Irak Açıklandı - IŞİD, Suriye ve Savaş | Kurzgesagt

🎁Amazon Prime 📖Kindle Unlimited 🎧Audible Plus 🎵Amazon Music Unlimited 🌿iHerb 💰Binance

Video

Transkript

Aman tanrım.

Tam da bir süredir duymadığımız için Irak problemi çözüldü derken,

…her şey kaos, terör ve cinayete geri döndü.

Neler oldu?

Birleşik Devletler 2003’te Irak’ı kitle imha silahları bulundurduğu…

…ve terörizm iddiaları nedeniyle işgal etti.

O zamanlar zalim bir diktatör olan Saddam Hüseyin ülkenin başındaydı.

Sünni azınlığa bağlıydı ve Şii çoğunluğa baskı uyguluyordu.

Irak hızlı bir şekilde işgal edildi. Fakat Amerika’nın ülke için…

…bir planı yoktu.

O zamana kadar baskı altında olan Şii azınlık yönetimi ele geçirdi ve…

… Sünnilere baskı yapmaya başladı. Çünkü diğer inançları baskı altına almak…

…görüldüğü üzere çok işe yarıyordu.

Haliyle, bir Sünni isyanı başladı. El-Kaide gibi gruplar Irak’a yerleşti.

Sünni gruplardan oluşan yerel güçler Birleşik Devletler kuvvetleriyle…

…ve 2006’da kurulan Irak hükumetiyle kanlı bir sivil savaşa girişti.

O zamandan beri, Irak’taki insanlar deyim yerindeyse dinlerine göre…

… farklı bölgelere ayrıldılar.

Yani, trajik bir tarihi ironi neticesinde, Irak işgali Birleşik Devletler’in…

… tam da yok etmeye çalıştığı teröristlerin ortaya çıkmasına neden oldu.

Çünkü Irak, terörün gelişmesi için mükemmel bir ortam haline geldi.

Bu karmaşık sorunu anlayabilmek için; Müslüman inancının iki ana kolu…

…arasındaki ilişkiyi anlamamız gerekir.

Şii ve Sünni İslam. Sünniler İslam dünyasının %80’ini…

Şiiler ise %20’sini oluşturuyor.

Ve iki tarafında aşırı uçları birbirlerini çok da sevmiyorlar.

Suudi Arabistan ve İran bu inanç oyunundaki en güçlü iki oyuncular.

Her ikisinde de din ve devlet işleri birbirinden ayrılmıyor,

… iç karışıklık yok, ve fazlaca petrol gelirleri var.

Ve yine her ikisi, karşı mezheplerle savaşan grupları destekliyorlar.

Ve Suudi Arabistan’ın desteklediği bu terörist gruplardan biri…

“Irak İslam Devleti” ya da kısaca “IİD”.

2010’da Arap Baharı gerçekleşti ve Orta Doğu’da tüm durumu değiştirdi.

Suriye’de, diktatör Beşşar Esad istifa etmeyi pek istemedi,

…ve kendi halkına karşı korkunç bir sivil savaş başlattı.

Savaş uzamaya devam ettikçe, çoğunlukla dini sebeplerden,

… ve İslami bir devlet kurma amacıyla, daha çok grup çatışmaya katıldı.

Onlardan biri de şimdi Irak Şam İslam Devleti ya da…

…IŞİD olarak bilinen meşhur IİD’ydi.

Irak’ta yıllarca savaşmışlar ve binlerce fanatik ve iyi eğitimli…

…askere sahip olmuşlardı. Zaten Irak’ın kuzey bölümü…

…kısmen ellerindeydi ve İslami devletlerini kurmaya kararlılardı.

Ve Suriye’de oyunu kimsenin beklemediği bir şekilde değiştirdiler.

IŞİD o kadar inanılmaz bir şekilde vahşi ve radikaldi ki, kısa sürede…

…Suriye’deki tüm isyancı gruplarla savaş haline girdiler.

Diğer müslüman terörist grupların üyelerine saldırıp öldürdüler.

Ve kontrol ettikleri bölgelerde öylesine sıkı kurallarla bir…

… İslami devlet kurdular ki, El-Kaide ve Suudi Arabistan’ın…

…aşırı uçları bile şok oldu, ve desteklerini kesti.

IŞİD, sivillere karşı bir çok katliam, intihar saldırıları,

… kadınların ve çocukların esir alınması, tutsakların…

…idamı ve kafalarının kesilmesi gibi sayısız suçla itham edildi.

Burada çizerek anlatmak istemeyeceğimiz, her türden orta çağ vahşeti.

Ve bu sevimli insanlardan oluşan bu topluluk, geçtiğimiz günlerde…

…Irak’tan daha çok toprak işgal etmenin tam vakti olduğuna karar verdi.

Birleşik Devletler Irak’ı terk ettiği için,

…Şii başbakan Nuri El-Maliki, kontrolü eline aldı ve…

…mümkün olan her şekilde Sünnilere karşı ayrımcılık yaptı.

Irak Hükumeti, çoğunlukla yetersiz, yolsuzlukların yaygın olduğu…

…ve vatandaşlarının büyük bir kısmı tarafından nefret edilen…

… bir hükumet olarak görüldü.

300 bin kişilik Irak ordusu, Birleşik Devletler’in…

…25 milyar dolarlık katkısıyla kuruldu.

Fakat hukümete karşı sadık olmadığı için teker teker…

…ya şehirleri boşalttı, ya da tamamen dağıldı.

Çünkü IŞİD, onlara karşı duran herkesin öldürüleceğini, tehditlerinin…

…boş olmadığını daha önce ispat ettikleri açıklamasını yaptı.

Haziran 2014’te, ikinci büyük şehir Musul da dahil olmak üzere…

…Irak’ın büyük bir kısmını ele geçirdiler.

Ele geçirdikleri bankalardan çaldıkları yüzlerce milyon dolar…

…onları dünyanın en zengin terörist organizasyonu haline getirdi.

Ve süper bir orta çağ dini devleti kurabilmek için durmaksızın çalışıyorlar.

İran ve Birleşik Devletler bile, IŞİD’le savaşmak için…

… birlikte çalışmayı düşünüyorlar. Durum o kadar dehşet verici.

Irak’taki olaylar gösteriyor ki; savaşta yendiğiniz insanları…

…suistimal etmek, onları iktidardan ve ülkenin yeniden kurulmasında…

… hayatlarından mahrum etmek,

…yalnızca bir sonraki şiddet olaylarının tohumlarını ekmeye yol açıyor.

Bir şekilde, bu zinciri kırmamız gerekiyor.

Subtitles by the Amara.org community