Video

Transkrypcja

Kiedy bogowie pozwolili spełnić Midasowi jedno życzenie,

życzył on sobie, by wszystko czego dotknął, zamieniło się w złoto.

Midas był zachwycony.

Drzewa, skały, budowle - wszystko ze złota.

Ale wkrótce przeraził się, gdy jedzenie również zamieniało się w złoto.

Kiedy przytulił swoją córkę, zbyt późno zorientował się, że to błąd.

Najbogatszy człowiek, który istniał,

był wygłodzony, miał złamane serce i został samotny.

Ludzkość miała podobne życzenie,

kiedy nauczyliśmy się jak zamienić brązową śmierdzącą maź w coś magicznego - plastik.

Tani, sterylny i praktyczny.

Zmienił on nasze życia.

Lecz ten cud techniki wymknął się spod kontroli.

Plastik wypełnił nasze środowisko.

Dopadł zwierzęta, które zjadamy,

a teraz dostał się do naszych ciał.

Czym jest plastik?

Przez większość naszej historii, ludzkość używała znalezionych w przyrodzie rzeczy,

aby zbudować potrzebne przedmioty.

Ale wynalezienie plastiku około sto lat temu,

całkowicie zmieniło świat.

Plastik jest zbudowany z polimerów,

długich, powtarzających się grup cząsteczek.

W naturze polimery występują wszędzie

w ścianach komórkowych, jedwabiu,

włosach, pancerzach owadów, DNA.

Jest również możliwe tworzenie ich

poprzez rozbijanie i zamianę struktur ropy naftowej.

Możemy tworzyć nowe - syntetyczne polimery.

Syntetyczne polimery mają nadzwyczajne właściwości.

Są lekkie, trwałe i mogą być uformowane w niemal każdy kształt.

Przy mało wymagającej, niepochłaniającej czasu produkcji,

plastik może być wytwarzany masowo,

a surowce z których jest wytwarzany są dostępne w ogromnych ilościach

i niesamowicie tanio.

Więc zaczęła się złota era plastiku.

Bakelit był używany do produkcji części mechanicznych,

PCW do wodociągów, sprzętu elektrycznego i skrzynek,

szkło akrylowe jako bardziej wytrzymała alternatywa dla szkła

i nylon do produkcji pończoch i sprzętu wojskowego.

Dzisiaj niemal wszystko jest chociaż częściowo wyprodukowane z plastiku.

Nasze ubrania, telefony, komputery, meble,

urządzenia, mieszkania i samochody.

Plastik zmienił się z rewolucyjnego materiału w śmieć.

Kubki po kawie, reklamówki albo opakowania po bananach.

Nie myślimy o tym zbyt wiele, bo plastik pojawia się i znika.

Niestety tak się nie dzieje.

Przez to że syntetyczne polimery są tak trwałe,

plastik potrzebuje pomiędzy 500 a 1000 lat, aby się rozłożyć.

Lecz z jakiegoś powodu zdecydowaliśmy się używać tego bardzo trwałego materiału

do produkcji rzeczy, które mają być wyrzucone.

40% plastików jest używane w opakowaniach.

W USA opakowania to ponad 1/3 wszystkich rocznych odpadów.

Odkąd wynaleziono, wyprodukowaliśmy około 8,3 miliardów ton plastiku,

335 milionów ton w samym roku 2016.

Ponad 6,3 miliardów ton plastiku stało się odpadami od 1907 roku.

Składowane w jednym miejscu,

stworzyłyby kostkę o długości 1,9 kilometra.

Więc co zrobiliśmy z tymi wszystkimi odpadami?

9% zostało wykorzystane ponownie,

12% spalono,

ale 79% jest ciągle między nami.

Wiele kończy w oceanie.

Około 8 milionów ton na rok.

Tak dużo plastiku będzie ważyło więcej niż wszystkie ryby w oceanach do 2050 roku.

Ponieważ jest on wszędzie,

morskie zwierzęta wpadają w pułapki z plastiku i połykają go.

W 2015 roku już 90% ptaków morskich zjadło plastik.

Wiele zwierząt jest zagłodzonych z żołądkami pełnymi niestrawnych śmieci.

W 2018 martwy kaszalot wypłynął w Hiszpanii,

zjadł on 32 kilogramy plastikowych reklamówek, sieci a nawet bęben.

Tę tragedię pokazały na okładkach największe magazyny,

ale istnieje nawet bardziej rozpowszechniona, niewidzialna forma plastiku.

Mikroplastik.

Mikroplastiki to kawałki mniejsze niż 5 milimetrów.

Niektóre z nich są używane w kosmetykach lub pastach do zębów,

ale większość pochodzi z pływających odpadów, wystawionych nieustannie na promieniowanie UV

i rozpadania się na mniejsze części.

51 bilionów takich kawałków pływa w oceanach,

przez co są nawet łatwiejsze do połknięcia przez wszelkiego rodzaju morskie zwierzęta.

To podniosło dyskusję,

zwłaszcza jeśli chodzi o chemikalia szkodliwe dla zdrowia dodawane do plastiku.

BPA (Bisfelol A) sprawia, że plastik jest przezroczysty,

ale są dowody, że wpływa na nasz układ hormonalny.

DEHP sprawia że plastik jest bardziej giętki, ale może powodować raka.

Toksyczność mikroplastików byłaby dużym problemem,

ponieważ krążą w łańcuchu pokarmowym.

Zooplankton zjada mikroplastik.

Małe ryby zjadają zooplankton.

Tak samo jak ostrygi, kraby i drapieżne ryby.

I one wszystkie lądują na naszym talerzu.

Mikroplastiki zostały znalezione w miodzie,

w morskiej soli, w piwie, w wodzie z kranu

i w pyłach i kurzach w naszych domach.

8 na 10 niemowląt i niemal wszyscy dorośli

mają wykrywalną ilość ftalanów dodawanych do plastiku w swoich ciałach.

A 93% mają BPA w moczu.

Pokazaliśmy trochę naukowych badań, ale do tej pory nic nie jest rozstrzygnięte.

Potrzebujemy o wiele więcej badań, zanim będziemy mogli panikować.

Ale można powiedzieć, że wiele z tego, co się wydarzyło było nieplanowane,

a my do pewnego stopnia straciliśmy kontrolę nad plastikiem,

co jest przerażające.

A więc na wszelki wypadek powinniśmy zakazać plastiku, prawda?

Niestety, to trochę bardziej skomplikowane.

Zanieczyszczenia plastikiem to nie jedyne wyzwanie ekologiczne z którym musimy się zmierzyć.

Niektóre zamienniki, którymi zastępujemy plastik,

mają większy wpływ na środowisko.

Na przykład:

według niedawnych badań duńskiego rządu,

wyprodukowanie jednorazowej reklamówki wymaga tak mało energii i wytwarza tak mało dwutlenku węgla

w porównaniu do bawełnianej torby wielokrotnego użytku,

że musiałbyś użyć bawełnianej torby 7100 razy,

zanim zmniejszyłoby to wpływ plastikowej reklamówki na środowisko.

Stajemy przed trudnym kompromisem.

Wszystko ma pewien wpływ na środowisko,

a trudno jest znaleźć prawidłową równowagę.

Plastik również pomaga rozwiązywać problemy, na które nie mamy w tej chwili rozwiązań.

W skali globalnej, 1/3 całej żywności jest produkowana, wyrzucana

i kończy gnijąc na składowiskach odpadów, produkując metan.

A najlepszą formą zapobiegania psucia się żywności i produkowania niepotrzebnych śmieci

wciąż są plastikowe opakowania.

Ważne jest również,

aby wiedzieć, skąd pochodzi znaczna większość światowych zanieczyszczeń plastikiem.

90% wszystkich odpadów trafiających do oceanów

pochodzi z tylko dziesięciu rzek w Azji i Afryce.

Rzeka Jangcy w Chinach każdego roku wprowadza 1,5 miliona ton plastiku do oceanów.

Kraje takie jak: Chiny, Indie, Algieria lub Indonezja,

uprzemysłowiły się w imponującym tempie w ciągu kilku ostatnich dekad,

zmieniając życia miliardów ludzi.

Ten rozwój był tak szybki,

że struktury odpowiedzialne za wywóz śmieci nie mogły nadążyć ze zbieraniem i przetwarzaniem odpadów.

Jeśli politycy w Europie i USA chcą zająć się tym problemem,

inwestowanie w struktury w krajach rozwijających się

jest równie ważne jak walka przeciwko zanieczyszczeniom plastikiem u nas

z pomocą kampanii i przeprojektowaniu produktów, aby zmniejszyć produkcję plastiku.

Najważniejsze jest to, że dopóki nie postrzegamy zanieczyszczenia plastikiem jako problemu globalnego,

nie rozwiążemy go.

Zanieczyszczenia plastikiem to skomplikowany problem.

Odkryliśmy magiczny materiał, który był dla nas bardzo przydatny,

ale musimy być ostrożni, albo tak jak Midas

skończymy w świecie, w którym nie chcemy się znaleźć.

Twoje własne, codzienne działania mają wielkie znaczenie.

To co robisz, ma znaczenie!

Odmawiaj plastikowych jednorazówek.

Przekonaj przyjaciół i rodzinę, aby robili to samo.

Wywieraj nacisk na firmy i polityków, aby podjęli niezbędne kroki,

aby utrzymać oceany czyste a naszą żywność bezpieczną.

Razem możemy pokonać zanieczyszczenia plastikiem!

Ten film powstał we współpracy z Programem Środowiskowym Organizacji Narodów Zjednoczonych,

oraz kampanią clean seas.

Jeśli chcesz podjąć działania porządkujące sprawę plastiku,

wejdź na cleanseas.org i złóż deklarację.