Video
Transkripte
Vlera themelore e Universit tonë është energjia
Ajo ndriçon shtëpitë tona,
rrit ushqimin tone
fuqizon komiuterat tane
Ne mund ta marrim ne shume mënyra:
djegim lëndët djegëse fosile,
ndajme atomet
ose rrezet e diellit prodhojne i elektricitet
Por ka një disavantazh për çdo gjë.
Lëndët djegëse fosile janë jashtëzakonisht toksike,
mbeturinat bërthamore jane … mirë, mbetjet bërthamore,
dhe nuk janë ende të mjaftueshme baterite për të ruajtur dritën e diellit për ditët me re.
E megjithatë, dielli duket se ka pambarim , energji të lirë.
A ka ndonjë mënyrë qe ne mund të ndërtojmë një diell në Tokë?
A mund të fusim nje yll ne shishe ?
Dielli shkëlqen per shkak të clirimit te energjise
Në pak fjalë - bashkim është një proces termobërthamor,
që nënkupton se përbërësit duhet të jenë tepër të nxehtë, aq e nxehtë,
se atomet janë hequr nga elektronet të tyre,
duke bërë një plazma ku bërthama dhe elektronet
fryhen rreth lirisht.
kur berthamat janë ngarkuar të gjitha pozitive,ato shtyjne njëra tjetren
Për të kapërcyer këtë shtytje
grimcat duhet të shkojnë shumë, shumë shpejt.
Në këtë kontekst, shumë shpejt do të thotë shumë nxehtë:
miliona gradë.
yjet nuk arrijne ne këto temperatura.
Ata janë te medha dhe presioni në bërthamen e tyre
gjeneron ngrohje dhe shtrydh bërthamat se bashku
derisa ata bashkohen dhe shkrihen
duke krijuar berthama te rënda dhe lëshimin e energjisë gjate procesit.
ky eshtë lirim i energjisë
që shkencëtarët shpresojnë për të shfrytëzuar
në një brez të ri të termocentralit:
energjia e gjeneruar nga fuzionit bërthamor.
Në Tokë, nuk është e mundur për të përdorur këtë metodë brutale force
për të krijuar bashkimin
Pra, nëse ne duam të ndërtojmë një reaktor që gjeneron energji nga bashkimi
ne duhet te jemi të zgjuar.
Deri më sot, shkencëtarët kanë shpikur dy mënyra për të krijuar plazma
nxehtësi të mjaftueshme të siguresave:
Lloji i parë i reaktorit përdorim një fushë magnetike
të shtrydhim një plazma në një dhomë ne formën e nje unaze
ku reagimet do te zhvillohen.
Këta reaktorë magnetike izolohen si reaktori ITER në Francë,
përdorim electromagnets superconducting te ftohur me helium të lëngshm
shtojme disa gradë nga zero absolute.
do te thotë se ata presin disa nga temperaturet me te medha qe Universi ka njohur.
Lloji i dytë, quajtur Reagimet nga ngrohje dhe compresim
duke përdor vibrime nga lazer te fuqishem
për të ngrohur sipërfaqen e një mase të ngjeshur te karburantit,
te shpertheje ate
duke nxehur karburantin dhe duke ndezur siguresen
Në fakt,
një nga lazerat më të fuqishme në botë
është përdorur për eksperimentet fusion
në National Ignition Facility në SHBA.
Këto eksperimente dhe të tjerë si keta Rreth botës
sot janë vetëm eksperimente.
Shkencëtarët janë ende në zhvillim te teknologjise
edhe pse ata mund të arrijnë fusion,
tani, kushton më shumë energji për të bërë eksperimentin
se ata prodhojnë në bashkim.
Teknologjia ka një rrugë te gjatë për të bere
para se te jete komercialisht e qëndrueshme.
Dhe ndoshta kjo nuk do të jetë.
do të jetë e pamundur për të bërë një reaktor fusion në Tokë.
Por, në qoftë se behet do të jetë efikas,
si një gotë e vetme e ujit të detit
mund të përdoret për të prodhuar sa më shumë energji sa djegja e një fuçie nafte
pa folur per mbeturinat
Kjo është për shkak se reaktorët do të përdorin hidrogjen ose helium si lëndë djegëse,
dhe uji i detit është i ngarkuar me hidrogjen.
Por jo vetëm ndonjë hidrogjeni do të bëjë:
Izotopet specifike me neutrone ekstra, quajtur deuteriumit dhe tritium,
janë të nevojshme për të bërë reagimet e duhura.
Deuterium është e qëndrueshme dhe mund të gjenden me bollëk në ujin e detit,
Megjithatë, tritium është pak e komplikuar.
Është radioaktive dhe mund të jetë vetëm njëzet kilogramë
në botë, kryesisht në mbushje bërthamore
që e bën atë tepër të shtrenjtë.
Pra, mund të na duhet edhe një trup fusion për deuteriumit në vend të tritium.
Helium-3, një izotop i heliumit, mund të jetë një zëvendësim i madh.
Për fat të keq,
është gjithashtu i rrallë në Tokë.
Por këtu Hëna ka përgjigjen
Mbi miliarda vjet,
era diellore ka ndërtuar depozita të mëdha
te helium-3 në Hënë.
Në vend të bërë helium-3, ne mund të gerrmojme per atë.
Në qoftë se ne mund të shosh pluhurin hënor për helium,
ne do të kemi lëndë djegëse të mjaftueshme per të gjithë botën
për mijëra vjet.
Një argument më shumë për krijimin e një bazë ne hënë,
në qoftë se ju nuk jeni të bindur tashmë.
Mirë, ndoshta ju mendoni ndërtimin e një mini dielli
ende tingëllon si nje lloj të rreziku.
Por ata në fakt do të jetë shumë më të sigurt se sa llojet e tjera të centraleve elektrike
energjia diellore nuk është si një central bërthamor
të cilat mund të shktojne katastrofa
nese izolimi deshton
atëherë plazma do të zgjerohet dhe i ftohti dhe reagimi do të ndalet.
E thënë thjesht, kjo nuk është një bombë.
lirimi i karburantit radioaktive si tritium
mund të përbëje një kërcënim për mjedisin.
Tritium mund të lidhet me oksigjenin, duke e bërë ujin radioaktiv
e cila mund të jetë i rrezikshëm ne se depërton në mjedis.
Për fat të mirë, nuk ka më shumë se disa gram e tritiumit
në përdorim në një kohë të caktuar,
kështu që një rrjedhje do të hollohet me shpejtësi.
Pra, ne vetem po themi
se afermi do te kete energji te pakufizuar
pa asnjë shpenzim për mjedisin
në diçka të thjeshtë sic eshte uji.
Pra, çfarë është
shpenzimi
Ne thjesht nuk e dime nëse kjo energji do të jetë gjithnjë e zbatueshëm nga ana tregtare.
Edhe në qoftë se ata punojnë, ata mund të jenë shumë e shtrenjtë për të ndërtuar ndonjëherë.
Pengesë kryesore është se kjo është teknologji eshte e pa provuar.
Kjo është një lojë kumar dhjetë miliardë dollarësh.
Dhe se paratë mund të jetë më mirë per tu shpenzuar për energji te paster te llojeve te tjera
që jane provuar tashmë vetë.
Ndoshta ne duhet të shkurtojme humbjet tona.
Ose ndoshta,
kur fitimi është i pakufizuar, energji të pastër për të gjithë,
ajo mund të jetë një rrezik me vlere ?
Titra nga komuniteti Amara.org