı yavaştır, fazla şey taşıyamazsınız ve belki de çıkarken yolda ölebilirsiniz.

Bir roketin Dünya’dan kurtulup uzaya çıkabilmesi için gereken hız 40 bin km/s’dir.

Bu hıza ulaşabilmek için…

…roketler, çoğunlukla yakıt konteynırları olup içlerinde sadece azıcık yük taşıyabilirler.

Başka gezegenlere gitmek istiyorsanız eğer bu hiç de iyi bir şey değildir.

Çünkü hayatta kalmak ve belki de geri dönmek istiyorsanız çok fazla ağır şeye ihtiyacınız vardır.

Peki ya uzaya daha az yakıt ile daha fazla yük taşımanın bir yolu var mıdır?

ᴛüʀᴋçᴇ ᴀʟᴛʏᴀᴢı: {yigithan.kilinc

Dünyadaki taşıma sorunlarımızın büyük çoğunluğunu çözen şeyler “altyapılar"dır.

Arabalar için yollarla…

…gemiler için limanlarla…

…trenler için de raylarla ulaşımı epey kolaylaştırdık.

Bunun aynısını uzay yolculuklarında da uygulayabiliriz.

Uzay altyapısı yörüngeye çıkıp Ay’a…

…Mars’a ve bunların ötesine gitmeyi daha kolay ve daha ucuz hâle getirir.

Harika.

Peki ama “uzay altyapısı” tam olarak nedir?

Şu anda sadece bilim kurgu olan Uzay Asansörü yerine…

…yeni teknikler, sihirli materyaller veya büyük yatırımlar gerektirmeyen…

…ve yörüngede başarıyla test edilmiş basit ama umut vadeden bir teknoloji mevcut:

“Urgan” (Kalın Halat) olarak bilinen bir kablo ve bir ağırlık.

Konsept o kadar basit ki insanı şaşırtıyor:

Uzaya yüzlerce veya binlerce km uzunluğunda urganlar yerleştirsek…

…ve uzay araçları da onları yüksek irtifalara çıkıp hız kazanmak için…

…birer merdiven olarak kullansa nasıl olurdu?

Bu konsept “Gök Kancası” olarak bilinmekte.

Döndürürsek daha da iyi çalışır.

Bir karşı ağırlık, daire etrafında dönerken uzunca bir kabloyu yerinde tutar.

Dönen urgan, alt ucunu yere göre yavaşlatır…

…ve üst kısmı tıpkı bir mancınık gibi hızlandırır.

Bu, ipten enerji aktarılabileceği…

…ve serbest bırakıldığında da az ya da çok olsun bedava bir şekilde…

…ipin dönüş hızının iki katına eşit büyük bir destek alınabileceği anlamına gelir.

Bir gök kancasının dayanabilmesi gereken olağandışı gerilmelere dayanıklı…

…özelleşmiş teller zaten şu anda mevcut.

Meteor veya uzay çöplerinden kaynaklanabilecek kesikleri engellemek için…

…urganımızı gereğinden fazla tel ile düğümleyebiliriz.

Gök kancamız aynı yerden günde birçok kez geçeceğinden…

…ufak ve tekrar kullanılabilir mekiklerin ona yetişmesine olanak sağlanmış olur.

Tabii yetişmek o kadar da kolay değildir.

En alçak noktasında…

…urganın ucu atmosferde saatte yaklaşık 12 bin km süratle ilerler.

Atmosfer sebebiyle gök kancasını fazla alçaltamayız.

Yoksa hava sürtünmesinden dolayı aşırı ısınır.

Bu nedenle kancanın alt ucu yerden 80-150 km yükseklikte bulunur, bunun daha alçağında bulunamaz.

Bu yüksekliğe çıkabilmek için urgana ulaşabilecek özelleştirilmiş uzay araçlarına ihtiyacımız olur.

Bu her ne kadar kolay olmasa da…

…yine de saatte 40 bin km hızla ilerlemek için roket yakıtıyla dolu…

…koca teneke kutulara sahip olmaktan daha ucuza gelir.

Ucu yakalayabilmek de bir zorluk tabii.

Gökyüzünde Mach 12 (≈14 bin km/saat) ile hareket eden ufacık bir şeyi bulmak için…

…yalnızca 60 ilâ 90 saniyelik kısacık bir zaman aralığı vardır.

Bunu kolaylaştırmak için…

…urganın ucunun, uzay aracının bağlanmasına yardımcı olacak bir navigasyon dronuna sahip…

…1 km uzunluğunda olta gibi bir şeyi olabilir.

Zorluklardan bir diğeri ise gök kancamızı yörüngede tutmaktır.

Giderek daha fazla uzay aracı ona tutunup kendilerini yukarı çektikçe…

…kancamızı yerinde tutan momentumu kullanırlar.

Eğer bir şey yapmazsak kanca en sonunda yavaşlayıp atmosfere düşer.

İşte burada da evreni azıcık aldatabiliriz.

Gök kancası yörünge enerjili bir bataryadır.

Gelen ve gönderilen yükleri dengelemek mümkündür.

Malzemeleri ya da insanları Dünya’ya getiren uzay araçları…

…kancaya vardıklarında urgana enerji eklerler.

Urgan da, uzaya giden diğer uzay araçlarına bu enerjiyi aktarabilir.

Böylece urgan enerji kaybetmemiş olur.

Ne kadar çok kullanırsak o kadar çok ucuzlar.

Hâlâ her hız takviyesi ile enerji kaybetmeye devam ediyorsak…

…kaybedilen enerjiyi, urganın konumunu sürekli olarak düzelten…

…elektrikli ya da kimyasal ufak motorlar ile geri kazanabiliriz.

Biri Dünya’nın, biri de Mars’ın etrafına konumlandırılmış bir çift urgan…

…roketlere kıyasla gezegenlerarası yolculukları çabuk, kolay ve düşük maliyetli hâle getirebilir.

Dünya’daki urgan, alçak Dünya yörüngesinde yer alıp insanları ve yükleri yakalar…

…ve onları Mars’a doğru fırlatır.

Mars’taki urgan ise, onları yakalayıp güvenlice yüzeye iniş yapabilmeleri için hızlarını yavaşlatır.

Ters istikametteyse…

…urgan, Mars’ın ince atmosferinde yalnızca 1,000 km/s hızla ilerleyen…

…yani Dünya’daki uçaklarımızdan çok da hızlı ilerlemeyen bir aracı…

…yakalanıp yere indirilmesi için Dünya’ya geri fırlatabilir.

Urganlar Dünya’dan Mars’a gitme süresini 9 aydan 5 aya, hatta 3 aya bile düşürebilir.

Ayrıca da gerekli roket boyutunu %84 ilâ %96 oranında küçültebilir.

Daha da iyisi…

…yolcu konforunda iyileştirmeler yapabileceğimizden dolayı…

…insanlar oldukça uygun sayılabilecek fiyatlarda lüks yolculuklar yapabilir.

Urgan yolculuğu Mars’a gitmenin ilk seçeneği olurdu.

Dünya’nın ve Mars’ın çevresindeki urganlar…

…uzay yolculuğunu makul hâle getirecek…

…hızlı ve düşük maliyetli ulaşımın bel kemiği hâline gelebilirler.

Daha da öteye gidelim, ne dersiniz?

Alçak Mars yörüngesinde bulunacak bir urgan uzay araçlarını Asteroit Kuşağı’na yollayabilir.

Yeni bir asteroite yollanan ilk uzay aracı gideceği yere vardığında…

…yavaşlamak için roketlere ihtiyaç duyar.

Sonradan varanlar yakalanıp bedava bir şekilde geri gönderilmek için…

…kendilerini bekleyen bir urgan bulabilirler.

Asteroitlere ucuz bir şekilde gidebilmek…

…Güneş Sistemi’ndeki kaynakları elde edebilmemizin büyük faktörlerinden birisidir.

Değerli metaller ve mineraller…

…bulundukları asteroitten kazılıp çıkarıldıktan yalnızca birkaç hafta sonra Mars’a yollanabilir.

Gök kancaları gezegenler arası bir uygarlık olmamız yolundaki harika yapı taşları olabilirler.

Ama niye burada duralım ki?

Mars’ın uyduları oldukça kullanışlıdır.

Güneş Sistemi’ndeki başka hiçbir uydunun yörüngesi gezegenine onlarınki kadar yakın değildir.

Phobos o kadar ağırdır ki onu yavaşlatma gibi bir derdimiz olmaz.

Bu da onu, 6,000 km’den kısa uzunluktaki süper urganlarımız için harika bir bağlanma noktası yapar.

Urganın alt ucu, Mars’ın yüzeyinin hemen üstünde uçup yakalaması epey kolay olur.

Üstteki uç da, uzay araçlarını ta Jüpiter’e ve Satürn’e kadar fırlatabilir.

Bu süper urgan aynı zamanda iç Güneş Sistemi’ni de biraraya getirebilir.

Venüs ve Merkür sadece bir fırlatma uzaktadırlar.

Mars’ın aksine onlar sürekli güneş enerjisine maruz kalmaktadırlar…

…ve minerallerce zengindirler.

Uzun vadede hiçbir şey…

…insanlığı Mars uyduları merkezli, karasal gezegenler için…

…sıfır yakıtlı bir ulaşım ağı inşa etmekten alıkoymamakta.

Urganlar, uzay yolculuğunu ekonomik hâle getirmek…

…ve Güneş Sistemi’nin geri kalanını sömürü ve keşifler açısından erişilebilir kılmak için…

…nispeten ucuz ve sürdürülebilir birer çözümdür.

Şu anda onları yapabilecek teknolojimiz olduğu da göz önüne alındığında…

…daha fazla beklememiz için iyi bir bahanemiz yok.

Güneş Sistemi’nin bazı kısımları çok uzakta…

…ama istersek onları yakınımıza getirebiliriz.

[Sponsor]