Video

Transkrypcja

Co byś powiedział gdyby okazało się, że ludzkość zmierza

we wspólnym wysiłku do stworzenia idealnej superbakterii?

Zdolnej zabić setki milionów ludzi?

Cóż, to dzieje się w tym momencie.

Jesteśmy w trakcie tworzenia superbakterii.

Bakterie są jednymi z najstarszych istot żywych na tej planecie.

Jako najmniejszy byt uważany za żywy, są mistrzami przetrwania

i można je spotkać wszędzie.

Większość bakterii jest dla nas nieszkodliwa.

W twoim ciele mieszkają ich biliony, które w dodatku pomagają ci przeżyć.

Natomiast pozostałe mogą zaatakować twój organizm,

szybko się rozprzestrzenić i Cię zabić.

Kiedyś infekcje bakteryjne były przyczyną milionów zgonów.

Aż stworzyliśmy superbroń - antybiotyki.

Wraz ze szczepionkami, antybiotyki zrewolucjonizowały medycynę

i ocaliły miliony istnień.

Antybiotyki zabijają znaczną większość podatnych na nie bakterii w krótkim czasie

pozostawiając przy życiu tylko niewielką grupkę

z którą nasz układ odpornościowy radzi sobie bez problemu.

Jak to robią?

Wyobraź sobie bakterię jako skomplikowaną maszynę

z tysiącami złożonych procesów utrzymujących ją przy życiu

Antybiotyki psują tą skomplikowaną maszynerię

na przykład poprzez zaburzanie jej metabolizmu,

przez co zwalniają jej wzrost na tyle, że staje się mniejszym zagrożeniem.

Inne antybiotyki atakują DNA i zapobiegają jego powielaniu

co uniemożliwia bakteriom rozmnażanie się, ostatecznie je zabijając.

Są też takie, które po prostu rozrywają zewnętrzną błonę bakterii

przez co ich wnętrze rozlewa się i szybko giną.

Wszystko to bez naruszania komórek Twojego ciała.

Tutaj jednak ewolucja wszystko komplikuje.

Bardzo mała część bakterii atakujących twój organizm

może zupełnie losowo wyewoluować tak, że będą w stanie się bronić.

Na przykład przez przechwycenie antybiotyku

i zmianę cząsteczki, aby stała się nieszkodliwa.

Albo przez specjalne pompy, które wyrzucają antybiotyk

zanim zdoła wyrządzić szkody.

Parę uodpornionych bakterii nie stanowi problemu

ponieważ zajmuje się nimi układ odpornościowy.

Lecz jeśli uda im się uciec, mogą rozprzestrzenić swoją odporność.

Jak bakterie rozprzestrzeniają odporność?

Przede wszystkim, bakterie posiadają dwa typy DNA:

chromosom i małe, wolno pływające cząsteczki, zwane plazmidami.

Bakterie mogą stykać się ze sobą i wymieniać się plazmidami

aby udostępnić sobie przydatne umiejętności.

W ten sposób odporność może się szybko rozprzestrzeniać w obrębie populacji.

A także, w procesie zwanym transformacją, bakterie mogą pozyskiwać martwe bakterie

i zbierać cząstki DNA.

Ta metoda działa nawet pomiędzy różnymi gatunkami bakterii

mogąc prowadzić do powstania superbakterii odpornych na wiele rodzajów antybiotyków.

Pewne rodzaje superbakterii już istnieją na świecie

Zwłaszcza szpitale są dla nich idealnym miejscem do rozmnażania.

Ludzie cechują się krótką pamięcią.

Zapomnieliśmy już o przerażających czasach przed antybiotykami.

Dzisiaj traktujemy te potężne leki jak towar na sprzedaż

zamiast widzieć w nich przełomowe osiągnięcie w nauce.

To podejście doprowadziło do dziwnego podziału:

setki milionów osób wciąż nie mają dostępu

do antybiotyków w krajach rozwijających się,

podczas gdy w innych częściach świata antybiotyki przepisuje się zbyt często

i zażywa nierozsądnie.

Antybiotyki powinny być lekiem stosowanym w ostateczności,

a nie czymś, co bierzemy na uciążliwy katar.

Kolejnym poważnym problemem jest używanie antybiotyków w produkcji mięsa.

W każdej chwili posiadamy

od 20 do 30 miliardów zwierząt gospodarskich.

Aby obniżyć ceny mięsa, wiele zwierząt utrzymywanych jest w okropnych warunkach

w bardzo ciasnych przestrzeniach, w których brak podstawowej higieny,

miejsce idealne dla rozwoju chorób.

Tak więc wielu zwierzętom podaje się antybiotyki aby zabić jak najwięcej bakterii

i zapobiec zachorowaniom.

Wszystko to, ponieważ cheeseburger musi kosztować parę złotych.

Nic więc dziwnego, że ten system doprowadził

do powstania coraz większej liczby bakterii,

które są odporne na antybiotyki.

Aby temu przeciwdziałać, używamy różnych antybiotyków

oraz posiadamy tajną broń: istnieją specjalne antybiotyki

których używa się do eliminacji bakterii z wyrobioną odpornością.

Rygorystyczne przepisy regulują ich użycie aby zapobiec powstaniu superbakterii

Tak też się nam zdawało.

Pod koniec roku 2015 z Chin nadeszły niepokojące wiadomości.

Wykryto tam odporność na kolistynę,

antybiotyk ostateczny.

Kolistyna to lek przestarzały, rzadko używany ze względu na szkodliwość dla wątroby.

Nie było więc na nią odporności, co czyniło ją

dobrym antybiotykiem ostatecznym w wypadku złożonych infekcji w szpitalach,

stosowanym do zabijania bakterii odpornych na wiele innych leków.

Odporność bakteryjna na kolistynę jest więc bardzo złą wiadomością.

Może to być koniec ostatniej linii obrony i przyczyna wielu zgonów.

Jak mogło do tego dojść?

Miliony zwierząt w chińskich chlewach od lat otrzymywały kolistynę.

Rozwinęły się odporne na nią bakterie, przechodzące wpierw między zwierzętami,

a potem do człowieka, niezauważone.

Przeciętnie w ciągu dnia odbywa się ponad 100 000 lotów pasażerskich,

łącząc wszystkich ludzi na Ziemi.

Poprzez stworzenie nowoczesnego świata, zbudowaliśmy też infrastrukturę

idealną dla niebezpiecznej pandemii.

Nie ma jednak obecnie powodu do paniki.

Gdy bakterie ewoluują, przeprowadza się badania, na miejsce starych antybiotyków

wchodzą nowe, co chwilę obserwujemy postęp technologiczny.

Problem istnieje i jest poważny, lecz nie poddajemy się.

Jeśli dobrze to rozegramy, superzarazki mogą okazać się

nie tak wspaniałe.

Ten filmik jest możliwy dzięki wsparciu oglądających na Patreon.com

i dotacji od Bill & Melinda Gates Foundation

Jeśli chcesz nam pomagać w tworzeniu nowych filmów

możesz kupić plakat lub kubek, albo wesprzeć nas na na Patreon.

Dziękujemy.

Subtitles by the Amara.org community