Video

Transkript

Yakın zamana kadar, dünya nüfusunun büyük bir çoğunluğu çiftliklerde çalışıyordu

ve dünya ekonomisinin toplam üretimi

çoğunlukla toplam tarımsal üretimdi.

Bu verim toprağın sabit boyutuyla sınırlanmıştı

Ekonominin toplam üretimi yıldan yıla

çok değişmedi.

Turtanın boyutu sabitti;

dünya bir sıfır toplamlı oyundu.

Böylesine durgun bir dünyada,

kazanç sağlamanın tek yolu bir başkasının kaybetmesiydi.

Eğer turtadan büyük bir parça alırsanız,

bir başkası daha az alır.

Eğer daha fazla yemek istiyorsanız, o zaman

fethetmek, yağmalamak ve çalmak harika taktiklerdir

Komşunuzun kaybı sizin kazancınızdır.

Durum binlerce yıl boyunca böyleydi.

Toplumlar daha fazla turta almak sürekli birbirlerini işgal etti.

Ekonomik eşitsizlik aşırıydı.

Bazıları istedikleri kadar turta alırken, bazıları da kırıntılarla yetinmek zorunda kaldı.

Sonra, Sanayi Devrimi oldu ve her şey değişti.

Makineler, daha iyi mahsuller ve daha iyi gübreler geliştirdik.

Tarımsal üretim çok hızlı bir şekilde arttı,

ama sadece daha fazla yemek üretmedik,

her bir endüstriyel alan verimlilik açısından çok gelişti.

1700’den 1870’e kadar,

Britanya’daki demir üretimi 137 kat arttı.

Endüstri Devrimi ekonomik üretimde daha önceden hayal edilmemiş bir artışa öncülük etti.

Bu toplumlarımızın doğasını değiştirdi.

Ekonomik büyüme dünyamızı bir sıfır toplamlı oyundan, pozitif toplamlı oyuna çevirdi.

Daha büyük bir turta yapmanın yolunu bulmuştuk.

Ama sadece daha büyük değil aynı zamanda her geçen yıl büyüyen bir turta.

Daha fazla insan aynı anda daha fazlasına sahip olabilirdi.

Bu gelişme günümüzde yayılıyor ve devam ediyor.

Antibiyotikler bakterileri öldürüyor,

enerji santralleri enerji üretiyor,

cep telefonları iletişim kuruyor, uçaklar ucuz seyahat sağlıyor,buzdolapları yemek depoluyor.

Ekonominin her alanındaki sürekli gelişme bugün bize normal görünüyor,

ama durgunluktan ekonomik büyümeye geçiş insanlık tarihindeki en sert geçişti.

Bu nasıl mümkün oldu?

Bu devasa dönüşümün merkezinde

yeniliğe öncülük eden yeni fikirler durmaktadır.

Yeniliğin pek çok farklı tanımı vardır.

Ama biz bu videoda

var olan problemlere daha iyi çözümler ve

sahip olduğumuzu bilmediğimiz problemlere çözümleri kastediyoruz.

Ne kadar yenilik yaparsanız

,istekleriniz ve ihtiyaçlarınız geliştikçe, o kadar karmaşık ve ilginç problemler keşfedersiniz.

250 yıl önceki bir Norveç vatandaşı

gerçekten iyi ayakkabılar istemiş olabilir.

150 yıl önce ise bir bisiklet

80 yıl önce bir araba

30 yıl önce ise ucuz hava yolculuğu ve benzeri.

İstediğimizi elde ettiğimiz zaman durmuyoruz,

bir şeyleri nasıl daha da geliştirebileceğimizi ve daha iyi yapabileceğimizi görebiliyoruz.

Yeni pozitif toplamlı dünya insanlık tarihinin %0.1’inde var oldu

ve ona daha yeni alıştık.

Gerçekten sezgisel olmadığını hissettiren bir sonucu var.

Pozitif toplamlı bir dünyada

yeryüzündeki herkesin iyi kazanç sağlaması sizin kişisel ve bencil çıkarınızadır.

Daha önce hiç duymadığınız ülkelerin belirsiz bölgelerindeki insanların refah içinde olması sizin için iyidir.

Dünyayı daha iyi bir yer haline getirmek için gerçek ve bencil bir görüş vardır.

Pozitif toplamlı bir dünyada

ne kadar insan iyi kazanç sağlıyorsa, sizin hayatınızda o kadar iyidir.

Bu yeniliğin doğası yüzündendir.

Yenilik temel olarak arz ve talep tarafından yönlendirilir.

Daha fazla insan katkı sağlayabilecek özgürlüğe ve eğitime sahip olursa arz artar.

Onlar mucit, araştırmacı, mühendis ya da

yeni fikirler öne süren düşünürler olurlar.

Fikirlere olan talep insanlar zenginleştikçe ve

yeni fikirlere paraları yettikçe artar.

Onlar yenilikler için piyasanın boyutunu arttırır.

Yenilikler özendiricileri takip eder.

Doğal olarak, eğer pek çok insan bir şeyi ister ve parasını ödeyebilirse

o şey yenilikçilerin dikkatini ve enerjisini çeker.

Durumu kötü olanların hayatlarını geliştirmek

çoğalan bir etkiye sahiptir.

Aynı anda hem fikirlerin üretilmesini kolaylaştırırken

hem de onlara olan talebi arttırır.

Hepimizi ilgilendiren bir örnek verelim: Kanser tedavisi

Eğer dünyada kanser tedavisini ödeyebilecek kadar serveti olan 1 milyar insan varsa

yenilik bu talebi takip edecektir.

Tıbbi araştırmalara yüzlerce milyar dolar yatırım yapıldı.

Bunun büyük bir etkisi oldu ama bütün kanser türlerini tedavi edebilmeye yaklaşamadı bile.

Günümüzde, her altı kişiden biri kanserden ölüyor ve sen de bunlardan biri olabilirsin.

Şimdi de talebin daha fazla olduğunu hayal edelim.

Tedavi masraflarını karşılayabilecek 1 milyar insan yerine 4 yada 7 milyar insan olduğunu hayal edelim

Kanser tedavisine 7 kat daha fazla yatırım yapsaydık tıbbın ne kadar gelişmiş olabileceğini düşünelim.

Üstüne üstlük, şu an çok fazla insan potansiyeli harcanıyor.

Gelişmekte olan bir ülkedeki fakir bir çiftçinin çalışmasının sana bir faydası yok

ama o daha fazla kazanırsa

çocukları üniversiteye gidip sana yararlı olan şeyler geliştirebilirler.

Gelişmiş bir dünyadaki bazı sıcak yenilik noktalarına sahip olmaktansa

dünyanın her bir yanında pek çok sıcak noktamız olurdu.

İnsanlığın araştırma verimliliği şu anda olandan defalarca kez fazla olurdu.

Durum böyle olsaydı kanseri şu ana kadar tedavi etmiş olur muyduk?

Belki; eğer araştırmaya 7 kat daha fazla harcasaydık, üzerinde çalışan 7 kat daha fazla insan olsaydı ve küresel bir tıbbi araştırma ağı olsaydı

pek çok şey şu anda olandan daha ileride olurdu.

Ve ileri sürdüğümüz görüşün özü bu.

Ne kadar çok insan seninle aynı şeyi isterse, senin alma şansın da o kadar artar.

Pozitif kalanlı bir dünyada yaşamak budur.

Fakir yerler fakir kalırsa daha fazla turta elde edemezsin,

onun yerine; fakir yerler zenginleşir, fikirlere katkı sağlar ve küresel turtayı büyütürse daha fazla turta elde edersin.

Uzay seyahatini sever misin?

Afrika ve Asya’da kendi uzay programlarına, uydular, Ay üsleri ve Mars şehirleri için taleplere sahip

milyarlarca insan olduğunu hayal et

Hayatta olmayı seviyor musun?

Tıbbi araştırmalar için para ödeyen birkaç milyar insan gerçekten hayatını kurtarabilir.

Dünyadaki insanların daha iyi durumda olması senin çıkarınadır.

Dünyanın bu versiyonuna ne kadar hızlı ulaşırsak,şahsen senin için o kadar iyi olur.

Motivasyonun ne olursa olsun

Daha iyi bir dünya için çalışmak yapması çok iyi bir şey.

Hem başkaları

hem de senin için.

Bu video, Max Roser ve ‘‘Our world in data’’ ile bir işbirliğidir

ve Bill&Melinda Gates Vakfı tarafından desteklenmiştir.

Yüzeyde kalmamızı ve daha fazla video yapmamızı istiyorsanız

bizi Patreon’dan destekleyebilir ya da süslü posterlerimizden alabilirsiniz.