Video

Transcript

Eluigwe na - ahụ anya bụ nnukwu ebe dịla kemgbe ihe karịrị ijeri iri na atọ.

Ihe ruru ụyọkọ kpakpando abụọ ruru puku ijeri kpakpando dị puku iri abụọ

gbara okirikiri ụlọ anyị gburugburu.

Na Milky Way,

ndị ọkà mmụta sayensị na-eche na e nwere ihe dị ka ijeri ụwa 40 dị ka mbara ala

N’iru ebe nke kpakpando-ha.

Mgbe anyị lere nọmba ndị a, o siri ike iche n’echiche na ọ nweghị onye ọzọ.

Ọ ga-agbanwe echiche anyị banyere onwe anyị ruo mgbe ebighi ebi ma ọ bụrụ na anyị hụrụ ndị ọzọ.

Naanị ịmara na nnukwu ebe a abụghị nke nwụrụ anwụ ga-agbanwe echiche anyị dị n’elu,

ma nwee ike inyere anyị aka ịkwụsị esemokwu na-adịghị mkpa.

Mana tupu icho ndi enyi anyi ohuru, ma obu ndi iro ojoo.

anyị nwere nsogbu idozi: Gịnị ka anyị na-achọ?

[Na obere mkpirisi]

Na mbara ụwa niile buru ibu,

anyị ga-eche na mmepeanya na-amalite ọtụtụ nde afọ na-anọpụghị iche,

wee zụlite n’ụzọ dị iche iche na ọsọ.

Yabụ na ọbụghị na anyị na-ele anya nke tere aka ọtụtụ narị puku puku ìhè,

anyị na-achọ mmepe anya sitere na ndị na-ebute ọgba aghara ruo na mmepe dị elu.

Yabụ, anyị chọrọ usoro nghọta iji nyere anyị aka iche echiche ka mma

nke ahụ na-eme ka anyị nwee ike ịchọ nke ọma.

Enwere iwu zuru ụwa ọnụ nke umu nwere ọgụgụ isi na-agbaso?

Ugbu a oke atụ mmepeanya anyị bụ naanị otu,

yabụ anyị nwere ike mee echiche na-ezighi ezi dabere naanị na onwe anyị.

Ma, ọ dị mma karịa ihe ọ bụla.

Anyị maara na ụmụ mmadụ malitere na-enweghị ihe ọ bụla ma ọ bụghị uche na aka nke nwere ike iru ngwaọrụ.

Anyị ma na ụmụ mmadụ na-achọkarị ihe, na-asọ mpi, na-enwere ndị anyaukwu maka akụrụngwa, na ndị na-eme mgbasawanye.

Ot’odi agwa ndi nna nna anyi ha nwere.

ka ha nwekwuo ọganiihu na egwuregwu egwuregwu.

Onebụ onye ebumpụta ụwa dị mma,

mana ọ bụghị ụzọ nke ịgba mmiri, ma ọ bụ egbe egbe, ma ọ bụ obodo.

Yabụ na ọ bụ ihe ezi uche dị na iche na ndị ọbịa nwere ike weghara mbara ala ụlọ ha nwekwara àgwà ndị a.

Na, oburu na ndi ala ọzọ aghaghi isoro otu iwu ndi physics.

mgbe ahụ enwere awo a na-apụghị ịtụ maka agam n’ihu: iji ike.

Enwere ike tụọ ọganihu mmadụ na-agbanwe nke ọma site na ike anyị nwetagoro gburugburu anyị.

na otu anyị siri mee ka anyị rụọ ọrụ.

Anyị malitere na akwara ike, ruo mgbe anyị mụrụ ijikwa ọkụ.

Anyị mepụtara igwe eji mmiri ike na mmiri.

Dịka igwe anyị ji esiwanye ike, anyị matakwuo banyere ihe anyị.

anyị bidoro itinye nkụ ike sitere na ahịhịa ndị nwụrụ anwụ anyị gwuru ala.

Ka ike anyị na-erite nke ukwuu, nke ahụ bụ ikike nke mmepeanya anyị.

N’agbata 1800 na 2015, ọnụ ọgụgụ ndị mmadụ amụbaala okpukpu asaa,

ebe ndi mmadu n’enwe ume ugboro iri-abuo.

O yikarịrị ka usoro a ga-aga n’ihu n’ọdịnihu dị anya.

Dabere na eziokwu ndị a, ọkà mmụta sayensị Nikolai Kardashev mepụtara usoro nke ịkọwa mmepeanya,

site na ndi bi n’ọgba rue chi dị iche iche na-achị ụyọkọ kpakpando:

Ọkpụkpụ Kardashev; usoro nke ogo mmepe site na iji ike ha.

Emechaala ma gbasaa ọnụ ọgụgụ ahụ kemgbe ọtụtụ afọ,

mana n’izugbe ọ na-etinye mmepe n’ime ụzọ anọ dị iche iche.

Zationdị mmepe nke 1 nwere ike iji ike dị na mbara ụwa ha.

Civilidị mmepe anya abụọ nwere ike iji ike ha dị na kpakpando na mbara ụwa.

Civilidị mmepe anya 3 nwere ike iji ike nke ụyọkọ kpakpando ha nwere.

Civilidị mmepe nke 4 nwere ike iji ike dị n’ọtụtụ ụyọkọ kpakpando dịnụ.

Ogo ndị a dị iche site na iwu nke ịdị ukwuu.

Ọ dị ka iji atụnyere ahụhụ ndanda n’ebe ndị mmadụ mepere emepe.

Na, ndanda anyi dicha mgbagwoju anya ma di ike, anyi nwekwara ike ịbụ chi.

Yabụ iji mee ka ọnụ ọgụgụ ahụ baa uru karị, anyị chọrọ subcategorien.

Na ala ala ngagharị, enwere ụdị mmepe 0 na Typedị nke 1:

Ihe ọ bụla sitere na ndị na-achụ nta, ka anyị nweta ihe anyị ga-eme n’ime narị afọ ole na ole sochirinụ.

Ndia nwere ike bara ụba n’ezie na Milky Way.

Mana mmepeanya nke na-anaghị emezigharị akara mgbaàmà redio na mbara igwe

nwere ike ịdị nso dịka onye agbata obi anyị nọ steetị, Alfa Centauri,

anyị agaghị enwe ụzọ ọ bụla iji mata na ha dị.

Mana ọbụlagodi na ha na-ebunye akara redio dị ka anyị, ọ nwere ike ọ gaghị enye aka.

N’ihe dị ka ihe atụ, ụmụ mmadụ anaghị ahụ ihe niile.

Anyị mgbaàmà nwere ike ịgbatị karịrị afọ 200 na-enweghị atụ,

mana nke a bụ ntakịrị pere mpe nke Milky Way.

Ọ bụrụgodị na mmadụ na-ege ntị,

mgbe afọ ole na ole gasịrị, akara anyị na-emebi mkpọtụ,

enweghị ike ịchọpụta dị ka isi nke ụdị nwere ọgụgụ isi.

Taa, ndi mmadu noo dika ihe dika 0.75.

Anyị agbanweela ụwa anyị:

anyị arụpụtala nnukwu ụlọ, obere ebere ma gbachapụ agbachapụ,

wepu oke ohia, na mmiri.

Anyi kere osimiri na ọdọ mmiri.

ma gbanwee ihe ndị mejupụtara na ọnọdụ nke ikuku.

Ọ bụrụ na ọganiihu na-aga n’ihu, anyị anaghị eme ụwa obibi,

anyị ga-aghọrọ mmepe zuru ụwa ọnụ nke 1 na narị afọ ole na ole sochirinụ.

Ọdịnala ọ bụla nke ghọrọ becomesdị nke Mbụ ga-ele anya n’èzí,

n’ihi na ọ nwere ike bụrụ na ọ ka na-achọ, asọmpi, anyaukwu na mgbasa.

Nzọụkwụ ọzọ ga-ekwe omume ịkwaga na Typedị nke abụọ na-achọ ịgbanwe na mbara ala ndị ọzọ na ahụ m.

Nke a nwere ike ịmalite site na mpaghara dị na mbara igwe, ntughari na akụrụngwa na ọrụ dị nso na mbara ala,

kwaga n’ofe ndi ozo, kwusi na mbara ala ndi ozo

site na igbanwe ikuku ha, bugharia ha, ma obu onodu ha.

Dika mmepe anya na-abawanye ma jiri ọtụtụ ihe na ohere ndị ọzọ.

ike ya na akpịrịkpa,

n’ihi ya, n’otu oge, ha nwere ike ịmalite ọrụ kachasị ukwuu nke mmepeanya Typedị 2dị nke Abụọ nwere ike ịga n’ihu:

na-egbochi ike nke kpakpando ha site na ịme Dyson Swarm.

Ozugbo usoro ihe omimi a rụchara.

ike abụrụla nke a na-akparaghị ókè maka ịkpụzi usoro ụlọ ọ bụla ha hụrụ na ọ dabara adaba.

Ọ bụrụ na ha ka na-achọ, ịsọ mpi, anyaukwu na mgbasawanye,

ugbu a na-ejikwa sistemu nke ụlọ ha,

stellar akụrụngwa ebe, na ume ike nke kpakpando,

ozokwa ọzọ gafere kpakpando ndị ọzọ oge dị anya.

Maka mmepe mmepe 2,

Iche iru kpakpando ndị ọzọ nwere ike ịdị ka ịdị n’agbata ụwa na Pluto n’ebe anyị nọ taa:

Teknụzụ dị nso,

kama ọ bụ naanị na itinye nnukwu ego n’ihe gbasara oge, ọgụgụ isi, na akụrụngwa.

Nke a na-amalite ntụgharị ha na Typedị nke 3.

Nzọụkwụ a dị anya karịa anyị

na o siri ike iche n’echiche ụdị nsogbu ndị a ga - adị,

na otu aga - esi edozi ha.

Ha ga - enwe ike ịchọta ụzọ ọ ga - esi anya tere aka

na oge njem nke narị otu narị ma ọ bụ puku afọ?

Ha ga-enwe ike ikwurita na idobe otu ọdịbendị na ihe ọmụmụ banyere ọdịiche dị n’etiti afọ nke dị iche iche?

Ka ha ga-ekewa ke mmepeanya Typedị nke abụọ dị iche?

Ma eleghị anya, ụdị dị iche iche?

Enwere nsogbu ndị dị egwu n’etiti kpakpando?

Otu a ka umu aka di nso na Type 3,

ọ ga - esiri gị ike ịghọta ihe ọ ga - adị ka ya.

Ha nwere ike ịchọpụta physics ọhụrụ, nwee ike ịghọta ma jikwaa okwu na ọchịchịrị na ike,

ma ọ bụ nwee ike ịga njem ọsọ ọsọ karịa ìhè.

Anyị nwere ike ghara inwe ike ịghọta ebumnobi ha, teknụzụ ha, na omume ha.

Ansmụ mmadụ bụ ndanda, na-anwa ịghọta mpaghara ebe a na-gala galactic.

Ọdịnala Typedị 2dị highdị Eluigwe na mightdị 2 nwere ike ichetụ n’echiche mmadụ karịa ka o nwere ike ịgwa okwu.

Civilidị mmepe anya 3 nwere ike ịdị ka anyị na-enwe banyere nje ndị bi na ntu.

Eleghị anya ha agaghị echedị na anyị ma, ma ọ bụ na ndụ anyị ka ọ dị mkpa.

Anyị nwere ike ikpe ekpere na ha bụ chi dị mma.

Mana ogo ahụ apụtaghị ebe a.

Fọdụ ndị ọkà mmụta sayensị na-atụ aro na enwere ike mmepe Typedị 4 na 5dị 5,

nke ike ya na-erukpo ụyọkọ nke ụyọkọ kpakpando ma ọ bụ nke na-adị elu,

ihe owuwu nwere ọtụtụ puku ụyọkọ kpakpando na ọtụtụ ijeri kpakpando.

Na ngwụcha, enwere ike ịmepe mmepe nke Omega,

ike ịchịkwa eluigwe na ụwa, na ike ndị ọzọ.

Omedị omega ndị ọzọ nwere ike ịbụ ndị kere ụwa anyị,

maka ebughi oke nghọta anyị.

Ma eleghị anya, ha nọ na-agwụ ike.

Dịka nwere ntụpọ dị ka nkewa a,

nnwale a na-agwa anyị ihe ndị na-atọ ụtọ.

Ọ bụrụ na echiche anyị banyere ọdịdị nke ụdị na-etolite mmekọrịta ụwa bụ nke ziri ezi,

Yabụ na anyị ga-ejide n’aka na enweghị mmepeanya nke 3dị nke 3 na karịa gafere nso Milky Way.

Mmetụta ha nwere ike ịbụ ebe niile,

na teknụzụ ha dị elu karịa nke anyị, nke na anyị enweghị ike ịgbaghara ha.

Igwe nke kpakpando ahu kwesiri igosi na ihe ha n’oru bu otutu puku usoro nke kpakpando.

Anyi kwesiri inwe ike ihu ma obu ichota ihe nka ha ma obu mmeghari n’etiti akuku nke alaeze ha.

Ọbụlagodi na 3dị mmepe nke atọ dị adị gara aga, ma nwụọ ọnwụ dị omimi,

anyị ga-enwe ike ịchọpụta ụfọdụ ihe fọdụrụ na alaeze ha.

Ma mgbe ndị ọkà mmụta sayensị lere anya, ha ahụghị ihe fọdụrụ na kpakpando e mepụtara.

mbibi nke megastructures ma ọ bụ akpamkpa nke nnukwu agha etiti agha.

Yabụ na ha nwere ike ghara pụọ ​​ma ọlị ma ọlị.

N’ụzọ ụfọdụ, nke a bụ ihe nwute, mana ọ na-emesi obi ike.

Ọ na-ahapụ ụyọkọ kpakpando anyị na ndị ọzọ yiri anyị.

Yabụ na mmepeanya kachasị mma ịchọrọ ịchọ nwere ike ịbụ ebe dị na ụdị ahụ site na Typedị nke 1.5 ruo Typedị nke 2.5.

Ha agaghị eto nke ukwuu ịghọta ha na ebum n’uche ha.

Ha nwere ike mechaa usoro izizi ha,

ha nwere ike na - aga n’ihu na - emegharị mkpara n’etiti kpakpando,

na-ebunye nnukwu ihe omuma banyere mbara,

site na mberede, ma ọ bụ na nzube.

Eleghị anya ha ga-elegara kpakpando anya ma chọọ ndị ọzọ.

Ọzọkwa, ikekwe anyị enwetachaala ihe niile.

Ikekwe ọganihu na Typedị nke Abụọ apụtaghị ịgbasawanye,

na mmadụ ka na-akabeghị aka iche iche ma ọ bụghị.

Ka ọ dị ugbu a, naanị ihe anyị maara bụ na anyị ahụbeghị onye ọ bụla.

Mana, anyị bidoro ịchọ.

Ruo mgbe anyị mechara chọta ndị ọbịa amara nke ọma ma nwee ike ịgwa ha ka ha kọwaara anyị iwu nke eluigwe na ụwa.

Ọtụtụ n’ime anyị nwere ihe anyị na-ejikọ onwe anyị.

Ma ị na-alaghachi ụlọ akwụkwọ na-apụ n’ụlọ nke mbụ gị,

ma ọ bụ ọ bụrụ na ị na-abanye na ndụ ọhụrụ na ndụ gị,

ụlọ ahịa anyị ka akwadebere ma kwado maka mkpa ịbanye na ụlọ akwụkwọ.

Akwụkwọ edemede na akwụkwọ mmado iji hazie ọrụ gị,

akwụkwọ mmado na akwa iji mee ka ihe mara mma,

nza na akwụkwọ nzipu ozi ị gbanye ebe obibi gị ma ọ bụ ụlọ gị ka ọ bụrụ ihe ọmụma dị egwu

Anyị nwere uwe ọhụrụ na nke mbụ, akwa akwa Kurzgesagt Earth.

Emeputara ma mepụta ya nke ngwa ahia ndị Kurzgesagt merch birbs.

Njikọ anyị bụ ụzọ kachasị mfe iji kwado ihe anyị na-eme ma dobe vidiyo anyị n’efu maka onye ọ bụla.

Daalụ maka ikiri.

• mkpọchi mkpọchi

Nkọwa okwu nke: Bruno Andre Fernandes Ortega na ndị ọzọ