วิดีโอ

สรุป

ลองนึก ถ้าคุณสามารถรวบรวมพลังงานจากดาวทุกดาวภายในรัศมี ร้อยล้านปีแสง

จากหลายพันกาแลคซี่ ที่ประกอบด้วยหลายพันล้านดวงดาว

ลองนึกว่า ถ้าคุณรวบรวมพลังงานประเภทนี้ และเอามายิงรวดเดียว เป็นอาวุธที่ทรงพลังที่สุดในจักรวาล

ลองนึกดูสิ ว่ามันจะสร้างความเสียหายได้ขนาดไหน

แต่ในที่จริง คุณไม่ต้องนึกหรอก

มันมีอยู่จริง และมันเรียกว่า แสงวาบรังสีแกมม่า

ตกลง สไนเปอร์อวกาศพวกนี้คืออะไรกันแน่?

แล้วจะเกิดอะไรขึ้น ถ้ามันยิงโดนโลกของเรา

เพื่อที่จะเข้าใจแสงวาบแกมม่า ก่อนอื่นพวกเราต้องเข้าใจ รังสีแกมม่า

รังสีแกมม่า คือคลื่นแม่เหล็กไฟฟ้าซึ่งมีพลังงานเหมือนกับแสง

แสง คือช่วงคลื่นเล็กๆของสเปกตรัมแม่เหล็กไฟฟ้า และมันก็คือส่วนที่ตาเรามองเห็นได้

คลื่นที่พลังงานตํ่ากว่าแสง มีคลื่นวิทยุ ไมโครเวฟ และอินฟราเรด

และคลื่นที่พลังงานสูงกว่าแสง ก็มี อุลต้าไวโอเล็ต X-rays และ รังสีแกมม่า

รังสีแกมม่ามีพลังงานมหาศาล

โฟตอนของรังสีแกมม่า มีพลังงานมากกว่า โฟนตอนแสงเกินล้านเท่า

ด้วยพลังงานที่มหาศาล ทำให้รังสีแกมม่าถูกจัดอยู่ในประเภท รังสีไอออไนซ์

หมายถึง มันมีพลังงานมากพอที่จะทำลายพันธะอะตอม

ซึ่งมันอันตรายสำหรับผมและคุณ

รังสีไอออไนซ์ จะทำลายโครงสร้างทางชีวะของร่างกาย ซึ่งเป็นปัจจัยหลักของการมีชีวิต

เหมือนยิงกระสุน 9 มม. ทะลุนาฬิกา

โชคดี ที่โลกมีโอโซน ช่วยกันรังสีแกมม่า กรองมันออกก่อนที่จะเป็นอันตรายต่อมนุษย์

แต่ถ้าชั้นบรรยากาศซึ่งกั้นรังสีแกมม่าจากอวกาศออกไปเสียหมด

งั้นเราค้นพบแสงวาบรังสีแกมม่า หรือที่เรียกย่อๆว่า GRB, ได้อย่างไร?

ช่วงสงครามเย็น

สหรัฐส่งดาวเทียมสอดแนม เพื่อตรวจจับรังสีแกมม่า จากการทดสอบระเบิดนิวเคลียร์ของโซเวียต

ผลคือ ไม่เจอระเบิด แต่เจอแสงวาบจางๆจากอวกาศ

และหายไปในเวลาไม่กี่วินาที

จนถึงวันนี้ นี่น่าจะเป็นความรู้ทางวิทยาศาสตร์ เพียงอย่างเดียว ที่ถูกค้นพบโดยดาวเทียมสอดแนม

นักดาราศาสตร์คนพบแสงจากดาวต่างๆจากกล้องดูดาว

และดาวเทียมสอดแนม ก็เปรียบเหมือนตาคู่ใหม่

แสงวาบทำให้พวกเค้า งงไป 30 ปี แต่ในที่สุด

พวกเราก็ได้คนพบแหล่งที่มาของ GRB มันมาจากกาแลคซี่ ที่ห่างออกไป 6 พันล้านปีแสง

ถ้า GRB สามารถมองเห็นได้ด้วยระยะห่างขนาดนี้ หมายความว่า มันต้องทรงพลังมาก

พลังที่ปล่อยใน 1 วินาที มากกว่าที่ดวงอาทิตย์ ผลิตได้ทั้งชีวิตมัน 10 พันล้านปี

ทำให้ GRB เป็นปรากฏการณ์ที่สว่างที่สุดในจักรวาล

แล้วตกลงมันมาจากไหน?

GRB มาพร้อมกับหายนะ การตายที่รุนแรงของดวงดาวในจักรวาล

และการเกิดของหลุมดำ

GRB นั้น แบ่งออกเป็น 2 ประเภท

แบบสั้น และแบบยาว และในแต่ละแบบก็มีการเกิดที่ต่างกัน

GRB แบบยาว มีระยะเวลาประมาณ 1 นาที และนักวิทยาศาสตร์คิดว่า มันเกิดจากซูเปอร์โนวา

เกิดขึ้นเมื่อแกนกลางของดาวมวลยิ่งยวด ยุบตัวเป็นหลุมดำ

GRB แบบสั้น ปล่อยแสงแค่ 1 วินาที และเกิดจากดาวนิวตรอน 2 ดวงในระบบดาวคู่ ชนกัน

โดยระยะเวลาหลายล้านปี วงโคจรเสียสลายตัวโดยการปล่อยคลื่นแรงโน้มถ่วง

และเมื่อดาวทั้ง 2 อยู่ใกล้กันมากพอ มันจะชนกัน และเกิดเป็นหลุมดำ

ทั้งซูเปอร์โนวา และการชนของดาวนิวตรอน สร้างสิ่งๆเดียวกัน

หลุมดำ และล้อมรอบด้วยจานแม่เหล็กของของ กลุ่มก็าซที่หลงเหลือจากดาวที่ผู้ให้กำเนิด

ในสภาพแวดล้อมแบบนี้ การหมุนจะสร้างสนามแม่เหล็กรูปกรวย และเกิดเป็นไอพ่นของอนุภาคร้อน

ปล่อยด้วยความเร็วเกือบเท่าแสง

ก๊าซที่อยู่ในกรวย สร้างไอพ่นที่อัดแน่นไปด้วยรังสีแกมม่าพลังงานสูง

เหมือนปืนเลเซอร์จากสวรรค์

ต่างจากการระเบิดของดาวประเภทอื่นๆ ที่แตกกระจายออก และจางลง

GRB นั้นจะโฟกัสไปที่จุดๆเดียว และเห็นได้จากระยะทางที่ไกลกว่ามาก

รายละเอียดนอกเหนือจากนี้ คงต้องใช้คณิตศาสตร์มากเกินไปสำหรับวิดีโอ Youtube

จักรวาล เต็มไปด้วยสไนเปอร์อวกาศพวกนี้ ยิงสุ่มสี่สุ่มห้าเต็มไปหมด

และก็ยิงถูกเราตลอดเวลา

เฉลี่ย เราโดนยิงประมาณวันละครั้ง และโชคดีที่ส่วนใหญ่มันไม่เป็นอันตราย

ทุก GRB ที่เราตรวจพบ ไม่ได้มาจากกาแลคซี่ทางช้างเผือก

และไกลเกินกว่าจะทำร้ายเรา

แต่ GRB ที่อยู่ใกล้ๆ อาจก่อให้เกิดหายนะได้

ถ้า 1 ในนั้น อยู่ห่างจากโลกไม่กี่ปีแสง อาจจะย่างพื้นผิวโลกจนสุกได้

หรืออย่างน้อยก็ครึ่งนึง

แต่บางที GRB ที่ไกลออกไป ก็สามารถทำลายสิ่งมีชีวิตบนโลกได้

และไม่จำเป็นต้องยิ่งถูกเราเป๊ะๆ เพื่อฆ่าเรา

ถ้ามันอยู่ห่างออกไปไม่กี่พันปีแสง

เป้าน่าจะใหญ่ขนาดหลายร้อยปีแสง เมื่อมันมาถึงเรา

และกวาดล้างระบบสุริยะ เหมือนกับคลื่นยักษ์

อย่างที่บอกไป เรามีชั้นโอโซนปกป้องอยู่ แต่มันเหมาะกับปกป้องรังสี UV จากดวงอาทิตย์มากกว่า

GRB จะทำลายมันจนหมด และเปิดทางให้ รังสีอันตรายจากดวงอาทิตย์ ส่องลงบนโลกโดยตรง

โอโซน ใช้เวลาหลายปี เพื่อที่จะกลับคืนมาตามธรรมชาติ

และมันนานพอที่จะให้ดวงอาทิตย์เผาโลกจนแห้ง

หรืออย่างน้อยก็ฆ่าสิ่งมีชีวิตชั้นสูงเกือบทั้งหมด

ความจริง มันน่าจะเคยเกิดขึ้นมาแล้ว

GRB ถูกสันนิษฐานว่าเป็นต้นเหตุของการสูญพันธุ์ ของยุคออร์โดวิเชียน เมื่อ 450 ล้านปีที่แล้ว

ซึ่งทำลาย 85% ของสิ่งมีชีวิตในน้ำทั้งหมด

แม้ว่าแทบเป็นไปไม่ได้ที่จะพิสูจน์ความจริงก็ตาม

GRB น่าจะเป็นอีกเหตุผลที่เราไม่เจอสิ่งมีชีวิตต่างดาวในจักรวาล

พวกเค้าอาจจะถูกกวาดล้างจนหมด เป็นประจำ

และก็สันนิษฐานว่า เพราะ GRB ทำให้มีกาแล็กซี่ เพียง 10% ของทั้งหมด ที่สามารถมีสิ่งมีชีวิตอยู่ได้

ที่เหมือนกับที่เราอาศัยอยู่

ถ้างั้น มันกำลังจะฆ่าเราใช่มั้ย?

คงไม่

ในกาแล็กซีแบบเรา คงมี GRB แค่ 1 ครั้งต่อพันปีเท่านั้น

ถ้าจะให้เป็นอันตราย มันต้องอยู่ใกล้ และเล็งมาที่เรา

แต่เพราะรังสีแกมม่าเดินทางด้วยความเร็วแสง ดังนั้น เราจึงไม่รู้เลยจนกระทั้งมันมาถึง

ดังนั้น ถ้าหากมี GRB กำลังเดินทางมาฆ่าเรา เราก็จะไม่รู้เลย จนกระทั่งเราโดนยิง

และก็ตาย