Video

Transkript

Herşeyin başlangıcı!

Büyük Patlama:

Evrenin bir anda oluştuğu ve sonsuz olmadığını düşüncesi.

20. yüzyılın ortasına kadar

birçok biliminsanı evrenin sonsuz mekan ve zamana sahip olduğunu düşünüyordu

Ta ki Einstein’in görelilik teorisini kütleçekimini daha iyi anlamamıza yardımcı olmasına

ve Edwin Hubble’ın galaksilerin birbirinden uzaklaştığını

daha önceki öngörülere uyacak şekilde keşfetmesine dek

1964’te kozmik arkaplan ışıması tesadüfen keşfedildi

genç evrenin kalıntıları diğer gözleme dayalı kanıtlarla birlikte ele alınınca

Büyük Patlama bilim dünyasında kabul görülen bir teori haline geldi.

O andan itibaren, Hubble teleskopu gibi ileri teknoloji ürünü gözlem araçları

Büyük Patlama ve evrenin yapısı hakkında biz oldukça net bir tablo sundu.

Günümüzde yapılan gözlemler evrenin genişleme hızının giderek daha da arttığını ortaya koymaktadır.

Peki ama Büyük Patlama nasıl oluştu?

Birşey yokluktan nasıl oluşur?

Şimdi bildiklerimize bir göz atalım

Şimdilik başlangıç kısmını bir kenara koyalım.

Öncelikle Büyük Patlama aslında bir patlama değildi!

Büyük Patlama uzayın her yerde bir anda genişlemesidir

Evren başlangıçta inanılmaz derecede küçüktü ve bir anda bir futbol topu büyüklüğüne erişti

Evren birşeyin üzerine genişlemedi, uzay etrafına doğru genişledi.

Evren sınırları olmadığı için dışarı doğru genişlemiş olamaz

Çünkü tanımı gereği evrenin dışı yoktur.

Sadece evrenin kendisi vardır

Bu oldukça sıcak ve yoğun bir ortamdır

Enerji çok kısa anlarda beliren parçacıklarda kendini ortaya çıkardı

Gluonlardan quark çiftleri oluştu ve muhtemelen bu quark çitleri daha çok gluon oluşturduktan sonra

birbirlerini yok ettiler

Bunlar da etkileşecek başka kısa ömürlü kuarklar bulup yeni quark çifitleri ve tekrar gluonlar oluşturdular

Madde ve Enerji sadece teorik olarak değil

pratikte de aynı şeydi.

bu dönemde madde anti-maddeye üstün geldi

günümüzde neredeyse tamamen madde ile dolu ve neredeyse de hiç anti-madde içermeyen bir evrende yaşıyoruz

Her bir milyar anti-madde parçacığı için bir milyar +1 madde parçacığı oluştu

Evrende tek bir devasa kuvvet yerine

farklı kurallara göre işleyen birçok farklı kuvvet türü oluştu

Bu aşamada evren bir milyar kilometre çapına erişti

bu da ısısının büyük oranda düşmesine sebep oldu

quarkların oluşması ve tekrar enerjiye dönüşmesi döngüsü bir anda durdu

Bu aşamadan itibaren elimizde olanla yola devam ettik.

Kuarklar proton ve nötronlar gibi

yeni hadron parçacıkları meydana getirmeye başlar

Kuarklar oldukça fazla çeşitte kombinasyonlarla çok değişik hadronlar oluşturdu

ancak sadece çok az bir kısmı, herhangi bir zaman diliminde, kararlı olarak kalabildi

şunu unutmayın ki şu aşamada herşeyin başlamasından itibaren sadece bir saniye geçmiş durumda

Evren 100 milyar kilometre boyutuna erişti

ve artık birçok nötronun protona dönüşmesi

ve ilk hidrojen atomunun oluşmasına uygun olacak kadar soğudu

Evrenin bu noktada 10 milyar derecelik sıcaklıkta

içinde alabildiğine parçacık ve enerji dolu olan bir çorba olduğunu hayal edin

bundan birkaç dakika sonra hızlıca soğudu ve daha kararlı bir hale geldi

hadron ve elektronlardan atomlar oluştu ve elektrik yükü daha nötr olan bir ortam haline geldi.

Bazıları bu dönemi yıldızlar oluşmadığı ve hidrojen gazının görülebilir ışığın

geçmesine izin vermediği için karanlık dönem olarak adlandırmaktadır

Peki, Gözleri olan herhangi bir canlı yokken

görülebilir ışık da ne demek oluyor?

Milyorlarca yıl sonunda hidrojen atomları bir araya geldi ve kütleçekimi üzerlerinde müthiş bir basınç oluşturdu

bunun sonucunda yıldızlar ve galaksiler oluşmaya başladı

Bunların yaydıkları ışıma tutarlı hidrojen gazını plazmaya dönüştürdü

bu günümüzde hala evreni kaplamakta ve görülebilir ışğın geçmesine izin vermektedir.

Ve nihayet, ışık meydana geldi!

Tamam

peki ya konuşmadığımız kısım?

Başlangıçta ne oldu?

Bu kısmı Büyük Patlama olarak tanımlayabiliriz. Bu aşamada neler olduğunu bilmiyoruz.

Doğa yasasaları anlamını yitiriyor, zaman dengesizleşiyor.

Büyük patlama’yı anlamak için Einstein’ın görelilik teorisi ile Kuantum mekaniği kuramını birleştiren bir teoriye ihtiyacımız var.

Bu günümüzde sayısız biliminsanının hala çalıştığı bir konudur.

ama hala birçok cevaplanamamış soruyla karşı karşıyayız.

Yaşadığımız evrenden önce başka evrenler var mıydı?

Yoksa evrenimiz ilk ve tek evren mi?

Büyük Patlama’ya ne neden oldu?

şu anda anlayamadığımız doğa yasaları sonucu kendi kendine mi oluştu?

Bilmiyoruz ve belki de hiç bilemeyeceğiz

ama şunu biliyoruz ki bildiğimiz anlamdaki evren bundan sonra başladı

ve parçacıklara, galaksilere, yıldızlara, Dünya’ya ve size hayat verdi!

Bizlerin yapıtaşı ölü yıldızlar olduğu için kendimizi evrenden ayıramayız. Bizler de evrenin bir parçasıyız.

Bizler evrenin kendisini ifade etme biçimiyiz bile diyebiliriz.

Öyleyse soracak soru kalmayıncaya kadar biz de onu yaşamaya devam edelim.