Video

Bản trích

Kể từ cuộc cách mạng công nghiệp

con người đã thải ra hơn 1.5 nhìn tỉ tấn

carbon dioxide hay là CO2 vào bầu khí quyển của Trái Đất

vào năm 2019 chúng ta vẫn thải ra

thêm khoảng 37 tỉ

nó hơn 50% so với năm 2000

và gần như là 3 lần vào 50 năm trước

và nó không chỉ có mỗi CO2

mà chúng ta còn thải ra thể tích tăng nhanh

của các khí gây hiệu ứng nhà kính như là

Mêtan(CH4) và Đinitơ Oxit(N2O)

kết hợp tất cả tất cả khí gây hiệu ứng nhà kính

chúng ta đang phát tán tương đương 51 tỉ tấn carbon dioxide

mỗi năm

và sự phát tán tiếp tục tăng

nhưng chúng cần đi xuống con số 0

vào những năm gần đây hậu quả đã trở nên

tồi tệ và dễ thấy hơn

gần như năm nào cũng phá những kỉ lục kinh hoàng

chúng ta bắt gặp nhiều sóng nhiệt hơn

sự nóng chảy kinh điển nhất

và số lượng băng ít nhất từng được ghi lại tại Bắc Cực

trong 22 năm qua

20 trong số những năm đó là năm nóng đạt kỉ lục

cách duy nhất để giới hạn lại việc biến đổi khí hậu nhanh

là giảm thiểu sự phát tán chung của chúng ta

nhưng cho dù mọi nước đều đồng ý với mục đích này theo nguyên tắc

họ không hề tìm được ra ai gây ra

hoặc ai nên gánh vác sứ mệnh nặng nhất

những nước phát triển cho thấy

nỗ lực của họ để giảm thiểu sự phát tán

và sự thật là những nước phát triển đang trên đà đặc biệt là Trung Quốc

đang thải ra nhiều CO2 hơn một cách cụ thể

về mặt còn lại những nước đang phát triển đáp lại rằng

sự phát tán của phương Tây là từ chất thải do cách sống

trong khi những nước đang phát triển là từ chất thải kiếm sống

những nước khác gọi những nước giàu có là bọn đạo đức giả

làm giàu từ việc gây ô nhiễm vô tội vạ

rồi bây giờ mong chờ người khác không công nghiệp hóa

và cứ giữ tình trạng nghèo

vậy thì ai chịu trách nhiệm cho việc

biến đổi khí hậu và sự phát tán CO2 ?

và bỏ qua quá khứ thì

ai cần làm nhiều nhất ngày nay

trong video này chúng tôi sẽ bàn duy nhất

về quốc gia dân tộc

chúng ta sẽ nhìn vào công nghiệp nhiên liệu hóa thạch trong video khác

câu hỏi thứ nhất trong ba

những quốc gia nào thải CO2 nhiều nhất ngày nay

vào 2017 con người đã thải ra

khoảng hơn 36 tỉ tấn CO2

hơn 50% là đến từ châu Á

Bắc Mỹ và Châu Âu kế tiếp

với 18% và 17%

trong khi châu Phi, Nam Mỹ và châu Đại Dương

gộp lại chỉ góp phần 8%

Trung Quốc cho đến giờ là nước phát tán nhiều nhất

với 10 tỉ tấn CO2 hàng năm

hay là 27% của sự phát tán toàn cầu

được kế tiếp bời Mỹ với 15%

và liên minh Châu Âu với khoảng 10%

gộp lại thì đây là hơn một nửa

sự phát tán CO2 của thế giới

vậy thì rõ ràng là không cần sự sẵn sàng và hành động

của tập hợp ba khối công nghiệp

nhân loại sẽ không có thể trở nên trung hòa carbon

và ngăn chặn được sự biến đổi khí hậu dữ dội

tiếp theo trong danh sách là Ấn Độ tại 7%

Nga tại 5%

Nhật Bản tại 3%

và Iran, Ả Rập Xê-út, Hàn Quốc

và Canada chỉ tầm 2%

kết hợp lại cùng với 3 nước đầu tiên

top 10 có trách nhiệm

cho 75% của sự phát tán toàn cầu

nhưng nếu chúng ta chỉ nhìn vào tình hình hiện tại

chúng ta đang không có được toàn bộ sự việc

câu hỏi thứ hai trên ba

những nước nào đã thải ra toàn bộ tổng thể

nếu chúng ta sự phát tán xuyên suốt lịch sử

cho đến nay thì toàn cảnh thay đổi một cách mạnh mẽ

nước Mỹ và liên minh châu Âu đều

vượt qua Trung Quốc tại top đầu

nước Mỹ là nguyên nhân của 25%

sự phát tán toàn cầu qua lịch sử, thải ra 400 tỉ tấn

hầu hết là từ thế kỉ 20

về nhì là EU

với 22%

Trung Quốc về thứ 3 với chỉ dưới 13%

vào khoảng nửa sự đóng góp của nước Mỹ

sự đóng góp của Ấn Độ thu nhỏ xuống 3%

cùng với toàn bộ châu Phi và Nam Mỹ

Anh Quốc là nguyên nhân của 1%

sự phát tán toàn cầu từng năm

nhưng chiếm 5% của nguyên nhân lịch sử

Đức tạo ra 2% sự phát tán mỗi năm ngày nay

đã góp phần gần 6%

nhiều bằng cả châu Phi và Nam Mỹ hợp lại

vậy ý kiến cho rằng biến đổi khí hậu nhanh chóng

là hậu quả của thế giới đang phát triển

thì thật khó để bao biện

nếu sự thật quan trọng với bạn

nhưng đây vẫn chưa phải là toàn bộ câu chuyện

bởi vì tập trung vào những nước kết hợp hai thứ

dân số và toàn bộ sự phát tán

nếu đất nước có nhiều dân số hơn thường

sự phát tán đương nhiên sẽ nhiều hơn

mọi thứ sẽ khác biệt nếu chúng ta

nhìn vào những cá nhân như “bạn”

những người xem thân yêu

câu hỏi thứ ba trên ba

những nước nào thải ra nhiều CO2 nhất trên đầu người ?

một người trung bình là nguyên nhân của

khoảng 5 tấn CO2 mỗi năm

nhưng trung bình có thể gây hiểu nhầm

đất nước với sự phát tán CO2 lớn nhất trên đầu người

là nhà một vài nhà sản xuất dầu, gas lớn nhất toàn cầu

vào 2017 Qatar có sự phát tán nhiều nhất

tại con số nặng nề 49 tấn trên người

kế tiếp bởi Trinidad và Tobago

Kuwait, UAE, Brunei, Bahrain

và Ả Rập Xê-út

nhưng đó là những nước đứng ngoài

người Úc có một trong

nhiều vết carbon nhất trên đầu người

17 tấn mỗi năm

đó là hơn 3 lần trung bình toàn cầu

và ít hơn trung bình của người Mỹ và Canada

với 16 tấn

người Đức làm tốt hơn một chút với gần 10 tấn

nhưng đây vẫn là gấp đôi trung bình toàn cầu

Trung Quốc có thể là nước phát tán nhiều nhất thế giới

nhưng nó cũng là nước nhiều dân nhất

với hơn 1.4 tỉ người

18.5% dân số của thế giới

trên đầu người, nó hơn trung bình tại 7 tấn

theo lịch sử, sự phát tán CO2

đã được gắn liền với tiêu sống chuẩn cao

sự giàu có là một trong những chỉ thị mạnh nhất

cho vết carbon của chúng ta bởi vì

khi chúng ta thay đổi từ nghèo sang giàu

chúng ta được sử dụng điện

nhiệt lượng, điều hòa không khí, ánh sáng, nấu ăn hiện đại

xe cộ hoặc máy bay, smartphone, máy tính

và tương tác với mọi người online

sự tăng trưởng khổng lồ của việc phát tán CO2 tại Trung Quốc

được đi ngược lại với sự giảm thiếu của nghèo khó

trong lịch sử

nếu chúng ta sắp xếp sự phát tán CO2

theo thu nhập, chúng ta thấy

nửa giàu nhất của đất nước

là nguyên nhân của 86% của sự phát tán toàn cầu

và nửa đáy còn lại với chỉ 14%

một người Đức bình thường thải ra

hơn 5 lần người Ấn Độ bình thường

trong chỉ 2.3 ngày

người Mỹ trung bình thải ra nhiều bằng

một người Nigeria trong 1 năm

và không chỉ vậy thực tại khắc nghiệt

là những nước góp phần ít nhất vào vấn đề

lại phải chịu mất đi nhiều nhất từ sự biến đổi khí hậu toàn cầu nhanh chóng

thế giới đang phát triển sẽ bị ảnh hưởng xấu nhất

những hâu quả có thể thiếu hụt thức ăn

giao tranh vì tài nguyên thiên nhiên

những thiên tai khắc nghiệt và thường xuyên hơn

và số lượng lớn dân tị nạn khí hậu chuyển đi

câu hỏi thứ tư trên ba =)

vậy thì ai nên chịu trách nhiệm ?

một trong nhiều nước giàu nhất ngày nay

đang trong một điều kiện thuận lợi

họ đã trở nên giàu có

qua hàng thế kỉ đốt nhiên liệu hóa thạch

và sản xuất công nghiệp

họ có vết dấu lịch sử lớn

và sự giàu có của họ có nghĩa là vẫn là họ vẫn phát tán rất nhiều trên đầu người

nhưng phát tán hàng năm của đất nước của họ bây giờ bị vượt qua

bởi những nước khác bởi vì gã khổng lồ Trung Quốc

đang bắt đầu bắt kịp theo và những gã khổng lồ khác như Ấn Độ

đang trên đường

ví dụ thì nhiều người Đức

băn khoăn rằng bằng cách nào

chỉ có 2% sự phát tán hàng năm

nó có thể có một tác động có ý nghĩa

với việc giảm thiểu sự phát tán

câu trả lời đơn giản thôi

kể cả những nước giàu nhất có tài nguyên,

lao động kỹ thuật cao và công nghệ

để phát triển giải chi phí thấp và ít carbon

rồi lan truyền cả thế giới

nếu chúng ta không muốn nước nghèo hơn

trở nên phụ thuộc vào nhiên liệu hóa thạch như chúng ta

thì chúng ta cần công nghệ ít carbon

rẻ và có nhiều

và chúng ta đang đi tới đó, giá của năng lượng tái tạo

đáng giảm xuống nhanh chóng và các giải pháp đa dạng

đang ở trên tầm với của nhiều lĩnh vực

nhưng mà nó cần phải xảy ra nhanh hơn nhiều

nếu những nước giàu phương Tây quyết định

đuổi theo sự biến đổi khí hậu nhanh chóng một cách nghiêm túc

phần còn lại của thế giới sẽ đi theo

bởi vì chúng ta không còn lựa chọn nào cả

giống như là khi EU áp đặt

tiêu chuẩn hiệu suất năng lượng với công nghệ

phần còn lại của thế giới phải thích nghi

vì họ muốn có thể được tiếp tục trao đổi với khối liên minh

kể cả vậy điều này không triệt để tuyệt đối trách nhiệm của họ

Trung Quốc là

là nguồn phát tán CO2 lớn nhất ngày nay

và đó là trách nhiệm của Trung Quốc để phát triển

một con đường có thể chuyển thành một thế giới không carbon kịp thời

những nước khác tỏ ra vô trách nhiệm ngày hôm qua

là một lời bao biện tồi tệ cho việc lặp lại sai lầm

vào ngày nay

biến đổi khí hậu là một vấn đề toàn cầu

và không có quốc gia nào có thể tự sửa cả

tìm ra ai chịu trách nhiệm không phải

đơn giản như nó trông như vậy

và theo một cách nào đó nó là một câu hỏi ngu ngốc

nhưng mà đã thứ đã vặn chính trị các quốc gia hàng thập kỉ

suy cho cùng, nó khá là đơn giản

mọi người cần làm điều tốt nhất họ có thể

và ngay bây giờ tất cả chúng ta đều không làm điều đó

nhưng chúng ta có thể bắt đầu

từ hôm nay

video này là một phần của chuỗi

về biến đổi khí hậu được hỗ trợ bởi Breakthrough Energy

một liên minh được thành lập bởi Bill Gates

đang làm việc để mở rộng sự đầu tư năng lượng sạch

và hỗ trợ sự đổi mới mà sẽ dẫn thế giới tới không có sự phát tán carbon

cũng như là lời cảm ơn đặc biệt tới đội của chúng tôi tại Our World in Data

vì đã giúp chúng tôi với dữ liệu và thông tin

video vietsub by Đỗ Gia Hiếu 21/6/2020