Video
Transkript
Bazen Dünya, sıkıcı gelir.
Tüm uzak adaları keşfettik, kutupları fethettik ve en derin ormanlara girdik.
Ama hâlâ keşfedilecek bir yer daha var.
Zifiri karanlıkta bulunan gizemli yaratıkların yaşadığı ıslak ve ölümcül bir çöl.
Derin deniz.
Hadi daha derinlere dalalım.
[♫ Intro ♫]
Okyanusların boyutlarını göz önünde bulundurduğumuzda…
…Dünya’daki biyokütlenin %2’sinden azının burada yaşadığına inanmak zor.
Bu küçük yüzdenin yaklaşık %90’ı, ilk 200 metreye yakın bir yerde bulunuyor.
Yolculuğumuzun başlangıç noktası işte burası.
Burada Güneş ışığı halen denizi aydınlatabilir…
…böylece fotosentez sağlanır.
Fitoplanktonlar, denizde trilyonlarca bulunan…
…ve denizlerin ekosistemini düzenleyen tek hücreli alg ve bakterilerdir.
Aynı diğer türler gibi, bunlar daha büyük ve diğer canlıları besleyecek olan planktonları besler.
Bu derinlikte deniz tabanı Amazon yağmur ormanlarına benzer ve
sıklıkla yosun, mercan resifleri
ve diğer deniz bitkileriyle kaplı ve çoğu deniz hayvanlarına ev sahipliği yapmaktadır.
Göreceli olarak, şu ana kadar odağımızı
diğer yerlere kıyasla daha sakin olan
balık tuttuğumuz, yüzdüğümüz , kirlettiğimiz ve bilim yaptığımız yerlere verdik.
Öyleyse, daha derine dalalım.
Tanıdık kıyı sularından,
daha derin ve daha uzakta olan sulara geldiğimizde kıta sahanlığının kenarına ulaşıyoruz.
Burada kıta yamacı
ve derin deniz ile karşılaşıyoruz.
Aşağıya inilen her metrede…
…ışık çok hızlı bir şekilde azalıyor, bu da artık burada…
…hiç bitki olmadığı anlamına geliyor ve dik kıta yamacı
Ay’ın yüzeyini anımsatıyor.
Dışarı baktığımızda görünen şey, sonu olmayan bir açık deniz.
Artık yamacı arkamızda bırakalım ve
Alacakaranlık bölgesi olarak bilinen derin deniz geçitine girelim.
Daha derine daldığımızda…
…su basıncı ölümcül noktalara ulaşıyor.
Bugüne dek yapılan en derin oksijenli dalış 332 metreyeydi.
O derinlikte su basıncı
200 arabanın üzerinize yığılmasına benziyor.
Ve yolculuğumuzun henüz %3 ünü tamamlamış durumdayız.
Bu bölge pek iç açıcı gözükmese de…
…çoğu balık ve diğer deniz hayvanları yaşamlarının yarısını…
…burada geçiriyor.
Gün içinde burası, karanlıkta avlananlardan uzak ve dinlenip toparlanmak için güzel bir yer.
Geceleri ise, besin bakımından daha zengin olan sığ sulara güvenli bir biçimde yolculuk edebilirler.
Alacakaranlık ve karanlık arasındaki bu bölgede…
…ışık çok güçlü bir araca dönüşüyor
Bu derinliğe özgü olan türlerin %90’ından fazlası…
…biyolüminesans kimyasallarını kullanarak ışık üretirler.
Bunu soluk gün ışığına karşı bir kamuflaj,
potansiyel eşlere gönderilen bir sinyal,
ya da saldırgan türleri korkutmak ve şaşırtmak için kullanırlar.
Ya da, ışığı avlanmak için kullanırlar
Karanlıkta hayatta kalmak için bir başka yöntem ise takım çalışması.
Yaklaşık 700 metre derinlikte bir sifonfor kolonisiyle karşılaşıyoruz.
Uzunlukları 50 metreye kadar çıkabilse de kalınlıkları sadece bir süpürge çubuğu kadardır.
Avını cezbedebilmek için bu koloni…
…muhteşem güzellikte parlak mavi veya kırmızı bir ışık yayar…
…ve yaklaşan her şeyi öldüren toksik iğnelerle kaplı bir dokunaç perdesi taşır.
Ama burada yaşayan türlerin çoğu, şaşırtıcı bir kaynağa ihtiyaç duyarlar: Deniz karı
Sürekli okyanusun tepesinden dibine çöken…
…beyaz, ince şeyler.
Ölü bitki ve hayvan parçalarından,…
…dışkı, kabuk, cam ya da tozdan oluşur.
Tadı kulağa çok lezzetli gelmese de…
…bu önemli kaynak olmasaydı derin sularda canlılar açlıktan ölürdü.
İki alışılmadık düşman arasındaki büyüleyici kavgalar bu bölgede yaşanabilir.
İspermeçet balinaları, bir ev büyüklüğündeki dev kalamarlara saldırır ve avlar.
Kalamarlar vahşice saldırsalar bile
pek fazla şansları olmuyor fakat, katillerinin derisinde kalıcı izler bırakırlar.
1000 metreye yaklaştıkça -insanlar tarafından inşa
edilmiş en uzun yapıdan daha derin- dikkatli olmamız gerekir
Burası Geceyarısı Alanı, son derece karanlık bir yer.
Kısmen keşif edilmiş
karanlık, sonsuz bir denizden başka bir şey değil.
Bu derinliklerde insanın yüzmesi,
uzayda yürümesinden daha zordur.
aşağıda yemek bulmak cidden zor
bu yüzden hayat adepte olmalı ve son derece enerjiyi verimli kullanıcak ölçüye gelmeliydi
suyun içinde hareketsiz süzülen 30 santim uzunluğunda vampir kalamar gibi,
uzun ve ince kollarını genişçe yakalıyor
küçük sert kıllarla kaplı kolları yemeği
denizin içerisinden fırçalıyor
bu aktif olarak avlanmanın yanında oldukça çok enerji verimliliği sağlıyor
etçil balıklar için, yemek bulmak daha zor
çünkü aşağıda canlı av sayısı oldukça az
bu yüzden avcıların avlarına ilk saldırılarında yakalamaları için mükemmel kavramaları gerekir
aksi takdirde uzun ve dipsiz karanlığın içine kaçacaktır
bir çok derin-deniz yırtıcısı bir dizi uzun ve ölümcül dişlere sahip
örneğin engerek balığı,sahip olduğu uzun dişlerini büyük avları yakalamak
ve onu yutmak için kullanır.
Veya Fırfırlı köpek balığı etkileyici geriye eğik 300 dişi
Kurbanları ağzına takılması için
geriye doğru kıvrılmıştır.
Daha derine batıyoruz.
3800m altına
Titanik’in mezarıyla aynı derine.
şuan abisal derinliğindeyiz.
Burada, hayat ağır çekim yaşanıyor
son parçasına kadar enerjiyi korumak hayatta kalmak için çok önemli.
Bu seviyede her şey hareketsiz süzülür
yada yavaş ve zarif biçimde yüzer
Bu seviyede yaşayan canlılar
ancak tehdit altındayken hızlı hareket ederler.
Dumbo ahtapotu gibi kulağa benzeyen yüzgeçlerini çırparak
veya grenadiers fish yılan balığı gibi kuyruk ritimleriyle
4,000 metrede, sonunda yine zemine ulaştık.
Abisal Ova
Yüzeyi gri çamur ve deniz karlarının kalıntılarıyla tortulan kayaçlarla kaplı,
bu da deniz hıyarı, karides, deniz kestanesi ve deniz kurdu gibi canlılar içermesindeki etken.
Deniz zeminin bazı bölümlerinde, küçük siyah mineral tortuları görünebilir.
Bunlar manganez nodülleri.
derin deniz mercanları ve asalaklar bunları
kendilerini denizin dibine çapalamak için kullanıyorlar
ama derin su zemininde yaşam seyrek
buralarda vahalar olsa dahi
Tektonik plakaların birbirinden ayrıldığı yarık vadilerinde magma deniz suyunu ısıtır
ve ayrıntılı bacaları ve kuleleri oluşturan
400 ℃ (752 ℉) sıcaklığa kadar karanlık su
ve mineral jetleri oluşturur.
Extremofil bakterileri,
eşsiz ekosistemlerin temeli olan organik maddeleri oluşturmak için
mineralleri kullanır.
Daha da aşağı indikçe, abisal düzlüğün* en derin noktasına
6.000 metrede ulaşıyoruz.
Deniz tabanının çoğu için, bu olabildiğince derin,
ama okyanusların en derin noktasına ulaşmak istiyorsak
aslında sadece yarı yoldayız.
Hadi Hadopelajik (Hadal) Bölge’ye girelim,
denizin yeraltı dünyasına.
Okyanusların sadece% 0.25’ini oluşturan
uzun ve dar yarıklardan oluşur.
ve dünyadaki en aşırı ortamlar arasındadır.
Burada sadece ekstremofiller var, eterik salyangoz gibi
en derinde yaşayan canlı balık rekorunu tutan,
görülmüş
yaklaşık olarak,
8000 metre civarında.
10.000 metreyi geçerken
sivri ve siyah kayaları görmeye başlıyoruz.
Son eğime ulaşana kadar,
nazikçe eğilimli kenarları olan,
yaklaşık 1.6 kilometre derinliğe sahip bir vadi geçiyoruz.
İşte bu. En derin nokta,
Challenger Noktası.
Yüzeyin 11.000 metre altında
Burada su basıncı 1,086 bar.
Buradaki basınç, üzerinde 1800 fille beraber
yüzmeye eşdeğer.
Fakat burada bile, yaşam gelişmek için bir yol buldu.
Beyaz ve açık pembe amfipodların yanında
Deniz salatalıklarıda suyun içindedir.
Boyutları şaşırtıcı
Sığ sularda yaşayan kuzenleri bir kaç santimetre
olsalar da , derin deniz türleri
30 santimetreyi bulabiliyor.
Ve suyun içinde zarif bir şekilde yüzen
başka şeyler var.
2018 yılında bilim adamları tarafından bulunan
plastik torbalar…
Dünyadaki en ücra yer bile
insan etkisinden uzakta değil.
Şimdi yapacak hiçbir şey kalmadı ve oksijenimiz tükeniyor, bu yüzden yükselişe başlıyoruz.
(Derin Deniz Ortamı Müziği)
Saatler süren karanlık ve hiçlikten geçtikten sonra ,
sonunda bir ışık görüyoruz.
Sakin deniz yüzeyine geri dönüyoruz.
Okyanuslar çok derin.
Onlardan çok var.
Onları elimizden geldiğince korumayı, kendimize
ve torunlarımıza borçluyuz.
Hala keşfedilecek
çok fazla şey var.
Şimdi hepinizin bilim iştahı kabardı
ve araştırmaya gitmek istiyorsunuz.
Neden biraz sulu bilim ile başlamıyorsun?
Bilgi biriktirmek için Brilliant’tan arkadaşlarımızı
derin bilgi dalışı için kullanabilirsiniz.
Brilliant, etkileşimli dersler aracılığıyla bilime pratik bir şekilde yaklaşmanıza yardımcı olan
ve matematik, fen ve bilgisayar bilimlerindeki günlük problemler içeren bir web sitesidir.
Sizi yalnızca bilgiyle doldurmak yerine,
karmaşık konuları kendi başınıza çözmek için ihtiyacınız olan araçları elde edersiniz.
Tebeşir ve konuşma yerine uygulamalı öğrenme.
Geometri, dalgalar ve ışık, yerçekimi fiziği gibi dersleri alabilirsiniz.
tabi ki daha fazlasını da.
Aşağıdaki bağlantıya tıklayıp ücresiz olarak kaydolun,
denizler ve balıklar hakkında daha fazla şey öğrenin.
Ve Kurzgesagt izleyicileri için ekstra bir faydası var. Bağlantıyı kullanan ilk 688 kişi,
yıllık üyeliğinin %20 indirimini alır, bu da arşivlerdeki tüm günlük sorunları görmenizi
ve her kursun kilidini açmanızı sağlar.
Brilliant, gününüzü daha akıllıca bitirmenize yardımcı olur. Devam et ve başlamayı dene.
Daha fazla C vitamini ister misiniz? Ayrıca dalışımızda karşılaştığımız en etkileyici yaratıklardan bazılarını içeren
epik bir poster yaptık.
Bir akvaryumdan çok daha azı, ama aynı derecede rahatlatıcı ve güzel.
♫ Bitiş Müziği ♫