Video
Transcriptie
Toen de goden koning Midas één wens toestonden,
wenste hij dat alles wat hij aanraakte, in goud zou veranderen.
Midas was verrukt. Bomen, rotsen, gebouwen allemaal goud.
Maar al snel ontdekte hij met afgrijzen dat zijn eten ook in goud veranderde.
Toen hij zijn dochter omhelsde om zijn pijn te verzachten,
besefte hij zijn fout te laat.
De rijkste levende man was hongerig, diepbedroefd en alleen.
De mensheid kreeg een soortgelijke wens, toen we leerden
hoe we een bruine, stinkende drab konden veranderen in magie:
plastic.
Goedkoop, steriel en handig.
Het heeft ons leven veranderd.
Maar dit wonder van technologie liep een beetje uit de hand.
Plastic heeft onze omgeving overweldigd.
Het is de dieren die we eten binnengedrongen
en nu vindt het zijn weg naar ons lichaam.
[Catchy intro muziek]
Wat is plastic?
Voor een lange tijd gebruikten mensen dingen uit de natuur,
om alles te maken wat we nodig hadden.
Maar de uitvinding van plastic, ruwweg 100 jaar geleden,
heeft onze wereld compleet veranderd.
Plastic is gemaakt van polymeren – lange herhalende ketens van molecuulgroepen.
In de natuur vind je overal polymeren:
de wanden van cellen, zijde, haar, insectenschildjes, DNA.
Maar het is ook mogelijk om ze zelf te maken.
Door ruwe olie af te breken en de componenten te herschikken,
kunnen we nieuwe synthetische polymeren vormen.
Synthetische polymeren hebben buitengewone eigenschappen.
Ze zijn licht, duurzaam en kunnen in bijna elke vorm worden gegoten.
Omdat er geen tijdrovend handwerk nodig is,
kan kunststof eenvoudig in massa worden geproduceerd
en de grondstoffen ervan zijn in grote hoeveelheden beschikbaar
en ongelooflijk goedkoop.
En zo begon het gouden tijdperk van kunststoffen
Bakeliet werd gebruikt voor mechanische onderdelen,
pvc voor sanitair, elektrische tandwielen en koffers,
Acryl is een splinterbestendig alternatief
voor glas en nylon voor kousen en oorlogsuitrusting.
Tegenwoordig is bijna alles op zijn minst gedeeltelijk gemaakt van plastic.
Onze kleding, telefoons, computers, meubels, apparaten, huizen en auto’s.
Plastic is al lang niet meer een revolutionair materiaal,
maar werd afval.
Koffiekopjes, plastic zakken of spul om een banaan in te wikkelen.
We denken hier niet vaak over na.
Plastic verschijnt gewoon en verdwijnt.
Helaas doet het dat niet.
Omdat synthetische polymeren zo duurzaam zijn,
kost het plastic tussen 500 en 1000 jaar om plastic af te breken.
Maar op de een of andere manier besloten we collectief
om dit supersterke materiaal te gebruiken
voor dingen die bedoeld waren om weggegooid te worden.
40% van de kunststoffen wordt gebruikt voor verpakking.
In de Verenigde Staten is de verpakking
goed voor 1/3 van al het afval dat jaarlijks wordt gegenereerd.
Sinds de uitvinding hebben we ongeveer 8,3 miljard ton plastic geproduceerd.
335 miljoen ton alleen al in 2016.
Meer dan 6,3 miljard ton plastic is sinds 1907 afval geworden.
Opgestapeld op één plaats, maakt dat een kubus met een lengte van 1,9 kilometer.
Wat hebben we gedaan met al dit afval?
9% werd gerecycled, 12% verbrand.
Maar 79% ervan blijft nog steeds rondhangen.
Veel komt in de oceaan terecht.
Ongeveer 8 miljoen ton per jaar.
Dat is zoveel plastic dat het tegen 2050 meer weegt dan alle vissen in de oceaan.
Omdat het overal is, komen zeedieren vast te zitten
in plastic en slikken ze het in.
In 2015 had al 90% van de zeevogels plastic gegeten.
Veel dieren verhongeren met magen vol onverteerbaar afval.
In 2018 spoelde een dode potvis aan in Spanje.
Hij had 32 kilo plastic zakken, netten en een trommel gegeten
Hoewel dit tragisch is en zorgt voor geweldige covers van tijdschriften,
is er een nog meer wijdverbreide, onzichtbare vorm van plastic:
microplastics.
Microplastics zijn stukjes van minder dan 5 millimeter.
Sommige ervan worden gebruikt in cosmetica of tandpasta,
maar de meeste komen van drijvend afval
dat voortdurend wordt blootgesteld aan uv-straling
en tot kleinere en kleinere stukjes afbrokkelt
51 biljoen dergelijke deeltjes zweven in de oceaan,
Waar ze nog gemakkelijker door allerlei soorten van zeeleven worden ingeslikt.
Dit baart wetenschappers zorgen
vooral over gezondheidsrisico’s van de chemicaliën
die aan plastic worden toegevoegd.
Zo BPA maakt bijvoorbeeld plastic flessen transparant,
maar er zijn ook aanwijzingen dat het ons hormonaal systeem verstoort.
DEHP maakt plastics flexibeler,
maar veroorzaakt misschien kanker.
Het zou behoorlijk vervelend zijn mochten micro-plastics giftig zijn,
omdat ze in de voedselketen terechtkomen.
Zoöplankton eet microplastic. Kleine vissen eten zoöplankton.
Dat geldt ook voor oesters, krabben en roofvissen
en ze komen allemaal op ons bord terecht.
Micro-plastics zijn gevonden in honing, in zeezout,
in bier, in leidingwater en in het huisstof om ons heen.
8 van de 10 baby’s en bijna alle volwassenen
hebben meetbare hoeveelheden ftalaten,
een veel gebruikt plastic additief, in hun lichaam.
En 93% van de mensen heeft BPA in hun urine
Er is tot nu toe weinig kennis over en op dit moment is het niet doorslaggevend.
We hebben veel meer onderzoek nodig voordat paniek gerechtvaardigd is.
Maar het is veilig om te zeggen dat er veel dingen gebeurden
waar we niet op voorbereid waren.
En we hebben in zekere mate de controle over plastic verloren,
wat nogal angstaanjagend is.
Maar om zeker te spelen, gaan we plastic gewoon verbieden, toch?
Helaas is het een beetje ingewikkelder dan dat.
Plasticvervuiling is niet de enige milieu-uitdaging waar we voor staan.
Sommige alternatieven voor plastic hebben
op andere manieren een hogere impact op het milieu.
Bijvoorbeeld:
volgens een recente studie van de Deense regering,
verbruikt het maken van een plastic zak voor eenmalig gebruik
zo weinig energie en produceert het een veel minder CO2-uitstoot
dan een herbruikbare katoenen tas.
dat je jouw katoenen tas 7100 keer moet gebruiken
voordat het een lagere impact op het milieu zou hebben dan de plastic zak.
We blijven achter met een complex proces van afwegingen.
Alles heeft ergens een impact,
en het is moeilijk om de juiste balans ertussen te vinden.
Kunststof helpt ook bij problemen
waar we nu nog geen goede antwoorden voor hebben.
Wereldwijd gaat een derde van het geproduceerde voedsel
verloren en belandt rottend
op stortplaatsen waar het methaan produceert.
De beste manier om te voorkomen dat voedsel bederft
en onnodig afval wordt vermeden, is nog steeds plastic verpakking.
Het is ook belangrijk op te merken waar het overgrote deel
van de plastic vervuiling van de wereld nu vandaan komt.
90% van al het plastic afval dat de oceaan binnenkomt via rivieren
komt van slechts tien rivieren in Azië en Afrika.
Van de Yangtze in China alleen komt
elk jaar 1,5 miljoen ton plastic in de oceaan terecht.
Landen zoals China, India, Algerije of Indonesië
industrialiseerden in een indrukwekkend tempo
in de laatste paar decennia.
Het leven van miljarden mensen veranderde.
Deze ontwikkeling was zo snel,
dat de vuilophaalinfrastructuur niet in staat was
om al het nieuwe afval dat dit meebracht te verzamelen en te recycleren.
Als politici in Europa en de VS dit probleem willen aanpakken,
is investeren in infrastructuur in ontwikkelingslanden net zo belangrijk
als thuis plasticvervuiling met campagnes bestrijden
en het opnieuw ontwerpen van producten
om productie van onnodig plastic te minimaliseren.
Waar het om gaat is dit:
zolang we plastic vervuiling niet vanuit een mondiaal perspectief benaderen,
zullen we het niet oplossen.
Plasticvervuiling is een gecompliceerd probleem.
We hebben een magisch materiaal gevonden
en we hebben er echt een goede tijd mee gehad.
Maar we moeten voorzichtig zijn of we zullen, net als Midas,
eindigen in een wereld die we niet hadden gewenst.
Je individuele dagelijkse handelingen hebben nog steeds een enorme impact.
Wat je doet, telt!
Weiger wegwerpkunststoffen.
Overtuig je vrienden en familie om hetzelfde te doen.
Zet bedrijven en politici ertoe aan om de nodige stappen te ondernemen
om onze oceanen schoon te houden en ons voedsel veilig te houden.
Samen kunnen we plasticvervuiling verslaan!
Deze video was een samenwerking met UN Environment
en hun campagne voor schone zeeën.
Als je actie wilt ondernemen om het tij te keren op plastics,
ga dan naar cleanseas.org en leg je belofte af.