Video

Bản trích

Du hành vũ trụ là hành trình kỳ thú nhưng cũng thách thức nhất mà con người từng đảm nhận.

Nhưng với một sự mỉa mai trong lịch sử,

chúng ta có thể đang chặn đường lên vũ trụ của bản thân bằng chính việc du hành vũ trụ.

Với mỗi quả tên lửa được phóng đi hay mỗi cái vệ tinh được thiết lập,

chúng ta đang dựng lên xung quanh bản thân mình một cái bẫy nguy hiểm hơn theo từng năm.

Nếu nó bị kích hoạt, nó có thể kết thúc Kỷ Nguyên Không Gian.

Và nhốt chúng ta lại trong hành tinh này trong hàng thập kỷ

thậm chí hàng thế kỷ.

[intro]

Đưa một thứ gì đó vào vũ trụ là một việc cực kì khó.

Để làm được điều đó, bạn cần phải di chuyển thật nhanh.

Ban đầu là vọt thẳng lên để thoát khỏi tầng khí quyển.

Và sau đó là lệch sang ngang để bắt đầu di chuyển vòng quanh trái đất.

và vẫn phải rất rất nhanh.

Nếu bạn làm điều đó thành công, bạn có thể đi vào quỹ đạo Trái Đất tầm thấp.

Và một khi đã trong quỹ đạo, việc thoát ra khỏi đó sẽ rất khó.

Nếu bạn không có thừa năng lượng, bạn chắc chắn sẽ bị nhốt ở đây, và “rơi” xung quanh Trái Đất mãi mãi.

Điều đó rất tốt cho những thứ chúng ta muỗn giữ trên không trung,

như là vệ tinh hay trạm không gian.

và vì vậy chúng ta đặt phần lớn cơ sở hạ tầng không gian của nhân loại

ở vị trí chỉ cách bề mặt Trái Đất vài trăm kilomet này.

Chỉ đủ cao để khí quyển mỏng tới mức những thứ đã lên quỹ đạo có thể nằm trên đó hàng thế kỷ,

cho đến khi lực cản không khí làm cho chúng bay đủ chậm để rơi trờ về mặt đất.

Nhưng đây cũng chính là nguồn gốc của cái bẫy chết chóc của chúng ta.

Tên lửa thực ra chỉ là xi lanh kim loại chứa nhiều phần nhiên liêu bên trong.

Mỗi khi một phần niên liệu bị dùng hết, những phần rỗng được thả đi giúp tên lửa nhẹ hơn.

Vài phần rơi xuống đất hoặc là bị khí quyển đốt cháy.

Nhưng phần lớn những phần vô dụng của tên lửa không rơi xuống, mà đi vào quỹ đạo Trái Đất

Sau hàng thập kỷ du hành vũ trụ, quỹ đạo tầm thấp

đã trở thành bãi rác với những bộ đẩy hết nhiên liệu, những cái bệ tinh hỏng và hàng triệu mảnh vỡ

từ các vụ thử tên lửa và các vụ nổ trên vũ trụ

Ngay bây giờ chúng ta biết rằng có khoảng 2,600 vệ tinh đã ngừng hoạt động,

10,000 vật thể lớn hơn một cái màn hình,

20,000 vật to cỡ một quả táo,

500,000 vật chỉ lớn bằng kích thước của viên bi

và ít nhất 100,000,000 mảnh nhỏ tới mức không dò vị trí được.

Những mảnh rác này đang bay quanh Trái Đất nhiều lân mỗi ngày

ở tốc độ 30,000km/h theo những quỹ đạo đan chéo nhau

Vận tốc quỹ đạo là rất lớn khiến cho việc va chạm với một mảnh rác nhỏ cỡ hạt đậu

giống như là bị bắn bởi một khẩu súng plasma.

Khi va chạm, mảnh rác bốc hơi và giải phóng đủ năng lượng để đục thủng kim loại nguyên khối

Thế là, chúng ta đã rải quanh Trái Đất hàng triệu mảnh vỡ với sức công phá chết người này

Và chúng ta cũng đưa vào vũ trụ mạng lưới cơ sở vật chất hạ tầng quốc tế đáng giá cả nghìn tỉ đô

ngay ở trong vùng nguy hiểm

Mạng lưới này thực hiện nhiều nhiệm vụ rất quan trọng cho thế giới hiện đại, bao gồm:

Liên lạc Quốc tế

Định vị Toàn cầu và dẫn đường

Thu thập dữ liệu thời tiết

Cảnh báo về thiên thạch và nhiều nhiệm vụ phát kiến khoa học khác nhau

những thứ sẽ khiến chúng ta thấy thiếu thốn nếu chúng đột nhiên biến mất

Nếu chỉ viên đạn cỡ mảnh nhỏ đâm vào một trong số

1,100 các vệ tinh đang hoạt động, nó sẽ phá huỷ chúng ngay lập tức.

Mỗi năm đã đều có ba đến bốn vệ tinh bị phá hủy như vậy.

Vì số lượng vệ tinh và số lượng rác trong quỹ đạo dự kiến sẽ tăng gấp mười lần trong thập kỷ tới

Chúng ta đang dần chạm đến điểm giới hạn

Nhưng điều tệ nhất trong không gian không phải những mảnh rác nhỏ

Điều tệ nhất đó là phản ứng dây chuyền không thể cản lại

của việc biến những thứ không phải rác thành rác.

Ví dụ như, khi hai vệ tinh va chạm với nhau “đúng cách”

Nếu hai vệ tinh va chạm, chúng không dừng lại và rơi ra khỏi bầu trời

Chúng sẽ thường vỡ tung ra thay vì chỉ đâm vào nhau

Vận tốc quỹ đạo là rất lớn sẽ khiến cho những mảnh cứng phun xuyên qua nhau

Biến đổi hai vệ thinh thành những đám mây chứa hàng nghìn mảnh nhỏ

nhưng vẫn bay đủ nhanh để phá hủy thêm nhiều vệ tinh khác

Việc này có thể bắt đầu một chuỗi phản ứng dây chuyền dù rất chậm nhưng cũng rất nguy hiểm -

Một chuỗi va chạm không thể ngăn chặn

Như một khẩu súng bắn đạn ghém, mỗi mảnh đạn bắn trúng vỡ ra thành nhiều mảnh đạn hơn

những gì từng là một mục tiêu bé nhỏ đơn độc khó mà có thể trúng được cái gì

Trở thành một bức tường của sự hủy diêt thèm khát được mở rộng hơn

Khi ngày càng nhiều vệ tinh bị phá huỷ, sự huỷ diệt tăng nhanh chóng theo cấp số nhân.

Cuối cùng sẽ phá huỷ mọi thứ đang có trên quỹ đạo.

Nhưng vì không gian rất trống trải, nên vài va chạm đầu tiên có thể xảy ra rất chậm.

Tới khi chúng ta kịp nhận ra điều gì thì mọi thứ đã trở nên quá trễ

Năm đầu, 1 vệ tinh bị phá huỷ, và chẳng có gì là to tát cả.

Năm tiếp theo 5 cái.

Năm sau đó 50.

Và cứ thế tới khi không còn gì trên quỹ đạo

Tình hình trên quỹ đạo đang nhanh chóng trở nên xấu đi, và có khi chúng ta đã tới mức vô phương cứu chữa

Trong vòng 10 năm, không gian xung quanh Trái Đất

có thể trở nên không còn khả thi cho vệ tinh có nhiệm vụ dài hạn hay là tên lửa

Kịch bản xấu nhất sẽ rất kinh khủng

Một trường bao được làm từ hàng trăm triệu các mảnh quá nhỏ để theo dõi di chuyển với vận tốc 30,000 km/h

Nó sẽ tạo ra một lá chắn chết chóc xung quanh Trái Đất một cách hiệu quả

Thứ nguy hiểm tới độ có thể không cách nào đi qua được

Giấc mơ về những căn cứ Mặt Trăng, Thuộc địa sao Hoả hay chỉ Du hành Không Gian có thể bị lùi lại hàng thế kỷ

Và việc mất đi cơ sở vật chất trên không gian sẽ đưa nhiều thiết bị hiện đại của chúng ta về những năm 70

Nhưng có thể chưa phải là quá muộn để dọn dẹp mớ hỗn độn của chúng ta

Trong khi ngành Công Nghiệp Vũ Trụ trở nên tốt hơn trong việc tránh xả thải

Nó vẫn tiếp tục phát triển quá nhanh và những vụ thử vũ khí không giúp ích được gì

vì vậy đã có một vài gợi ý có vẻ hơi điên rồ nhưng cũng rất nghiêm túc

Về cách để nhanh chóng dọn nhiều rác thải vũ rụ hết mức có thể

mà không tạo ra thêm rác trong quá trình thực hiện

Rất nhiều ý tưởng đã được đưa ra

và một số đã được nghiêm túc suy xét là các sứ mệnh thu thập hoàn trả đang được thử nghiệm lúc này

Một trong những cách thức thực hiên là bắt mảnh rác trên quỹ đạo bằng vệ tinh nhỏ chứa một mảnh lưới

Một khi đã bị bắt, một tên lửa có thể được dùng để mang nó về thẳng Trái Đất

Với mục tiêu quá lớn cho việc dùng lưới có thể được bắt bằng súng bắn lao móc có gắn cáp

Và thay vì phóng về bằng tên lửa, cõ máy dọn dẹp này sẽ mở một cánh buồm lớn để lấy lực cản khỉ quyển

Và đẩy nhanh quá trình rơi ra khỏi quỹ đạo của vật thể

Và còn rất nhiều những ý tưởng hoang dã và đậm chất khoa học viễn tưởng.

Một số có thể dùng một cái nam châm điện khổng lồ

Các quả cầu từ trường này hoạt động bằng cách đẩy các thành phần

sử dụng để ổn định và định hướng cho vệ tinh trong từ trường Trái Đất

Việc này có vẻ an toàn và đáng tin cậy hơn lưới và lao móc

Bởi vì chúng không phải tiếp xúc với rác thải mà chúng phải giải quyết

Nên sẽ không có nguy cơ làm vỡ mục tiêu của chúng ra thành nhiều rác hơn

Với những mảnh rác nhỏ nhất,Laze có thể là giải pháp để làm chúng bốc hơi ngay lập tức

Vệ tinh mang Laser không cần phải trực tiếp tiếp xúc với mục tiêu của nó

Chúng có thể bắn từ khoảng cách xa

Với những mục tiêu lớn không thể bị bắn hạ

Nhưng Laser có thể cắt nhỏ chúng ra

Hoặc đốt một lượng nhỏ vật liệu ở mộtvị trí để đẩy chúng ra một quỹ đạo khác an toàn hơn

Dù cuối cùng chúng ta định dùng công nghệ nào, tốt nhất chúng ta nên bắt đầu càng sớm càng tốt

Trước khi 100 triệu viên đạn trở thành hàng nghìn tỉ viên, và cái lồng bẫy được sắp đặt

Nếu chúng ta không hành động, hành trình vào vũ trụ của chúng ta có thể sẽ kết thúc trước khi nó kịp bắt đầu

Nếu số ngày khám phá vũ trụ của chúng ta đằng nào cũng bị giới hạn,

chúng ta nên sử dụng thật tốt những ngày đó

Một trong những điều chúng ta muốn dành nhiều thời gian nhất là tìm hiểu về vũ trụ của chúng ta.

Và để làm điều đó bạn cứ tiếp tục xem những video của chúng tôi

Kurzgesagt và Brilliant đang công tác trong một series

6 phần video về lĩnh vực khoa học và không gian

Chúng tôi đã cộng tác với Birilliant

Và chúng tôi rất hạnh phúc được giúp các bạn về khoa học cũng như toán học theo cách thực hành hiệu quả

Như là hướng dẫn các bạn vượt qua các vấn đề bằng cách hướng dẫn từng bước

Để bạn có thể hiểu rõ khái niệm đằng sau

Và có thể là sự hiểu biết của bạn về nhiều vấn đề ví dụ như rác thải không gian

Hay chí ít là dự án khoa học của bạn để khởi đầu

Nếu bạn muốn học tập giải trí nhiều hơn nữa

Tới trang web Brilliant.org/nutshell và đăng ký miễn phí

688 thành viên đầu tiên sử dụng đường dẫn trên sẽ được giảm 20% phí thường niên

Và hỗ trợ sự hợp tác giữa chúng tôi và Brilliant