Video

Transkript

Bazı gruplar yalnız kalmazlar.

Her gün milyarlarca asker, acımasız bir savaşta

binlerce cephede savaşırlar ve bu savaş 100 milyon yıldır sürmektedir.

Karıncaların Dünya Savaşı.

Kurzgesagt - Karıncıların Dünya Savaşı.

Karıncalar, 160 milyon yıl önce ortaya çıkan antik varlıklardır.

ve çok geniş ölçüde ekolojik görevleri çok başarılı bir şekilde edindiler,

bu sayede dünyada dominant olan birkaç hayvandan biri oldular.

Bugün, 16.000 den fazla farklı tür

ve her türe mensup on bin trilyondan fazla birey bulunmaktadır

Karıncalar toplu hâlde, karadaki tüm hayvan biyokütlesinin %20’sini oluşturuyorlar.

İnsanlar gibi,

onların da başarıya ulaşma formülü birlikte çalışmaktan geçiyor.

Tek bir karınca pek işe yaramazken,

birlikte olağanüstü şeyleri başarabiliyorlar

Karmaşık koloniler inşa edebiliyorlar,

hayvanlara bakıyorlar, tarım yapabiliyorlar

ya da karmaşık simbiyotik ilişkilere sahip olabiliyorlar.

Ve elbette, karıncalar savaşıyorlar.

Aynı türlerin arasında bile düzenli bir çatışma hâli çok yaygındır.

Çatışmalar, baskınlar ve istilalar

her gün yaşanıyor ve milyonlarca can kaybına yol açıyor.

Hadi en ilginç olanlardan bazılarına bir video serisi şeklinde bakalım

Serinin ilkinde, asker karıncalar var.

Savaş için yapılmış bir karınca sürüsü.

Asker karınca grubu, yaklaşık 200 farklı karınca türü içerir.

Asker karıncalar yuva kurmazlar

ve milyonlarca birey ile birlikte göçebe tarzı bir hayat yaşarlar.

Avlanma sırasında bazı türler 100 metre uzunluğuna varan sıralar oluştururlar,

yollarına çıkan her böceği ve küçük omurgalıları öldürerek hemen parçalara ayırırlar.

En büyük av grupları günde 500.000 hayvan öldürebilir

Bazı asker karıncalar; akkarıncalar, eşek arıları ve diğer karıncalar gibi

sosyal böcekleri avlamakta ustalaşmışlardır.

Eşek arıları vahşi ve dayanıklı görünebilirler

ama eğer bir karınca ordusu kolonilerine doğru gelirse

hayatta kalmak için şansları bile olmaz.

Büyük ve güçlü arılar birkaç tanesini öldürebilir

fakat çok çabuk etrafı sarılır.

Kraliçe arı saldırıdan sağ kurtulsa bile

savaşçı karıncalar koloninin larvasını çalar ve bir çırpıda parçalayıp yerler.

Bundan sonrasını kurtarmanın bir yolu yoktur.

Savaşçı karıncalar başka bir karınca kolonisi keşfettiklerinde hemen saldırıya geçerler.

Şimdi bunun daha dengeli bir savaş olduğunu düşünebilirsiniz ama öyle değil.

Savaşçı karıncalar sosyal bir birey gibi hareket ettikleri için

özellikle daha tehlikeli ve daha etkilidirler.

Savaşçı karıncaların çoğu tek olduklarında pek etkileyici değillerdir

ama hedef koloninin bireyleri savunmaya bile geçemeden

onların etrafını çok yüksek sayılarla sarabilirler.

Böylece saldıran taraf kazanmaya daha yatkın olur

ve kurban olan koloni de ya büyük hasar alır

ya da tamamen yok olur.

İlginç bir şekilde, savaşçı karıncalar diğer savaşçı karıncalarla savaşmazlar.

İki ordu doğada birbirleriyle karşılaştıklarında

ya diğer orduyu görmezden gelip birbirlerinin içinden doğru giderler

ya da öylece geçip giderler.

Ki evrim açısından bakarsak bu mantıklı bir şey.

Savaşçı karıncalarla savaşan diğer savaşçı karıncalar,

muhtemelen milyonlarca yıl önce kendi köklerini kurutmuşlardır.

Savaşçılar çok ölümcül oldukları için diğer karınca türleri

varlıklarını korumakta uzmanlaşmak zorunda kaldılar.

Birçok karınca türü gözlemci bir savaşçı karınca görünce panik yapıp yuvasını terk eder.

Saldırıdan sonra geri dönüp yuvasını yeniden kurabilmek için

taşıyabileceği kadar fazla larva taşır.

Diğer karınca türleri de, savaşmak çok anlamsız olduğu için yaşayan “koruganlar” keşfetmişlerdir.

Bu türlerin, büyük kare kafalı işçi sınıfı vardır.

Savaşçı karıncalar kendilerini gösterdiğinde

kare kafalarını yuvaya girişi kapatmak için kullanırlar.

Böylece saldıranlar da bir süre sonra pes etmek zorunda kalırlar.

Ama herkes savaşçı karıncalardan korkmaz.

Yaprak yiyen karıncalar, insanlardan sonra dünyanın en büyük ve karmaşık topluluklarından biridir.

Metrelerce derinliğe ve genişliğe varan detaylı yuvalarda yaşarlar

ve çok farklı iş bölümlerinde milyonlarca üyesi vardır.

Mesela dev askerler, bir işçiden 100 kat daha büyüktür.

Onların tek amaçları, kolonilerini savaşçı karıncalara karşı korumaktır.

Yine de onların da bir ezeli düşmanı vardır.

Nomamyrmex esenbeckii​ denen savaşçı asker türünün besidüzeninde

çoğunlukla diğer karınca türlerinin larvaları bulunur.

Diğer asker karıncalarla karşılaştırıldığında daha sağlam bir askeri duruşları vardır.

Şimdiye dek bilindiği kadarıyla,

olgun bir yaprak yiyen kolonisine başarıyla saldırabilen tek karınca türü onlardır.

Bir yaprak yiyen kolonisi bulduklarında yüz binlercesi uzun bir sıra hâlinde saldırıya geçer.

Yaprak yiyen karıncalar saldırıyı fark ettiklerinde hemen kriz moduna geçerler

ve derhâl askerlerini uyarırlar.

Onlar da çok hızlı bir şekilde saldırı bölgesini sararlar.

Oluşturulan ön hat, birkaç metre genişliğe çıkabilir ve bir metre derinliğe varabilir.

Yaprak yiyen askerleri, savaşçı askerlerle kafa kafaya dövüşe girer,

onları hareketsiz bırakıp kafalarını koparmaya çalışırlar.

Küçük olan yaprak yiyen işçileri de düşmanları tutarak yardım ederler.

Ufak ekipler saldırıyı ön hattın arkasına taşırlar

ve düşmanlarının bacaklarını kopararak rakip sayısını azaltırlar.

Bu sırada saldıranlar da kurban askerlerinin etrafını sarmaya çalışır

ve izdiham içinde onları ölüme sürüklerler.

Güçlü savunmaya ve azimli bir karşılığa rağmen

savaşçı karıncalar yine de sayıca üstün gelirler.

Bu yüzden savaşın durumunu bilmeden önce yaprak yiyenler kendilerini en kötüsüne hazırlar.

İşçiler hemen barikat kurmak için koşar

ve olabildiğince fazla yuva girişini kapatarak kuluçkalarını güvence altına almaya çalışırlar.

Eğer yaprak yiyenler, baskıncıları püskürtemezlerse

ya da kalan sürede yuva girişlerini yeteri kadar kapatamazlarsa

savaşçı karıncalar yuvayı sarıp rakiplerinin üstünden geçer.

Gizli bölgelere kadar yuvayı işgal eder

ve yemek için on binlerce yaprak yiyen kuluçkasını çalarlar.

Yaprak yiyen kolonisi sağ kurtulsa bile ağır bir darbe alır.

Savaşı kazanan taraf fark etmeksizin, binlerce ölü karınca savaş bölgesinde yatar.

Savaşçı karıncalar saldırdığında, ölüm de peşlerinden gelir.

Ama çok daha tehlikeli karınca ordusu kurabilen başka türler de vardır.

Süper koloniler kuran, birçok kıtada binlerce kilometrekare bölgeye yayılan

ve kilometrelerce bölümlerde savaşa girebilen bir tür.

Ama onlar, kendilerine özel bir videoyu hak ediyorlar.

Boyutu fark etmeksizin, savaş, karınca hayatının bir parçasıdır.

İster dev koloniler arasında olsun, isterse de istila savuşturmaya çalışan küçük gruplarda.

Tropik yağmur ormanlarında da olur, her gün üstünde yürüdüğümüz kaldırım taşlarının arasında da.

İnsanlar artık savaşın pek de çok yapmak isteyecekleri bir şey olmadığına karar verdiler.

Ama karıncalar için, diğer karınca her zaman düşmandır.

Hayır, bazı türler birbirleriyle anlaşamazlar işte.

Eğer karıncalara doyamadıysanız bu videonun ikinci kısmını

CuriosityStream’in desteğiyle geliştiriyoruz.

CuriosityStream, içinde binlerce belgeselin ve doğa videosunun bulunduğu

aboneliğe dayanan bir video platformudur

kurzgesagt izleyicileri curiositystream.com/kurzgesagt​ adresini ziyaret edip

“Küçük Bahçedeki Büyük Dünya” gibi filmleri izlemek için 31 günlük denemeye erişebilirler.

O belgeselde etrafımızdaki böceklerin dünyasını ele alıyoruz.

Ayrıca Stephen Hawking, David Attenborough ve diğerlerinin beğenesini kazanan

diğer belgesellerin hepsi çevrimdışı izlemeye hazır olarak sizi bekliyor.

Deneme süreciniz bittiğinde aylık abonelik fiyatı sadece 2.99 dolardır.

CuriosityStream, Discovery Channel’ı kuran kişiler tarafından geliştirilmiş,

içinde bilimi, doğayı, tarihi, teknolojiyi ve yaşam türlerini ele alan belgeseller bulunmaktadır.

Eğlenceli videolar izlerken yanlışlıkla bir şeyler öğrenmeyi birleştiren harika bir yol.

Karıncalara karşı olan takıntımızı desteklediği ve bu projeleri hayata geçirmemize yardımcı olduğu için

CuriosityStream’deki dostlarımıza teşekkürler.

İkinci bölüm için beklemede kalın

ve ücretsiz deneme süreci için curiositystream.com/kurzgesagt adresini ziyaret edin.