ویدئو
متن
وقتی خدایان به پادشاه میداس فرصت یک آرزو دادند، اوآرزو کرد هر چیزی که دست می‌زند تبدیل به طلا شود.
میداس خیلی خوشحال بود. درخت‌‌ها، سنگ‌ها و ساختمان‌ها همه تبدیل به طلا شدند.
ولی خیلی زود وحشت‌زده فهمید که غذاهایش نیز تبدیل به طلا می‌شوند.
وقتی دخترش را بغل کرد تا دردش تسکین پیدا کند، برای فهمیدن اشتباه‌اش دیر شده بود.
پولدارترین مرد عالم گرسنه، دل‌شکسته و تنها بود.
برای انسانها نیز آرزوی مشابه‌ای برآورده شد. وقتی فهمیدند چگونه می‌توانیم ماده‌ی چسبانک قهوه‌ای رنگ بدبو را به معجزه تبدیل کنند - پلاستیک.
ماده ای ارزان، استریل و راحت که زندگی ما رو تغییر داد.
ولی این اعجوبه‌ی فناوری از کنترل ما خارج شد.
پلاستیک محیط ما را اشباع کرده.
به حیواناتی که می‌خوریم رسوخ پیدا کرده و اکنون دارد راهش را به سمت بدن ما باز می‌کند.
پلاستیک چیست؟
در بیشتر تاریخ‌مان، انسانها از چیزهایی که در طبیعت پیدا می‌کردن برای ساخت ابزار مورد احتیاج خود استفاده می‌کردند.
ولی اختراع پلاستیک در حدود ۱۰۰ سال پیش کاملا دنیای‌مان را متحول کرد.
پلاستیک از پلیمرها ساخته می شود- زنجیره‌های طولانی تکرار شونده‌ای از گروه‌های مولکولی.
در طبیعت پلیمرها همه‌جا حضور دارند: در دیوار سلول‌ها، ابریشم، مو، پوسته سخت حشرات، دی‌ان‌ای.
ولی ساختن آنها هم امکان پذیر است.
با تجزیه نفت خام به اجزایش و بازچینی آنها، می‌توانیم پلیمرهای مصنوعی جدید شکل دهیم.
پلیمرهای مصنوعی خاصیت‌های فوق‌العاده‌ای دارند.
آنها سبک، ماندگار و قابل تبدیل شدن به تقریبا هر شکلی هستند.
بدون احتیاج به پروسه زمان بر و دستی، پلاستیک به راحتی به صورت انبوه تولید می‌شود،
و مواد اولیه آنها به وفور
و بسیار ارزان یافت می‌شوند، و اینگونه عصر طلایی پلاستیک آغاز شد.
از باکالیت در ساخت قطعات مکانیکی استفاده شد، و از پیویسی برای لوله کشی، چرخ‌دنده های الکتریکی و جعبه ها.
آکریلیک جایگزینی مقاوم برای شیشه است، و نایلون جایگزینی در جوراب ها و تجهیزات جنگی.
امرزوه تقریبا هر چیزی، حداقل قسمتی از پلاستیک ساخته شده‌است.
لباس‌هایمان، گوشی ها، کامپیوترها، مبلمان، لوازم خانگی، خانه‌ها و ماشین‌ها.
مدت زیادی است که جایگاه پلاستیک از یک ماده انقلابی، به زباله تنزل پیدا کرده است.
لیوان های قهوه، کیسه های پلاستیکی، یا آنچه دور موز می پیچیم. ما زیاد در مورد این واقعیت فکر نمی کنیم.
در چشم ما پلاستیک می آید و می رود.
متاسفانه، اینگونه نیست.
از آنجا که پلیمرهای مصنوعی ماندگاری بالا دارند، تجزیه پلاستیک بین 500 تا 1000 سال طول می کشد.
اما بهرحال تصمیم جمعی اینطور شد که از این ماده فوق سرسخت برای چیزهای دور ریختنی استفاده کنیم.
40 درصد پلاستیکها برای بسته بندی استفاده می شود.
در ایالات متحده، بسته بندی ها یک سوم زباله تولید شده در سال را تشکیل می دهند.
از زمان اختراعش، ما حدود 8.3 میلیارد تُن پلاستیک تولید کرده ایم.
فقط 335 میلیون تُن در سال 2016.
از سال 1907، بیش از 6.3 میلیارد تُن پلاستیک تبدیل به پسماند شده است.
اگر آنها را در یکجا تلنبار کنیم، مکعبی با ضلع 1.9 کیلومتر می سازند!
خب ما با این همه پسماند چکار کردیم؟
9 درصد بازیافت، و 12 درصد سوزانده شد.
اما
79 درصد آن هنوز در اطراف حضور دارد.
مقدار زیادی به اقیانوس ها روان می شوند؛ حدود 8 میلیون تُن در سال.
این مقدار پلاستیک آنقدر زیاد است که تا سال 2050 از وزن تمام ماهی های اقیانوس ها بیشتر می شود.
چون پلاستیک همه جا هست، حیوانات دریایی بطور پیوسته گیر آن افتاده و پلاستیکها را می بلعند.
90 درصد حیوانات دریایی در سال 2015 پلاستیک خورده بودند.
حیوانات زیادی با معده های پر از زباله های غیر قابل هضم، از گرسنگی تلف می شوند. در سال 2018، یک نهنگ عنبر مُرده در اسپانیا به ساحل کشیده شد.
این نهنگ 32 کیلوگرم کیسه های پلاستیکی، تور و یک بشکه را بلعیده بود.
اگرچه این مورد یک تراژدی است که تیتر خوبی برای جلد مجلات فراهم کرد، بطور بسیار گسترده تری
شکل نامحسوس پلاستیک وجود دارد/
ریزپلاستیک ها
ریزپلاستیکها به تکه هایی با ابعاد کوچکتر از 5 میلی متر اطلاق می شود.
برخی شان در لوازم آرایشی یا خمیر دندان استفاده می شود،
اما اکثریت آنها حاصل تابش پیوسته فرابنفش به زباله های شناور هستند،
که به قطعات کوچکتر و کوچکتر می شکنند.
51 تریلیون از این ذرات در اقیانوسها شناور هستند،
که بلعیدن آنها توسط تمام انواع حیوانات دریایی حتی راحت تر هم هست.
این نگرانی هایی را میان دانشمندان ایجاد کرده،
بطور خاص در مورد خطرات سلامتی مواد شیمیایی که به پلاستیک ها اضافه می شوند.
مثلا BPA بطری های پلاستیکی را شفاف تر می کند،
اما شواهدی هم وجود دارد که در سیستم هورمونی ما اختلال ایجاد می کند. یا DEHP انعطاف پذیری پلاستیکها را افزایش می دهد،
اما می تواند باعث سرطان هم بشود.
خیلی بد خواهد بود اگر ریزپلاستیک ها هم سمی باشند، چون در زنجیره غذایی بالا می روند.
زئوپلانکتون ها ریزپلاستیکها را می خورند، و ماهی های کوچک زئوپلانکتون ها را.
و همینطور صدفها، خرچنگها و ماهی شکارچی، و همه اینها روی ظرف غذای ما می آیند.
میکروپلاستیک ها در عسل، نمک دریا، آبجو، آب شیر و حتی غبار خانگی اطراف ما یافت شده اند.
از هر 10 نوزاد 8 تا، و تقریبا تمام بزرگسالان
مقادیری قابل اندازه گیری فتالات، یک افزودنی معمول به پلاستیکها، در بدن خود دارند.
و BPA در ادرار 93 درصد افراد وجود دارد.
هنوز دانش کمی در این باره وجود دارد، و نتیجه گیری مشخصی نمی توان کرد.
قبل از القای وحشت در مردم، تحقیقات بسیار بیشتری لازم است.
ولی راحت می توان گفت اتفاقات زیادی پیش آمده که در برنامه ما نبوده. و ما کنترل مان روی
پلاستیک را تا حد مشخصی از دست داده ایم، که به نوعی ترسناک است.
اما پس محض احتیاط باید پلاستیک را ممنوع کنیم، درسته؟
متاسفانه مسئله کمی پیچیده تر از اینهاست.
آلودگی پلاستیک تنها چالش زیست محیطی نیست که با آن مواجهیم.
برخی از جایگزینها که برای پلاستیک می شود استفاده کرد، به روش های دیگری اثرات زیست محیطی شدیدتری دارند.
برای نمونه:
مطابق تحقیقی تازه که دولت دانمارک انجام داده،
ساخت یک کیسه پلاستیکی یکبارمصرف، انرژی بسیار کمتری مصرف می کند و انتشار کربن دی اکسید خیلی پایین تری دارد،
در مقایسه با یک کیسه پشمی با قابلیت استفاده مجدد. تنها به شرطی که شما کیسه پشمی را حداقل 7100 بار استفاده کنید،
اثر زیست محیطی اش کمتر از کیسه پلاستیکی خواهد بود.
ما با یک فرآیند بده‌بستان پیچیده روبرو هستیم. هرچیزی به طریقی تاثیر خودش را دارد،
و پیدا کردن نقطه تعادل بهینه بین آنها دشوار است.
پلاستیک همچنین به حل مسائلی کمک می کند که در حال حاضر پاسخ مناسب دیگری برایش نداریم.
یک سوم کل غذایی که تولیدی در دنیا، هرگز خورده نمی شود، بلکه در خاکچال ها فاسد شده و گاز متان تولید می کند.
و هنوز بهترین راه برای جلوگیری از فاسد شدن غذاها و اجتناب از پسماند غیرضروری، بسته بندی پلاستیکی است.
همچنین حائژ اهمیت است که ببینیم بخش اعظم آلودگی جهانی پلاستیک، از کجاها می آیند.
۹۰ درصد همه پسماند پلاستیک که از رودها به اقیانوسها وارد می‌شوند از طریق فقط ده رود در آسیا و آفریقاست.
یانگ‌تسه در چین به تنهایی سالانه 1.5 میلیون تُن پلاستیک به دریا می‌ریزد.
کشورهایی مثل چین، هند
الجزایر یا اندونزی
که با سرعت باورنکردنی در دهه‌های اخیر صنعتی شده‌اند،
و زندگی میلیاردها نفر را متحول کرده‌اند.
این توسعه این قدر سریع بوده که
زیرساخت های دفع زباله عقب ماندند و نتوانستند جوابگوی جمع آوری و بازیافت پسماندهای حاصل باشند.
اگر سیاستمداران اروپا و ایالات متحده میخواهند به رفع این معضل اقدام کنند،
سرمایه گذاری روی زیرساخت ها در کشورهای در حال توسعه همانقدر اهمیت دارد که
مبارزه با آلودگی پلاستیک در خانه با کمپین ها و بازطراحی محصولات برای به حداقل رساندن تولیدات غیرضروری
پلاستیک مهم است.
نکته اصلی اینکه، تا زمانی که رویکردی جهانی برای معضل آلودگی پلاستیک نداشته باشیم، قادر به حل آن نخواهیم بود.
آلودگی پلاستیک بحرانی پیچیده ست.
ما ماده‌ای جادویی یافتیم و زمان خیلی خوبی را با آن سپری کردیم،
ولی باید حواس‌مان باشد وگرنه مانند میداس، نهایتا در دنیایی خواهیم بود که آروزیش را نداشتیم.
با تمام اینها، کنشهای فردی روزانه شما تاثیر بزرگی دارند. آنچه انجام می دهید، مهم است!
پلاستیک های یکبار مصرف را قبول نکنید. خانواده و دوستانتان را هم متقاعد کنید که همین کار را بکنند.
کمپانی ها و سیاستمداران را تحت فشار بگذارید که قدم های لازم برای تمیز نگه داشتن اقیانوسها و سلامت غذاهایمان بردارند.
با هم‌دیگر می‌توانیم آلودگی پلاستیک را شکست دهیم!
این ویدئو حاصل یک همکاری با نهاد «برنامه محیط زیست ملل متحد» و کمپین های «دریاهای پاک» شان بود.
اگر میخواهید اقدامی در جهت مقابله با آلودگی پلاستیک بردارید، به سایت cleanseas.org مراجعه و تعهد خود را ثبت کنید.