Video

Bản trích

Bạn đã bao giờ thảo luận với ai đó về năng lượng hạt nhân chưa?

Chúng tôi đã từng. Và thấy khó hiểu đến phát nản,

vậy nên hãy cùng cố gắng hiểu vấn đề này nhé.

[Nhạc nền]

Mọi chuyện bắt đầu từ những năm 40

Sau nỗi kinh hoàng từ cuộc chiến và bom nguyên tử,

năng lượng hạt nhân hứa hẹn là hướng đi hòa bình của công nghệ mới

nhằm giúp thế giới vực dậy như cũ.

Và thế là mọi người tha hồ tưởng tượng.

Liệu có được dùng điện miễn phí không nhỉ?

Năng lượng hạt nhân có giúp con người định cư ở Nam Cực?

Liệu sẽ có xe hơi, máy bay, nhà sử dụng năng lượng hạt nhân?

Có vẻ như điều này chỉ cách chúng ta vài năm làm việc vất vả thôi nhỉ.

Chắc chắn một điều: Hạt nhân chính là Tương lai

Nhưng chỉ một vài năm sau, chỉ là một đống tàn dư ảo mộng về kỉ nguyên nguyên tử

Bởi hóa ra, năng lượng hạt nhân vô cùng phức tạp và đắt đỏ.

Xây dựng mô hình trên giấy thì dễ

nhưng thực tế lại phũ phàng.

Thêm nữa, các công ty tư nhân cho rằng đầu tư vào điện hạt nhân là quá mạo hiểm

Hầu hết vẫn chỉ thích làm ăn với khí đốt, than và dầu.

Nhưng vẫn có nhiều người không muốn bỏ phí

triển vọng của kỷ nguyên hạt nhân này, một công nghệ mới hấp dẫn,

Triển vọng năng lượng vô cùng rẻ,

Với viễn cảnh không còn phải nhập khẩu dầu mỏ, khí đốt,

và có vài trường hợp là ham muốn sở hữu vũ khí hạt nhân,

đã là niềm động viên thúc đẩy họ tiếp tục.

Thời kỳ huy hoàng của năng lượng hạt nhân cuối cùng cũng đến vào đầu thập niên 70 khi

cuộc chiến ở Trung Đông đẩy giá dầu lên cao ngất ngưởng trên toàn thế giới.

Giờ đây, vì lợi nhuận và vốn đầu tư kiếm được một bước đi đáng kinh ngạc.

Hơn một nửa lò phản ứng hạt nhân trên thế giới được xây

Giữa năm 1970 và 1985.

Nhưng nên xây dựng lò phản ứng kiểu nào,

khi có quá nhiều lựa chọn?

Một ứng cử viên bất ngờ không có nhiều kì vọng đã giải đáp cho câu hỏi này:

Lò phản ứng nước nhẹ.

Nó không phải là ý tưởng đột phá, cũng không quá nổi tiếng trong giới khoa học,

nhưng nó có những lợi thế quyết định:

Nó có sẵn, nó hoạt động tốt và nó không đắt một cách kinh khủng.

Thế, lò phản ứng nước nhẹ làm được gì?

Nguyên tắc hoạt động cơ bản lại là điều đơn giản gây bất ngờ:

Nó sẽ đun nóng nước bằng một chuỗi phản ứng nhân tạo.

Phân hạch hạt nhân giải phóng năng lượng gấp hàng triệu lần so với

bất cứ phản ứng hóa học nào.

Những nguyên tố nặng không ổn định như uranium-235

sẽ bị bắn phá bởi neutron.

Neutron được hấp thụ, nhưng không bền vững.

Gần như mọi lúc, nó lập tức phân chia ra thành các nguyên tố nhẹ và chuyển động nhanh,

một số neutron tự do bổ sung, và năng lượng trong các dạng bức xạ.

Bức xạ đun nóng nước xung quanh, trong khi các neutron tiếp tục lặp lại quá trình lúc trước

với các nguyên tử khác, giải phóng thêm nhiều neutron và phóng xạ.

Trong một chuỗi phản ứng được kiểm soát, rất khác so với phản ứng nhanh tàn phá khủng khiếp trong bom nguyên tử.

Trong lò phản ứng nước nhẹ của chúng ta, cần có một máy điều tiết để kiểm soát năng lượng của neutron.

Đơn giản là, nước vẫn làm phần việc của nó, rất thực tiễn

vì dù gì thì nó vẫn được dùng để đẩy tua-bin.

Lò phản ứng nước nhẹ trở nên thịnh hành vì nó đơn giản và rẻ.

Dù thế nào, nó không phải an toàn nhất, hiệu quả nhất

cũng không phải là lò hạt nhân hiện đại nhất.

Có thông tin rằng hạt nhân tái tạo tồn tại khoảng 1 thập kỉ, nhưng

vào năm 1979, sự cố Three Mile Island đáng tiếc đã xảy ra

khi mà lõi của nhà máy bị nóng chảy.

Vào năm 1986, tai nạn Chernobyl đã đe dọa trực tiếp đến vùng Trung Âu

với một đám mây phóng xạ, và năm 2011 sự kiện Fukushima

đã đưa đến những cuộc hội thảo và lo ngại mới.

Khoảng vào thập niên 80, khi mà 218 lò phản ứng hạt nhân ra đời,

những số liệu và sự chia sẻ điện năng sản xuất cho toàn cầu đã bị đình trệ

kể từ cuối những năm 80.

Thế, tình trạng bây giờ là gì?

Ngày nay, năng lượng nguyên tử chiếm khoảng 10% nhu cầu năng lượng của thế giới.

Có khoảng 439 lò phản ứng hạt nhân trên 31 quốc gia.

Có khoảng 70 lò phản ứng mới đang được xây dựng trong năm 2015,

Đa số ở các quốc gia phát triển nhanh.

Tóm lại, 116 lò phản ứng mới được lên kế hoạch trên toàn thế giới.

Đa số các lò phản ứng đã được xây hơn 25 năm với công nghệ cũ kĩ.

Khoảng 80% trong số đó là lò phản ứng nước nhẹ.

Bây giờ, nhiều quốc gia đang đối mặt với 1 lựa chọn: thay thế đắt đỏ cho những

lò phản ứng cũ, đương nhiên sẽ đem lại nhiều hiệu quả hơn, nhưng ít mẫu thử nghiệm hơn, hoặc

dẹp bỏ năng lượng nguyên tử để chuyển sang một dạng năng lượng khác tiên tiến hơn hoặc lạc hậu hơn

với kinh phí khác cùng với sự ảnh hưởng môi trường.

Vậy, chúng ta có nên sử dụng năng lượng nguyên tử?

Những cuộc tranh luận của các chuyên gia sẽ diễn ra vào tuần tới.

Đăng ký và bạn sẽ không bỏ lỡ nó!