Video

Transkript

Peki ya eğer Genetik mühendisliği kullanarak insanlığın

en azılı, en ölümcül belkide milyarlaca insanın ölümüne sebep olan bu yaratığı

durdurabilseydik, korkunç sivrisinek.Bu canlı diğer Hastalıklar ile birlikte sıtmayada yuvadır

dünyadaki en korkunç parazitlerden biri,

Muhtemelen gelmiş geçmiş en büyük katil

Sadece 2015 yılında

Yüz milyonlarca insan hastalanmış ve neredeyse yarı milyonu ölmüştür.

Yeni bir teknoloji bize sıtmayı tamamen yok etmemizi sağlıyacak kadar güç verebilir, ama yapmak için

Koca bir hayvan nüfusunu değiştirmemiz gerek

Aslında bu çokta büyük bir sorun değil, zaten laboratuvarlarda genetiği değiştirilmiş sinekler mevcut

Sıtma bu teknolojiyi kullanmak zorunda kalmamız kadar kötümü?

Sıtma Plazmodium adı verilen bir grup mikroorganizma tarafından oluşur:

Bu tuhaf tek hücreli mikroorganizmalar

tamamen sivri sineğe bağlıdır. Sıtma her zaman bir böcek ısırığı ile başlar.

Tükürük bezlerinde, yüzlerce sporozoitler böceğin sizi ısırıp derinizi geçmesiyle başlar,

içeri girdikten sonra hemen karaciğere giderler ve sessizce büyük hücrelerin içine girerler

bu sayede bağışıklık sistemine karşı saklanırlar. Bir ay boyunca gizli bir şekilde

hücreleri içten yerler ve yeni bir biçime geçerler:

küçük top şeklinde merozoitler. içeride çoğalırlar, kendilerinden yüzlerce oluştururlar

ve hücreleri patlatırlar. bu sayede binlerce parazit bir sonraki kurbanları alyuvarları bulmak için

dolaşım sistemine girerler. Fark edilmemek için,

öldürdükleri hücrenin parçalarını kullanırlar. Bir düşünün! Birini içeriden öldürmek

ve derilerini kamuflaj niyetine kullanmak, ne kadar korkunç!

Şimdi parazitler vahşice alyuvarlara saldırırlar ve patlayana kadar içlerinde çoğalırlar

daha sonra yeni alyuvar bulurlar ve döngü devam eder.

Ölü hücrelerin parçaları zehirli bir materyal yayınlarlar, buda güçlü bir

bağışıklık sistemini harekete geçirir ve grip gibi semptomlar ortaya çıkarırlar bunlar:

Yüksek ateş, üşüme, çarpıntılar, baş ağrısı. nadiren kusma ve ishal

eğer sıtma beyin kan bariyerini aşarsa

komaya, nöroloji hasarına yada ölüme sebep olur. Parazitler artık taşınmaya hazır

başka bir sinek daha hastalanmış insanı ısırırsa artık bir taşıyıcı olur ve bu döngü

yeniden başlar.

2015 yılında hamile kadınlarda görülen ve korkunç doğum hastalıklarına yol açan

Zika virüsü birden bire tüm dünyada hızlıca yayıldı. Sebebi yine sivrisinekler

Sivrisinekler mükemmel hastalık taşıyıcılarıdır.

200 milyondan fazladır dünyada varlar, Dünyada şu an trilyonlarca var ve

sadece 1 tanesi 300 yumurta bırakabilir. Teknik olarak

yok edilmesi imkansız birer parazit taşıma aracılar. Ancak bu gün bu savaşı yenmemizi sağlıyacak

yenmemizi sağlıyacak devrimsel bir teknoloji var;

CRISPR, insan tarihinde ilk defa elimizde Canlıların genetiğini istediğimiz bir şekilde

değiştirebileceğimiz, hızlı ve etkili bir şekilde yapan

aletler var.

Yani bir kaç grup böceklerin tamamen soyunu tüketmeye çalışmaktansa, neden sadece

canlıları parazit taşımaya el verişsiz bir hale getirsek ?

Bilim adamları genetik mühendisliği kullanarak

başarılı bir şekilde bir yeni bir Grup sivrisinek türü ürettiler bu sinekler yeni bir antikor

salgılayarak özellikle plasmodium parazitini hedef alırlar

Bu sivrisinekler asla sıtma hastalığını taşımayacaklar. Ancak sadece bir genetik özellği değiştirmek

yeterli değil. Bu değişimler 2 ye bölündüğü için zor bir iş

çünkü çoğu genler içlerinde 2 genom taşırlar

biri tedbir için yani muhtemelen 2 jenerasyon sonra dörde biri bu

yapay gene sahip olacak. milyarların içerisinde bu oran

çok zor farkediliyor.

Bir genetik mühendislik metodu gen sürüşü

bu problemi çözer.

Bu yeni genin ağır basmasını sağlar ve bir sonraki jenerasyonlarda

eski geni tamamen yok eder

99.5 sineğin bağışıklı gen olması sayesinde yavruların çoğu

bağışıklı geni taşıyacak. Eğer yeteri kadar genetiği değiştirilmiş sinekleri

doğaya salarsak sıtma karşıtı genler

aşırı bir derecede hızlıca yayılır.

Yeni genler kalıcı bir özellik olursa,

Plasmodium ana evini kaybeder.

Bilim adamlar bu olayların çok hızlı gelişeceğini bu sayede sıtma virüsünün

adapte bile olmayacağını düşünüyor, sıtma birden bire yok olabilir

Eğer bu sene kaç kişinin sıtmadan öldüğünü sayarsak

belkide yarım milyon çocuğun öldüğünü görürüz. Bu video başlayalı

5 çocuk öldü bile. Bazı bilim adamları bu teknolojiyi sonradan değilde daha

erkenden kullanmamızı söylüyor

Sivrisinekler bile bundan yararlanacaklar

çünkü bu parazit onlara hiçbir şey sağlamıyor.

Sıtma sadece bir başlangıç olabilir.

farklı türden sivrisinekler aynı zamanda Deng humması ve Zika taşıyor

Keneler Lyma hastalığı ve karasinekler veba yayıyor.

Milyonlarca insanın acı çekmesini engelleyebilir ve

Yüksek miktarda insanların ölümüne son verebiliriz.peki neden şuanda yapmıyoruz?

Bir neden, CRISPR sadece

dört yaşında yani şuana kadar bunu bu kadar hızlı ve güçlü bir şekilde

yapamazdık. Ve birkaç endişelerimiz var.

İnsanlar daha önceden tam bir canlı türünün

genetiğini değiştirmemişti

Bir kere yapınca,

artık geri dönüş yok yani doğru yapılması lazım yoksa

istenmeyen sonuçlar ortaya çıkabilir.

sıtma gibi bir olayda ise risk kabul edilebilir

genetik değişiklik genin tamamını değiştirmeyecek.

Sadece küçük bir kısmını.

En kötü olayda tedavinin çalışmaması yada

parazitin negatif yönde değişmesi.

Hala çok büyük tartışmalar var

Gen sürümü gibi güçlü bir teknoloji

çok büyük bir özenle kullanılmalıdır ve bir noktada kendimize sormalıyız

hergün 1,000 çocuk ölürken bu teknolojiyi kullanmamak etikmi ?

İnsanlık nasıl davranacağına bir kaç yıl sonra karar verecek

Halk tartışması bu teknolojinin çok gerisinde

Siz ne düşünüyorsunuz?

Bu video Patreon bağışları sayesinde yapıldı

eğer bize yardım etmek istiyorsanız sizde bağış yapın

çok memnun kalacağız. eğer konu hakkında daha çok şey öğrenmek istiyorsanız

Crisper hakkında başka bir videomuz daha var eğer bu sizin için çok fazla biyolojiyse alın size bir uzay listesi.

buyrun size bir uzay listesi. (Aziz Önder Saraç tarafından çevirilmiştir)