Video
Bản trích
Bạn sẽ nói gì Nếu tôi bảo rằng loài người chúng ta
đang nổ lực hợp tác tạo thành một Siêu Vi Khuẩn ?
Một loại vi khuẩn có thể giết hàng ngàn hàng trăm người ?
Well, chuyện đó đang xảy ra đấy
Chúng ta đang trong quá trình tạo nên một chủng vi khuẩn cực mạnh
Vi khuẩn là những vi sinh vật sống cổ đại nhất trên hành tinh này
Những sinh vật sống đó chính là bậc thầy của sự sinh tồn
Và chúng có thể tìm thấy mọi nơi
Phần lớn chúng đều vô hại cho chúng ta
Cơ thể bạn chứa hàng tỉ tỉ vi khuẩn Và chúng đang giúp bạn tồn tại
Tuy nhiên, vài loài có thể xâm nhập, lan truyền nhanh chóng và giết bạn
Hàng triệu người đã chết do nhiễm khuẩn
Cho đến khi chúng ta đã tìm ra một vũ khí tối thượng Chất kháng sinh
Cùng với tiêm vắcxin, chất kháng sinh đã cách mạng hóa ngành y dược
Và cứu sống hàng triệu mạng người
Chất kháng sinh giết đại đa số các vi khuẩn nhạy cảm nhanh chóng
chỉ chừa lại một nhóm nhỏ sống sót
sau đó hệ miễn dịch sẽ xử lí chúng dễ dàng
Vậy làm thế nào chất kháng sinh lại làm được như thế ?
Hãy tưởng tượng, vi khuẩn là những cổ máy phức tạp
với hàng vạn quá trình sống lớn nhỏ liên tục xảy ra giúp chúng tồn tại và phát triẻn
Và chất kháng sinh ngăn cản các quá trình này
Ví dụ nhé, bằng cách can thiệp vào quá trình sinh hóa
nó làm chậm sự phát triển của chúng rõ rệt Vì vậy làm chúng yếu đi và vô hại
Một số chất khác lại tấn công phân tử DNA và ngăn cản nó nhân đôi
Điều này làm vi khuẩn không thể sinh sản Và giết chết nó tuyệt đối
Hoặc là bằng cách phá hủy lớp thành tế bào bên ngoài
làm cho phần bên trong lòi ra ngoài Và chúng chết đi nhanh chóng
Những điều này không hề làm tổn thương tế bào cơ thể
Nhưng bây giờ, sự tiến hóa làm mọi thứ trở nên phức tạp
Bằng những đột biến ngẩu nhiên, một nhóm nhỏ các vi khuẩn xâm nhập vào bạn
Lại có thể tiến hóa để bảo vệ chính nó
Ví dụ nhé, bằng cách ức chế chất kháng sinh
và làm thay đổi cấu trúc phân tử Làm cho các chất đó bị bất hoạt
Hoặc tiêu thụ năng lượng trong các bơm vận chuyển Đẩy các chất kháng sinh ra ngoài
Trước khi nó kịp tác động vào vi khuẩn
Một số loài vi khuẩn kháng thuốc không phải là mối nguy hại lớn
Bởi vì hệ miễn dịch có thể chăm sóc chúng chu đáo
Nhưng một khi nó chạy thoát, nó nhanh chóng truyền tính kháng thuốc ra ngoài
Làm cách nào chúng có thể truyền tính kháng thuốc ?
Đầu tiên, vi khuẩn có 2 dạng DNA:
Nhiễm sắc thể và các phân tử đơn lẻ gọi là Plasmid
Nó có thể truyền các Plasmid này qua sự tiếp xúc
để trao đổi vật chất di truyền cần thiết
Bằng cách đó, sự kháng thuốc có thể truyền đi nhanh chóng
Hoặc là trong một quá trình gọi là biến nạp Chúng có thể thu thập từ các tế bào chết
những phân tử DNA cần thiết
Việc này có thể xảy ra kể cả các chủng vi khuẩn khác nhau
và dẫn đến một Siêu Vi Khuẩn một chủng vi khuẩn kháng lại nhiều chất kháng sinh
Và nhiều chủng siêu vi khuẩn đã tồn tại trên thế giới
Đặc biệt là trong môi trường bệnh viện Một nơi hoàn hảo để sản sinh ra chúng
Loài người có trí nhớ ngắn hạn
Nỗi kinh hoàng của thời kì tiền-kháng sinh đã bị lãng quên
Ngày nay, chúng ta xem loại dược phẩm hữu hiệu này như món hàng hóa
Thay vì sử dụng đúng cách như các thành tựu khoa học đạt được
Điều này dẫn đến 2 vấn đề chính:
Hàng ngàn người vẫn chưa thể tiếp xúc
với các chất kháng sinh ở các nước đang phát triển
Mặt khác, các nước khác lại sử dụng nó thật bừa bãi
mà chẳng quan tâm đến hậu quá
Kháng sinh nên là biện pháp dùng thuốc cuối cùng
chứ không phải dùng nó chỉ vì cảm lạnh
Và một rắc rối khác là phát hiện thấy chất kháng sinh trong sản phẩm từ thịt
Trong thời điểm này, loài người đang chăn nuôi
những 20~30 triệu loài gia súc
Để giảm giá thành sản xuất, nhiều loài động vật được nuôi trong những điều kiện thiếu thốn
Nơi ở chặt chội, vệ sinh không tốt
Là nơi hoàn hảo cho việc sinh sôi các dịch bệnh
Rất nhiều động vật được cho sử dụng kháng sinh để giết nhiều vi khuẩn nhất có thể
và ngăn chặn nó không bị bệnh
Cũng bởi vì món burger phô mai phải bỏ tiền mua (ý nói lợi nhuận)
Không bất ngờ mấy khi làm điều này
Chúng ta vô tình tạo ra nhiều chủng vi khuẩn
có khả năng kháng thuốc
Để đối phó với điều này, chúng ta dùng nhiều loại kháng sinh khác nhau
Và chúng ta có một vũ khí bí mật: Kháng sinh đặc hiệu
Chúng dùng để tiêu diệt các loại vi khuẩn kháng thuốc
Và có một vài luật lệ để tránh tạo ra loại chủng kháng thuốc kháng sinh này
Hoặc là chúng ta nghĩ chúng ta đối phó được…
Cuối năm 2015, một tin đáng sợ từ người bạn Trung Quốc rằng
Chủng kháng thuốc Colistin - loại kháng sinh đặc hiệu cấp cuối
Đã được tìm thấy
Colistin vốn là một loại thuốc cũ và hiếm dùng, bởi nó có thể làm hại gan
Vì thế, rất ít chủng vi khuẩn nào kháng được nó, thật tuyệt vời phải không
Nó là dạng kháng sinh cấp cuối để điều trị dứt điểm các dạng nhiễm khuẩn phức tạp trong bệnh viện
để tiêu diệt những loại đã phát sinh kháng nhiều loại thuốc
Vi khuẩn kháng Colistin là tin rất xấu, vô cùng xấu
Nó phá vỡ hàng rào phòng ngự cuối cùng, và dẫn đến cái chết cho nhiều người
Tại sao việc này xảy ra ?
Triệu triệu động vật trong trang trại lợn ở TQ đã được sử dụng Colistin nhiều năm
Để kháng khuẩn, phòng ngừa lây lan
và cung cấp cho con người mà không bị chú ý
Trung bình, có tới 100.000 chuyến bay khắp thế giới
Để kết nối những người ở hành tinh này
Để làm thế giới hiện đại hơn, chúng ta còn xây dựng một cơ sở hạ tầng vững chắc…
Cho một cuộc đại dịch!!
Thế nhưng, chúng ta không cần hoảng loạn đâu
Vi khuẩn tiến hóa, thì loài người cũng tìm ra nhiều loại kháng sinh
Loại cũ dần lạc hậu, công nghệ tiến bộ hằng ngày
Vấn đề thật nghiệm trọng, nhưng cuộc chiến vẫn chưa tới hồi kết
Nếu loài người đã chơi đúng ván bài, thì Siêu Vi Khuẩn..
Sẽ không còn Siêu nữa
This video was made possible by viewer support on Patreon.com
and a grant from the Bill & Melinda Gates Foundation.
Brought to you by
Marc Zaslavski
Thanks for watching!!
Phụ đề được thực hiện bởi cộng đồng Amara.org