วิดีโอ

สรุป

บางพวกก็เข้ากันไม่ได้

ทุกวัน ทหารหลายพันล้านชีวิตต้องต่อสู้ในสงครามที่ไร้ซึ่งความปราณี

ต่อกรกับหลายพันชีวิตที่อยู่ซึ่งหน้า เป็นสงครามที่ดำเนินมานานกว่า 100 ล้านปี

และนี่คือ สงครามโลกของเหล่ามด

มดเป็นสิ่งมีชีวิตเก่าแก่ที่เกิดขึ้นเมื่อประมาณ 160 ล้านปีที่แล้ว

และประสบความสำเร็จในการมีบทบาทในวิถีทางนิเวศวิทยาเป็นอย่างสูง

ทำให้พวกมันกลายเป็นหนึ่งในสัตว์ที่โดดเด่นที่สุดบนโลก

ทุกวันนี้ มีมดมากกว่า 16,000 สปีชีส์ที่แตกต่างกัน

และมีจำนวนมากกว่า 10,000 ล้านล้านตัว (~ 1,250,000 ตัวต่อมนุษย์หนึ่งคน)

โดยรวมแล้ว จำนวนมดอย่างเดียวก็คิดเป็น 20% ของมวลชีวภาพของสัตว์บกแล้ว

เช่นเดียวกันกับมนุษย์ สูตรแห่งความสำเร็จของพวกมัน คือการทำงานร่วมกัน

ในขณะที่มดตัวเดียวนั้นทำอะไรไม่ได้มากนัก

แต่เมื่ออยู่ร่วมกันแล้ว พวกมันสามารถบรรลุเป้าหมายได้อย่างน่าทึ่ง

พวกมันสร้างอาณานิคมที่ซับซ้อน

ดูแลปศุสัตว์

เก็บเกี่ยวพืชผล

หรือมีความสัมพันธ์การอยู่ร่วมกันที่ซับซ้อน

และที่แน่นอน มดนั้นทำสงคราม

แม้แต่ในสปีชีส์เดียวกัน ความขัดแย้งนั้นพบเห็นได้ทั่วไป

ทั้งการต่อสู้เล็ก ๆ การปล้น และการรุกรานเต็มรูปแบบ

สิ่งเหล่านี้เกิดขึ้นทุกวัน และสังเวยชีวิตนับล้าน

เรามาดูหนึ่งในวิดีโอที่น่าสนใจที่สุดในซีรีส์นี้กันดีกว่า

อย่างเช่นตัวนี้ มดทหาร (army ant​)

เป็นกองกำลังสำหรับสงคราม

กองทัพมดทหาร ประกอบไปด้วยสปีชีส์ต่าง ๆ ประมาณ 200 สปีชีส์

มดทหารไม่สร้างรัง พวกมันใช้ชีวิตแบบเร่ร่อน

อยู่ร่วมกันเป็นกลุ่มนับล้าน ๆ ตัว

ในการล่า บางสปีชีส์สามารถสร้างขบวนแถวขนาดใหญ่ยาวได้ถึง 100 เมตร

ทำการสังหารและแยกชิ้นส่วนแมลง หรือสัตว์มีกระดูกสันหลังขนาดเล็กทันทีที่พบ

กองกำลังล่าที่ใหญ่ที่สุดสามารถล่าสัตว์ได้ถึง 500,000 ตัวต่อวัน

มดทหารบางตัวมีความเชี่ยวชาญในการล่าและบริโภคแมลงชนิดอื่น ๆ

เช่น ปลวก ตัวต่อ และโดยเฉพาะมดชนิดอื่น ๆ

ถึงตัวต่อนั้นดุร้ายและอาจดูอันตราย

แต่ถ้าฝูงมดมาถึงรังของพวกมัน

พวกมันก็ไม่มีโอกาสต่อต้านได้

แม้ตัวต่อจะตัวใหญ่ และแข็งแกร่งกว่ามาก และอาจฆ่ามดได้สักสองสามตัว

แต่พวกมันจะถูกรุมอย่างรวดเร็ว

ถึงแม้ว่านางพญาของพวกมันอาจจะรอดจากการโจมตี

แต่มดทหารก็จะขโมยตัวอ่อนในอาณานิคม และเขมือบพวกมันอย่างรวดเร็ว

ไม่มีทางเลยที่จะฟื้นฟูรังได้

เมื่อพวกมดทหารพบอาณานิคมของมดรังอื่น พวกมันจะโจมตีทันที

ตอนนี้ คุณอาจคิดว่านี่จะเป็นการต่อสู้ที่ยิ่งใหญ่ แต่ทว่ามันไม่ใช่

เนื่องจากมดทหารทำหน้าที่ร่วมกันเป็นหน่วยสังคม

พวกมันจึงอันตรายและมีประสิทธิภาพเป็นพิเศษ

มดทหารส่วนใหญ่ไม่ได้แข็งแรงอะไรมากนัก

แต่พวกมันสามารถเอาชนะเหยื่อได้ด้วยจำนวนที่มากกว่า

ก่อนที่อาณานิคมของเหยื่อจะเริ่มป้องกันตนเองด้วยซ้ำ

ดังนั้นแล้ว การรุกรานมีแนวโน้มที่จะชนะโดยเหล่ามดที่มาโจมตี

และอาณานิคมของเหยื่อจะได้รับความเสียหายอย่างร้ายแรง

หรืออาจถึงขั้นถูกทำลายลง

ที่น่าสนใจคือ มดทหารไม่สู้กับมดทหารด้วยกันเอง

เมื่อทั้งสองฝูงเผชิญหน้ากันในป่า

พวกมันทั้งคู่จะเดินผ่านกันไปโดยไม่สนใจ

หรือแม้แต่เดินเลี่ยงออกไปอีกทาง

ซึ่งนี่สมเหตุสมผลหากมองในมุมของการวิวัฒนาการ

มดทหารที่สู้กับมดทหารของรังอื่น ๆ

อาจฆ่ากันเองจนหมดตั้งแต่หลายล้านปีก่อน

นี่เป็นเรื่องปางตายจริง ๆ ดังนั้นมดสปีชีส์อื่น ๆ จึงต้องพัฒนาความเชี่ยวชาญของตน

เพื่อความอยู่รอดของพวกมัน

หลายสปีชีส์จะตื่นตระหนกและอพยพ เมื่อสังเกตเห็นมดทหารสอดแนม

โดยแบกตัวอ่อนไปด้วยให้ได้มากสุดเท่าที่จะมากได้

เพื่อจะได้กลับมาและฟื้นฟูรังเมื่อการบุกผ่านพ้นไป

สปีชีส์อื่น ๆ มีการสร้างเกราะกำบัง เนื่องจากการต่อกรนั้นไม่ได้ผล

พวกมันมีชนชั้นมดงานที่มีหัวเป็นรูปสี่เหลี่ยมขนาดใหญ่

เมื่อมดทหารปรากฏตัวขึ้น

พวกมันจะใช้ตัวเองปิดทางเข้ารัง

จนทำให้มดทหารยอมแพ้ และต้องล่าถอยไป

แต่ไม่ใช่มดทุกตัวจะกลัวมดทหาร

มดตัดใบไม้นั้นอยู่ด้วยกันเป็นสังคมขนาดใหญ่ที่ซับซ้อนที่สุด

ยิ่งกว่าสัตว์ใด ๆ นอกเหนือจากมนุษย์

พวกมันอาศัยอยู่ในรังลึกและแผ่ไปอย่างกว้างขวาง

ซึ่งซ่อนพลเมืองหลายล้านตัวไว้ โดยมีการแบ่งหน้าที่งานกันอย่างซับซ้อน

อย่างเช่น ทหารยักษ์ ซึ่งตัวใหญ่กว่ามดงานถึง 100 เท่า

หน้าที่อย่างเดียวของพวกมัน คือ การ ปกป้องอาณานิคมจากมดทหารรังอื่น

แต่พวกมันก็ยังมีจุดอ่อน

อาหารของกองทัพมดสปีชีส์ Nomamyrmex esenbekii

ประกอบด้วยตัวอ่อนของมดตัวอื่นเป็นส่วนใหญ่

เมื่อเทียบกับมดทหารอื่น ๆ พวกมันเป็นทหารที่แข็งแรงกว่า

จนถึงตอนนี้ พวกมันเป็นสปีชีส์เดียวเท่าที่เรารู้ว่าประสบความสำเร็จในการโจมตีอาณานิคมของมดตัดใบไม้ได้

เมื่อพวกมันพบอาณานิคมของมดตัดใบไม้ ทหารหลายแสนตัวนี้จะเข้าโจมตีเป็นขบวนแถว

เมื่อมดตัดใบไม้สังเกตเห็นมดทหารเหล่านี้ พวกมันจะเข้าสู่โหมดวิกฤต

และกระตุ้นเหล่าทหารของพวกมันในทันที ซึ่งพวกมันจะบุกไปล้อมตำแหน่งที่ถูกโจมตีอย่างรวดเร็ว

แนวหน้าจะแปรขบวน ซึ่งสามารถกว้างได้เกือบ 2-3 เมตร และลึกถึง 1 เมตร

ทหารของมดตัดใบไม้จะสู้ตัวต่อตัวกับมดทหารฝ่ายตรงข้าม

ล็อกพวกมันไว้และพยายามฉีกหัวให้ขาด

มดงานตัดใบไม้ซึ่งตัวเล็กกว่า จะช่วยจับศัตรูเอาไว้

และให้ทีมเล็ก ๆ ช่วยโจมตีจากแนวหลัง

ซึ่งจะแยกร่างของศัตรูโดยการฉีกขาออกจากลำตัว

ในขณะเดียวกัน ฝ่ายที่โจมตีก็จะพยายามล้อมมดทหารของฝ่ายเหยื่อ

และต่อยพวกมันจนตาย

แม้จะป้องกันอย่างทรงพลังและตอบสนองอย่างรวดเร็ว

มดทหารก็ยังคงเหนือกว่าในเรื่องของจำนวน

ดังนั้น เมื่อไม่รู้ว่าศึกนี้จะชนะหรือไม่ มดตัดใบไม้จึงเตรียมพร้อมสำหรับช่วงเวลาที่ย่ำแย่ที่สุด

มดงานจะรีบเร่งสร้างสิ่งกีดขวาง

และปิดทางเข้ารังของพวกมันให้ได้มากที่สุดเพื่อคุ้มกันไข่

หากเหล่ามดทหารไม่สามารถไล่ผู้บุกรุกออกไปได้

หรือมีสิ่งกีดขวางที่น้อยเกินไป จนเกิดช่องโหว่ให้แทรกซึมเข้ามาได้

มดทหารฝ่ายโจมตีก็จะบุกทะลวงเข้ารัง

พวกมันจะเจาะลึกเข้าไปในห้องที่ซ่อนอยู่

และขโมยตัวอ่อนนับหมื่นตัวมากินเป็นอาหาร

แม้ว่าอาณานิคมของมดตัดใบไม้จะรอดมาได้ แต่ก็ถือเป็นการสูญเสียครั้งใหญ่

ไม่ว่าใครจะชนะในสงคราม ยังมีอีกหลายชีวิตที่ต้องตายไปในสนามรบ

เมื่อใดที่มดทหารโจมตี ความตายมาเยือนเมื่อนั้น

แต่ก็ยังมีมดสปีชีส์อื่น ที่อันตรายยิ่งกว่ากองทัพมด

สปีชีส์ที่ก่อตัวเป็นมหาอาณานิคมครอบคลุมหลายพันตารางกิโลเมตร

ข้ามไปหลายทวีป ก่อสงครามห่างไปหลายกิโลเมตร

พวกมันสมควรมีวิดีโอเป็นของมันเอง

ไม่ว่าจะขนาดใด สงครามเป็นส่วนหนึ่งในการดำรงอยู่ของมด

ไม่ว่าจะเป็นระหว่างอาณานิคมขนาดใหญ่หรือขนาดเล็ก ทุกตัวต่างก็ต้องดิ้นรนเพื่อเอาชีวิตรอด

ทั้งในป่าดิบชื้น หรือแม้แต่ ในรอยแตกของคอนกรีตที่เราเดินไปมาอยู่ทุกวัน

มนุษย์ได้ตัดสินใจแล้วว่า สงครามไม่ใช่สิ่งที่พวกเขาต้องการอีกต่อไป

แต่สำหรับมดแล้ว มดรังอื่นจะยังคงเป็นศัตรูอยู่เรื่อยไป

ไม่สิ บางพวกก็เข้ากันไม่ได้ต่างหาก

หากคุณยังชมเรื่องมด ๆ ไม่จุใจพอ เรากำลังสร้างตอนที่ 2 ของซีรีส์มดในตอนนี้

ซึ่งสนับสนุนโดย CuriosityStream

CuriosityStream เป็นบริการสตรีมมิ่งแบบสมาชิกซึ่งมีสารคดีหลายพันเรื่อง

และสารคดีบันเทิง

ผู้ชม kurzgesagt สามารถเยี่ยมชมได้ที่: curiositystream.com/kurzgesagt

รับการทดลองใช้ฟรี 31 วัน ในการชมภาพยนตร์ “Big World in a Small Garden”

เป็นสารคดีที่จะพาเราเข้าไปมองอย่างใกล้ชิดในโลกของแมลงรอบตัวเรา

หรือสารคดีอื่น ๆ โดยผู้ที่ชื่นชอบ Stephen Hawking และ David Attenborough

และอีกมากมายพร้อมใช้งานสำหรับแบบออฟไลน์

เมื่อการทดลองงานใช้ของคุณหมดลง จะมีค่าสมัครสมาชิกเพียง $2.99 ต่อเดือนเท่านั้น

CuriosityStream ก่อตั้งโดยกลุ่มคนเดียวกัน กับผู้ริเริ่ม Discovery Channel

ซึ่งมีสารคดีที่ประกอบไปด้วยวิทยาศาสตร์ ธรรมชาติ ประวัติศาสตร์ เทคโนโลยี และไลฟ์สไตล์

ช่างเป็นวิธีที่ยอดเยี่ยมในการรับชมวิดีโอแสนสนุก และบังเอิญได้เรียนรู้สิ่งต่าง ๆ ไปด้วย

ขอขอบคุณเป็นอย่างสูงสำหรับเพื่อนของเราที่ CuriosityStream สำหรับการสนับสนุนความหลงใหลเรื่องมด ๆ ของพวกเรา

และทำให้โพรเจกต์ที่ท้าทายนี้เกิดขึ้นได้

โปรดติดตามตอนต่อไปในตอนที่ 2

และเข้ามาเยี่ยมชม curiositystream.com/kurzgesagt เพื่อทดลองใช้ฟรี