Video
Transkript
Etrafına bak
Neredesin?
İşgal ettiğin yer nerede?
Bir yerde bir odada belki bir yıldızın etrafında milyarlarca
galaksi arasında bir gezegendeki bir kıtanın üstündeki şehirdesin.
Ama…Bunların hepsi nerede?
Bu aptalca bir soru gibi hissettirebilirken ortaya çıkıyor
ki mutlak nokta konsepti insanların uydurduğu bir şey.
ÖZETLE:Evren içinde bir şeyler bulunan büyük bir uzay torbası
Eğer biri tüm bu şeyleri:yıldızları gezegenleri ve karadelikleri,
tozları çıkarsaydı geriye sadece boş bir uzay kalırdı.
Boş bir uzayda bir noktaya sahip olma konsepti tüm anlamını kaybeder.
Boş uzay tekdüzedir.
Her yerde aynı.
İşgal ettiğimiz alan ayaklarımızın altındaki bir zemin gibi değil.
Spesifik noktaları işaretleyemez ya da bir şeyleri zımbayla uzay ve zamana tutturamayız.
bir şeyler olmadan konum olmaz.
Biz yalnızca başka bir şeyle ilişkili konumdayız.
Ki bu da yukarı ve aşağı gibi hafife aldığımız
şeylerin de bağlantılı olduğu anlamına geliyor.
Tamam evreni yeniden şeylerle dolduralım ve diğer her şeyle
bağlantılı olarak şu an nerede olduğunu bulmaya çalışalım.
ÖZETLE KURZGESAGT ÇEVİRMEN:Talha Çetin İYİ SEYİRLER.
Hadi bu videoya tanıdık bir yerle başlayalım
ve giderek garipleşelim.
Sizin bakış açınızdan dünya düz gibi görünüyor
ve 3 boyutlu şekilde hareket edebiliyorsunuz.
Bu fizikçilerin Konuşlanma Noktası dediği bir şey
Everene dair bakış açınız ve etrafınızdaki şeylerin
hareketini nasıl gördüğünüz anlamına geliyor
Aşağınız ve yukarınızın neresi olduğu
Konuşlanma sisteminiz doğru…
Sizin için.
Ama evrenin geri kalanı için değil.
Aşağı yukarı 5 kilometre uzağınızda ufkun başladığı
yerde zemin fark edilebilir şekilde bükülüyor.
Yerin içinden görebilseydiniz insanları ya aşağıdan ya da yandan görürdünüz.
Ama gezegenden aşağı düşmüyorlar çünkü yer çekimi onları aslında aşağı çekmiyor.
Aşağı:Konuşlanma sisteminizin bir ilüzyonu.
Dünyanın Konuşalanma sistemine göre yer çekimi sadece içeri giriyor.
Ama insanlar için yukarı ve aşağı var çünkü bizim
Konuşlanma sistemimize göre bu mantıklı geliyor.
Ki bu yüzden dünyanın da aşağısı ve yukarısı olduğunu düşünüyoruz:
Kuzey ve güney.
ve haritalarımızı buna göre yaptık.
Ama güneş sistemine bakan bir gözlemci aynı fikirde olmayabilir.
Haritalarımız alışık olduğumuzdan bize anlamlı geliyor doğru olduklarından değil.
Tamamdır yani bu adım bir.
Sizin konumunuzdan düz bir zemin gibi hissedilen şey aslında bir küre.
Ama bu küre hep hareket halinde asla aynı yerde durmuyor.
Dünya bir yıldızın etrafında dönüyor
Güneş sisteminin ortasındaki güneş.
Biz bunu genelde baya garip hayal ederken dışardan biri bayağı dağınık bir şey görürdü.
Bunu daha net görmek için bu hareketleri abartacağız.
Bu ölçekli değil.
Öncelikle yörüngemiz gerçekte bir elips yani yılın yarısını biraz güneşe
çekilip hızlanarak ve diğer yarısını da biraz yükselip yavaşlayarak geçiriyoruz.
Ve elips her 100 bin yılda bir kendi şeklini de değiştiriyor.
Ve başka bir 112 bin yıllık döngüde elipsin kendisi sürükleniyor.
Ki bu da en azından güzel bir şekil oluşturuyor.
Sonunda oynak ve dalgalı uçları varmış gibi
görünen yuvarlak bir yörünge yoluna sahip oluyoruz.
Ve artık ay da işleri berbat etmeye başladığında daha da kötüye gidiyor.
Ay oldukça büyük bir şey olduğundan dünyayı çekiyor.
İki nesne de dünyanın çekirdeğinden yaklaşık 4700 Kilometre
uzakta bulunan ortak ağırlık merkezinin yörüngesinde dönüyor.
Pratikte bu ay dünyanın etrafında dönerken dünyanın
çalkalanmasına yetecek kadar dünyayı biraz sallıyor.
Tamamdır yani dönen,güneşin etrafında çalkalanan ve her sene elips
yörüngesi birazcık değişen bir gezegenin yüzeyinde duruyorsunuz.
Ama dünya doğru diyen kim?
Güneşin bakış açısından Güneş sisteminin düzelimi rasgele
Dünyanın içinde döndüğü düzlem olarak tanımlandı çünkü bize uygun olan bu.
Gerçeklikte diğer gezegenler düzlemimize olan saygıyla biraz eğildi.
Onların bakış açısından hafif yamuk yörüngesi olan biziz.
Ama bu o değil
ondan çok uzak.
Bütün olarak güneş sistemi saman yolu galaksisin merkezinin yörüngesinde dönüyor.
Eğer saman yoluna bakarsak açıkca güneş sisteminin her 230 milyon
içinde merkezin etrafında döndüğü bir galaktik düzlem yapabiliriz.
Ama tabii ki bu o kadar da basit değil.
Öncelikle güneş sisteminin düzlemi galaksinin düzlemiyle uyumlu değil.
Aslında hiçbir şey değil.
Aynı güneş sisteminde kendi düzenlerinde güneşin etrafında dönen gezegenler gibi
Diğer tüm yıldızlar da galaktik merkezin etrafında dönüyor.
Bütün olarak güneş sistemi galaktik düzleme doğru 60 derece yatık.
Neredeyse uzay içinde yaklaşık saat başına 1 milyon kilometre hız yapıyor.
Galaksinin merkezindeki biri uzayda hareket
gezegenlerin yörüngelerini sarmal şeklinde görürdü.
Ki bunu da güneş sisteminin yatık düzleminde galaksi düzlemiyle
ilişkili olan tribuşon hareketi olarak hayal edebilirsiniz.
Uzaydaki bu oryantasyon bazen gezegenlerin bir bakıma galaksinin
çekirdeği etrafında dönerken güneşin önüne geçmesi anlamına gelir.
Bir anlığına buna bakalım.
Gezegenimiz ve güneşin uzayda hareketiyle alakalı ürkütücü ve garip bir güzellik var
Biraz baş dönmesi mi hissediyorsunuz?
Daha da kötüleşiyor.
Bu hikayenin tamamı değil çünkü galaktik diskin kütlesi
de sürekli olarak güneş sistemini çekmeye devam ediyor.
Sarhoş bir yunus gibi binlerce ışık yılı uzunluğundaki yaylar boyunca her
yörüngede 10 kez galaktik düzlemde yüzlerce ışık yılı derine doğru dalıyoruz.
güneş sisteminin yukarı ve geri gitmesi 10 milyonlarca yıl aldığından ve insanlık
o kadar eski olmadığından daha bu hareketin haritasınının tamamını cıkartmadık
Yeniden ilişkili konumunuza bakalım.
Güneşe doğru yatık olan,ay tarafından çalkalanan
bir gezegende,Galaktik düzleme doğru yatık olan bir
güneş sisteminde ileri doğru sarmal şekilde
ilerleyen ve düzlemden aşağı dalan bir konumdayız.
Hmm…Peki galakside ‘YUKARISI’ Nerede?
Bu noktada Konuşlanma noktası evrenin ölçüdeki doğası
yüzünden biraz rasgele ve anlamsız hale geliyor
Saman yolu öyle görünüyor ki Laniakea Süper kümesi gibi daha büyük bir yapının parçası
Ki o da devasa Balıklar-Balina Süperküme Kompleksinin ve sonunda her yönde ve
eğilimde yüz milyonalrca ışık yılı harcayan bir galaksi filementinin parçası.
Bize o kadar uzaktan bakan biri sadece büyüklüğün sonunu görecek.
Her şey homojen görünüyor,her yerde aynı.
Her şeyin aynı göründüğü boş uzay gibi kim birinin
bakış açısı diğerininkinden iyi diyebilir ki?
Kozmik alçakgönüllükteki küçük egzersizimizin sonuna geldik.
Yine yolculuğu geriye alalım..
Tarif edilemeyecek kadar büyükten gerçekten büyüğe
ve oradan galaktik evimize ve oradan galaksimize
Saman yolundan yukarı aşağı dalan güneş sisteminden varoluşun Çalkalanmasına kadar
Ve sonunda şu anda bu videoyu izleyen size
Eğer tüm bunlar biraz fazla geldiyse
Kendini kötü hissetme
Evrenin ölçeği beyin eritici derecede ve her şeyin nasıl yönlendirildiğini takip etmeye
ya da yukarı ve aşağısının en iyisinin nerede olduğuna karar vermeye çalışmak zor
Ama o kadar da önemli değil.
Çünkü bu nerede olduğunu değiştirmez.
Zaten mhtemelen olabileceğin en iyi yerdesin.
Tam şu anda Tam buradasın
Hiçbir şey seni kendi küçük evreninin merkezinde olmaktan alıkoyamaz.
Bakış açısı gerçekten her şey.
Bu içinde bulunduğumuz evrende doğru ama dahası kişisel evreninizde de doğru.
Hayatınızın kontrolü ayrıca neyin mümkün olduğunu düşünmenize bağlı.
Kurzgesagt’ta bizi ele alın:Tutkumuz bilime olan merakınızı kıvılcımlandırmak ve izlemeniz için bedava videolar yapmak
Ama bu harika bir iş modeli değil bu yüzden biz de
kendi bilim posterlerimizi,takvimlerimi,eğlenceli
Kurzgesagt Merchleri ve evinize götürüp
oynayabileceğiniz Kurzgesagt eşyaları yapmaya başladık
Ve bunu SHOPIFY ile yapıyoruz.
Onlar da ayrıca bu videoya sponsor olacak kadar nazik.
Ki bu da bizi memnun etti çünkü platformlarını yıllardır kullanıyoruz
SHOPIFY işinizi başlatmanıza ve büyütmenize olanak sağlayan bir e-ticaret platformu.
Ve iş başlatmaktan kasıtımız cidden 0dan başlamak.
Eğer el yapımı seramik kupalarınızı yatak
odanızdan yatmak istiyorsanız,Satabilirsiniz.
Ama sadece o da değil tek kişilik gösterinizi büyük bir ekibe dönüştürmek
istiyorsanız o zaman SHOPIFY size yolculuğunuzda destek olabilecek aletlere sahip.
Artık sadece başlamanız gerek SHOPIFY.COM/KURZGESAGT Adresine giderek 14 günlük deneme sürümünden yararlanabilirsiniz.
Bu fikrin size uymadığını düşünüyorsanız ve fikirleriniz çok küçükse sizi yeniden düşünmeye şevklendirmek istiyoruz
Bu kanaldaki ilk video bir Üniversite projesiydi ve Kurzgesagt’ın kendisi bir yaratıcı yöndü.
Sonunda bir iş ve sizin için videoları hazırlayan bu ekip haline geldik
Ve bunların hepsi yeni bir şey denemek istememiz sayesindeydi.
Bu da kesinlikle SHOPIFY’ın desteklemekte kararlı olduğu şey ve SHOPIFY’la kendine ait bir şey yapabilirsin.
Sonuçta fikrin hala bir hayal olması ya da bugun
bir plan haline dönmesi ayrıca bakış açısından ibaret.
Milyonlarca iş ve 175’in üzerinde ülke ürünlerini satmak için SHOPIFY’ı kullanıyor ve biz de onlardan biriyiz.
Buraya gelmemize yardım ettikleri için onlara ve kanalımızı mümkün kıldığınız için hepinize teşekkürler.<3
Kurzgesagt’a Abone olmayı unutmayın.!
Altyazı çevirmeni:Talha Çetin Daha fazla gelişme ve eğlence için bizi buralardan takip edin: