Video

Transkripte

Te jesh një qytetar i Bashkimit Europian

do të thotë që shumë aspekte të jetës sonë

janë të rregulluara nga një entitet i cuditshëm.

Duket sikur një burokraci e madhe është duke marr vendime mbi kokat tona.

Shume Europian mendojne

qe vota e tyre ne zgjedhjet e BE nuk vlen,

dhe qe BE nuk eshte demokratike.

Sa demokratike eshte BE ne te vertete?

Dhe, a mundet vota juaj te bej ndonje ndryshim?

Ne shtetet demokratike,

politikat publike bazohen ne vullnetin e popullit.

Por, njerzit

nuk jane dicka e njejte.

Grupe te ndryshme te panumerta, jane duke luftuar per pushtet dhe infnluence

qe te vendosin ligje dhe rregulla qe u japin atyre perfitime.

Ne nje demokraci qe punon,

gjenden kontrolle dhe balanca

qe supozohen te krijojne nje mjedis te drejte

kur keto perplasje mund te mposhten.

Limitet e mandateve ndalojne disa grupe qe te mos dominojne per shume.

Por te gjitha keto mbarojne tek kufinjte tone.

Politikat e jashtme nuk jane demokratike,

por anarkike.

Asnje autoritet i brendshem nuk eshte aq i fuqishem sa te garantoj drejtesi, ose te forcoj ligjet,

keshtu qe i vetmi ligj eshte tirania e me te fortit dhe anarkia.

Ne shumicen e historise njerzore

shtetet e fuqishme kane marrur cfare deshironin nga te tjeret

ose me kercenime

ose me dhune.

Mbas luftes se dyte boterore,

Organizata e Kombeve te Bashkuara u krijua per te mposhtur kete anarki

duke krijuar rregulla se si shtetet duhet te sillen.

Por perderisa OKB nuk ka aq fuqi virtualisht,

dhe anetaret e saj kane shpesh interesa te ndryshme,

athere keto rregulla injorohen lehtesisht.

BE-ja eshte nje format e cila perpiqet te kete rregulla dhe ligje per kombet anetare te saj

te cilat aktualisht jane te detyrueshme,

perderisa Gjykata Europiane e Drejtesise eshte afte te bej vendime te detyrueshme.

Fillimisht,

BE-ja u krijua per te garantuar paqe

midis kombeve Europiane

dhe mireqenie per kontinentin.

Por gjithashtu eshte nje perpjekje per te marre fuqi interrnacionale nga anetaret e saj.

Eshte si nje super shtet

dhe eshte duke luftuar qe te jete demokratike dhe te adoptohet nga te gjithe qytetaret e saj.

Per te bere kete,

duhet te rregulloj problemin e aktoreve te ndryshem politik qe kerkojne gjera te ndryshme.

Vetem se shtetet anetare jan shtete me prioritete shume te ndryshme.

Athere,

Si funksionon kjo?

Perderisa BE-ja cuditerisht eshte e ngaterruar,

dhe politikanet jan me keq se shkencaret per te emeruar gjerat,

Ne do ta thjeshtojme kete masivisht

dhe te heqim detajet e shumta.

Ju mund te gjeni shpjegime me te thella tek burimet e dokumentave tona.

OK,

Neqoftese ju doni te krijoni nje bashkim demokratik

me shtete te ndryshme

ju keni dy opsione.

E para:

Lejo te gjithe te votojne per politikanet nacional

te cilet pastaj bejne zgjedhje per Bashkimin se bashku.

Ose,

E dyta:

Lejo cdo qytetar te votoj direkt

per nje institucion te pavarur

qe eshte i afte te bej zgjedhje te detyrueshme.

Te dyja zgjidhjet nga te mirat dhe te keqijat e tyre,

dhe BE-ja tani ka mbetur me nje perzirje midis ketyre te dyjave.

Tani, tek Gjykata Europiane e Drejtesise,

jane kater institucione kryesore qe do te flasim rreth tyre sot.

Keshilli Europian,

i cili perbehet me kryet e qeverive ose nga shtetet anetare.

Keshilli Europian,

me ministra nga vendet anetare.

I treti eshte Komisioni Europian,

i cili eshte qeverija de facto e BE-se,

duke pasur nje komisioner per cdo shtet anetar.

Dhe ne fund

Parlamenti Europian.

Parlamenti eshte e vetmja pjese e BE-se

e cila zgjidhet nga ti, Qytetar i Dashur,

ne zgjedhjet Europiane.

Ne parim, te gjitha keto institucione te BE-se e kane prejardhjen nga vota juaj direkte ose indirekte,

qofte ajo ne nivel Nacional ose Europian.

Por disa, bejne me shume se te tjeret.

Pershembull,

vota juaj per perfaqesuesin e shtetit tuaj

dhe per pasoje qe te kontriboj per te formuar nje qeveri kombetare

ku kreu i shtetit ka nje karrige tek Keshilli Europian.

Keto lidera zgjedhin presidentin e Komisionit Europian dhe komisioneret e tjere,

te cilet konfirmohen nga Parlamenti Europian eventualisht.

Pra, kjo eshte pakashum nje demokraci indirekte.

Ju nuk keni votuar per komisioneret,

por jo votuat per njerzit qe i zgjodhen ato

dhe per ato te cilet i konfirmuat dhe qe ju vejne rregulla atyre.

Pra, ne kete efekt,

2.5 nga 4 Institucionet kryesore te Bashkimit Europian

varen nga qeverite e shteteve anetare.

Por perderisa ju, si nje qytetar, mund te votoni direkt vetem per Parlamentin Europian

pyetja eshte,

“Sa i fuqishem eshte ai?”

Sa influence ka vota jote?

Parlamenti Europian filloj me shume pak influence

por eshte bere gjithnje e me shume e fuqishme ne dy dekadat e fundit.

Sot, duhet te miratoj ligje te reja

te cilat mund te jene te detyrueshme per shtetet anetare.

Gjithashtu voton se si buxheti i BE-se shpenzohet

dhe ne marreveshje nderkombetare.

Te gjitha keto e bejne parlamentin shume te fuqishem

dhe keshtu voton tuaj shume influenciale,

edhe ne nje nivel internacional.

Duke e krahasuar me parlamentet kombetare, nje fuqi kryesore akoma mungon.

Parlamenti Europian nuk mund te propozoj ligje te reja vete

gje e cila eshte thelbi i argumentit BE-ja nuk eshte dhe aq demokratike

dhe qe Parlamentit Europian i duhet dhene me shume influence.

Tani, qeverite e shteteve anetare, pak a shume kontrollojne Bashkimin Europian.

Duke i dhene Parlamentit me shume fuqi do ta bente BE, si nje te tere, me demokrate

por gjithashtu do te merrte fuqine e shteteve anetare.

Nuk eshte e qarte cila zgjidhje eshte me mire.

Ne fund te fundit eshte per shtetet anetare dhe per ne si qytetare te zgjedhim si duhet BE te zhvillohet.

OK, a mundemi te nxjerrim nje perfundim ketu?

Si nje e tere,

BE-ja nuk eshte aq demokratike sa shumica e shteteve te saja anetare.

Por eshte demokratike.

Neqoftese ju nuk i pelqeni vendimet qe ato bejne,

ne lidhje me te drejten e autorit pershembull,

ju mund te shini per perfaqesuesit te cilet kane votuar per to dhe te mos i votoni me.

Lufta per ta bere me demokratike

eshte e lidhur ngushte me ke mban me shume pushtet mbi ke.

BE-ja vazhdon te ndryshoj.

Ti, qytetar i dashur,

nuk po voton thjesht per politikat e sotme,

por gjithashtu se si sistemi do te duket ne te ardhmen.

Gjenden shume parti dhe politikan te cilet premtojne te bejne Parlamentin Europian,

dhe keshtu vota juaj eshte me e fuqishme.

Shume te tjere duan ta mbajne keshtu sic eshte,

ose edhe ta dobesojne me shume.

Kjo varet nga ju per te zgjedhur

cfare mendoni qe eshte me mire per Bashkimin Europian.

Aktualisht, eshte e rendesishme njesoj per BE-ne se per ke ti voton ne shtepi,

sepse keto jane njerzit te cilet kane shumicen e influences ne Bashkimin Europian tani.

Opinion:

Ne shtepi eshte gjithashtu ku BE-ja perdoret si dash i kurbanit.

Politikanet,

sidomos perpara zgjedhjeve kombetare,

preferojne te pretendojne sikur BE-ja eshte shume e pushtetshme

dhe perziejne rregulla dhe ligje mbi kokat e qeverive dhe qytetareve.

Edhe pse, shpesh, ata kane qene pergjegjes direkt per cfare ka bere BE-ja.

Demokracia eshte e bezdisshme

dhe e ngaterruar,

dhe shpesh here shume e merzitshme.

Ne Bashkimin Europian,

edhe me shume se shtetet kombetare.

Por,

te votosh dhe te kujdesesh se si institucionet tona politike ndryshojne dhe zhvillohen

eshte nje nga gjerat me te fuqishme qe ne mund te bejme si qytetare.

Vitet e fundit kane treguar qe gjera ekstreme mund te ndodhin ndermjet zgjedhjeve.

Ne duhet te zgjedhim neqoftese duam te jemi pjese aktive e ketij procesi.

Neqoftese ne nuk duam te marrim pjese ne luften per fuqi ne politike, te tjeret do merren me te.

Dhe ne ndoshta nuk mund ta pelqejme se cfare ato bejne per ne.

Sepse Europa eshte nje teme e rendesishme per ne,

Ne e kemi perkthyer kete vidjo ne sa me shume gjuhe Europiane te mundshme.

Nje pjese e Youtubera-ve Europian e kane dubluar,

dhe e kane nxjerrur tek kanalet e tyre.

Faleminderit Funk

dhe te gjith Youtuberat e tjere te cilet na ndihmuan ne.

Ju mund te gjeni playlistin ne versionet e te gjitha gjuheve ne permbajtje.