Video

Transkript

Sanayi devriminden bu yana

insanlar Dünya’nın atmosferine 1.5 trilyon ton karbondioksit ya da CO2 saldı.

2019 yılında

37 milyar ton civarında daha saldık.

Bu 2000 yılındakinden %50 daha fazla

Ve neredeyse 50 yıl öncekinin 3 katı

Ve yalnızca CO2 değil

Aynı zamanda miktarı artmakta olan diğer sera gazlarını da salıyoruz,

Metan ve Azot Protoksit gibi.

Saldığımız her çeşit sera gazlarını toplarsak

Her yıl atmosfere 51 milyar ton karbon dioksit benzeri gazlar salıyoruz

ve salınımlar giderek artıyor

fakat sıfıra inmeleri gerekiyor.

Son yıllarda sonuçlar daha ciddi

ve görülebilir oldu

Neredeyse her yıl yeni kötü bir rekor kırılıyor

Daha fazla sıcak hava dalgamız,

en yüksek erime oranlarımız

ve kuzey kutbunda kaydedilen en az buz miktarımız oldu

Son 22 yılın 20 si kaydedilen en sıcak yıl oldu

Bu hızlı iklim değişikliğini limitlemenin tek yolu

hızlıca kolektif salınımlarımızı azaltmak

tüm ülkelerin bu amacı prensip olarak kabul etmesine rağmen

kimin sorumlu olduğu ya da

kimin en ağır yükü sırtlanması konusunda anlaşamıyorlar.

gelişmiş ülkeler

kendi eforlarını salınımları azaltabilmek için harcarlarken

Büyük gelişim sürecinde olan ülkeler özellikle Çin

Şu anda daha fazla CO2 salıyor

Bir diğer yandan gelişen ülkeler

Batı tarafından yapılan salınımların lüks olduğunu

Gelişen ülkelerin ise hayatta kalma amaçlı olduğunu tartışıyorlar

Bazıları zengin ülkelere

Kısıtlamayı düşünmeden kirleterek gelişmiş

şimdi de diğerlerinin endüstrüleşmesini ve ilerlemisini istemeyen

iki yüzlüler olarak görüyor

Bu durumda iklim değişikliğinden

ve CO2 salınımından kim sorumlu

ve geçmişte yaşanan her şeye rağmen

şuanda en çok işi kimin yapması gerekiyor?

Bugün bu videoda sadece Bağımsız devletlerle ilgili

olarak konuşacağız

Fosil yakıt endüstrisine başka bir videoda değineceğiz

3 sorudan 1’incisi

Günümüzde hangi ülkeler en fazla karbondioksit salınımını yapıyor?

2017 yılında insanlar

yaklaşık 37 milyar ton karbondioksit salınımı yaptı

%53’den fazlası Asya’dan geliyor

Kuzey Amerika ve Avrupa

%18 ve %17 ile takip etti

Afrika Güney,Güney Amerika ve Okyanusya hep beraber

yalnızca %8 salınım yaptı

%27 lik oranla ya da yıllık 10 milyar tonla CO2 Çin

açık ara farkla dünyanın en çok salınım yapan ülkesi

Amerika %15 ile

Avrupa Birliği de yaklaşık %10 ile Çin’i takip etti

Hepsi Dünya’nın karbondioksit salınımının

%50 sinden fazlasını oluşturuyor.

Anlaşılan o ki bu 3 endüstriyel bloğun rızası ve hareketi olmadan

insanlık karbon ayak izini sıfırlayamayacak

ve şiddetli iklim değişikliğini önleyemeyecek

listemizin devamında ise %7 ile Hindistan

%5 ile Rusya

%3 ile Japonya,%2 ile İran,Suudi Arabistan,Güney Kore ve Kanada geliyor

İlk 3 ile beraber bu 10 ülke

Dünya genelindeki salınımın %75’ini oluşturuyor

Fakat sadece günümüzdeki duruma bakarsak

Tüm resimi göremiyoruz

3 sorudan 2’ncisi

Hangi ülkeler toplamda en çok salınımı gerçekleştirdi

Eğer geçmişten günümüze doğru bakarsak

işler ciddi oranda değişiyor

Amerika ve Avrupa Birliği

Çin’i 1’incilikden attı

Amerika çoğunlukla 20.yüzyılda olmak üzere

tüm tarih boyunca yaklaşık 400 milyar ton salınım yaptı

İkinci sırada %22 ile Avrupa Birliği

Çin ise yaklaşık %13 ile üçüncü sırada

Amerika’nın salınımının neredeyse yarısı

Hindistan tüm afrika ve Güney Amerika ile birlikte %2 ile takip ediyor

İngiltere yıllık salınımların

%1’i ile sorumluyken

Toplam salınımın %5’ini oluşturuyor

Günümüzde yıllık %2 salınımı olan Almanya

Toplam salınımda %6 yani

Tüm Afrika ve Güney Amerikanın toplamı kadar salınım yapıyor

Anlaşılan şu ki hızlı iklim değişikliği

aslında gelişen dünyanın sonucu.

ve önlenmesi zor

fakat bu gene de tüm hikaye değil.

Çünkü ülkelere odaklanmak iki şeyi karıştırır:

Nüfus ve Toplam salınım

Doğal olarak eğer bir ülke daha fazla nüfusa sahipse

Salınımları tabii ki daha fazla olur.

Eğer bireysel olarak bakarsak işler daha farklı gözüküyor

Senin gibi sevgili izleyici

3 sorudan 3’üncüsü

Hangi ülkeler kişi başına en fazla salınımı yapıyor?

Ortalama bir insan yılda yaklaşık 5 ton

CO2’den sorumlu

fakat ortalamalar yanıltıcı olabilir.

Kişi başı en yüksek salınımı yapan ülkeler

Dünya’nın bazı büyük petrol ve doğalgaz üreticileri

2017’de Katar kişi başı

49 ton ile birinciydi

Trinindad ve Tobego 30 ton ile takip etti

Kuveyt,Birleşmiş Arap Emirlikileri,Brunei,Bahreyn ve Suudi arabistan sırayı izledi

Ama bunlar en uçlar

Avustralyalı’lar kişi başına en yüksek karbon ayak izine sahip olan ülkelerden biri,

yılda 17 ton.

Bu Dünya çapındaki ortalamanın 3 katından fazla

ve ortalama 16 ton olan Amerikan ve Kanadalıdan biraz fazla.

Almanlar 10 ton ile biraz daha iyi iş çıkarıyor

fakat bu hala Dünya ortalamasının 2 katı

Çin belki Dünya’nın en büyük salınımına sahip olabilir

Ama aynı zamanda 1.4 milyar ile Dünyanın en kalabalık ülkesi

Dünya nüfusunun %18.5’ini oluşturuyor

Kişi başına 7 ton ile ortalamanın üstünde

Tarihsel olarak CO2 salınımı yüksek hayat standartlarıyla yakından bağlı

Zenginlik karbon ayak izimizin en büyük etkenlerinden

Çünkü fakirden zengine doğru gittiğimizde

Elektriğe,ısıtmaya,klimaya,ışıklandırma,modern pişirme,arabalar veya uçaklar,

akıllı telefonlar,bilgisayarlar ve internet üzerinden insanlarla görüşebilme erişimlerimiz oluyor

Çin’in Muazzam karbondioksit emisyonu yükselişi ile birlikte

tarihinin en büyük yoksulluk azalması ile ilişkili

Eğer CO2 salınımını gelire göre sıralarsak

Dünyanın yarısını barındıran en zengin ülkelerin

CO2 salınımının %86’sından sorumlu olduklarını ve en fakir yarısının da

yalnızca %14’ünden sorumlu olduklarını görürüz.

Ortalama bir Alman ortalama bir Hintliden 5 kat daha fazla

salınım yapıyor.

Sadece 2.3 günde ortalama bir Amerikan

ortalama bir Nijeryalı’nın 1 yılda yaptığı salınımı yapıyor.

ve tek acı gerçek bu değil. Probleme en az katkıda bulunan

ülkeler hızlı iklim değişikliğinden

muhtemelem en fazla zararı görecek.

Dünyanın gelişen kısmı en ağır darbeyi alacak.

Sonuçlar gıda güvensizliği,

ham madde savaşları, daha sert ve sık doğal afetler ve iklim değişikliği kaynaklı kitlesel göç hareketleri olabilir.

3 sorudan 4’üncüsü:

Kim sorumluluk almalı?

Günümüzün zengin ülkelerinin çoğu uygun durumda.

Yüzyıllar boyunca fosil yakıtlar ve endüstriyel üretimle zengin oldular

Geniş tarihsel karbon ayak izine sahipler ve

zenginlikleri kişi başına hala birazcık fazla olduğu anlamına geliyor

ama ülkelerinin yıllık salınımları şimdi diğer ülkeler tarafından gölgede bırakıldı.

Çünkü Çin Devi sonunda yetişti ve Hindistan gibi diğer devler

yolda

Mesela çoğu Alman Almanya yıllık karbon salınımının yalnızca %2’sinden sorumluysa

salınımı azaltmanın nasıl anlamlı bir etkisinin olacağını merak ediyor

Cevap basit: Yüksek eğitimli işgücü ve teknoloji kaynaklarına sahip zengin ülkeler

düşük maliyetli - düşük karbon salınımlı çözümler geliştirecek ve dünyaya yayacak

eğer daha fakir ülkelerin bizim gibi fosil yakıtlara bağımlı olmasını istemiyorsak

düşük-karbon teknolojisinin daha ucuz ve ulaşılabilir olmasına ihtiyacımız var

ve yenilebilir enerji maliyetinin hızlıca düşmesi hedefine varıyoruz

ve alternatif çözümler birçok sektör için ufukta.

ama eğer gerçekten zengin Batı ülkeleri hızlı iklim değişikliğini kontrol altına almayı

tercih ederse çok daha hızlı olmak zorunda ve dünyanın geri kalanı takip etmeli çünkü başka seçenekleri yok.

tıpkı teknoloji için dünyanın geri kalanının da uyum sağladığı AB zorunlu enerji verimliliği standartları gibi.

Blokla ticarete devam etmek istediler.

Bu hala diğerlerinin sorumluluğunu aklamıyor

Bugün Çin en fazla CO2 salınımına sahip

ve sıfır karbon salınım dünyasına geçişi mümkün kılacak şekilde gelişmek çinin sorumluluğu

Dün sorumsuzca davranan diğerleri

bugün aynı hataları yapmak için korkunç bir bahane.

İklim değişikliği küresel bir sorun

ve hiçbir ülke tek başına çözemez

Kimin sorumlu olduğunu bulmak

görüldüğü kadar kolay değil ve bir bakıma saçma da bir soru

ama onlarca yıldır uluslarası politikada rol oynuyor

Sonuçta, bu çok kolay

Herkes elinden gelenin en iyisini yapmalı

ama şu an hepimiz bunu yapmıyoruz

ama bugün başlayabiliriz.

Bu video temiz enerji yatırımlarını genişletmek ve net sıfır karbon salınımı üzerine

dünyaya öncülük edecek yenilikleri desteklemek üzerine üzere çalışan

Bill Gates tarafından fonlanan bir koalisyon olan

Breakthrough Energy tarafından desteklenen iklim değişikliği videoları serisinin başlangıcıdır

Ayrıca Our World and Data (Dünyamız ve Veri) takımına yardımları ve araştırmaları için özel teşekkürler.

[Fon Müziği]