Inxhinieria Gjenetike dhe Sëmundjet - Gene Drive & Malaria. | Kurzgesagt

🎁Amazon Prime 📖Kindle Unlimited 🎧Audible Plus 🎵Amazon Music Unlimited 🌿iHerb 💰Binance

Video

Transkripte

Çfarë nëse ju mund të përdorni inxhinierine gjenetike për të shpetuar njerëzimin nga

grabiqari i rrezikshëm, kafsha më vdekjeprurëse në planet, përgjegjëse për vdekjen e

miliarda, mushkonja e fuqishme. bashke me sëmundje të tjera që prezantojne

Malarian, një prej parazitëve më mizore në Tokë

ndoshta vrasësi më i madh në historinë e njerëzimit

Vetëm në vitin 2015

qindra miliona janë infektuar dhe pothuajse gjysmë milioni njerëz vdiqën.

Një teknologji e re mund të na ndihmojë ne çrrënjosjen e malaries përgjithmonë, por për ta bërë këtë ne kemi nevojë për

të “ri-bërë” popullatën e tërë të kafshëve.

Ky nuk është një problem hipotetik, mushkonjat e modifikuara tashmë ekzistojnë në laboratore.

A duhet të përdorim teknologjinë, dhe a është malaria aq e dëmshme për të rrezikuar?

(Muzikë/melodi hyrëse)

Malaria shkaktohet nga një grup i mikroorganizmave: Plasmodia, shumë e çuditshme

mikroorganizmat që përbëhen nga vetëm një qelizë, janë ata parazitë që

plotësisht mbështeten tek mushkonja. Malaria gjithmonë fillon me një pickim insekti.

Në gjëndrat pështymore, mijëra sporozoites presin derisa insektet penetronjne

lëkurën, menjëherë pas pushtimit ata shkojnë për tek mëlçia, ku ata në heshtje

hyjnë ne qeliza të mëdha dhe të fshehur nga sistemi imunitar. Për deri në një muaj ata të qëndrojnë këtu

vjedhurazi, duke konsumuar qelizat e gjalla dhe ndryshimin në formën e tyre të ardhshme:

rënie të vogël si merozoitet, shumëzohen dhe prodhojnë mijëra të tillë

pastaj dalnin nga qelizat. Pra mijëra e parazitë shkojnë në gjak

për të kërkuar per viktimat e ardhshme, qelizat e kuqe teë gjakut -qëndrojnë pa u vënë re, dhe përfundojnë

në membranat e qelizave qe ata vranë. Paramendojeni?! Vret dikë

nga brenda dhe pastaj merr lekuren e tyre si kamuflazh, ,,e dhunshme

Ata tani dhunshëm sulmojnë qelizat e kuqe të gjakut,duke u shumëzuar brenda tyre derisa ato plasin

pastaj gjejne më shumë qeliza të kuqe të gjakut dhe ky cikël përsëritet vazhdimisht.

Copëzat e qelizave të vdekura përhapen si mbeturina helmuese, te cilat aktivizojnë fuqishëm

përgjegjese duke shkaktuar Simptomat e gripit ,midis simptomave te tjera

ethe, djersitje dhe të dridhura, konvulsione, dhimbje koke dhe ndonjëherë të vjella dhe

diarre. Nëse malaria prek qarkullimin e gjakut ne tru mund të shkaktoj gjendje kome,

dëme neurologjike apo vdekje. Parazitët janë gati për evakuim tani.

Kur një mushkonjë kafshon infektimi i njeriut merr një udhëtim, cikli mund të

filloj nga e para.

Në vitin 2015, virusi Zika, i cili shkakton defekte të tmerrshme te lindjes nëse ai

infekton gratë shtatzëna, është përhapur me shpejtësi në fusha të reja rreth e rrotull globit. Gjithashtu

mund të bartet nga një mushkonjë. Mushkonja është bartës i përsosur për sëmundjet e njeriut

ato kanë qenë rreth e rrotull për të paktën 200 milion vjet. Janë triliona,

dhe një e vetme mund të bëj deri në 300 vezë në një kohë. Ato janë praktikisht

te pamundur për të çrrënjosur ushtrine e paraziteve. Por sot ne kemi një

teknologji revolucionare, që mund te na mundësojë që më në fund të fitojmë luftën

kundër tyre; CRISPR. Për herë të parë në historinë e njerëzimit, ne kemi mjetet për

te ndryshuar shpejt në shkallë të gjerë për të gjitha speciet, duke ndryshuar informacionet

e gjeneve ashtu si duam ne.

Pra, në vend se t’i sulmojmë insektet në grupe të izoluara,, pse të mos ndryshojmë

vetëm llojin e sëmundjeve që trasnmetojnë?

Duke përdorur inxhinierine gjenetike, shkencarët

me sukses eshte krijuar një tendosje të mushkonjave që janë imune tek

paraziti i malaries duke shtuar një antitrup te ri që në mënyrë specifike synon

semundjen e malaries . Këto mushkonja nuk do të përhapin e malarien. Por vetëm ndryshimin gjenetik

Informacioni nuk është i mjaftueshm. redaktimet do të trashëgohet vetëm nga gjysma e

pasardhësit sepse shumica e gjeneve të ketë dy Versione brenda gjenomit si një

dështim-të sigurt. Kështu, pas vetëm dy breza, më së shumti vetëm gjysma e pasardhësit do të

mbajnë gjenet e ndertuara . Në një popullsi me miliarda mushkonjave ato

vështirë të bëjne një ndryshim.

Një metodë gjenetike e ndertuar e quajtur gjen transmisioni

zgjidh këtë problem.

Ajo detyron gjenin e ri për t’u bërë dominant në brezat në vijim

duke shfrenuar gjenin e vjetër pothuajse plotësisht.

Falë kësaj kthese, 99.5% e të gjitha mushkonjave të ndryshuara dhe pasardhësit do

mbajnë shtese te anti-malaries. Nëse do lironim mushkonja të mjaftueshme te ndertuara

të egra të martohem me mushkonja normale, malaria bllokuar gjen do të përhapet

shumë shpejt.

Si gjen i ri të bëhet një tipar i përhershëm

Popullsia mushkonjë, Plasmodium do humbasin bazën e saj

Shkencëtarët shpresojnë se ndryshimi do të jetë në mënyrë të shpejtë se ata nuk mund të përshtaten me atë shpejtësi të mjaftueshme.

Malaria mund zhduket praktikisht

Nëse ju keni parasysh se

afro një gjysmë milionë fëmijë janë vrarë nga ajo çdo vit, rreth pesë kanë vdekur

pasi kjo video ka filluar. Disa shkencëtarë argumentojnë se ne duhet të përdorim teknologjinë

sa më herët, në vend se më vonë.

Vete mushkonjat ndoshta do të përfitojnë nga kjo, ata nuk kanë

asgjë për të fituar nga mbajtja e paraziteve dhe kjo mund të jetë vetëm hapi i parë

Malaria mund të jetë vetëm fillimi.

mushkonja të ndryshme gjithashtu shkaktojne ethe tropikale

ethe dhe virus, pickimi perhap semundjen Lyme transmeton sëmundje te gjumit

pleshtat transmetojnë murtajën. Ne mund të shpëtojme miliona jetë dhe për të parandaluar vuajtje

në një shkallë të pabesueshme. Pra, pse nuk kemi bërë këtë ende?

Për një, redaktimi CRISPR është

mezi katër vjeç, kështu që deri shumë Kohët e fundit ne thjesht nuk mund të bëjë atë sa më shpejt

dhe me lehtësi. Dhe ka shqetësime të vlefshme.

Kurrë më parë kanë njerëzit me vetëdije ndryshuar kodin gjenetik të një lirë-jetesë

organizëm në këtë shkallë.

Pasi ne e bëjmë atë,

nuk ka po shkon mbrapa. Pra, ajo duhet të jetë bëhet e drejtë, sepse nuk mund të jetë

pasoja të padëshiruara në qoftë se ne kemi përcaktuar për edit natyra.

Në këtë rast të veçantë të malaries edhe pse, rreziku mund të jetë e pranueshme

që nga modifikimi gjenetik nuk ka të bëjë një ndryshim të madh në gjenomin e përgjithshme.

Ajo ndryshon vetëm një pjesë shumë të veçantë.

e keqja ne kete skene këtu, është ndoshta

se ajo nuk mund të punojnë, ose që paraziti përshtatet në atë mënyrë negativ.

Ka ende shumë debat.

Teknologji aq i fuqishëm sa makinë gjeneve, duhet të jetë

trajtohen me shumë kujdes, por në disa pikë ne duhet të pyesim veten: A është

joetike për të mos e përdorin këtë teknologji, kur çdo ditë 1000 fëmijë vdesin.

Njerëzimi duhet të vendosë se si të veprojë në këtë në vitet e ardhshme.

Diskutimi publik është rruga prapa teknologjisë në këtë rast.

Çfarë mendoni ju?

Kjo video është bërë e mundur pjesërisht nga Donacionet shikues në Patreon. Nëse ju doni

për të na ndihmuar të bërë më shumë video si kjo dhe për të marrë shpërblime bukur në kthim që ju mund

bërë kështu që këtu. Ne vlerësojmë atë. nëse doni të mësoni më shumë në lidhje me temën

e inxhinierisë gjenetike, ne kemi një tjetër video rreth CRISPR dhe OMGJ-ve, dhe në rast

kjo është shumë e biologjisë për ju, këtu është një Hapësira playlist.