Βίντεο

Αποσπάσματα

Ο καρκίνος είναι ένα τρομακτικό και μυστήριο πράγμα.

Στην προσπάθεια μας να τον καταλάβουμε,

ώστε να έρθουμε πιο κοντά στο να τον εξαλείψουμε.

ανακαλύψαμε ένα βιολογικό παράδοξο το οποίο παραμένει άλυτο μέχρι και σήμερα.

Τα μεγαλύτερα ζώα φαίνεται να έχουν ανοσία στον καρκίνο,

το οποίο δεν βγάζει κανένα νόημα.

Όσο μεγαλύτερο είναι ένα ον, τόσο περισσότερο καρκίνο θα έπρεπε να αναπτύσσει.

Για να κατανοήσουμε το λόγο, πρέπει πρώτα να εξετάσουμε την ίδια την φύση του καρκίνου.

[Εισαγωγική μουσική]

Kurzgesagt - εν συντομία

Τα κύτταρά μας είναι πρωτεϊνικά ρομπότ, φτιαγμένα από εκατοντάδες εκατομμύρια μέρη.

Καθοδηγούμενα αποκλειστικά από χημικές αντιδράσεις,

συνθέτουν και αποσυνθέτουν δομές,

συντηρούν την λειτουργία του μεταβολισμού για να παράξουν ενέργεια

ή δημιουργούν σχεδόν τέλεια αντίγραφα του εαυτού τους.

Αυτές τις πολύπλοκες αντιδράσεις τις ονομάζουμε μονοπάτια.

Πρόκειται για βιοχημικά δίκτυα αλληλένδετα και στοιβαγμένα το ένα πάνω στο άλλο.

Τα περισσότερα από αυτά είναι σχεδόν αδύνατον να κατανοηθούν από τον ανθρώπινο εγκέφαλο

και όμως λειτουργούν άψογα…

Μέχρι τη στιγμή… που σταμάτουν να το κάνουν.

Με δισεκατομμύρια τρισεκατομμύρια αντιδράσεις να συμβαίνουν σε χιλιάδες δίκτυα επί πολλά έτη,

Η ερώτηση δεν είναι εάν κάτι θα πάει στραβά, αλλά πότε θα παέι.

Μικροσκοπικά λάθη συσσωρεύονται μέχρι που ο μεγαλειώδης αυτός μηχανισμός αλλοιώνεται.

Για να αποτραπεί μια ανεξέλεγκτη κατάσταση,

τα κύτταρά μας διαθέτουν έναν διακόπτη έκτακτης ανάγκης που τα κάνει να αυτοκτονούν.

Αλλά αυτοί οι διακόπτες δεν είναι αλάνθαστοι.

Αν αποτύχουν, ένα κύτταρο μπορεί να μετατραπεί σε καρκινικό κύτταρο.

Τα περισσότερα από αυτά καταστρέφονται από το ανοσοποιητικό σύστημα πολύ γρήγορα.

Αλλά εδώ μιλάμε για ένα “παιχνίδι αριθμών”.

Με τον καιρό, ένα κύτταρο μπορεί συσσωρεύσει αρκετά λάθη

και περνώντας απαρατήρητο να αρχίσει να κάνει αντίγραφα του εαυτού του.

Όλα τα ζώα αντιμετωπίζουν αυτό το πρόβλημα.

Γενικά, το μέγεθος των κυττάρων διαφορετικών ζώων είναι το ίδιο.

Τα κύτταρα ενός ποντικιού, δεν είναι μικρότερα από τα δικά σου.

Απλά έχει λιγότερα κύτταρα στο σύνολό του και τα κύτταρα αυτά έχουν μικρότερη διάρκεια ζωής.

Λιγότερα κύτταρα με μικρότερη διάρκεια ζωής σημαίνει μικρότερη πιθανότητα να πάει κάτι λάθος, ή να μεταλλαχθούν τα κύτταρα,

ή τουλάχιστον, αυτό θα έπρεπε να σημαίνει.

Οι άνθρωποι ζουν περίπου 50 φορές περισσότερο από ένα ποντίκι και έχουν 1000 φορές περισσότερα κύτταρα από αυτό,

παρόλ’ αυτά, το ποσοστό του καρκίνου είναι ουσιαστικά ίδιο στους ανθρώπους και στα ποντίκια.

Ακόμη πιο παράξενο, οι μπλε φάλαινες, με περίπου 3000 φορές περισσότερα κύτταρα από τον άνθρωπο δεν φαίνεται να νοσούν από καρκίνο καθόλου.

Αυτό είναι το παράδοξο του Peto.

Η περίπλοκη διαπίστωση ότι τα μεγάλα ζώα έχουν πολύ λιγότερο καρκίνο από ότι θα ήταν αναμενόμενο.

Οι επιστήμονες θεωρούν ότι υπάρχουν 2 πιθανές ερμηνείες για να εξηγηθεί το παράδοξο: Η εξέλιξη και οι υπερ-όγκοι.

Λύση 1: Εξελίξου ή γίνε μια άμορφη μάζα καρκίνου.

Καθώς τα πολυκύτταρα όντα εξελίχθηκαν πριν από 600 εκατομμύρια χρόνια,

τα ζώα άρχισαν να μεγαλώνουν όλο και περισσότερο.

Το οποίο προσέθετε όλο και περισσότερα κύτταρα στον οργανισμό

και κατά συνέπεια όλο και περισσότερες πιθανότητες για λάθη στις λειτουργίες των κυττάρων.

Άρα, το σύνολο, έπρεπε να επενδύει σε όλο και καλύτερες άμυνες κατά του καρκίνου.

ΟΙ οργανισμοί που δεν προσαρμόστηκαν, δεν επιβίωσαν.

Αλλά ο καρκίνος δεν συμβαίνει σε μια στιγμή.

Είναι μια διαδικασία, η οποία περιλαμβάνει πολλά ανεξάρτητα λάθη και μεταλλάξεις σε διάφορα γονίδια μέσα στο ίδιο κύτταρο.

Αυτά τα γονίδια ονομάζονται πρώτο-ογκογονίδια και η μετάλλαξη τους είναι πολύ ανεπιθύμητη.

Για παράδειγμα, με τη σωστή μετάλλαξη, το κύτταρο μπορεί να χάσει την ικανότητα να αυτοκαταστραφεί όταν χρειαστεί.

Με άλλη μετάλλαξη μπορεί να αναπτύξει την ικανότητα να κρύβεται.

Και με άλλη, θα μπορεί να ζητήσει πόρους για να επιβιώσει.

Άλλη μια μετάλλαξη και θα αρχίσει να πολλαπλασιάζεται ταχύτατα.

Αυτά τα πρώτο-ογκογονίδια όμως, έχουν έναν ανταγωνιστή

τα ογκο-κατασταλτικά γονίδια.

Τα οποία αποτρέπουν αυτές τις κρίσιμες μεταλλάξεις, ή διατάζουν το κύτταρο να αυτοκαταστραφεί, σε περίπτωση που φανεί ότι είναι πέραν επισκευής.

Αποδεικνύεται ότι τα μεγάλα ζώα έχουν έναν αυξημένο αριθμό από αυτά τα ογκο-κατασταλτικά γονίδια.

Εξαιτίας αυτού, τα κύτταρα των ελεφάντων για παράδειγμα χρειάζονται πολλές περισσότερες μεταλλάξεις από τα ποντίκια για να δημιουργηθεί ένας όγκος.

Αυτό δεν σημαίνει ότι έχουν ανοσία, αλλά είναι πιο ανθεκτικοί.

Αυτή η προσαρμογή πιθανώς έχει κάποιο κόστος, αλλά οι ερευνητές ακόμα δεν είναι σίγουροι ποιο είναι αυτό.

Ίσως τα ογκο-κατασταλτικά γονίδια κάνουν τους ελέφαντες να γερνούν πιο γρήγορα, ή να αναρρώνουν πιο αργά.

Δε γνωρίζουμε ακόμη.

Αλλά η λύση στο παράδοξο μπορεί να είναι μία άλλη.

Υπέρ-όγκοι

Λύση 2 : Υπέρ-όγκοι.

Ναι.

Όντως.

Οι υπέρ-όγκοι πήραν την ονομασία τους από τα υπέρ-παράσιτα.Τα παράσιτα των παρασίτων.

Οι υπέρ-όγκοι, είναι οι όγκοι των όγκων.

Ο καρκίνος μπορεί να θεωρηθεί μια διακοπή συνεργασίας.

Υπό κανονικές συνθήκες, τα κύτταρα συνεργάζονται, δημιουργώντας δομές όπως τα όργανα, τους ιστούς ή τα στοιχεία του ανοσοποιητικού.

Αλλά τα καρκινικά κύτταρα, είναι εγωιστικά στη φύση τους και δουλεύουν μόνο για το δικό τους βραχυπρόθεσμο όφελος.

Αν τα καταφέρουν, δημιουργούν όγκους: μεγάλες “ομάδες” καρκινικών κυττάρων, που είναι πολύ δύσκολο να σκοτωθούν.

Η δημιουργία ενός όγκου, είναι σκληρή δουλειά όμως.

Εκατομμύρια ή δις καρκινικών κυττάρων αναπαράγονται ταχύτατα, το οποίο απαιτεί πολλούς πόρους και ενέργεια.

Το ποσοστό των θρεπτικών ουσιών που μπορούν να κλέψουν από το σώμα γίνεται ουσιαστικά ο περιοριστικός παράγοντας της αύξησής τους.

Έτσι, τα κύτταρα των όγκων εξαπατούν το σώμα ώστε να φτιάξει καινούρια αγγεία συνδεδεμένα κατευθείαν με τον όγκο, τρέφοντας κατά αυτόν τον τρόπο αυτό που το σκοτώνει.

Και εδώ, η φύση των καρκινικών κυττάρων μπορεί να γίνει η ίδια τους η καταστροφή.

Τα καρκινικά κύτταρα είναι ιδιαίτερα ασταθή και έτσι μπορούν να συνεχίσουν να μεταλλάσσονται.

Μερικά πιο γρήγορα από τα άλλα.

Αν συνεχίσουν να το κάνουν αυτό,

σε κάποιο σημείο ένα αντίγραφο των αντιγράφων του αρχικού καρκινικό κυττάρου,

μπορεί να θεωρήσει τον εαυτό του ανεξάρτητο ξανά και να σταματήσει να συνεργάζεται.

Το οποίο σημαίνει, όπως και στο σώμα,

ο αρχικός όγκος ξαφνικά γίνεται ο εχθρός

αναζητώντας τα ίδια θρεπτικά στοιχεία και πηγές ενέργειας για να μεγαλώσει.

Έτσι, τα νέα μεταλλαγμένα κύτταρα μπορούν να δημιουργήσουν έναν υπέρ-όγκο.

Αντί να βοηθήσουν, κόβουν την παροχή αίματος στους πρώην συνάδελφους,

με αποτέλεσμα τα αρχικά καρκινικά κύτταρα να λιμοκτονούν και να πεθαίνουν.

Ο καρκίνος σκοτώνει τον καρκίνο.

Αυτή η διαδικασία μπορεί να επαναληφθεί ξανά και ξανά,

και αυτό μπορεί να αποτρέψει τον καρκίνο από το να γίνει πρόβλημα για ένα μεγάλο οργανισμό.

Είναι πολύ πιθανό, τα μεγάλα ζώα να έχουν περισσότερους τέτοιους υπέρ-όγκους από ότι αντιλαμβανόμαστε,

μπορεί να μην γίνονται αρκετά μεγάλοι ώστε να τους αντιληφθούμε.

Το οποίο είναι λογικό. Ένας όγκος 2 γραμμαρίων είναι το 10% του συνολικού βάρους ενός ποντικού,

ενώ είναι λίγοτερο από 0.002% του βάρους ενός ανθρώπου

και 0.000002% του βάρους της μπλε φάλαινας.

Και οι τρεις όγκοι απαιτούν τον ίδιο αριθμό κυτταρικών διαχωρισμών και έχουν τον ίδιο αριθμό κυττάρων.

Έτσι, μια ηλικιωμένη μπλε φάλαινα, μπορεί να είναι γεμάτη με καρκίνο και απλά να μην την νοιάζει.

Υπάρχουν και άλλες προτεινόμενες λύσεις στο παράδοξο του Peto,

όπως οι διαφορετικοί ρυθμοί μεταβολισμού,

ή η διαφορετική δομή των κυττάρων.

Αλλά προς το παρών δεν το γνωρίζουμε.

Οι επιστήμονες δουλεύουν πάνω στο πρόβλημα.

Κατανοώντας το πώς γίνεται τα μεγάλα ζώα να είναι τόσο ανθεκτικά σε μια από τις πιο θανατηφόρες νόσους που γνωρίζουμε,

θα μπορούσε να ανοίξει το δρόμο σε νέες θεραπευτικές αγωγές.

Ο καρκίνος ήταν κι είναι μια πρόκληση.

Όμως αρχίζουμε σιγά σιγά πλεόν να τον κατανοούμε,

και κατανοώντας τον, μια μέρα μπορεί να τον νικήσουμε.

Αυτό το video είχε χορηγό..

εσένα!

Αν θες να μας βοηθήσεις να φτιάχνουμε και άλλα, μπορείς μέσω του Patreon,

ή παίρνοντας κάτι από τα όμορφα πράγματα που έχουμε φτιάξει.

Για παράδειγμα το Σημειωματάριο του Διαστημικού Ερευνητή, με σελίδες γραφικής αναπαράστασης δεδομένων και μοναδικούς τρόπους για να “εμπνευστεί” η δημιουργικότητά σου,

ή ένα σετ αφισών,

ή το πολύ ζεστό και άνετο φούτερ Kurzgesagt,

ή αν το έχασες την πρώτη φορά, την δεύτερη έκδοση του Ημερολογίου Ευγνωμοσύνης

Αφιερώνουμε πολύ χρόνο και αγάπη στα προϊόντα του καταστήματος μας, όπως και στα βίντεο μας,

θέλουμε να δημιουργούμε μόνο πράγματα τα οποία μας αρέσουν

το Kurzgesagt, είναι ένα πρότζεκτ το οποίο σύμφωνα με τη λογική δεν θα έπρεπε να λειτουργεί

Βίντεο σαν και αυτό που μόλις παρακολουθήσατε, απαιτούν μήνες για να ολοκληρωθούν. Μπορούμε και αφιερώνουμε τόσο χρόνο,

εξαιτίας της άμεσης υποστήριξης σας

γιατί παρακολουθείτε, μοιράζεστε και νοιάζεστε.

Σας ευχαριστούμε που παρακολουθήσατε. ❤

(μουσική υποβάθρου)