Video

Transkript

Dünyanın neredeyse her köşesinde

karıncalar birbirleriyle savaş içerisindeler.

Doğanın onlara verdiği bazı silahlar vardır

Bazıları güçlü bir zırha, bazıları ölümcül iğnelere ya da keskin çenelere sahiptir.

Ve tabi birde şu küçük ve çok da etkileyici olmayan karıncalar var

ama şimdiye dek karıncalar tarafından yaratılmış

en büyük imparatorluğu yönetiyorlar.

Kıtalara yayılmış bir koloni ve arkasında milyonlarca zaiyat bırakıyor.

Hadi savaşçı gözükmeyen bu küçük boy savaşçılara bir bakalım.

Linepithema humile,

Arjantin Karıncası.

[INTRO]

Bu hikaye Güney Amerika Parana nehri çevrelerindeki taşkın alanında başlıyor.

Bu kalabalık karınca kümekenti,

üstünlük için düzinelerce karıncanın savaştığı yer,

hatta ateş karıncaları, ordu karıncaları ve pek etkileyici olmayan Arjantin karıncası.

Uzunlukları 2 ile 3 milimetre arasında,

ve küçük çeneleriyle daha büyük rakipleri arasında hayatta kalmaları sürpriz görünüyor.

Evleri eşit derecede sıradan.

Kolonileri çok büyük veya çok küçük olabilir

ve her yerde bulunabilir.

Kütüklerin altında, yaprak yığınlarında

yada önceki karınca yuvalarında.

İşte, Arjantin karıncaları rakiplarine karşı en etkili silahlarını hazırlıyorlar:

Vücutları.

Çoğu karınca türlerinin karınca üretmek için sadece bir tane kraliçeleri olur.

Fakat, Arjantin karıncalarına gelince,

120 işçi için sadece bir kraliçe,

günde 60 tane yumurta yumurtluyor.

Bu nedenle kolonileri hızlı büyüyor ve milyonlarca, milyarlarca bireyi var.

Kraliçeler takımı ve işçiler sık sık dallara ayrılıyorlar

ve yeni koloniler buluyorlar.

Ama bu stratejinin bir dezavantajı var.

Koloniler büyüdükçe ve yumurtadan çıkmamış yavrular üretilip,

mutasyonlar meydana geliyor ve yeni koloniler ortamlarına adapte oluyorlar.

DNA’ları jenerasyon jenerasyon yavaşça değişiyor,

ve farklılıkları birikiyor.

Bir süre sonra,

koloniyi terk eden karıncalar uzaktan kuzenler haline gelirler ve diğer kolonilerle rekabet haline girerler.

Yerel Güney Amerika bölgesinde,

Arjantin karıncalarının davranışları böyledir.

Kolonilerinin içinde başarılı bir işbirliği vardır ve iyi organizelerdir.

ama diğer Arjantin karınca kolonileriyle

ve diğer karınca türleriyle şiddetli savaş içerisindedirler.

Eşit güçte rakipler her tarafta olduğundan

Arjantin karıncaları aşırı agresif hale geliyorlar.

Toprağın her santimi için savaşıyorlar.

Fakat komşularına karşı asla hükmedemezdi,

insanlar ortaya çıkana kadar.

İnsanların yapıcağını yaptık ve birşeyleri gemiyle dünya çapında naklettik.

Onlardan birini de,

birkaç Arjantin karıncası kraliçesi Güney Amerika’dan Madeira’ya ve New Orleans’a kaçak yolculuk yaptı.

Arjantin karıncaları aniden kendilerini yabancı bir dünyada buldu.

Etrafları ölümcül düşmanlar tafından sarılmaktansa

sadece kendilerine kurbanlar buldular.

Kimse onlarla etkili bir şekilde savaşamadı.

Çünkü birkaç Arjantin karıncası kraliçesi dış dünyaya ulaştı.

Elde edilen koloniler çok düşük genetik çeşitliliğe sahipti.

Üstüne üstlük,

Arjantin karıncaları her yıl kraliçelerinin yüzde 90’ını öldürüyor.

Daha az kraliçe daha az genetik çeşitlilik.

Bu şekilde koloniler yeryüzünde yayılmaya başladı

Uzaktan kuzen olma ihtimalini dikkate alınmadan karıncalar kolonileri terk etti.

Sonuç olarak,

yeni koloniler muhalif değil işbirliği yapan taraflar yani süper koloniler oldu.

Bu karınca krallığı için olağan dışı bir strateji.

16 bin karınca türünden sadece birkaçı süper koloniye evrim geçirdi.

ABD’nin batı kıyısında süper koloni kuruldu

ve küçük karıncaların küresel fethi için bir üs haline geldi.

Arjantinli karıncalar, Akdeniz bölgelerinde, altı kıtada ve

birçok adada yaşamaktadır.

Bu süper koloni kardeş topluluklar kurmada özellikle başarılı oldu,

Kalifornia, Avrupa, Japonya, Yeni Zelanda ve Avustralya da

muazzam bir kıtalar arası mega Arjantin karıncası kolonisi oluşturdular.

Bu onları Dünya’daki en geniş topluluk haline getirdi. İnsandan bile daha fazla.

Ama başarıları istila ettikleri yerlerdeki ekosistemi değiştirdi

Kalifornia bunun için muhteşem bir örnek.

Daha fazla bölge için olan açgözlülükleri,

istilacı Arjantin karıncalarının sayısını arttırdı ve yerel karınca ırklarının %90’ı ile yer değiştirdi.

Kalifornia marangoz karıncasının birkaç türüde buna dahil.

Gerçi Marangoz karınca işçileri dev gibi, kolonileri sadece 3,000 ile 6,000 bireyden oluşur

ama Arjantin karıncalarının genişleyen süper kolonilerine karşı hiçbir şansları yok.

Arjantin işçi karıncaları kurbanlarına toksik kimyasallarını kullanarak saldırır

ki bu düşmanlarını ifşa eder ve diğer Arjantin karıncalarının saldırması için işaretler.

Saldırdıklarında,

Arjantin karıncaları rakiplerine akın eder;

gruplar halinde rakiplerine tutunur ve uzuvlarını çekerek koparırlar.

Kaçının öldüğü önemli değil

daima dahası var.

Koloniye sayıca üstün geldikten ve imha ettikten sonra,

Arjantin karıncaları kurbanlarının kuluçkadaki yavrularıyla beslenirler,

evlerini ve bölgelerini devralırlar

Arjantin karıncalarının sayıları öylesine aşırı ki farklı böcek kitlelerini avlanmalarına müsade eder.

Zaman içerisinde bazı türler karıncaların bölgesinden tamamen yok olmuştur.

Arjantin karıncaları çevrelerinde ki hayvan ve bitkilerle çalışmayı umursamazlar;

onları tüketir ve devam ederler.

Ve onların sonraki durağı insan mülkleri olmalı, orada da kendi evlerindeymiş gibi davrancaklar.

Çöp konteynırları, ev hayvanı yemek kaplarına baskın yapıcaklar ve mutfağa arta kalanları toplamak için gizlice sızacaklar

Hatta sadece evlerimiz değil, bahçelerimiz, alanlarımız Arjantin karıncaları tarafından etkilendi.

Yaprak bitlerini sığırları gibi sürmeye meyilli olduklarından beri

yaprak bitleri yapraklardan besleniyor ve yaprak öz suyu üretiyorlar bunu da karıncalar tarafından korunmak için takas ediyorlar.

Yeni evlerinde karıncaların korkmasını gerektiren ana düşmanları olmadığından beri

Yaparak bitleri irileşiyor ve nihayetinde üzerinde yaşadıkları bitkiyi öldürüyorlar.

Bu yüzden istila ettikleri ekosistemler için büyük bir bozulma olmanın ötesinde

ayrıca tarım için çok zararlılar.

Ama Arjantin karıncası hükmüne meydan okunuyor.

Süper kolonilerin parçaları kopuyor

ve kendi imparatorlukları haline geliyor.

Acımasız bir sivil savaş patlak veriyor.

Örnek olarak, Lake Hodges süper kolonisi çok geniş koloni olan San Diego County’le yıllardır savaşıyor

Kilometrelerce uzanan dinamik bir cephede devasa bir savaş sürüyor.

Tahmini olarak her yıl 30 milyon karınca burada ölüyor.

Diğer cephelerde, eski tanıdık Parana nehrinde gölgelerin içinden yükseliyor.

Ateş karıcası

Kazara eski evlerinden Alabama kıyılarına getirildi.

Ateş karıncaları sadece vahşi savaşçılar değil

ve Arjantin karıncalarıyla başa çıkabileceklerinden daha fazlasılar hatta kendi süper kolonilerini oluşturabilirler.

Şimdi uzak evlerindeki eski savaşları yabancı savaş alanına taşındı.

Güneydoğu Amerikaya,

Süper koloniler korkusuzca çarpıştı.

Arjantin karıncaları kendilerini Ateş karıncalarına karşı silahsız buldu.

Ateş karıncalarının başlıca işçileri Arjantin karıncalarının iki katı büyüklükte ve zehir enjekte eden iğne kullanıyolardı.

Yinede Arjantin karıncaları acımazsızca savaştılar, ateş karıncaları onlar için çok fazlaydı.

Sayısız kaybedilen savaştan sonra,

Ateş karıncaları, Arjantin karıncalarının süper kolonisini Güneydoğu Amerika’nın çoğundan yok etti.

Bu sadece kaybedilen bir bölge ama Arjantin karıncaları savaşmaya devam edecekler.

Bu muhteşem işbirlikçi süper koloniler ağı tarihteki en büyük başarı

ama küçük bir mağlubiyetten dolayı vazgeçmeyecekler.

Ortaya çıkabilecek düşmanlara karşı topraklarını savunacaklar.

Ne pahasına olursa olsun. Ne Panama nehrinde nede dünyanın öteki ucundaki büyük savaş alanında.

Bu videoları CuriosityStream’in desteğiyle geliştiriyoruz.

CuriosityStream, içinde binlerce belgeselin ve doğa videosunun bulunduğu

aboneliğe dayanan bir video platformudur.

Kurzgesagt izleyicileri curiositystream.com/kurzgesagt​ adresini ziyaret edip

“Küçük Bahçedeki Büyük Dünya” gibi filmleri izlemek için 31 günlük denemeye erişebilirler.

O belgeselde etrafımızdaki böceklerin dünyasını ele alıyoruz.

Ayrıca Stephen Hawking, David Attenborough gibi

diğer belgesellerin hepsi çevrimdışı izlemeye hazır olarak sizi bekliyor.

Deneme süreciniz bittiğinde aylık abonelik fiyatı sadece 2.99 dolardır.

CuriosityStream, Discovery Channel’ı kuran kişiler tarafından geliştirilmiş,

içinde bilimi, doğayı, tarihi, teknolojiyi ve yaşam türlerini ele alan belgeseller bulunmaktadır.

Eğlenceli videolar izlerken kazara bir şeyler öğrenmeyi birleştiren harika bir yol.

CuriosityStream’deki dostlarımıza karıncalara karşı olan takıntımızı desteklediği

ve bu projeleri hayata geçirmemize yardımcı olduğu için teşekkür ederiz.

Üçüncü bölüm için beklemede kalın

ve ücretsiz deneme süreci için curiositystream.com/kurzgesagt adresini ziyaret edin.