ویدئو
متن
ارگانیسم‌های تغییریافته ژنتیکی (تراریخته) از بحث‌برانگیزترین بخش‌های علم‌اند
مهندسی ژنتیک در زمینه‌های متعددی به کاررفته است
اما در حالی که کاربردهای پزشکی مهندسی ژنتیک مانند انسولین تراریخته کاملاً پذیرفته شده
موقعی که پای غذا و کشاورزی در میان باشد، بحث جدی می‌شود
چرا؟
چرا با دو چیز یکسان کاملاً متفاوت برخورد می‌شود؟
بهتر است این موضوع را عمیق‌تر بررسی کنیم
و حقایق، بیم‌ها و آینده ارگانیسم‌های تغییریافته ژنتیکی را کاوش کنیم
چه چیز طبیعی است؟
انسان‌ها هزاران سال گیاهان و حیوانات را دستکاری ژنتیکی می‌کرده‌اند
ممکن است تعدادی از گیاهانتان محصول خوبی بدهد
ممکن است یکی از گرگ‌هایتان بسیار وفادار باشد
پس شما کار هوشمندانه را انجام دادید، و گیاهان و حیواناتی که صفات مفیدی برایتان داشتند پروردید
صفات، برآمده از بیان ژن‌ها هستند
پس با هرنسل آن صفات مفید بیشتر بیان شدند
بعد از هزاران سال تقریباً هر گیاه و حیوانی در اطراف ما، از وضعیت قبل از اهلی‌شدن خود بسیار متفاوت است
اگر انسان‌ها این همه سال در حال تغییر ژن‌ها بوده‌اند، چه چیز این به اصطلاح ارگانیسم تغییرژنتیکی یافته یا جی ام او را متمایز می‌کند؟
تولید مثل انتخابی اساساً به دنبال بخت و اقبال است
مهندسی ژنتیک فاکتور شانس را حذف می‌کند، می‌توانیم صفاتی که می‌خواهیم را انتخاب کنیم
میوه را بزرگتر کنیم، به آفت مقاوم کنیم و غیره
پس چرا مردم در این خصوص نگرانند؟
“آیا محصولات تراریخته بد هستند؟”
بهتر است با یکی از رایج‌ترین ایراداتی که به محصولات تراریخته وارد می‌شود شروع کنیم
شارش ژنی، یعنی گیاهان تراریخته می‌تواند با گیاهان سنتی مخلوط شوند و ویژگی‌های ناخواسته جدیدی را به آن وارد کنند
روشی وجود دارد که می‌تواند پیشگیری کامل را تضمین کند، ولی خودش یک بحث ضد تراریخته است
بذرهایی که فقط یک بار قابلیت کشت دارند!
این بذرها می‌تواند گیاهان نابارور تولید کنند که کشاورزان را ملزم می‌کند هرسال بذرهای جدید بخرند
همین موضوع باعث اعتراض عمومی شد و استفاده از فناوری را متوقف کرد
این ما را به بحث گسترش ناخواسته دی ان ای مهندسی شده برمیگرداند.
نمونه‌هایی از گیاهان تراریخته در جاهایی که کشت نشده بودند و همچنین رد پای ژن‌های تغییریافته در گیاهان خارجی یافت شده است
اما گیاهان تراریخته نمی‌توانند کاملاً خودرو رشد کنند
بسیاری از گیاهان خودشان گرده افشانی می‌کنند و تمام گیاهان باید در ارتباط با هم باشند تا آمیخته شوند
همچنین روش‌های کشتی مانند مناطق حائل وجود دارد تا از ترکیب غیرعمدی تا حد ممکن جلوگیری شود
اگر این امکان باشد که به طور کلی یک ارگانیسم تراریخته با یک ارگانیسم معمولی ترکیب شود
سوال مهمتری پیش می‌آید
غذایی که از گیاهان تراریخته به دست می‌آید از غذای معمولی متفاوت است؟
این سؤال از همان ابتدا یک نگرانی عمده بوده است
گیاهان تراریخته‌ای که قرار است خورده شوند برای خطرات احتمالی بررسی می‌شوند و نتایج به وسیله چندین سازمان ارزیابی می‌شود
پس از بیشتر از سی سال و هزاران مطالعه علم جواب می‌دهد
خوردن ارگانیسم تراریخته ضرری بیشتر از معادل غیرتراریخته آن ندارد
اما تنها حرف ما را در این مورد قبول نکنید، منابع این حرف و سایر ادعاها در توضیحات فیلم آمده است
در مورد گیاهانی که مهندسی ژنتیک شده‌اند تا سمی باشند چه؟
برای مثال، گیاهان بی تی
یک ژن از باکتری باسیلوس تورینجینسیس گرفته می‌شود و در گیاه مهندسی‌شده پروتئینی تولید می‌کند که دستگاه گوارش نوعی افت را نابود می‌کند
گیاه آفت‌کش خاص خودش را تولید می‌کند
حشره‌ای که آن را می‌خورد می‌میرد
هشداردهنده به نظر می‌رسد!
اسپری‌های آفت‌کش می‌توانند شسته شوند
در حالی که سم گیاهان بی تی در داخل خود گیاه است
اما در واقع، این مشکل مهمی نیست
از زاویه دیدهای مختلف می‌توان به سم نگاه کرد
آنچه برای یک گونه بیضرر است می‌تواند برای گونه دیگر کشنده باشد
برای مثال قهوه برای حشرات سم است ولی برای ما بیضرر است
یا شکلات، برای سگ‌ها خطرناک است ولی برای انسان یک لذت
گیاهان بی تی پروتئینی برای دستگاه گوارش گونه‌های خاصی از حشرات تولید می‌کنند و برای دستگاه گوارش انسان کاملاً بی‌خطر است.
همچنین شیوه متضادی وجود دارد
گیاهانی که مهندسی‌شده‌اند تا به علف‌کش‌های خاصی مقاوم باشند
در این روش، کشاورزان می‌توانند از علف‌کش‌ها برای کشتن گیاهان رقیب استفاده کنند بدون اینکه آسیبی به محصول وارد شود
اینجا ما به بخش تیره ارگانیسم‌های تراریخته می‌رسیم
برای صنعت آفت‌کشی، تجارت بزرگی است
بیشتر از 90 درصد محصولات گیاهی خریداری شده در آمریکا به علف‌کش‌ها مقاومند به خصوص به ماده گلایفوسیت
در نتیجه مصرف گلایفوسیت بسیار افزایش یافته است
این به تنهایی بد نیست،گلایفوسیت کمتر از سایر علف‌کش‌ها برای انسان خطرناک است
با این وجود، این بدان معناست که کشاورزان انگیزه بیشتری برای اتکا به گلایفوسیت و کنارگذاشتن روش‌های متعادل‌تر برای کنترل علف هرز دارند
این یکی از اساسی‌ترین مشکلات در موضوع ارگانیسم‌های تراریخته است
بیشتر انتقادات از این تکنولوژی درواقع انتقاد از کشاورزی مدرن و روش تجارتِ بنگاه‌های بزرگ است که عرضه غذای ما را تأمین می‌کنند
این نقد نه تنها معتبر است بلکه مهم هم هست
ما نیاز داریم کشاورزی را به یک مدل پایدارتر تغییر دهیم
ارگانیسم‌های تراریخته به عنوان تکنولوژی در واقع متحد ما در این جنگ‌اند نه دشمن، آن‌ها کمک می‌کنند تا از طبیعت محافظت کنیم و اثرمان روی محیط زیست به کمترین حد برسانیم
“تراریخته چه فوایدی ممکن است است داشته باشد؟”
بیایید به چند نمونه مثبت نگاهی بیندازیم
بادنجان گیاه مهمی در بنگلادش است ولی اغلب آفت کل محصول را از بین می‌برد.
کشاورزان بسیار به آفت‌کش‌ها وابسته هستند
نه تنها این روش گرانی است
بلکه کشاورزان را مرتباً بیمار می‌کند
معرفی نوعی بادنجان تراریخته در سال 2013 این روند را متوقف کرد
همان پروتئین بی تی که قبلاً در موردش صحبت کردیم، کشنده‌ی موثر حشره ولی بیضرر برای انسان در این بادنجان‌ها مهندسی شد
مصرف حشره‌کش برای بادنجان بیشتر از 80 درصد کاهش یافت، سلامتی کشاورزان ارتقا پیدا کرد و درآمدشان بسیار افزایش یافت
و گاهی اوقات راهکار تراریخته تنها انتخاب است
در دهه نود، صنعت میوه پاپایا در هاوایی تحت حمله ویروس رینگسپات بود که تهدیدی برای پاپایای هاوایی بود
راه حل نوعی پاپایای تغییر ژنتیکی یافته بود که علیه ویروس واکسینه شده بود. بدون آن صنعت پاپایای منطقه فرو می‌پاشید
“آینده”
تمام این داستان‌ها بخش بسیار کوچکی از کاربردهای این تکنولوژی است. 99 درصد تمام محصولات تراریخته که مصرف می‌کنیم یا آفت‌کش تولید می‌کنند یا علیهشان مقاومند
کارهای زیادی می‌توانیم انجام دهیم. دانشمندان روی محصولاتی کار می‌کنند که رژیم غذایی ما را بهبود بخشد
گیاهانی که مواد مغذی مختلف یا بیشتری تولید می‌کنند، مانند میوه با آنتی‌اکسیدان بالاتر تا با بیماری‌ها مبارزه کند
یا برنج با ویتامین‌های بیشتر
در مقیاس بزرگتر، ما تلاش داریم تا گیاهانی که به تغییرات آب و هوایی مقاومند مهندسی کنیم، گیاهانی که می‌توانند خود را با شرایط بد و متغیر آب و هوایی تطبیق داده و به خشکی‌ها و سیل‌ها مقاوم سازند
ارگانیسم‌های تغییرژنتیکی یافته نه تنها می‌توانند تأثیر کشاورزی روی محیط زیست را کاهش دهند بلکه فعالانه از آن محافظت کنند
دانشمندان در حال کار روی گیاهانی هستند که می‌توانند مانند میکروب‌ها از هوا نیتروژن بگیرند
نیتروژن یک بارورکننده رایج است، ولی تجمع آن اب‌های زیرزمینی را آلوده می‌کند و تغییرات آب و هوایی را سرعت می‌بخشد
گیاهانی که نیتروژن خود را تأمین می‌کنند می‌توانند دو مشکل را همزمان حل کنند
یعنی مصرف زیاد کودهای شیمیایی در کشورهای توسعه‌یافته و کمبود آن در کشورهای در حال توسعه
ما حتی می‌توانیم گیاهان را به کربن‌گیرهای فوق موثر تبدیل کنیم، مانند شاه بلوط آمریکایی، تا تغییرات آب و هوایی را تقلیل دهیم یا حتی روند آن را معکوس کنیم
با ابزارهایی که امروز داریم، محدودیت، تخیل ماست.
“نتیجه‌گیری”
جهان هرروز پنج هزار تن غذا می‌خورد
پیش‌بینی سازمان ملل اینست که تا سال 2050 هفتاددرصد بیشتر نیازخواهیم داشت
این غذای بیشتر را می‌توانیم با زدودن جنگل‌های بیشتر برای زمین و مرتع جدید و با آفت‌کش‌های بیشتر تأمین کنیم
یا راهی پیدا کنیم تا با زمین‌هایی که الان داریم و با روش‌های موثرتر مانند گیاهان تغییرژنتیکی‌یافته آن را تأمین کنیم
تقویت کشاورزی به جای گسترش آن، یعنی تراریخته، می‌تواند ارگانیک جدید شود
خلاصه، ارگانیسم‌های تغییریافته ژنتیکی نه تنها پتانسیل تغییر گسترده کشاورزی را دارند بلکه اثرات رفتار غیرمسئولانه ما را هم می‌توانند تا حدی تخفیف دهند
ارگانیسم‌های تغییریافته ژنتیکی می‌توانند قوی‌ترین سلاح ما برای نجات زیست‌کره ما باشند
تهیه این ویدئو بیش از 600 ساعت زمان گرفته است که بدون کمک (مالی) بینندگان پترئون دات کام میسر نبود