Video

Transkript

Devlet yaşamanız için gerekli olan parayı karşılasaydı

yine de işe gider miydiniz?

Okula devam eder miydiniz?

Yoksa hiç çalışmaz mıydınız?

Ne yapardınız?

“Temel Gelir” veya UBI adı verilen bu kavram

günümüzün en hırslı sosyal politikalarından birini oluşturuyor.

2017 yılında, temel gelir fikri dünyada tanınmaya başlandı.

İlk denemeler başladı veya başlamak üzere

ve gittikçe artan sayıda ülke temel geliri

sosyal yardımlara bir alternatif olarak düşünmeye başladı.

Peki bu nasıl çalışırdı, ve bunu savunan ve karşı çıkan temel görüşler neler ?

Şu anda insanlar temel gelirin ne olduğu veya olmalı olduğu konusunda uzlaşamıyor.

Temel geliri bazıları, sosyal programların bitmesini istediği için

diğerleri fazladan bir gelir kapısı olması hatta çalışmanın bir şeçim haline gelmesini istediği için istiyor.

Bu video da biz genellikle taban temel gelir hakkında konuşacağız.

Kişiyi yoksulluk seviyesinin üstünde tutacak bir gelir.

Amerika’da bunun anlamı aylık 1000 $ yıllık 12 000 $ demek. (Türkiye: aylık 1567 ₺ yıllık 18 804 ₺ - 2017 verisi)

Bu paraya vergi konulmaz ve isteyen istediğini yapabilir bu para ile.

Bu senaryoda, Temel gelir zenginliğin dağıtımı anlamına geliyor.

Ancak hala serbest piyasa ekonomisinden bir vergi toplanıyor.

fakat eğer insanlara karşılıksız para verirsek kendilerini alem yapmaya kaptırıp,çalışmayı bırakırlar mı?

Dünya Bankasının 2013te yaptığı çalışma

Yoksul insanların nakit olarak yardım aldıklarında bunu tütün ve alkole harcayıp harcamadığını özellikle araştırdı.

Sonuç açık bir şekilde: Hayır, harcamıyorlar çıktı.

Başka bir çalışmada ise zenginlerin daha fazla uyuşturucu ve alkol tükettiği de ortaya çıktı.

Tembel ayyaş karakteri gerçeklikten çok bir toplum klişesi.

Peki ya tembelliğe ne demeli?

1970’te Kanada’da yapılan temel gelir denemeleri gösterdi ki

alıcıların %1’i çalışmayı kesti, çoğunlukla çocuklarına bakmak için.

Ortalamada ise çalışma saati %10 azaldı.

Ortaya çıkan zaman ise daha çok okula gitmek için veya daha iyi bir iş aramak için kullanıldı.

Peki ya tembellik ve uyuşturucular çok büyütülesi bir şey değilse. Şu anki sistem niye sorunumuzu çözmüyor?

Sosyal destek ve işsizlik programlarının bir çok bağlayıcı noktası var. Kurslara katılmak,

belli bir işe başvurmak ve bazılarını ne olursa olsun, size olan uygunluğuna

bakmaksızın kabul etmek gibi.

Bu, kişisel özgürlükleri kaybettirmesi dışında çok fazla zaman kaybına da yol açıyor.

Bunların tek amacı ise işsizlik istatistikleri ile tribüne oynamak, ve kötü olan durumu gizlemek.

Zamanını doğru işi aramak için kullansan

ya da eğitimine devam için harcasan hatta bir iş girişiminde bulunsan çoğu zaman daha faydalı olur.

Sosyal yardımın bir diğer hatası ise insanları yoksulluğa hapsederken pasif davranışı teşvik ediyor oluşu

Örneğin aylık 1.000 $ bir destek düşünün

genelde olan programlarda 1$ bile kazandığınız anda yardım kesiliyor.

Eğer 1.200 $ bir işe girerseniz yardımı kaybediceksiniz.

bi de üstüne vergi ve ulaşım masrafları ile

İşe girmeden önceki halinizden kötü duruma bile düşebilirsiniz.

Yani siz çabalayıp denerken sizin geliriniz sabit kalıyor ve hatta küçülüyor.

Böylelikle sosyal yardımlar insanları kıskaca alan kapanlar yaratıyor ve

pasif hareketleri teşvik ediyor

Hiç bir zaman elinden alınamayacak temel bir gelir, işe girdiğinde fazladan bir gelir kapısı olur ve ekmek teknesinin hızlanmasını sağlar.

İş teşviklenir ve insanların kafasına çarpan bir çatı olmak yerine düştüğünde üstüne kalkacağı yer olur.

Peki ya bu temel gelir iyi hoş da mümkün mü böyle bir şey?

Enflasyon denen bir şey var sonuçta?

Herkesin parası varsa herşeyin fiyatı artıp durumu aynı hale getirmez mi?

Burda dikkat, yeni para basılmıyor sadece bazılarından herkese dağıtılıyor.

yani yeni bir şey yaratmıyor var olan kaynakları kullanıyor.

Bundan enflasyon falan yok.

Tamam peki ama bazıları herkese yetecek parayı nasıl çıkaracak?

Burada doğru bir cevap yok.Çünkü Dünya çok çeşitli

Ülkenin durumu nasıl? Yerlilerin değer yargıları ne?

Yüksek vergi oranı veya savunma bütçesinin törpülenmesi kabul edilebilir mi? (Amerikan politikasında dönen sorular bunlar)

Daha önceden kurulmuş ve etkili çalışan bir sosyal sistem var mı?

Her ülkenin temel gelire giden yolu farklı olacaktır.

Ancak temel gelire giden en kolay yol sosyal yardımların kesilmesinden geçiyor.

Bu sadece bazı devlet kurumlarını ortadan kaldırmak ile kalmaz, aradaki bürokrasi işkencesi de biter.

bunun olabilecek bir diğer sonucu ise insanları daha kötü bir durumda bırakmak da olabilir.

Eğer amaç herkese iyilik yapmak ise bazı programların korunması gerekecektir çünkü ülkeler gibi

İnsanlar da bir değil.

Bir ikinci yolu da vergi, özellikle de çok zenginlere

Mesela Amerikada çok büyük ekonomik büyüme yaşandı ancak yararın çoğu en zengin yüzdenin eline geçti.

Gelir farkıda gün geçtikçe artıyor.

Bir çoğu sosyal huzurun sağlanması için daha dengeli bir dağıtım başlaması gerektiğini savunuyor.

Para haraketlerinden vergi, varlık vergisi karbon veya robot vergisi bile olabilir.

Fakat Temel gelir çok masraflı olacak diye bir şey de yok.

Temel gelir üstünde yapılan çalışmalarda

Amerikada 8 yıllık süreçte fakirlere aylık 1.000$ dağıtmak

gsyih’da %12’i artırabilir çünkü markete katılamayan insanlar da artık dahil olacak

ve genel talebi arttıracaktır.

Peki ya kirli olarak bakılan işleri kim yapacak?

Kim tarım işçisi olacak, kim lağıma girecek, kim hamallık yapacak?

Eğer zorunda kalınmazsa insanlar zor ve tatminlik yaratmayan işleri yapar mı?

Burda temel gelir bu insanlara daha insani çalışma şartları istemek için gerekli kozu verebilir.

Bir çalışmada ortalama kazançlı bir kişinin her bir dolar fazla kazandığında ekonomiye dönüşünü 1,21$ olarak bulurken

yüksek gelirlinin eline geçen her fazladan 1$ -> 0.39 cent olarak ekonomiye dönüyor buldu.

Hala çok zengin ve fakir insanlar olacaktır.

Ancak toplumun büyük bir bölümünde varoluş kaygısını ortadan kaldırabiliriz.

Yoksul insanların iyiliği akıllı ekonomik çözüm olabilir.

Bazıları için bu yeterli değil, onlar Temel gelirin orta gelir seviyesine çıkaracak kadar büyük miktar olmasını istiyorlar

Bunun finansal zorluğunu bir kenara bıraksak bile şu anki toplumumuzun temeline darbe vuracak bir şey olurdu bu.

Sistemimiz toplumda ki yerini ve mevkini topluma yararlı olup para kazanmak üstüne kurmuştur.

Tabii bu sistem aynı zamanda insanları hayatlarının bir çoğunu ilgileri olmadığı şeylerle geçirmeye zorluyor.

2016’da Amerika’da sadece %33’lük bir kısım işinden tatmindi

%16’sı acınacak halde iken %51’i sadece bedensel olarak işe gidiyordu.

Yüksek bir temel gelir bu %67’yi iş bıraktırır mı?

Burada işi yapılması zorunlu gıcık görevler bütünü olarak tasvir etmek yanlış olur, iş bize kendimize getirip

motive edicek bir alan verir. Hayatla bir bütün olmaya ,anlamaya zorlar

Bir çok insan arkadaşını ve hayat yoldaşını işinde bulur. Bizler dünyada ki yerimizi, zenginlik ve mevkimizi kazanmak için çalışırız.

Bizler hayatımızda yapıcak bir şey ararız ve iş bir çok insanın hayatına anlam verir.

Temel gelir hakkında farklı kaygılar da var.

Bütün sosyal yardımların tek bir ödemeli hale dönüşmesi devletlere çok büyük bir koz vermez mi?

tekil düzenlemelerin üstünde oynanması ve değiştirilmesi daha kolaydır.

Yada temel gelir ile ilgili populist söylemler ile politik kar kazanma çabaları olabilir.

ve genel temel bir gelir eşitlik konusuna geldiğinde her sorunun çözümü değil

Örneğin taşrada $1,000 çok olurken şehirlerde ki faiş fiyatlar ile

yoksul insanları metropolitan alanlardan dışlayıp varlık farkını arttıradabilir.

ve tabiki bazı insanlar için işin gereksiminin ortadan kalktığı bir dünya hayal bile edilemez.

Yani temel gelir iyi mi kötü mü sorusunun dürüst cevabı:’ Daha bilmiyoruzdur.'

daha fazla çalışmanın ve daha büyük deneylerin yapılması gerekmektedir.

Bizlerin nasıl bir temel gelir istediğini ve bunun için nelerden vazgeçmeye hazır olduğumuzu düşünmemiz lazım

Potansiyeli ise devasa. Belki de yoksulluğu ortadan kaldırmak için en sürdürülebilir yöntem olabilir.

Çok ciddi bir şekilde dünyada ki umutsuzluğu ve stres seviyelerini düşürebilir

Bu video sizler tarafından sağlanan

temel gelir sayesinde yapılabilmiştir

Dünya çapında 10 000 kişi bizleri patreon.com üzerinde destekleyerek

bizleri maaş vermeye, gerekli ekipmanları almaya ve daha kaliteli videoları çekmemize olanak verdiniz

Kurzgesagt şu an bulunduğu noktaya sizin yardımızın olmadan gelemezdi.

Bizlerin bağımsız kalmasını sağladınız, ve bize niteliği nicelikten önde tutma imkanı verdiniz

Çok Teşekkürler