Video
Bản trích
Bay ra ngoài không gian là một việc vô cùng khó khắn.
Chúng ta luôn muốn có 1 cách dễ dàng
và ít tốn kém để có thể ngắm trái đất từ ngoài vũ trụ.
Hiện giờ, cách duy nhất là trở thành một phi hành gia hoặc một tỉ phú.
Nhưng đã có một ý tưởng để biến việc đó trở nên khả thi
và cũng chính là điểm khởi đầu của công cuộc khám phá vũ trụ.
Đó chính là thang máy vũ trụ.
Chính xác thì nó hoạt động như thế nào?
Để hiểu được thang máy vũ trụ sẽ đưa chúng ta lên vũ trụ như thế nào
Đầu tiên ta phải hiểu quỹ đạo là gì.
Đi vào quỹ đạo hiểu nôm na là rơi vào một cái gì đó,
nhưng di chuyển đủ nhanh để không rơi trúng.
Nếu như trên trái đất, bạn ném một quả bóng, nó sẽ bay theo hình vòng cung,
rồi rơi xuống đất.
Trong vũ trụ, trọng lực cũng làm cho bạn di chuyển giống quả bóng,
nhưng nếu bạn di chuyển sang ngang đủ nhanh
Độ cong của trái đất làm mặt đất cách xa bạn hơn
bằng với trọng lực kéo bạn xuống.
Vậy nên để đi vào quỹ đạo, tên lửa phải bay lên trên
và sang ngang rất nhanh.
Ngược lại, thang máy vũ trụ tận dụng sự quay của trái đất
để vận chuyêmr hàng hóa một cách nhanh chóng.
Thử tưởng tượng một đứa trẻ quay đồ chơi của nó trên một sợi dây với con kiến trên bàn tay
Khi con kiến trèo lên sợi dây
thì nó sẽ di chuyển nhanh dần lên.
So với tên lửa, với hàng hóa đặt trên thang máy vũ trụ
ta chỉ cần cũng cấp năng lượng để đưa hàng hóa đi lên thang máy.
Chuyển động ngang đã được sự quay của trái đất cung cấp.
Và không nghi ngờ gì việc thang máy vũ trụ
sẽ là công trình nhân tạo đồ sộ và đắt nhất từ trước đến nay.
Nhưng như thế có đáng không?
Cái gì cũng có cái giá của nó.
Tên lửa tiêu thụ một lượng lớn nguyên liệu
chỉ để vận chuyển một lượng nhỏ hàng hóa
Với giá cả hiện tại, đưa một cân hàng lên vũ trụ ngốn tầm 20,000 đôla (444,700,000VNĐ)
tức là 1,3 triệu đôla cho mỗi người
40 triệu đôla cho ô tô của bạn
hàng tỉ đô cho trạm vũ trụ quốc tế ISS
Mức giá khổng lồ là một trong những hạn chế lớn của các chuyến bay lên vũ trụ.
Kể cả với công nghệ tiên tiến hiện nay,
vé máy bay chẳng là gì so với một chuyến lên vũ trụ cả.
Nhưng thang máy vũ trụ sẽ giải quyết vấn đề này.
Sau khi được xây dựng xong,
giá của một cân hàng hóa sẽ giảm chỉ còn 200 đôla
Nếu một chiếc thang máy vũ tụ rẻ khoảng 20 tỉ đôla được xây dựng,
thì chúng ta sẽ được hoàn vốn chỉ sau khi vận chuyển 1 triệu tấn
Khối lượng của 2 trạm vũ trụ quốc tế.
Thế thang máy vũ trụ ngoài đời thật nhìn như thế nào?
Nó gồm 4 bộ phận chính:
Dây cáp, mỏ neo, đối trọng và buồng vận chuyển.
Phần vận chuyển của thang máy vũ trụ là phần dây cáp và buồng vận chuyển.
Được kéo dài từ bề mặt trái đất ra ngoài không gian
Buồng vận chuyển sẽ giống như buồng thang máy thông thường
leo lên leo xuống dây cáp.
Ở phần móng sẽ là mỏ neo
Gắn dây cáp với trái đất cùng với một bến đỗ
Ở đầu còn lại là đối trọng, giúp giữ dây cáp
Dây cáp được kéo căng
Và được giữ ở phía trên bằng sức căng từ đối trọng
Nằm cách mặt đất 36,000km
Đối trọng cũng có thể trở thành một trạm vũ trụ,
một trạm phóng cho các phi vụ ngoài không gian
Nhưng chúng ta có thể thực sự xây một cái không?
Không thể nói trước được điều gì
Thử thách lớn nhất chính là phần cáp
Nó phải nhẹ, giá cả phải chăng
và chắc chắn hơn bất kì vật liệu nào loài người từng sản xuất
Có rất nhiều vật liệu tiềm năng như graphen hay sợi kim cương nano.
nhưng chúng có khi vẫn chưa đủ bền.
Và bên cạnh độ bền chắc ra
thì sợi cáp phải có khả năng chịu sự ăn mòn, bức xạ vũ trụ
và nhưng va chạm nhỏ li ti từ những thiên thạch và rác vũ trụ
Ngoài ra, mất vài ngày để leo lên thang máy
Thế chúng ta cung cấp năng lượng cho buồng vận chuyển thế nào?
Cần rất nhiều năng lượng để đi lên
Chúng ta cần lò phản ứng hạt nhân cho buồng thang máy của chúng ta không?
Hay chúng ta truyền năng lượng bằng cách bắn tia laze siêu năng lượng?
Và lấy đâu ra đủ nguyên liệu để làm một sợi cáp dài 36,000km?
Chúng ta sẽ xây dựng dưới trái đất rồi phóng lên vũ trụ?
Hay là làm ở ngoài không gian rồi thả xuống mặt đất?
Việc khai thác thiên thạch có phải là giải pháp?
Nói đơn giản, vẫn còn rất nhiều rào cản công nghệ chúng ta phải vượt qua
Và còn có rất nhiều rủi ro
Nếu dây cáp đứt, nó có đổ sập theo kiểu vô cùng hoành tráng
Nếu cáp đứt gần mỏ neo
thì lực của đối trọng sẽ kéo cả thang máy lên
và phóng ra ngoài không gian
Còn nếu cáp đứt gần đối trọng
thì dây cáp sẽ rơi xuống
vòng quanh trái đất với đầu dây bị kéo đi
Những mảnh vụ xót lại sẽ gây nhiều khó khăn cho những phi vụ trong tương lai
Nếu chúng ta xây thang máy vũ trụ, ta cần làm chuẩn ngay từ đầu
Vì thế một số chuyên gia đề xuất xây thử nghiệm
thang máy vũ trụ trên mặt trăng
Trọng lực của mặt trăng yếu hơn của trái đất
nên một vật liệu đã tồn tại nhưng kém bền hơn như Kevlar
có thể được sử dụng để làm dây cáp
Kể cả với những thử thách này,
những lợi ích mà một thang máy vũ trụ đem lại là rất lớn.
Nó sẽ là bước đầu trong việc trở thành một nên văn minh chinh phục vũ trụ
Hoặc cũng có thể ta sẽ không bao giờ xây một thang máy vũ trụ
Nhưng riêng việc cố gắng xây một cái cũng đã cho chúng ta rất nhiều bài học
Khi nói đến việc khám phá vũ trụ,
không thể có quá nhiều ước mơ về một tương lai sáng lạn!