ویدئو
متن
سیاره‌ی زمین خانه‌ی همه‌ی انواع حیات
شناخته‌شده برای ما، در گیتی است.
سن آن تقریبا یک سوم از سن گیتی است
و، اعتراف کنید،
یک چیز زیباست.
یک کره‌ی کمی فشرده با یک هسته از فلزات سنگین،
و پوسته‌ی سطحی سبک تر،
که در لایه‌ی نازک نقره‌ای هوای خوش برای تنفس پیچیده شده،
با اقیانوس‌های وسیع،
جلگه های حاصلخیز،
کوه‌های باشکوه،
رودخانه‌هایی با آب تازه، جویبارها، دریاچه‌ها و سفره‌های آب زیرزمینی،
که به دور یک ستاره که ما را گرم می‌کند،
و به ما انرژی می‌دهد، می‌گردد.
اما چگونه خانه‌ی ما به‌وجود آمده است؟
و از چه چیزی ساخته شده است؟
4.6 میلیارد سال پیش،
زمین از بقایای ستاره‌های مرده که در
ابری غول‌پیکر از گازهای آلوده جمع شده بودند، پدید آمد.
ابر گاز در مرکز متمرکزتر شد،
و یک قرص برافزایشی تشکیل داد.
ذرات کوچک شروع به تجمع با یکدیگر کردند،
و اشیاء بزرگ و بزرگتر ساختند،
تا چیزی که امروز به آن سیاره میگوییم شکل دادند.
این فرایند 10 تا 20 میلیون سال طول کشید،
و هنوز به خوبی درک نشده است.
تقریبا در این زمان، زمانی که منظومه‌ی شمسی جوان و پر هرج و مرج بود،
یک شیء غول پیکر، تقریبا به بزرگی مریخ،
به خانه‌ی ما برخورد کرد.
تاثیر ضربه شدید بود،
و اگر شیء جرم بیشتری داشت،
ممکن بود زمین را نابود کند.
موادی از زمین به داخل یک مدار پرتاب شدند،
و ماه را تشکیل دادند،
که بزرگترین قمر در ارتباط با سیاره‌اش در منظومه‌ی شمسی است.
در این زمان، زمین مثل جهنم گرم،
دائما در حال اصابت سیارک‌ها،
با دریایی از گدازه‌ها،
و دارای یک جو مسموم بود.
اما چیزی در حال تغییر اساسی بود.
زمین سرد شد.
آب از داخل زمین
به سطح زمین راه پیدا کرد، و باران‌ها بر زمین باریدند،
فقط برای اینکه مجددا تبخیر گردند و به ابر تبدیل شوند.
میلیون‌ها سیارک آب بسیار بیشتری به سیاره‌ی ما آوردند.
تمام آب روی زمین نسبت به زمین چنین حجمی دارد.
امروزه،
71 درصد سطح زمین را آب تشکیل می‌دهد،
و 29 درصد را خشکی.
97.5 درصد آن آبِ شور است،
در حالی که تنها 2.5 درصد آبِ شیرین است.
آب شیرین 69 درصد یخ و برف است،
30٪ آب‌های زیرزمینی هستند،
و تنها حدود 1% باقیمانده‌ی آب‌های زیرزمینی را تشکیل می‌دهند.
اما حتی این بخش کوچک عمدتا یخ زده است.
فقط بخش کوچکی از آب ما در واقع دریاچه ها و رودخانه‌ها هستند.
و بخش حتی کمتری از آن داخل موجودات زنده است.
بنابراین، زمین به‌تدریج سرد گردید،
و سطح آن یک پوسته‌ی نازک تشکیل داد.
اما در داخل زمین، صخره‌های داغ به چرخش ادامه دادند،
و پوسته را از داخل جابجا کردند و آن را تکه تکه کردند.
این فرآیند “تکتونیک صفحه ای” نام دارد،
و هم‌اکنون در حال وقوع است.
ما یک ویدیو کامل در مورد آن را در آینده خواهیم ساخت.
در حال حاضر،
فقط بگذارید که بگوییم پوسته‌ی زمین شامل
صفحات غول‌پیکر جداگانه ای است که در حال حرکت هستند.
وقتی به هم برخورد می‌کنند، خرد می‌شوند و کوه‌های بزرگ را می‌سازند.
یا:
به شدت به اعماق زمین فرو می‌روند،
و گودال‌های ژرف ایجاد می‌کنند.
این نحوه‌ی شکل‌گیری بلندترین نقطه‌ی کره‌ی زمین است: کوه اورست،
و ژرف‌ترین: درازگودال ماریانا
از دیدگاه ما،
کوه‌ها و گودال‌های زمین براستی بزرگ هستند،
اما زمانی که شما به زمین از سطح متقاطع می‌نگرید،
شما می توانید ببینید که آنها چقدر کوچکند.
بخشی که ما روی آن ایستاده‌ایم پوسته است،
که ضخامتش حدود 50 کیلومتر است،
هرچند که بین 5 تا 70 کیلومتر متغیر است.
به هر حال،
عمیقترین چاه حفر شده توسط انسان
12.262 کیلومتر ژرفا دارد.
پس از پوسته، گوشته می آید.
این یک لایه‌ی سنگ ی سیلیکات است،
و در حدود 2900 کیلومتر ضخامت دارد.
گوشته متشکل از روگوشته (گوشته‌ی فوقانی)، و زیرگوشته (گوشته‌ی تحتانی) است.
روگوشته نواحی دیگری هم دارد.
قسمت بالایی آن که چسبناک است و پوسته را حمل می‌کند،
لیتوسفر (سنگ‌کره) نام دارد.
پس از آن به “استنوسفر” (سست‌کره) می‌رسیم،
که متشکل از مواد سیار کمتر و بیشتر جامد و ثابت می‌باشد.
زیرگوشته به هسته‌ی بیرونی زمین می‌رسد.
هسته‌ی بیرونی زمین شامل آهن و نیکل مذاب است،
که حدودا 2266 کیلومتر ضخامت دارد.
درجه‌ی حرارت آن از 4000 درجه‌ی سانتیگراد (7232 ℉)
تا 5700 درجه‌ی سانتیگراد (10292 ℉) متغیر است.
و در مرکز، هسته‌ی درونی است.
بیشتر آن جامد است،
توپی که از آلیاژ آهن-نیکل تشکیل شده است.
با شعاعی حدود 1200 کیلومتر.
70 درصد اندازه‌ی ماه،
و دمایی در حدود دمای سطح خورشید.
به آرامی در حال رشد است،
با نرخی حدود 1 میلیمتر در سال.
حالا برای این که بتوانید تجسم کنید،
این لایه کوچک از مواد متبلور که پیشتر گوشته‌ی مذاب بودند،
جایی است که ما در آن زندگی می‌کنیم.
پس از آن، میدان مغناطیسی زمین وجود دارد.
یک پدیده نامرئی
که ذرات پرانرژی‌ای که از خورشید و سایر منابع می‌آیند را منحرف می‌کند،
و اجازه‌ی تشکیل یک محیط پایدار
با تاثیر نسبتا کم تشعشعات بر زمین را می‌دهد.
اما چرا آنجا قرار دارد؟
در واقع، ما چیز زیادی درباره‌ی آن نمی‌دانیم.
ما می‌دانیم که به هسته‌ی زمین برمی‌گردد.
در داخل این کره‌ی فلزی،
جریان های الکتریکی بزرگی با الگوهایی پیچیده در جریان هستند.
آنها منجر به ایجا د یک میدان مغناطیسی می‌شوند،
که بر اساس قوانین الکترودینامیک به گونه‌ای خود را پایدار می‌کند.
کل این سامانه “دینام” نامیده می‌شود.
ولی بگذارید شما را با این فکر که همه‌چیز را متوجه شده‌اید فریب ندهیم.
سخن ما درباره‌ی اطلاعات نفس‌گیر است،
هوایی که ما را احاطه کرده است چه؟
از جنبه‌ی حجمی،
هوای خشک متشکل از بیشتر از نیتروژن،
اکسیژن،
آرگون،
کربن،
مقدار متغیری از بخار آب،
و مقدار کمی از گازهای دیگر است.
انسان‌ها شدیدا به پایین‌ترین لایه‌ی جو وابسته هستند:
وردسپهر(تروپوسفر) - که آب‌و‌هوا در آن قرار دارد.
ضخامت آن به طور میانگین 12 کیلومتر است.
بالای آن پوشَن‌سپهر (استراتوسفر) قرار دارد،
که جایی است که لایه‌ی اوزون از ما در مقابل
تهاجمی‌ترین نور خورشید نگهداری می‌کند.
بالای آن میان‌سپهر (مزوسفر) - سردترین نقطه‌ی زمین قرار دارد،
با میانگین دمای پیرامون منفی 85 درجه‌ی سانتیگراد (-121 ℉).
تقریبا 80 کیلومتر بالاتر، گرم‌سپهر (ترموسفر) آغاز می‌گردد.
گذر کردن به فضای خارج از جو، سلیس و بدون مرز مشخصی صورت می‌گیرد.
اما انسان‌ها تصمیم گرفتند که فضا از اینجا شروع شود.
در حدود 100 کیلومتر، زمین پایان می‌یابد، و فضا آغاز می‌گردد،
هر چند جو کمی بیشتر گسترش می‌یابد.
در این منطقه، یون‌کُره (یونوسفر) را می‌یابیم،
شفق قطبی،
و ایستگاه فضایی بین المللی،
و بیرونی‌ترین لایه برون‌سپهر (اگزوسفر) است،
که تا 10000 کیلومتری گسترش می‌یابد.
برون‌سپهر با فضای بیرونی به صورتی روان آمیخته می‌شود،
که در آن جوی وجود ندارد.
اتم‌ها و مولکول در این قلمرو آنقدر دور از همند،
که می‌توانند صدها کیلومتر
بدون برخورد با یکدیگر بپیمایند.
خیلی خوب!
انسان، در شکل کنونی خود،
فقط برای دویست‌هزار سال زندگی کرده است.
- این چهار هزارم درصد تاریخ کره‌ی زمین است
به‌راستی که خیلی زیاد نیست.
و اکنون ما اینجاییم،
در حال زندگی کردن روی یک لایه‌ی نازک و نمناک، روی یک صخره‌ی خیس.
ما به این تکه‌سنگ میگوییم: زمین.
این فرآورده‌ی ژرف‌ترین کوشش‌های گیتی است،
پیامد فرآیند دائمی آفرینش و ویرانی،
که در سرتاسر گیتی همیشه در حال انجام است.
با کمک بخت،
قوانین گیتی و رویدادهای تصادفی،
ما واقعا خوشبخت هستیم.