Video

Transcriptie

Het begin van alles: de Big Bang!

Het idee dat het heelal ineens geboren werd en niet oneindig is.

Tot halverwege de 20ste eeuw

zagen de meeste wetenschappers het heelal als oneindig en tijdloos.

Tot Einstein’s relativiteitstheorie een beter begrip van de zwaartekracht gaf.

en Edward Hubble ontdekte dat sterrenstelsels van elkaar weg bewegen

wat aansloot bij eerdere voorspellingen.

In 1964 werd per ongeluk de kosmische achtergrondstraling ontdekt,

een overblijfsel van het jonge heelal, dat samen met ander bewijs

de Big Bang tot een aanvaarde theorie heeft gemaakt.

Daarna heeft verbeterde technologie, zoals de Hubble-telescoop,

een goed inzicht gegeven in de Big Bang en de opbouw van de kosmos.

Waarnemingen lijken nu aan te geven dat de uitdijing van het heelal versnelt.

Maar hoe ging deze Big Bang?

Hoe ontstond iets vanuit niets?

Eens kijken wat we al weten!

We negeren het begin even.

Maar eerst: de Big Bang was geen explosie!

Het was alleen ruimte die zich overal tegelijk verspreidde.

Het heelal begon heel erg klein

en breidde zeer snel uit tot de grootte van een voetbal.

Het breidde niet uit IN iets anders, het breidde op zichzelf uit.

Het heelal kan niet uitbreiden in iets anders, want het heeft geen grenzen.

‘Buiten het heelal’ bestaat per definitie niet.

Het heelal is alles wat er is.

In deze hete en dichte omgeving

uitte energie zich in de vorm van deeltjes die slechts zeer kort bestonden,

vanuit gluonen ontstonden paren quarks die elkaar vernietigden,

nadat ze nog meer gluonen hadden afgegeven.

Deze vonden andere quarks om mee samen te gaan

en zo weer nieuwe quarksparen en gluonen te vormen.

Materie en energie waren niet enkel theoretisch evenwaardig,

het was zo heet dat ze praktisch hetzelfde waren.

Materie won het toen van de anti-materie.

Nu hebben we bijna alleen materie en bijna geen anti-materie.

Voor elke miljard deeltjes anti-materie vormde zich 1 miljard+1 deeltjes materie.

In plaats van één ultieme kracht in het heelal,

waren er nu verschillende krachten met verschillende regels.

Op dat moment heeft het heelal een diameter van een miljard kilometer,

wat leidt tot een daling in temperatuur.

De cyclus, van nieuwe quarks die weer worden omgezet in energie, valt stil.

Vanaf nu, moeten we verder met wat we hebben.

Quarks vormen nieuwe deeltjes: hadrons, zoals protonen en neutronen.

Veel combinaties van quarks mogelijk die verschillende hadrons kunnen vormen,

maar weinig zijn lang stabiel.

Dit alles gebeurde in de eerste seconde na het begin van alles.

Het heelal, dat nu gegroeid is tot 100 miljard kilometer,

is genoeg afgekoeld, zodat de meeste neutronen konden vervallen in protonen

om zo het eerste atoom te vormen: waterstof.

Stel je het heelal toen voor als een extreem hete soep van 10 miljard° C,

gevuld met ontelbare deeltjes en energie.

De minuten daarna koelde alles af en de deeltjes nestelden zich.

Atomen ontstonden uit hadronen en elektronen,

waardoor een stabiele en neutrale omgeving ontstond.

Sommigen noemen dit de ‘donkere tijd’ omdat er geen sterren waren

en waterstofgas ervoor zorgde dat zichtbaar licht zich niet kon bewegen.

Maar wat betekent zichtbaar licht toen er nog niets leefde?

Toen waterstofgassen samenklonterden na miljoenen jaren

en door zwaartekracht onder hoge druk werd gezet

vormden sterren en sterrenstelsels zich.

De straling zette het stabiele waterstofgas om in een plasma

dat het heelal nu nog steeds vult en zichtbaar licht doorlaat.

En toen was er licht!

Hoe zit het met dat stukje dat we even oversloegen in het begin?

Over wat er in het begin gebeurde?

Dit stuk noemen we de Big Bang.

We weten niet wat er toen allemaal gebeurd is.

Hier begeven onze meetinstrumenten het.

Natuurkrachten gelden niet meer, de tijd zelf doet rare dingen.

We hebben een theorie nodig die de link legt

tussen de relativiteitstheorie van Einstein en kwantummechanica.

Hier werken vele wetenschappers elke dag aan.

Er zijn nog veel onbeantwoorde vragen over.

Waren er ‘heelallen’ voor het onze?

Is dit het eerste en enige heelal?

Wat veroorzaakte de Big Bang?

Of vond het gewoon plaats op basis van natuurwetten die we nog niet kennen?

We zullen het misschien nooit weten…

Maar we weten wel dat het heelal zoals we het kennen, hier begonnen is,

en hier zijn deeltjes, galaxies, sterren, de aarde en wijzelf ontstaan!

Aangezien wij ontstaan zijn uit dode sterren,

zijn we niet anders dan ons heelal, we maken er deel van uit.

Je kunt zelfs zeggen dat wij de manier zijn waarop het heelal zichzelf ervaart.

Dus laten we het beleven totdat er geen vragen meer overblijven.