Βίντεο

Αποσπάσματα

Τα διαστημικά ταξίδια είναι η πιο συναρπαστική

και απαιτητική περιπέτεια που η ανθρωπότητα έχει ποτέ επιχειρήσει.

Όμως, σαν ειρωνία της ιστορίας, ίσως χάσουμε την πρόσβαση στο διάστημα

όσο περισσότερο το επιχειρούμε.

Με κάθε πύραυλο που εκτοξεύεται, και κάθε δορυφόρο που χρησιμοποιούμε

φτιάχνουμε μια παγίδα για τους εαυτούς μας

που γίνεται όλο και πιο θανατηφόρα και επικίνδυνη κάθε χρόνο.

Αν ενεργοποιηθεί ποτέ, θα μπορούσε να λήξει την Διαστημική Εποχή

και να μας παγιδεύσει στον πλανήτη για δεκαετίες,

ή ακόμη και αιώνες.

Το να πας κάτι στο διάστημα είναι απίστευτα δύσκολο.

Για να το κάνεις, πρέπει να κινείσαι πολύ, πολύ γρήγορα.

Αρχικά, ευθεία άνω, για να αφήσεις την ατμόσφαιρα.

Έπειτα πλαγίως, για να ξεκινήσεις ένα είδος περιστροφής γύρω από την Γη.

Ακόμη, πολύ, πολύ γρήγορα.

Αν το κάνεις επιτυχημένα,

μπορείς να εισέλθεις στην Χαμηλή Τροχιά Περιστροφης (LEO).

Κι εφόσον εισέλθεις,

είναι πολύ δύσκολο να βγεις εκτός αυτής.

Εάν δεν έχεις περίσσεια ενέργειας, τότε είσαι σαν κλειδωμένος εδώ,

περιστρεφόμενος γύρω από την Γη για πάντα.

Αυτό είναι σπουδαίο για αντικείμενα που θέλουμε να κρατήσουμε ψηλά,

όπως διαστημικούς σταθμούς και δορυφόρους.

Έτσι μεταφέραμε την πλειονότητα των διαστημικών υποδομών της ανθρωπότητας εδώ.

Μερικά εκατοντάδες χιλιόμετρα πάνω από την επιφάνεια.

Τόσο ψηλά, όπου η ατμόσφαιρα έιναι αρκετά λεπτή,

ώστε τα αντικείμενα σε τροχιά να παραμένουν για αιώνες

πριν η αντίσταση του αέρα αρχίσει να τα επιβραδυνει αρκετά

επαναφέροντάς τα πίσω στη Γη.

Όμως, επίσης, εδώ είναι η πηγή της θανατηφόρας μας παγίδας.

Οι πύραυλοι στην πραγματικότητα είναι μεταλλικοί κύλινδροι

που κρατούν δεξαμενές καυσίμου στη θέση τους.

Όταν ένα τμήμα των καυσίμων εξαντλείται,

οι άδειες δεξαμενές πετιούνται για να γίνει ελαφρύτερος ο πύραυλος.

Κάποια κομμάτια συντρίβονται στο έδαφος ή καίγονται στην ατμόσφαιρα.

Αλλά τα περισσότερα από τα άχρηστα κομμάτια

παραμένουν ψηλά και αρχίζουν να περιστρέφονται γύρω από τον πλανήτη.

Μετά από δεκαετίες διαστημικών ταξιδιών,

η Χαμηλή Τροχιά Περιστροφής είναι ένας σκουπιδότοπος

χρησιμοποιημένων προωθητήρων, σπασμένων δορυφόρων

και άπειρων θραυσμάτων από δοκιμές πυραύλων και εκρήξεων.

Αυτή τη στιγμή μας είναι γνωστά περίπου 2.600 αχρηστευμένοι δορυφόροι,

10.000 αντικέιμενα μεγαλύτερα από μία οθόνη

20.000 στο μέγεθος ενός μήλου

500.000 κομμάτια στο μέγεθος μπίλιας

και τουλάχιστον 100 εκ. τόσο μικρά που δεν μπορούν καν να ανιχνευθούν.

Αυτά τα θραύσματα κινούνται με ταχύτητες

ως και 30.000 χλμ./ώρα,

περιστρεφόμενα σε διασταυρούμενες τροχιές

πολλές φορές την ημέρα.

Οι τροχιακές ταχύτητες είναι τόσο υψηλές, που αν χτυπηθείς από θραύσμα

στο μέγεθος μπιζελιού,

είναι σαν να χτυπιέσαι από όπλο πλάσματος.

Κατά την σύγκρουση το θραυσμα εξαχνώνεται

απελευθερώνοντας αρκετή ενέργεια ώστε να κάνει τρύπες σε σκληρό μέταλλο

Άρα έχουμε καλύψει το διάστημα γύρω από τον πλανήτη μας

με εκατομμύρια θανατηφόρα κομμάτια καταστροφής.

Ακόμη, βάλαμε το παγκόσμιο δίκτυο υποδομών ενός τρις. ακριβώς στην ζώνη του κινδύνου.

Η οποία εκτελεί κρίσιμης σημασίας καθήκοντα για τον σύγχρονο κόσμο: Παγκόσμια επικοινωνία,

GPS και πλοήγηση,

την συλλογή μετεωρολογικών δεδομένων,

ψάχνοντας για αστεροειδείς και κάθε είδους επιστημονικές ανακαλύψεις,

πράγματα που θα μας έλειπαν πολύ αν εξαφανίζονταν ξαφνικά.

Αν μόνο ένα θραύσμα στο μέγεθος σφαίρας χτυπήσει

έναν από τους 1 100 λειτουργικούς μας δορυφόρους, θα καταστραφεί στιγμιαία.

Τρεις ή τέσσερις δορυφόροι ήδη καταστρέφονται με αυτόν τον τρόπο κάθε χρόνο.

Εφόσον ο αριθμός των δορυφόρων και ο αριθμός των σκουπιδιών εν τροχιά

αναμένεται να αυξηθούν την επόμενη δεκαετία

Φτάνουμε σε ένα σημείο καμπής.

Αλλά το χειρότερο πράγμα στο διάστημα δεν είναι μικροσκοπικά κομμάτια σκουπιδιών.

Το χειρότερο θα ήταν μια ασταμάτητη αλυσιδωτή αντίδραση

που θα μετατρέψει πολλά μη-σκουπίδια σε σκουπίδια.

Για παράδειγμα:

Αν 2 δορυφόροι χτυπήσουν ο ένας τον άλλο με συγκεκριμένο τρόπο.

Αν οι δορυφόροι συγκρουστούν δεν σταματούν και απλως πέφτουν από τον ουρανό.

Μοιάζει πιο πολύ με splash παρά με crash

Οι τροχιακές ταχύτητες είναι τόσο υψηλές που στερεά κομμάτια διαπερνούνται εκνεφωνόμενα.

μετατρέποντας τους δορυφόρους σε νέφη χιλιάδων μικροαντικειμένων

αρκετά γρήγορα ώστε να καταστρέψουν περισσότερους δορυφόρους.

Αυτό θα πυροδοτούσε το πιο αργό και καταστροφικό φαινόμενο ντόμινο.

Μια ριπή συγκρούσεων.

Όπως μια ριπή καραμπίνας, κάθε σύγκρουση δημιουργεί περισσότερες σφαίρες.

Ό,τι ήταν ένας μοναδικός μικροσκοπικός στόχος, απίθανο να προσκρούσει σε οτιδήποτε,

γίνεται ένα τείχος καταστροφής διψώντας να δημιουργήσει περισσότερη.

Όσο περισσότεροι δορυφόροι καταστρέφονται, η καταστροφή επιταχύνεται εκθετικά.

Εν τέλει, καταστρέφοντας οτιδήποτε βρίσκεται σε τροχιά.

Αλλά το διάστημα είναι πολύ άδειο. Έτσι οι πρώτες μερικές συγκρούσεις μπορεί να πάρουν αρκετό καιρό.

Ωσότου να συνειδητοποιήσουμε τι συμβαίνει, θα έιναι πολύ αργά.

Τον ένα χρόνο ένας δορυφόρος καταστρέφεται και δεν είναι σημαντικό θέμα.

Τον επόμενο, πέντε.

Και μετά, πενήντα.

Μέχρι να μη μείνει τίποτε.

Η κατάσταση στην τροχιά χειροτερεύει και ίσως να έχουμε ήδη περάσει στο σημείο δίχως επιστροφή.

Στα επόμενα 10 χρόνια,

ο χώρος γύρω από την Γη ίσως να μην είναι βιώσιμος για μακροπρόθεσμους δορυφόρους και πυραύλους.

Το χειρότερο σενάριο είναι τρομακτικό.

Ένα πεδίο θραυσμάτων από εκατοντάδες εκατομμυρίων κομματιών,

πολλά πολύ μικρά για να εντοπιστούν, κινούμενα με ταχύτητα 30 000 χλμ./ώρα.

Ουσιαστικά θα δημιουργούσε ένα θανατηφόρο φράγμα γύρω πό την Γη.

Πιθανώς πολύ επικίνδυνο να διασχιστεί.

Όνειρα περί βάσεων στην Σελήνη, αποικιών στον Άρη ή διαστημικού ταξιδιού γενικώς

ίσως να παρεμποδιστούν αιώνες.

Και η απώλεια των διαστημικών μας υποδομών

θα έστελνε την τεχνολογία που βασιζόμαστε καθημερινά πίσω στη δεκαετία του ‘70.

Αλλά, ίσως να μην είναι πολύ αργά για να καθαρίσουμε το χάλι μας.

Ενώ η διαστημική βιομηχανία έχει γίνει καλύτερη στην αποφυγή διαστημικών σκουπιδιών,

ακόμη αναπτύσσεται ταχύτατα, και οι περιστασιακές οπλικές δοκιμές δεν βοηθούν.

Έτσι υπάρχουν μερικές τρελές μα και σοβαρές προτάσεις

για το πως να αφαιρεθούν γρήγορα όσο το δυνατόν τα περισσότερα διαστημικά σκουπίδια

χωρίς να δημιουργηθούν περαιτέρω κατά την διαδικασία.

Πολλές ιδέες αναπτύσσονται,

και κάποιες από τις πιο σοβαρές

περιλαμβάνουν αποστολές δέσμευσης και επιστροφής, που δοκιμάζονται τώρα.

Μία μέθοδος περιλαμβάνει την συνάντηση ενός κομματιού σκουπιδιών σε τροχιά

με μικρό δορυφόρο φορτωμένο με δίχτυ.

Μόλις πιαστεί ένας μικρός πύραυλος θα χρησιμοποιούταν για να το φέρει κάτω στη Γη.

Στόχοι πολύ μεγάλοι για δίχτυ θα πιάνονταν αντ’ αυτού με καμάκι πάνω σε καλώδιο.

Αντί να πυροδοτείται πύραυλος

ο καθαριστής θα εφάρμοζε ένα μεγάλο ιστίο

για να δημιουργήσει ατμοσφαιρική τριβή και να επιταχύνει την τροχιακή αποσύνθεση.

Υπάρχουν και πολλές άλλες προτάσεις, οι οποίες ακούγονται σαν επιστημονική φαντασία.

Ίσως να χρησιμοποιήσουν τεράστιους ηλεκτρομαγνήτες.

Αυτά τα μαγνητικά ρυμουλκά

λειτουργούν ασκώντας δύναμη στα μαγνητικά τμήματα μέσα στους δορυφόρους

που χρησιμοποιούν για να σταθεροποιούνται και να προσανατολίζονται στο μαγνητικό πεδίο της Γης.

Αυτά ίσως να είναι ασφαλέστερα και πιο αξιόπιστα από δίχτυα και καμάκια,

επειδή δεν χρειάζεται ποτέ να έλθουν σε επαφή με τα σκουπίδια που μεταχειρίζονται.

Έτσι δεν υπάρχει ρίσκο ο στόχος να σπάσει καταλάθως σε περισσότερα σκουπίδια.

Όσο για τα μικροσκοπικότερα κομμάτια σκουπιδιών,

τα λέιζερ ίσως να είναι το κλειδί για να τα εξαερώσει ολοκληρωτικά.

Δορυφόροι με λέιζερ δεν θα χρειάζονταν να επισκεφθούν τους στόχους τους.

Μπορούν να τους πυροβολήσουν από μακριά.

Μέγαλα αντικείμενα όμως δεν μπορούν ακριβώς και να καταρριφθούν.

Αλλά λέιζερ μπορούν να χρησιμοποιηθούν για να τα διαλύσουν,

ή να κάψουν μικρές ποσότητες υλικού από τα πλευρά

για να σπρώξουν τα σκουπίδια σε ασφαλέστερη τροχιά.

Ό,τι τεχνολογία και αν χρησιμοποιήσουμε εν τέλει, καλύτερα να ξεκινήσουμε να κάνουμε κάτι σύντομα.

Πριν 100 εκ. σφαίρες γίνουν ένα τρις. και η παγίδα τεθεί.

Αν δεν ενεργήσουμε, η περιπέτειά μας στο διάστημα ίσως να τελειώσει προτού καν αρχίσει.

Αν οι μέρες μας ονειρεύοντας για την εξερεύνηση του διαστήματος είναι μετρημένες ούτως ή άλλως,

καλύτερα να τις βάλουμε σε καλή χρήση.

Ένα από τα πράγματα που μας αρέσει πολύ να περνάμε τον χρόνο μας,είναι να μαθαίνουμε περισσότερα για το σύμπαν μας.

Και για να το κάνεις αυτό, απλά συνέχισε να βλέπεις.