Βίντεο

Αποσπάσματα

Μία μέρα το σύμπαν θα πεθάνει.

Αλλά γιατί; Και πώς; Και θα παραμείνει το σύμπαν νεκρό για πάντα;

Και πώς το ξέρουμε αυτό;

Πρώτα από όλα, το σύμπαν διαστέλλεται.

Και όχι μόνο αυτό, ο ρυθμός της διαστολής του αυξάνεται.

Ο λόγος: η σκοτεινή ενέργεια.

Η σκοτεινή ενέργεια είναι ένα παράξενο φαινόμενο το οποίο οι επιστήμονες πιστεύουν ότι είναι διάχυτο στο σύμπαν

Μέχρι το 1998 πιστεύαμε ότι το σύμπαν πρέπει να λειτουργεί περίπου όπως

μια μπάλα που πετάμε στον ουρανό.

Η μπάλα κινείται προς τα επάνω, αλλά κάποια στιγμή θα πρέπει να έρθει κάτω πάλι.

Αλλά η διαστολή του σύμπαντος στην πραγματικότητα επιταχύνεται.

Αυτό είναι σαν να πετάς μια μπάλα στον αέρα και να την βλέπεις να φεύγει μακριά

ολοένα και γρηγορότερα.

Από πού προέρχεται αυτή η επιτάχυνση;

Δεν ξέρουμε, αλλά το ονομάζουμε «σκοτεινή ενέργεια».

Ο Αϊνστάιν το σκέφτηκε αρχικά και μετά αποφάσισε ότι ήταν ανόητο.

Τώρα, οι αστροφυσικοί έχουν αποφασίσει ότι είναι εύλογο.

Το πρόβλημα είναι ότι όλα αυτά είναι πολύ θεωρητικά και δεν γνωρίζουμε πραγματικά

ποιες είναι οι ιδιότητες της σκοτεινής ενέργειας.

Αλλά υπάρχουν διάφορες θεωρίες που μας οδηγούν σε τρία σενάρια

για το τέλος του σύμπαντος.

Πρώτο: Το Μεγάλο Σχίσμα.

Από την γέννησή του, το σύμπαν διαστέλλεται.

Για άγνωστους λόγους, καινούργιοι χώροι δημιουργούνταν παντού ισότιμα.

Ο χώρος μεταξύ των γαλαξιών διαστέλλεται, οπότε απομακρύνονται.

Ο χώρος στο εσωτερικό των γαλαξιών επίσης διαστέλλεται, αλλά εδώ η βαρύτητα είναι αρκετά δυνατή

ώστε να τους κρατήσει ενωμένους.

Στο σενάριο του Μεγάλου Σχίσματος, η διαστολή επιταχύνεται σε ένα σημείο που

το σύμπαν διαστέλλεται τόσο γρήγορα που η βαρύτητα δεν μπορεί πια να αντισταθμίσει αυτό το φαινόμενο.

Το αποτέλεσμα είναι ένα Μεγάλο Σχίσμα.

Αρχικά, μόνο μεγάλες δομές όπως γαλαξίες ξεσκίζονται

καθώς ο χώρος μεταξύ των μεμονωμένων αντικειμένων διαστέλλεται πολύ γρήγορα.

Στη συνέχεια, μεγάλα σώματα όπως μαύρες τρύπες, αστέρια και πλανήτες πεθαίνουν.

Η βαρύτητά τους δεν είναι αρκετά ισχυρή για να τα κρατήσει μαζί,

οπότε διαλύονται στα συστατικά τους.

Στο τέλος, το διάστημα θα διαστελλόταν πιο γρήγορα από την ταχύτητα του φωτός.

Τα άτομα θα επηρεαζόντουσαν, και θα διαλυόντουσαν.

Όταν το διάστημα διαστέλλεται γρηγορότερα από το φως, κανένα σωματίδιο στο Σύμπαν δεν μπορεί να αλληλεπιδρά

με οποιοδήποτε άλλο σωματίδιο.

Το σύμπαν θα διαλυόταν σε αμέτρητα μοναχικά σωματίδια που δεν θα μπορούν να

αγγίξουν οτιδήποτε άλλο σε ένα παράξενο, αιώνιο Σύμπαν.

Χμμ, και νόμιζες ότι εσύ ένιωθες μόνος!

Δεύτερο: Θερμικός θάνατος ή Μεγάλο Πάγωμα.

Με λίγα λόγια, η διαφορά μεταξύ του Μεγάλου Σχίσματος και του Θερμικού Θανάτου είναι ότι

στο σενάριο του Θερμικού θανάτου η ύλη παραμένει άθικτη και μετατρέπεται

μετά από ένα εξαιρετικά μεγάλο αλλά πεπερασμένο χρονικό διάστημα σε ακτινοβολία,

καθώς το σύμπαν διαστέλλεται για πάντα.

Αλλά πώς γίνεται αυτό; Ας μιλήσουμε για την εντροπία.

Κάθε σύστημα τείνει σε κατάσταση πλήρους εντροπίας,

όπως όταν έχουμε ένα latte macchiato.

Αρχικά, έχει διαφορετικές περιοχές, αλλά με την πάροδο του χρόνου, αυτές θα

κρυώσουν και θα διασπαστούν, μέχρι να ομογενοποιηθεί.

Και το ίδιο ισχύει για το σύμπαν.

Έτσι, όσο το σύμπαν γίνεται ολοένα και μεγαλύτερο,

η ύλη σιγά-σιγά διασπάται και απλώνεται.

Σε κάποιο σημείο, μετά από πολλές γενιές αστεριών, όλα τα νέφη αερίων που είναι απαραίτητα

για τη δημιουργία αστεριών θα εξαντληθούν, έτσι το σύμπαν θα σβήσει.

Οι εναπομείναντες ήλιοι θα πεθάνουν.

Οι μαύρες τρύπες σιγά-σιγά θα εκφυλιστούν και θα εξατμιστούν μετά από τρισεκατομμύρια χρόνια

λόγω αυτού που είναι γνωστό ως ακτινοβολία Hawking.

Μόλις αυτή η διαδικασία ολοκληρωθεί, μόνο ένα αραιό νέφος φωτονίων

θα έχει απομείνει, μέχρι ακόμη και αυτό να διασπαστεί.

Όλη η δραστηριότητα στο σύμπαν παύει αυτή τη στιγμή.

Η εντροπία είναι στο μέγιστό της και το σύμπαν είναι νεκρό για πάντα.

Εκτός… θεωρητικά, μπορεί να είναι πιθανό

μετά από ένα εξαιρετικά μεγάλο χρονικό διάστημα,

να υπάρξει μια αυθόρμητη μείωση της εντροπίας ως αποτέλεσμα αυτού που λέγεται

«κβαντικό φαινόμενο σήραγγας», και να οδηγήσει σε ένα νέο Big Bang

Τρίτο: Μεγάλη Σύνθλιψη και Μεγάλη Αναπήδηση

Αυτό είναι το πιο αισιόδοξο σενάριο.

Εάν υπάρχει λιγότερη σκοτεινή ενέργεια από όση νομίζουμε, ή μειώνεται με τον χρόνο, η βαρύτητα θα είναι

η κυρίαρχη δύναμη στο σύμπαν μία μέρα.

Σε μερικά τρισεκατομμύρια χρόνια, ο ρυθμός της διαστολής του σύμπαντος

θα μειωθεί και θα σταματήσει.

Μετά από αυτό, αντιστρέφεται.

Οι γαλαξίες θα πλησιάζουν μεταξύ τους και θα ενώνονται καθώς το σύμπαν θα γίνεται

ολοένα και μικρότερο.

Καθώς ένα μικρότερο σύμπαν σημαίνει επίσης και ένα θερμότερο σύμπαν, οι θερμοκρασίες ανεβαίνουν

παντού, μονομιάς.

Εκατό χιλιάδες χρόνια πριν από τη Μεγάλη Σύνθλιψη, η κοσμική ακτινοβολία θα είναι

πιο θερμή από τις επιφάνειες των περισσότερων αστεριών, που σημαίνει πως

θα ψήνονταν από έξω.

Μερικά λεπτά πριν συμβεί η Μεγάλη Σύνθλιψη, οι πυρήνες των ατόμων διασπώνται,

πριν οι υπερμεγέθεις μαύρες τρύπες κατασπαράξουν τα πάντα.

Τέλος, όλες οι μαύρες τρύπες θα ενώνονταν σε μία υπερμεγέθη μαύρη τρύπα

που περιέχει ολόκληρη τη μάζα του σύμπαντος,

και την τελευταία στιγμή πριν από τη Μεγάλη Σύνθλιψη

θα κατασπάραζε το σύμπαν, συμπεριλαμβανομένης και της ίδιας.

Η θεωρία της Μεγάλης Αναπήδησης λέει πως αυτό έχει συμβεί πολλές φορές

και πως το σύμπαν διέρχεται από έναν ατελείωτο κύκλο

διαστολής και συστολής.

Λοιπόν, δεν θα ήταν ωραίο αυτό;

Άρα τι πραγματικά θα συμβεί τελικά στο σύμπαν;

Προς το παρόν, ο θερμικός θάνατος φαίνεται ο πιο πιθανός, αλλά εμείς στο Kurzgesagt ελπίζουμε πως

αυτά τα πράγματα περί «θανάτου για πάντα» είναι λανθασμένα και ότι το σύμπαν θα αρχίζει ξανά και ξανά.

Δεν γνωρίζουμε σίγουρα όπως και να έχει, οπότε απλά ας υποθέσουμε

πως η πιο αισιόδοξη θεωρία είναι η σωστή.

Παρεμπιπτόντως, έχουμε λογαριασμό στο Twitter.

Μετάφραση υποτίτλων: Φώτης Τσάμης