Βίντεο

Αποσπάσματα

Ποτέ πριν στην ιστορία δεν ήμασταν πιο πλούσιοι και ανεπτυγμένοι.

Ακόμα όμως νιώθουμε μικροί μπροστά στην ταχεία κλιματική αλλαγή.

Μοιάζει απλό εκ πρώτης όψεως.

Αέρια παγιδεύουν Ηλιακή ενέργεια και τη μεταφέρουν στην ατμόσφαιρα.

Αυτό προκαλεί θερμότερους χειμώνες και σκληρότερα καλοκαίρια.

Ξηρά μέρη γίνονται ξηρότερα και υγρά μέρη υγρότερα.

Αμέτρητα οικοσυστήματα θα πεθάνουν με την άνοδο των ωκεανών στις πόλεις πάνω

στις ακτές.

Άρα γιατί απλά δεν… τα αποτρέπουμε όλα αυτά;

Είναι περίπλοκο.

Ο διάλογος περί άρσης της κλιματικής αλλαγής εστιάζει σε στοιχεία-κλειδιά,

όπως ανθρακωρυχεία, αμάξια και ρεψίματα αγελάδων.

Έτσι οι λύσεις είναι συνήθως απλοϊκές. Ηλιακά πάνελ, χρήση ποδηλάτου,

μπλα μπλα μπλα βιωσιμότητα.

Και ένα κρίσιμο θέμα: η ατομική ευθύνη.

Πώς ΕΣΥ μπορείς να αλλάξεις τον τρόπο ζωής σου για να το αποτρέψεις, θα το μάθουμε

μαζί, στα επόμενα λεπτά.

Αυτό το βίντεο θα θέλαμε να το δεις ως το τέλος, διότι

για να βρούμε πρακτικές λύσεις, πρέπει πρώτα να καταλάβουμε

το πρόβλημα.

Μια Πληρέστερη Εικόνα

Η σύγχρονη βιομηχανική κοινωνία των τελευταίων 150 ετών, είναι κληρονομικά

καταστροφική για τον πλανήτη.

Κάθε πράξη που κάνει τις ζωές μας ευκολότερες και ανετότερες, κάνει

τα πράγματα χειρότερα για τη βιόσφαιρα.

Το φαΐ που τρώμε, οι δρόμοι όπου περπατάμε, η ένδυση, οι τεχνολογίες,

οι μεταφορές και οι ευχάριστες τεχνητές θερμοκρασίες γύρω μας.

Αν και πολλοί ξέρουν για την επίδραση της ενέργειας, των βοδιών και των οχημάτων,

πολλοί ρυπογόνοι παράγοντες δε συζητώνται.

Οι εκπομπές που βγαίνουν από ορυχεία είναι εξίσου βλαβερές με τις εκπομπές

όλων των αεροπλάνων στον αέρα.

Πιο πολύ CΟ2 βγαίνει από τα σπίτια μας παρά από όλα τα αμάξια μαζί.

Και οι εκπομπές για την παραγωγή ενός αμαξιού αντιστοιχούν με την κατασκευή

δύο μέτρων δρόμου.

Άρα καλά τα ηλεκτρικά αμάξια αλλά δε λύνουν κάτι αν συνεχίζουμε να κτίζουμε

δρόμους με τον ίδιο τρόπο.

Δεν αρκούν αλλαγές σε ένα μικρό τμήμα του βιομηχανικού συστήματος.

Κάθε διαφορετικό τμήμα θέλει τη δική της λύση και πολλές από αυτές δεν είναι

ξεκάθαρες.

Μα ακόμα κι αν ξέραμε τι να κάνουμε, η ύπαρξη μιας λύσης δε σημαίνει ότι μπορούμε

ή θέλουμε να την εφαρμόσουμε.

Είναι πολλές οι γκρι ζώνες στη μάχη αυτή, με τη σημαντικότερη από αυτές να είναι

το χάσμα μεταξύ πλουσίων και φτωχών.

Εκπομπές εναντίον Φτώχειας

Υπάρχει σύνδεση μεταξύ της ευημερίας ενός έθνους και τα ποσά άνθρακα που εκπέμπει.

Με άλλα λόγια, οι πλουσιότεροι τείνουν να ρυπαίνουν περισσότερο.

Άρα για να σταματήσουμε την κλιματική αλλαγή, πρέπει οι πλούσιοι να κάνουν

οικονομίες στον τρόπο ζωής τους, έτσι;

Αν κι αυτό θα βοηθούσε, δε θα εξαφάνιζε το πρόβλημα.

Κι αυτό διότι 63% των εκπομπών έρχονται από χώρες χαμηλών ή μέσων εσόδων.

Χώρες όπου οι περισσότεροι δε σπαταλούν αλλά προσπαθούν να βγουν από τη φτώχεια

στη χειρότερη, και να βρουν άνετους τρόπους ζωής, στην καλύτερη.

Η σκληρή αλήθεια: μέχρι τώρα, η έξοδος από τη φτώχεια προς τη μεσαία τάξη

δημιουργεί αναπόφευκτες εκπομπές.

Άρα με το να ζητάς από τέτοιες χώρες να κόψουν τις εκπομπές, τις υποβιβάζεις.

Είναι δύσκολο να ζητήσεις να προστατεύσουν τα δάση και να ξοδέψουν λεφτά

για φωτοβολταϊκά αντί για ξυλεία, όταν δεν μπορούν να καλύψουν τα βασικά για

τους περισσότερους κατοίκους.

Άρα, οι περικοπές δεν είναι επιθυμητές, ειδικά αν οι χώρες που τις ζητάνε

έγιναν πλούσιες καταστρέφοντας το περιβάλλον στο παρελθόν.

Για δισεκατομμύριο ανθρώπους, οι εκπομπές είναι προσωπικά ωφέλιμες.

Όταν το ξεχνάμε, τείνουμε να προτείνουμε μη-πρακτικές λύσεις.

Π.χ. η άσφαλτος.

8% των εκπομπών CO2 προκαλούνται από τις βιομηχανίες ασφάλτου.

ΟΚ κουλ, καταργούμε την άσφαλτο, έτσι;

Αλλά ως τώρα, η άσφαλτος είναι φθηνή και εύκολη λύση για πληθυσμούς αναπτυσσόμενων

χωρών, για το κτίσιμο σπιτιών.

Κι υπάρχουν κι άλλα τέτοια παραδείγματα.

Ακόμα κι οι πλούσιες χώρες θα διαφωνούν για τις λύσεις στην κλιματική αλλαγή.

Η κατάργηση των ορυκτών καυσίμων καθυστερεί από έντονες συζητήσεις για τις

ύλες που θα τα αντικαταστήσουν.

Ο λαός μπορεί να μισεί τα πυρηνικά αλλά και να μη θέλει αιολικές και ηλιακές

συστοιχίες στις αυλές του.

Αυτά τα θέματα ξεπερνιούνται γενικώς -αλλά υπάρχουν πράγματα που δεν ξέρουμε

ακόμα πώς να ξεπεράσουμε.

Το πιο προβληματικό είναι η τροφή.

Εκπομπή ή Θάνατος

Σύντομα θα πρέπει να τρέφουμε 10 δις ανθρώπους, και δεν ξέρουμε πώς χωρίς

εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου.

Αφού η σύγχρονη παραγωγή τροφής απαιτεί λίπασμα και κοπριά, είναι

αδύνατον να έχουμε τροφή χωρίς εκπομπές.

Μόνο το ρύζι εκπέμπει τόσο μεθάνιο κάθε έτος, ώστε να ισούται με τις εκπομπές

όλων των αερομεταφορών στον πλανήτη.

Το χειρότερο: οι αγαπημένες μας τροφές έχουν τις μεγαλύτερες εκπομπές.

57% των εκπομπών τροφής έρχεται από ζωική τροφή, ενώ αποτελούν μόνο το 18% των

θερμιδών, και 37% των πρωτεϊνών μας.

Κι όσο οι άνθρωποι πλουτίζουν, θέλουν κι άλλο κρέας.

Οι πιο πολλές παραδοσιακές διατροφές βασίζονταν στα φυτά, με λίγο κρέας.

Αλλά στο βιομηχανικό τρόπο παραγωγής κρέατος και εκτροφής, το κρέας έχει γίνει

βασική τροφή, όνειρο για τις ανεπτυγμένες χώρες και σύμβολο κύρους και πλούτου

στις αναπτυσσόμενες.

Σήμερα σχεδόν 40% της κατοικήσιμης γης παραχωρείται για την παραγωγή κρέατος,

μια έκταση ισοδύναμη της Βόρειας και Νότιας Αμερικής, μαζί.

Εκτάσεις όπου θα μπορούσαν να αναγεννηθούν ντόπια οικοσυστήματα, όπως δάση

στον Αμαζόνιο, και να ρουφούν άνθρακα από τον αέρα, εντούτοις χρησιμοποιούνται

για την εκτροφή ζώων.

Οι υπάρχουσες λύσεις μπορούν να κάνουν όλους στο πολιτικό φάσμα,

πλούσιους ή φτωχούς, δυστυχείς.

Το κρέας λατρεύεται και πολλοί αντίλογοι κυκλοφορούν σχετικά με αυτό,

όπως η σύγκρισή του με τις χειρότερες πηγές εκπομπών.

Στην τελική, είναι απλό: λιγότερο κρέας δε σημαίνει άρση της κλιματικής αλλαγής,

αλλά δε σταματάμε την κλιματική χωρίς μείωση της κατανάλωσης κρέατος.

Το ίδιο ισχύει και για άλλα πράγματα, λιγότερο απαραίτητα για την επιβίωση,

αλλά και πάλι αναπόφευκτα.

Όπως αερομεταφορές, θαλάσσιο εμπόριο, και συσκευές που παίζουν βίντεο

στο YouTube.

Τι σημαίνει αυτό λοιπόν;

Πρέπει να αφήσουμε τον τρόπο ζωής μας; Και οι φτωχοί δε θα μπορέσουν ποτέ;

Δεν μπορεί κάτι να μας σώσει ώστε και να έχουμε μεγάλα αμάξια και να τρώμε κρέας,

κάθε μέρα;

Λύσεις εναντίον Εξόδων

Κατά κανόνα, υπάρχουν ήδη τέτοιοι τρόποι: Ο εγκλωβισμός του CO2 το βγάζει από

τον αέρα ώστε να αποθηκεύεται υπογείως ή να μετατρέπεται σε προϊόντα.

Γιατί λοιπόν δεν το κάνουμε αυτό σε όλες τις βιομηχανίες, παντού;

Διότι με την τωρινή μας τεχνολογία, αυτό θα κόστιζε κάπου στα 10 τρις δολλάρια

ανά έτος, ή το μισό του ΑΕΠ των ΗΠΑ.

Τα λεφτά πρέπει να έρθουν από κάπου και μέχρι τώρα, κανείς δεν τα προσφέρει.

Το να μειώνουμε τα κόστη πηγών μαζικών ρύπων, όπως μύλους και σταθμούς καύσης,

θα διπλασίαζε το κόστος των προϊόντων τους και αυτές οι βιομηχανίες που δουλεύουν

με πολύ μικρά περιθώρια κέρδους θα χρεωκοπούσαν.

Το να πληρώσει η κυβέρνηση ακούγεται λογικό, αλλά πολλές κρατικές πηγές έχουν

δέσμευση να χρηματοδοτούν τα αντίθετα, όπως τη χορήγηση του πετρελαίου.

Που φαίνεται παράλογο αλλά ακολουθεί σαφή κίνητρα.

Κρατώντας τις τιμές των καυσίμων χαμηλές, οι μεταφορές και τα προϊόντα μένουν φτηνά

κι εκείνα.

Αυτό έχει μεγάλη κοινωνική επίπτωση σε δισεκατομμύρια ανθρώπων στον πλανήτη.

Έτσι φτιάχνονται πολιτικά λόμπι που διαιωνίζουν αυτόν τον κύκλο και

καθιστούν τη μείωση παραγωγής καυσίμων πολύ δύσκολη.

Παράλληλα, ακριβές λύσεις για μεγάλα θέματα όπως ο εγκλωβισμός άνθρακα

μοιάζουν σε αναμονή, καθώς κανείς δεν κερδίζει κάτι από αυτό μέχρι τώρα.

Κάποιοι ισχυρίζονται ότι η απομάκρυνση απ’ τον καπιταλισμό είναι η μόνη λύση,

ενώ άλλοι λένε πως είναι η ελευθερία των αγορών, χωρίς κρατικές παρεμβάσεις

και άλλοι λένε ότι πρέπει να “υποαναπτυχθούμε” και να πάμε πίσω σαν

είδος, γενικά.

Αλλά η αλήθεια είναι ότι για τώρα, κανένα πολιτικό σύστημα δεν είναι αποτελεσματικό

σε αυτά, και κανένα ποτέ δεν ήταν και παλιά.

Επίσης δεν έχουμε το χρόνο να το λύσουμε και να διεξάγουμε πολλά πειράματα.

Πρέπει να εφαρμόσουμε λύσεις τώρα.

Όχι απλά να σταματήσουμε όλες τις εκπομπές αερίων, αλλά και να αρχίσουμε να μειώνουμε

την ποσότητα CO2 στον αέρα.

Είναι πολύ αργά να διορθωθούμε. Πρέπει να διορθώσουμε τα ήδη υπάρχοντα λάθη μας.

Με κάθε χαμένο έτος, περισσότερες ακραίες αλλαγές θα γίνονται αναπόφευκτες.

Εντάξει.

Ας πάρουμε μια βαθιά ανάσα.

Η ταχεία κλιματική αλλαγή και ο κόσμος μας είναι περίπλοκα πράγματα.

Εδώ λοιπόν ΕΣΥ, αγαπητέ θεατή, έρχεσαι στη σκηνή ξανά.

Μπορείς ΕΣΥ παρακαλώ, να σώσεις το κλίμα;

Μια φήμη της εποχής μας είναι ότι όλοι ευθυνόμαστε για την κλιματική αλλαγή.

Πως όλοι πρέπει να παίξουν το ρόλο τους.

Γιατί δεν αγοράζεις ένα ηλεκτρικό αμάξι;

Γιατί δεν αλλάζεις τη σόμπα αερίων σου με μια ηλεκτρική;

Γιατί δε βάζεις διπλή στρώση στα παράθυρα δεν κόβεις το κρέας και δε σβήνεις το φως;

Βάζοντας ευθύνες στο μέσο άνθρωπο, εσένα, κι όχι στους μεγαλύτερους εκπομπούς, είναι

πολύ ευκολότερο από το να λύνουμε προβλήματα.

Υπάρχει όφελος όταν η επίλυση της κλιματικής αλλαγής πουλάει προϊόντα.

Αν δεν έχεις λεφτά ή χρόνο για αυτά, πρέπει να νιώθεις ένοχος.

Είναι αποτελεσματικό μήνυμα, αλλά είναι αλήθεια.

Ο συντομότερος τρόπος θα ήταν αν όλοι οι πλούσιοι της Γης αλλάξουν δραστικά

τον τρόπο ζωής τους και αν οι ανερχόμενοι δε ζητούσαν τον πλούτο.

Βάζοντας το κλίμα πάνω από την άνεση και τον πλούτο.

Αν μπορείς να δεις αυτό το βίντεο, τότε είσαι κι εσύ μέσα.

Αλλά είδαμε ένα πείραμα μένοντας μέσα, απέχοντας από τις μεταφορές και

καταναλώνοντας λιγότερο, μέσα στην πανδημία του κορωνοϊού.

Κι αυτό μείωσε τις εκπομπές CO2 μόνο κατά 7% για το 2020.

Το να ζητάς από απλούς ανθρώπους να δώσουν λύση καταρρίπτεται όταν βλέπουμε

το μέγεθος του προβλήματος.

Προσωπικές εισφορές στη μείωση εκπομπών είναι καλές, αλλά μικροσκοπικές μπροστά

στη συστημική αλήθεια των παγκόσμιων εκπομπών.

Η ιδέα του προσωπικού αποτυπώματος άνθρακα έγινε διάσημη από τη βιομηχανία BP,

σε μια διαφημιστική καμπάνια το 2005.

Ένα πολύ αποτελεσματικό και πονηρό κομμάτι προπαγάνδας που ακόμα μας αποσπά

από την πραγματικότητα της κατάστασης.

Αν έκοβες 100% των εκπομπών σου για το υπόλοιπο της ζωής σου, θα έσωζες

ένα δευτερόλεπτο εκπομπών του παγκόσμιου ενεργειακού τομέα.

Ακόμα κι ο πιο πρόθυμος δεν μπορεί να κάνει παραπάνω από ένα τσίμπημα.

Όταν βάζουμε τους κινδύνους της κλιματικής αλλαγής μαζί, το μέγεθος των εκπομπών

και την έλλειψη συμφωνιών για λύση, η πρόκληση μοιάζει ανίκητη.

Προκαλεί έλλειψη αποφάσεων και ηθική επανάπαυση, όπου δε νιώθουμε άσχημα

για την αντιπαραγωγική μας συμπεριφορά.

Έχουμε παλέψει πολύ, γι’ αυτό και το βίντεο αυτό μάς πήρε τόσο καιρό.

Άρα.

Τι μπορείς πρακτικά να κάνεις;

Υπάρχουν πολλές διαφορετικές επιλογές και τις συζητάμε με πάθος.

Δεν ξέρουμε ποιος έχει δίκιο, άρα μπορούμε μόνο να σου δώσουμε τη δική μας άποψη.

Γνωμικό: Τι μπορείς ΠΡΑΓΜΑΤΙ να κάνεις;

Θέλουμε ένα νέο τρόπο για να μιλήσουμε για την κλιματική αλλαγή.

Μια σφαιρική συστημική προσέγγιση, ώστε να αλλάξουμε τα θεμέλια των σύγχρονων

βιομηχανικών κοινωνιών μας.

Όπως είπαμε ενοχλητικά πολλάκις, η ατομική ευθύνη είναι υπερεκτιμημένη.

Για μεγάλες αλλαγές σε τεχνολογία, πολιτική και οικονομία, πρέπει

να πείσουμε ανθρώπους που κινούν τα νήματα.

Οι πολιτικοί πρέπει να ξέρουν ότι ο λαός νοιάζεται, ότι η δική τους επιτυχία

εξαρτάται από την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής.

Όταν κυβερνήσεις και πολιτικοί διστάζουν να αλλάξουν τους νόμους που αγγίζουν

μεγάλους προμηθευτές φόρων ή δότες, πρέπει να τους ξεχνάμε και να ψηφίζουμε

ανθρώπους που σέβονται την επιστήμη.

Να τους θεωρούμε υπεύθυνους για την εφαρμογή αποτελεσματικών στρατηγικών.

Όχι να χαραμιζόμαστε καταργώντας τα καλαμάκια, αλλά κινώντας μεγάλους μοχλούς:

Τροφή, μετακίνηση και ενέργεια, χωρίς να ξεχνάμε τους μικρότερους, όπως το τσιμέντο

ή τις κατασκευές.

Αν οι βιομηχανίες αντιτίθενται στις αλλαγές, φοβούμενες ζημίες ή για να προστατεύσουν

το χρήμα τους, θέλουμε πολιτικούς για να αλλάξουν τους νόμους, να προωθήσουν

υπάρχουσες τεχνικές και να επενδύσουν σε καινοτομίες στα πεδία όπου δεν έχουμε

ακόμα μεγάλες λύσεις.

Δε σημαίνει ότι τα συμφέροντα των βιομηχανιών δεν ταιριάζουν με την ανάγκη

μείωσης του διοξειδίου του άνθρακα.

Κι αν ακόμα δε συνεργάζονται, σκληρές ποινές και έλεγχοι να τις αναγκάσουν ή

να τις χρεωκοπήσουν.

Είναι ακόμα αμφίβολο πως αυτή η αλλαγή μπορεί να επιβληθεί στην οικονομία

αρκετά σύντομα, γιατί πολλές οικολογικές τεχνολογίες θέλουν ακόμα έρευνα -

άρα είναι ακριβές.

Αλλά πιο πολλές εταιρίες θα κάνουν καλύτερες μηχανές αντιρρύπανσης, υποκατάστατα κρέατος,

μπαταρίες, υποκατάστατα τσιμέντου κλπ, αν υπάρχει αυξανόμενη ζήτηση.

Κι αν έχεις θέληση, μπορείς να συμμετέχεις επενδύοντας σε αυτά αμέσως τώρα,

όσο είναι ακόμα ακριβά.

Αυτοί είναι μηχανισμοί που θα κατεβάσουν τις τιμές αργότερα.

Άρα βασικά, αυτό μπορείς να κάνεις.

Ψήφισε στην πολιτική και το πορτοφόλι σου.

Υπάρχουν πολλά αντικρουόμενα συμφέροντα και περίπλοκες γκρι ζώνες.

Στην τελική, αν έχουμε αυτήν την αλλαγή, όλοι θα νιώθουν άβολα με κάποια από τις

πτυχές του.

Μόνο αν δεχτούμε ότι κάποιες λύσεις θα έχουν κακές συνέπειες σε μας, θα μπορούμε

να συζητούμε νηφάλια και να προοδεύουμε.

Όλοι θα νιώθουν λίγο άβολα.

Κι αυτό είναι εντάξει.

Αυτό είναι το καλύτερο για να κάνεις.

Μπορείς να αντιμετωπίσεις την αλήθεια και να βάλεις προτεραιότητες με τις πράξεις

και τις συνήθειές σου.

Κι όσο το κάνεις, φάε λιγότερο κρέας, πέτα λιγότερο ή πάρε ηλεκτρικό αμάξι.

Όχι για να νιώθεις ένοχος αν δεν το κάνεις ή γιατί αφελώς πιστεύεις ότι

θα νικήσεις την κλιματική αλλαγή μόνος σου αλλά για να δώσεις τη μικρή σου συνεισφορά

στην αλλαγή που χρειαζόμαστε.

Αυτό το βίντεο υποστηρίχθηκε από το Gates Notes, μπλογκ του Μπιλ Γκέιτς,

όπου γράφει για την υγεία, την κλιματική αλλαγή και άλλα.

Δες το gatesnotes.com για περισσότερους τρόπους συνεργασίας για να φτάσουμε

σε μηδενικές εκπομπές, ή πάτα το σύνδεσμο κάτω.

Και για τη διαφάνεια, αν θες να μάθεις για το πώς δεχόμαστε χορηγίες

όπως αυτή, έχουμε ένα μεσαίο άρθρο όπου εξηγούμε πώς το κάνουμε. Ευχαριστούμε.