Video

Bản trích

Hôm nay, chúng tôi sẽ làm vài điều khác biệt.

Người bạn của chúng ta, John Green

sẽ kể một câu chuyện từ bản podcast (tệp âm thanh) của anh ấy,

“Nghiên cứu về kỉ Anthropocene”.

Chúng tôi hy vọng bạn thích nó và

sẽ trở lại với một video chuyên sâu,

Sớm thôi.

Vậy nếu bạn đã từng có một đứa con

thì chắc đã quá quen thuộc với những bức vẽ hình bàn tay

Chúng là những bức tự họa vẽ bằng vật thể đầu tiên

Bởi những đứa con của chúng tôi

Vào lúc chúng khoảng 2-3 tuổi

Đám trẻ của tôi đã đặt một bàn tay lên mảnh giấy.

Và với sự giúp đỡ của cha mẹ để vẽ theo từng ngón tay của mình

Tôi nhớ khuôn mặt con trai khi nhấc bàn tay lên và trở nên vô cùng ngạc nhiên

Khi thấy hình dáng của bàn tay vẫn còn trên giấy

Một bản sao của chính nó.

Tôi cực kỳ hạnh phúc khi con tôi không còn là những đứa nhóc lên 3

và rồi khi chúng nhìn vào bàn tay nhỏ bé từ những tác phẩm thuở nhỏ

như một cảm giác kì lạ

sự hạnh phúc của tâm hồn dần phai mờ.

Những bức tranh ấy nhắc nhở tôi rằng đám trẻ không chỉ đang khôn lớn,

mà còn dần xa cách tôi,

để theo đuổi con đường của riêng chúng.

nhưng tất nhiên, điều đó đồng nghĩa với việc tôi chỉ đang dựa theo những bức vẽ hình bàn tay

với sự tương quan phức tạp giữa nghệ thuật và người thường thức nó

sẽ không bao giờ khó khăn như thế này khi ta nhìn sâu về quá khứ…

Vào tháng 9 năm 1940, một thợ cơ khí 18 tuổi tên Marcel Ravidat

đã dắt chú chó tên Robot đi dạo

trên một vùng quê Tây Nam nước Pháp,

chú chó đã biến mất dưới một cái hố.

Robot sau cùng đã trở về,

nhưng ngày hôm sau Ravidant đã đến cái hố ấy cùng 3 người bạn để khám phá

sau khi đào được một lúc, họ đã tìm thấy một cái hang

Với những bức tường phủ đầy họa tiết

bao gồm hơn 9000 họa tiết vẽ động vật :

Ngựa, nai, bò rừng bison,…

và cả những loài đã tuyệt chủng như tê giác lông mượt

Các hình vẽ rất chi tiết và sống động một cách đáng kinh ngạc

với những màu đỏ, vàng, đen chế tạo từ những bột khoáng sản

đã được thổi qua một chiếc ống hẹp

bằng xương rỗng

hướng tới các bức tường trong hang

Cuối cùng, đã ước tính được rằng những tác phẩm này

có ít nhất 17,000 năm tuổi

Hai trong số những chàng trai tới thăm hang động ngày hôm ấy

đã rất xúc động bởi những tác phẩm mà họ nhìn thấy,

rằng họ đã cắm trại bên ngoài hang động để bảo vệ nó

trong hơn một năm

Sau Thế Chiến II, chính phủ Pháp đã

tiếp quản việc bảo tồn hang động

và mở cửa cho công chúng vào năm 1948

Và khi Picasso nhìn những hình điêu khắc trên hang động

vào chuyến thăm năm đó, ông đã nói:

“Chúng ta chả tìm ra được gì cả.”

Có nhiều bí ẩn tại Lascaux.

Ví dụ như, tại sao lai không có bức họa về tuồn lộc,

mà chúng ta biết đó là nguồn thức ăn chính cho những người Cổ đại

đang sinh sống trong hang động đó?

Tại sao họ lại tập trung nhiều vào vẽ động vật

hơn là vẽ hình người?

Tại sao các khu vực nhất định

trong hang động lại chứa đầy hình ảnh,

ngay cả những bức điêu khắc trên trần

yêu cầu phải bắc giàn giáo lên

trong khi những nơi khác chỉ có một vài bức tranh?

Và liệu nó có mang ý nghĩa tâm linh nào đó -

“về những con vật linh thiêng của chúng ta chăng” ?

Hay thực tế hơn -

“Đây là chỉ dẫn về những loài vật có thể làm hại bạn” ?

Ngoài các loài động vật,

còn có gần nghìn dấu hiệu cùng hình dạng trừu tượng

mà chúng ta không thể giải thích được,

Và còn có cả những “Khuôn tay hóa thạch”

được tìm ra bởi những nhà sử học nghệ thuật

Đó cũng chính là bức họa mà tôi thấy thích thú nhất.

Chúng được tạo ra bằng cách ấn xuống một tay

cùng các ngón tay dí vào tường hang

và thổi màu lên,

rồi nhấc bàn tay ra khỏi bức vẽ.

Những hình vẽ tương tự cũng được tìm thấy trong khắp các hang động trên thế giới,

từ Indonesia đến Tây Ban Nha

đến Úc đến Mỹ và tới cả châu Phi

Chúng tôi đã tìm ra nguồn gốc của những bàn tay

có từ khoảng 15 đến 30

hay thậm chí là 40,000 năm về trước

Những nét vẽ tay này đang gợi nhớ chúng ta

về cuộc sống từ thời xa xưa.

Bị cắt cụt có lẽ là do tê lạnh,

khá phổ biến ở Châu Âu.

Vậy nên bạn sẽ thường xuyên thấy những vết tay

với ba hay bốn ngón tay

Cuộc sống rất nhắn ngủi và khó khăn.

Có đến một phần tư phụ nữ chết sau khi sinh con;

khoảng 50% trẻ em chết trước năm tuổi.

Nhưng họ cũng nhắc nhở chúng ta rằng

con người trong quá khứ

cũng như chúng ta thôi

Bàn tay của họ cũng chẳng khác biệt với chúng ta.

Những cộng đồng này đi săn bắn và tập hợp lại

và vì không có nhiều thực phẩm dư thừa

Vậy nên, mọi người khỏe mạnh buộc phải đóng góp

vào việc tìm kiếm thức ăn và nước uống,

và bằng cách nào đó

họ vẫn có thời gian cho nghệ thuật.

Như thể nghệ thuật không chỉ dành cho con người vậy.

Chúng tôi thấy đủ loại vết in tay

cả trẻ em và người lớn,

nhưng đa phần đều chồng chất lên nhau

Giống như bức vẽ của con tôi.

Tôi không phải là người rừng.

Nhưng nó khá là hay ho và đôi chút kì lạ

khi có quá nhiều người Thời Đồ Đá,

những người mà không thể liên lạc được với nhau,

lại tạo ra những bức họa theo cái cách -

giống những bức tranh mà chúng ta vẫn đang làm

Nhưng lại lần nữa, giá trị nghệ thuật tại Lascaux nói với tôi rằng

có khả năng là nó có ý nghĩ rất khác đi với những người tạo ra nó.

Một số học giả cho rằng những vết tay kia

là một phần của nghi lễ săn bắn nào đó.

Nhưng vẫn có khả năng

bàn tay đơn giản chỉ là thứ khá thuận tiện

nằm ở vùng cổ tay mà thôi. Họ suy nghĩ đơn giản mà

Theo tôi, dù

những vết tay đó có nói,

“Teo ở đây trước.”

thì họ sẽ nói, “Chú mày còn ko phải là người mới”

Và vì bởi những vết tay kia được tô xung quanh

Bởi thứ sắc tố đỏ,

nó khiến tôi cảm tưởng như thứ gì vừa bước ra từ phim kinh dị zậy.

Giống những bàn tay ma quỷ

ngoi lên từ nền máu.

Chúng nhắc tôi rằng,

cũng như Alice Walker đã viết,

“Chính lịch sử đã phản ánh lên hiện tại.” (Tạm Dịch)

Hang Lascaux đã bị đóng cửa cho công chúng trong nhiều năm.

Có quá nhiều người

cùng hít thở bên trong nó

khiến nấm mốc và địa y phát triển,

thứ mà đã làm hỏng một số tác phẩm.

Chỉ cần nhìn vào thứ gì đó là đã có thể khiến nó hỏng rùi, Kurzgesagt đoán.

Nhưng du khách vẫn có thể

đến thăm một hang động giả khác

được gọi là Lascaux II.

Ở đó, các chi tiết đã được tạo dựng tỉ mỉ.

Họ làm những bức họa giả

để bảo trì hang động thật

và có thể tìm hiểu thêm về kỉ Anthropocene đã từng như thế nào.

Nhưng tôi cũng phải thừa nhận rằng

Mặc dù tôi thấy chán ngấy và khá bi quan về

việc nghiên cứu bán chuyên nghiệp về cuộc sống của con người.

Tôi thật sự cảm thấy

vô cùng hi vọng

rằng nếu 4 thiếu niên đó và chú chó tên Robot

khám phá ra một hang động

với những dấu tay 17,000 năm tuổi,

đã làm nó trở nên thật

tuyệt đẹp ngoài sức tưởng tượng

khiến hai trong các thiếu niên đó

đã cống hiến mình để bảo vệ nó.

Và khi con người trở thành mối nguy hại cho vẻ đẹp của hang động,

chúng ta đều đồng ý là thôi đến nữa.

Lascaux vẫn ở đó.

Nhưng bạn không thể đến.

Bạn vẫn có thể đến nơi hang giả đã được xây dựng,

và xem những vết tay giống y nguyên bản.

Nhưng rồi bạn sẽ nhận ra

đó không phải là chính nó,

mà chỉ một cái bóng

của nó.

Đây là một dấu tay,

nhưng không phải một bàn tay

Đây là kí ức mà bạn không thể quay lại.

Tất cả chỉ khiến cho chiếc hang giống như trong quá khứ mà thôi.

Translated by: MR.HOICHAM và … hmmm (Night Jasan dùng gg dịch à?)

Chúng tôi hi vọng bạn thích video này,

ngay cả khi nó hơi khác biệt.

Hãy tìm xem bản podcast của John Green,

“Nghiên cứu về kỉ Anthropocene”,

nơi mà anh ấy đang suy tưởng về thế giới mà chúng ta đang sống.

John là bạn tốt của Kurzgesagt.

Thực tế rằng nếu không có kênh của anh ấy, Crash Course,

được tạo bởi anh ấy và em trai - Hank từ nhiều năm trước,

Kurzgesagt có lẽ đã không tồn tại,

bởi đó chính là khởi nguồn cảm hứng

cho những gì chúng tôi làm hôm nay.

Bao năm nay,

John và Hank đã giúp chúng tôi bằng nhiều cách

từ vài lời khuyên cho đến trở thành bạn bè.

Vậy hãy coi “Nghiên cứu về kỷ Anthropocene”

hoặc bất kỳ kênh nào của họ.

*Quáck"