Video

Transkripte

40 Vite me pare, presidenti i shteteve te bashkuara Richard Nixon

Deklaroi abuzimin e lendeve narkotike si Armiku publik numer 1.

Duke filluar nje fushate globale te pashembullte, Luften mbi Drogen.

Sot numrat flasin vete.

Lufta kunder droges eshte nje deshtim i madh, me pasoja te paqellimshme shakterruese.

Kjo coi ne burgosje masive ne SHBA;

korrupsion, destabilizim politik, dhe dhune.

Ne Amerikën latine, Azi dhe Afrike.

Ne abuzime sistematike te drejtave njerëzore ne bote

Kjo ndikoi negativisht ne jete e miliona njerëzve.

Ndërkohe q e harxhohen miliona dollar çdo vite.

Vetëm për te krijuar dhe ushqyer kartela droge te fuqishme

Ndërkohe qe qëllimi i luftës kundra drogës duket sa me shume i pa arritshëm.

Nje bote pa droge.

Si mund te realizohet?

Strategjia e luftës kundra drogës është : “pa droge, pa probleme”.

Kështu qe pothuajse te gjithë përpjekjet ne dekadat e fundit

kane qene te fokusuara ne spastrimin te drogave.

dhe burgosja e trafikanteve.

Por kjo injoron forcën me fondamentale te tregut,

Oferta dhe kërkesa.

Nese reduktohet oferta e cdo gjeje pa reduktuar fillimisht kërkese,

çmimi rritet.

Kjo mund te uli shitjet për shume produkte, por jo për drogat.

Tregu drogave nuk është i ndjeshëm nga çmimi.

Drogat do konsumohen pavarësisht nga kosto e tyre.

Kështu qe efekti eshte inkurajimi i prodhimin e me shume drogave dhe

te rekrutoj me shume trafikant, fakt qe rrit disponibilitetin.

Kjo quhet ndryshe si “Efekti tullumbace”: Edhe pse prodhimi droges ose

një furnitor i drogës i rëndësishëm shkatërrohet, furnizimi për konsumatorin final nuk reduktohet.

Një shembull i mire i këtij efekti është metanfetamina e kristalte.

Shteti amerikan un mundua te ndaloje prodhimin

duke rregulluar shitjen e substancave kimike qe përdoren për manifakturimin e drogës.

Kjo nxori jashtë loje shume prodhues metanfetamine

por shkaktoj pa dashje lulezimin e mira operacione te shkalles te vogel

ne te gjithë vendin, me se shumti ne qyteza dhe komunitete rurale,

duke përdorur substanca kimike te pa rregulluara.

Si reagim i kësaj, Disa Shtete te Amerikës donin te reduktonin furnizimin e metanfetamines “shtëpiake”.

duke rregulluar dhe me shume substanca kimike

qe ne fakt reduktoj prodhimin e shkalles te vogël ne mënyre drastike

Pro furnizimi i metanfetamines qëndroj i njëjti.

Kartelet te drogës meksikane u futen ne treg me një here dhe filluan operacione prodhimi te shkalles te madhe.

Metanfetamina tyre ishte madje me e mire se kurrë,

dhe për me shume kishin shume eksperience ne kontrabandë.

Kështu qe gjithë këto politika munduan një prodhim te metanfetamines me profesional

me një produkt vet vetiu me te fuqishëm, ndërkohe qe furnizimi nuk reduktohej aspak.

Nuk mund te fitosh ketë lufte nga ana e ofertës.

Jo vetëm drogat janë gjerësisht disponibël, kërkesa e pa thyer

dhe disa droga me te pastërta se me para, me një buxhet rreth 30 miliard dollarësh

Agjencia e antidrogës e shteteve te bashkuara ka nje norme eficence me pak 1%

kur flitet për te ndaluar fluksin e drogave ne SHBA.

dhe brenda ne SHBA.

Per shume minoren neper bote, është e thjesht te gjejnë çdo droge ilegale aq sa te gjeje alkool.

Por nuk mbaron këtu.

Ndalimi drogës mund te ndaloj një pjese te njerëzve mos ta konsumojnë,

por ndërkohë shkakton një dem te madhe shoqërisë ne përgjithësi.

Shume probleme qe asociojmë me përdorimin e drogës,

janë ne fakt shkaktuar nga lufta kundra drogës.

Për shembull, ndalimi bën drogat me te forta.

Me shume droga te fuqishme mund te vendosesh ne një hapësire minimale,

me i madhe do jete përfitimi.

Ishte njëlloj gjate ndalimit te alkoolit

qe mundësoj një rritje te konsumit te pijeve me te forta ne vendin e birrës.

Ndalimi i drogave ka shkaktuar akoma me dhune dhe vrasje neper bote.

Bandat dhe kartelat duke nuk patur akses ne sistem ligjor për konfliktet

përdorin vetëm dhunën.

Kjo shkaktoj nje spiral brutaliteti gjithmonë ne rritje.

Sipas disa vlerësimesh, normat e vrasjeve ne SHBA

janë midis 25% dhe 75% me te larta për faj te luftës kundra drogave.

Dhe ne Meksike, shteti ne vijën e frontit,

Vlerësohet qe jan vrare 164,000 njerëz midis 2007 dhe 2014.

Me shume njerëz se sa ne zonat e luftës ne Afghanistan dhe iraq

ne te njëjtën periudhe, bashke.

Por mbase demin me te madh luftes kundra drogave eshte

burgosja e shpërndarëseve jo te dhunshëm.

Per shembull, ne SHBA

Nje nga forcat drejtuese e Luftes kundra drogave

Ka 5% te popullsisë botërore, por 25% te popullsisë botërore te burgosurve

Për faj te dënimeve te renda dhe viteve minimale te detyruara.

Minoritetet janë te parat qe vuajnë ketë situate.

Afroamerikanët përbejnë 40% te burgosurve ne SHBA.

Ndërkohe qe te rinjtë te bardhe kanë me shume mundësi te abuzojnë substanca

Te rinjtë e zi kanë 10 here me shume mundësi te arrestohen për krime te lidhur me drogën.

Ok, por ekziston diçka ndryshe qe mund te bëjmë?

Ka ndonjë rruge dalje nga ky lëmsh?

Ne vitet 80, Zvicra pati

një krize te shëndetit publik te lidhur me përdorimin e heroinës.

Rritja e HIV shkoi ne qiell dhe krimi neper rrugë po bëhej problematik.

Autoritetet Zvicerane provuan një strategji te re:

Hapen qendra mirëmbajtje per heroine falas

ku te varurit mund te trajtoheshin dhe stabilizoheshin.

Këtu, njerëzve u jepej heroine falas te cilesise te larte

Me gjilpëra te pastërta ne ambiente te sigurte.

dushe, krevate dhe mbikëqyrje mjekësore.

Punonjësit social i ndihmonin për te gjetur shtepi dhe te përballonin probleme te tjera ne jete.

Si rezultat krimi i lidhur me drogën pati një ulje drastike.

dhe dy te tretet te personave qe trajtoheshin tek këto qendra fillonin te punonin rregullisht.

Sepse tani mund te fokusoheshin tek përmirësimi tyre.

Ne vend qe te financonin varësin e tyre.

Sot, mbi 70% te personave qe kane varësi nga heroina, trajtohen ne ketë forme.

Infeksionet nga HIV kanë rene ne mënyre drastike.

Vdekjet nga overdoze heroine kane rene rreth 50%

The prostitucioni dhe krimi i lidhur me drogën është reduktuar jashtëzakonisht.

Kështu qe ekzistojnë metoda qe jo vetëm janë me te lira,

por qe ne fakt dhe funksionojnë, ne vend qe te krijojnë me probleme.

Ndalimi drogës mundësoj një sistem qe sulmon te drejtat njerëzore,

kushton shuma parash te mëdha, dhe krijon skamje.

E gjithë për ndjekjen e një objektivi te paarritshme.

Mbas 40 vitesh lufte, ka ardhur momenti ti jepet fund luftës kundra drogave

dhe te kalojmë ne diçka me te mire.

Kjo video është mundësuar nga Open Society Foundations

dhe nga donacionet e shikueseve ne Patreon.

Nese do te mesosh me shume si mund te influencosh ne politikat mbi drogen

kerko Fushaten Stop the Harm.

Me ne fund kemi ca Merchendise!

Nese do te kesh një poster te Kurzgesagt, bluze ose mug

ose ngjice mostrash te vegjël

Mund ti marrësh tani tek DFTBA store!

Titrimi Nga Julian Bektashi & Milena Zeqo