Video

Transkrypcja

Ludzie są dumni z wielu rzeczy.

Od akceleratorów cząsteczek, przez poezję, po Pokemony.

Wszystko to jest możliwe dzięki czemuś co ludzie bardzo cenią,

Inteligencji.

Często uważamy inteligencję jako cechę, taką jak wzrost czy siła,

jednak kiedy próbujemy ją zdefiniować, definicja zaczyna się rozmywać.

W skrócie, inteligencja jest mechanizmem służącym do rozwiązywania problemów,

zwłaszcza problemu pozostawania przy życiu,

na co składa się znajdywanie pokarmu i schronienia,

walka z konkurencją, albo ucieczka przed drapieżnikami.

Inteligencja nie jest pojedynczą umiejętnością,

składa się na nią umiejętność zbierania wiedzy, uczenia się,

bycia kreatywnym, formowania strategii, albo

angażowaniu się w krytyczne myślenie.

Manifestuje się ona jako duże spektrum zachowań,

od prymitywnych reakcji natychmiastowych,

przez różne stopnie uczenia się,

do jakiegoś poziomu świadomości,

ale nie wszyscy naukowcy zgadzają się gdzie się ona zaczyna,

ani nawet co powinno zaliczać się jako inteligencja.

Aby było ciężej,

inteligencja jest także powiązana ze świadomością,

gdyż świadomość jest pomocna w rozwiązywaniu problemów.

Świadomość eksplorujemy jednak w innych filmach, więc w tym

odłożymy ją na bok.

Inteligencja nie jest konieczne jedną rzeczą,

więc powinniśmy raczej myśleć o niej jak o zbiorze umiejętności,

pudełku na narzędzia.

Podstawowe narzędzia.

Najbardziej podstawowymi narzędziami w naszym przyborniku inteligencji

są umiejętności zbierania informacji, zapamiętywania ich,

oraz używania ich do nauki.

Informacje o świecie są zbierane za pomocą zmysłów takich jak wzrok, dźwięk,

zapach, dotyk czy smak,

i pomagają nam nawigować i reagować

odpowiednio na nasze otoczenie.

Ale żywe stworzenia muszą też kontrolować stan swojego ciała,

monitorując takie rzeczy jak głód i zmęczenie.

Informacja jest podstawą zachowań każdej żywej istoty,

bez niej jesteś na łasce swojego otoczenia.

bez możliwości zareagowania odpowiednio,

albo elastycznie.

Informacja jest zdecydowanie przydatniejsza jeśli możemy ją zatrzymać,

więc drugim narzędziem jest pamięć.

Pamięć jest umiejętnością zapisywania i przywoływania informacji,

więc żywy organizm nie musi zaczynać od początku

za każdym razem, gdy widzi coś znajomego.

Wspomnienia mogą dotyczyć wydarzeń, miejsc

albo powiązań, ale także zachowań,

jak sposoby polowania i szukania pożywienia.

Niektóre z nich, takie jak latanie, muszą być powtarzane wielokrotnie,

dopóki nie zostaną opanowane.

Nazywamy to: uczeniem się.

To proces składania w całość sekwencji myśli albo akcji.

Czyli właściwie zapis powtarzalnych zachowań,

które można zmienić i zaadaptować.

Te trzy narzędzia umożliwiają pozornie głupim istotom

zachowywanie się w sposób zaskakująco inteligentny.

Jednokomórkowe śluzowce,

które są właściwie jedynie wielkimi, obślizgłymi komórkami,

wykazują zachowanie podobne do zwierzęcia z prostym umysłem.

kiedy wsadzone do labiryntu z pożywieniem na końcu,

śluzowce eksplorują swoje otoczenie

i oznaczają swoją drogę szlamem,

w pewien sposób.. smarując po podłodze wspomnieniami.

Podczas gdy śluzowiec kontynuuje eksplorację, unika on

oznaczonych dróg i znajduje swoją drogę do pokarmu.

Zamiast tkwić w ślepych uliczkach,

śluzowiec dopasowuje swoje zachowanie, aby zaoszczędzić czas i energię.

To zachowanie jest dla nich naturalne,

więc naukowcy nie są w stanie określić czy jest to inteligencja,

jednak daje to śluzowcowi pewną przewagę.

Pszczoły są przykładem bardziej adaptacyjnego zachowania.

Naukowcy ćwiczyli trzmiele, aby te pchały kolorową kulkę

do celu, w zamian za nagrodę.

Nie tylko były w tym bardzo umiejętne, co nie było dla nich naturalne, a

z czasem stawały się bardziej umiejętne.

Kiedy dostępne było kilka kulek,

pszczoły wybierały te najbliższe do celu,

nawet jeśli kulki były innego koloru niż te, z którymi ćwiczyły wcześniej.

Do trudniejszych problemów potrzeba nam więcej umiejętności adaptacji.

Bardziej zaawansowanych narzędzi.

Opierając się na podstawowych narzędziach,

bardziej zaawansowane zwierzęta mają większe możliwości rozwiązywania problemów.

Mogą zapamiętać wszelakie typy wspomnień,

powiązań, i umiejętności mechanicznych.

Nazwiemy to narzędzie: biblioteką wiedzy.

Spójrzmy na szopy. Ich ulubionym typem jedzenia…

…jest ludzkie jedzenie.

Ich sposób na zdobycie takich przysmaków

opiera się na ich umiejętnościach teoretycznych i praktycznych,

co czyni z nich mistrzów kradzieży, potrafiących otwierać okna,

albo zamki.

Podczas badań dano szopom opakowania zabezpieczone za pomocą różnych typów zamków

takich jak zamki zatrzaskowe i ryglowe, klamki lub drążki.

Potrzebowały mniej niż dziesięć prób, aby wymyślić, jak otworzyć każde z tych zabezpieczeń.

Nawet kiedy używano wielu zamków naraz,

z coraz cięższymi kombinacjami

wymagających utworzenia w odpowiedniej kolejności, i z różnym użyciem siły.

Rok później, szopy nadal pamiętały jak otwierać te zabezpieczenia,

i były w tym tak szybkie jak gdy otworzyły je po raz pierwszy.

Poza naszą biblioteką powiązań i umiejętności,

najbardziej niezwykłym narzędziem w naszym pudełku z wiedzą

jest wyobraźnia, będąca w pewien sposób klejem dla myśli.

Bycie kreatywnym to produkowanie czegoś nowego i cennego

z pozornie niepowiązanych rzeczy.

W kontekście inteligencji oznacza to tworzenie nowych i nietypowych połączeń.

Łączenie danych z pamięcią i umiejętnościami,

aby stworzyć nietypowe rozwiązanie problemu.

W innym badaniu z szopami, naukowcy pokazali im,

że przez wrzucanie kamieni do wody,

mogą podnieść jej poziom wystarczająco, aby zdobyć pływającą w niej piankę.

Jeden szop wymyślił zdecydowanie lepsze rozwiązanie:

przewrócił zbiornik.

Innym aspektem kreatywności jest wykorzystywanie nowego przedmiotu do wykonywania zadań.

Narzędzi fizycznych

Jak ssaki naczelne, używające patyków do łapania termitów z drzew,

czy niektóre ośmiornice, które układają wokół siebie łupiny kokosa

tworząc przenośnią zbroję,

chroniącą je przed wrogami.

Zbieranie przedmiotów w celu ich późniejszego użycia

jest związane z jeszcze bardziej zaawansowanym wymiarem rozwiązania problemu:

planowaniem.

Planowanie to znajdywanie zbioru czynności potrzebnych do osiągnięcia wyznaczonego celu

i wprowadzanie ich w rzeczywistość.

Kiedy ujawniają się nie wzięte pod uwagę okoliczności i możliwości,

to muszą one zostać ocenione pod względem ich wpływu na plan.

Przykładem takiego inteligentnego zachowania jest gromadzenie jedzenia na później.

Jest to instynktowne zachowanie wśród wiewiórek.

Jednakże, mimo, że chowanie jedzenia jest dla nich instynktowne,

to muszą one używać zaawansowanego myślenia, by podejmować najlepsze decyzje.

Wiewiórki badają każdy orzech i rozważają czas i wysiłek potrzebny do ukrycia go,

jednocześnie licząc korzyści.

Uszkodzone lub niskotłuszczowe orzechy są zjadane od razu,

podczas gdy te niedojrzałe są odkładane na zapas.

Oprócz tego, wiewiórki udają, że zakopują orzechy, wtedy kiedy czują się obserwowane.

Te puste kryjówki odwracają uwagę rywali od prawdziwych skarbów.

Jest to dosyć zaawansowana strategia, ponieważ planując odwrócić czyjąś uwagę,

musisz być świadomy obecności innych, którzy pragną tego samego.

Im bardziej skomplikowany problem, tym więcej narzędzi potrzeba do rozwiązania go.

Zatem im więcej jest narzędzi, tym więcej sposobów na pokonywanie wyzwań zyskuje istota

Jednak nawet wobec skomplikowanych problemów, sytuacja zwierzęcia w danej chwili jest tym, co się liczy.

Wiewiórki są wszystkożerne i zaciekle bronią swojego terytorium.

Sensownym jest dla nich, żeby pamiętać różne kryjówki żywności

i oszukiwać rywali, by zwiększyć swoją szansę na przeżycie.

Owce nie mają tak wyrafinowanych asów w rękawie, ale też ich nie potrzebują.

Pasą się i żyją w stadach.

Dla nich liczą się umiejętności społeczne.

Rozpoznają i pamiętają wiele owiec, oraz ludzi których poznali przez lata.

To zupełnie inna umiejętność.

Wytwarzanie i utrzymywanie zestawu umiejętności, których być może nigdy nawet nie użyją,

byłoby dla nich marnowaniem zasobów.

Ludzie obrali przeciwny kierunek

i zainwestowali w niezwykle różnorodny zestaw narzędzi.

Mimo, że to już było pomocne,

przez przypadek, stworzyliśmy nowe narzędzie: kulturę.

Nikt nie mógłby w pojedynkę zbudować statku kosmicznego

czy akceleratora cząstek.

Ale dzięki naszej umiejętności pracy w grupie oraz dzielenia się wiedzą na przestrzeni pokoleń

jesteśmy w stanie poradzić sobie z wyzwaniami, przerastającymi indywiduum.

Pozwoliło nam to ukształtować planetę na naszych zasadach.

Stworzyliśmy przy okazji nowe problemy:

sudoku, formularze podatkowe, teorię strun.

Ale także gwałtowne zmiany klimatu i odporność na antybiotyki.

Żeby rozwiązać te problemy,

będziemy musieli porzucić ideę przetrwania tu i teraz

i spojrzeć na odległą przyszłość.

Mamy narzędzia, musimy ich tylko użyć.

A propo uczenia się,

dowiedzieliśmy się, że wielu nauczycieli zawiesza nasze infografiki w swoich klasach,

więc zapytaliśmy ich co pomogłoby im najbardziej

i stworzyliśmy edycję edukacyjną dla nauczycieli, uczniów i innych.

Są to nieznacznie większe plakaty na temat różnych tematów, które omówimy w przyszłości.

Od tablicy Mendelejewa, przez mapę świata, aż do ludzkiego ciała.

Możesz je kupić w naszym sklepie i nas wesprzeć, jeśli chcesz.

Powiedz nam, które plakaty wybrałbyś do swojego pokoju czy klasy.

To wideo było częścią drugą z trylogii dotyczącej pytań o życie i wszechświat,

możliwym do zrealizowania dzięki wpłacie z fundacji Templeton World.

W opisie znajdują się źródła, a także odnośniki do dalszych materiałów na ten temat.

(przyjemne muzyczka) tłumaczenie: Dawid XD (: