Βίντεο

Αποσπάσματα

Τον Δεκέμβριο του 2019, οι κινεζικές αρχές

ειδοποίησαν τον κόσμο ότι ένας ιός εξαπλώνεται στις κοινότητες τους.

Στους μήνες που ακολούθησαν εξαπλώθηκε και σε άλλες χώρες

με τα περιστατικά να διπλασιάζονται μέσα σε λίγες ημέρες.

Αυτός ο ιός ονομάζεται “Kορονοϊός Σοβαρού Οξέος Αναπνευστικού Συνδρόμου Τύπου 2”

που προκαλεί την ασθένεια Covid-19 και που όλοι την αποκαλούμε απλά Κορωνοϊό.

Τι συμβαίνει πραγματικά όταν μολύνει έναν άνθρωπο

και τι πρέπει να κάνουμε όλοι μας;

Ένας ιός είναι απλά ένα κέλυφος

γύρω από γενετικό υλικό και μερικές πρωτεΐνες - ίσως δεν θεωρείται καν κάτι ζωντανό.

Ο μόνος τρόπος να αναπαραχθεί είναι με το να προσβάλλει ένα ζωντανό κύτταρο.

Ο Κορωνοϊός μπορεί να εξαπλωθεί μέσω επιφανειών,

αλλά το πόσο καιρό μπορεί να επιβιώσει πάνω τους είναι ακόμα άγνωστο.

Ο κύριος τρόπος μεταφοράς φαίνεται να είναι μέσω σταγονιδίων από το βήχα

ή αν ακουμπήσεις κάποιον που πάσχει και μετά το πρόσωπό σου

για παράδειγμα τρίβοντας τα μάτια ή τη μύτη σου.

Ο ιός ξεκινάει εδώ το ταξίδι και ταξιδεύει σαν λαθρεπιβάτης βαθύτερα στο σώμα.

Οι προορισμοί του είναι τα έντερα, ο σπλήνας ή οι πνεύμονες, όπου μπορεί να έχει το πιο δραματικό αποτέλεσμα.

Ακόμη και λιγοστοί κοροναϊοί μπορούν να προκαλέσουν μια αρκετά δραματική κατάσταση.

Οι πνεύμονες έχουν στρώσεις από δισεκατομμύρια επιθηλιακά κύτταρα.

Αυτά είναι τα συνοριακά κύτταρα του σώματός σου

που επενδύουν τα όργανα και τους βλεννογόνους που κινδυνεύουν να μολυνθούν.

Ο Κορωνοϊός συνδέεται με έναν ειδικό υποδοχέα στις μεμβράνες του θύματος για να εγχύσει το γενετικό του υλικό.

Το κύτταρο, αγνοώντας το τι συμβαίνει, εκτελεί τις νέες οδηγίες, που είναι πολύ απλές:

Αντιγραφή και επανασυναρμολόγηση.

Γεμίζει με όλο και περισσότερα αντίγραφα του αρχικού ιού

μέχρι το κρίσιμο σημείο όπου λαμβάνει την τελευταία εντολή,

αυτοκαταστροφή.

Το κύτταρο διαλύεται, απελευθερώνοντας νέα σωματίδια ιού, έτοιμα να επιτεθούν σε άλλα κύτταρα.

Ο αριθμός των μολυσμένων κυττάρων αυξάνεται όλο και πιο γρήγορα.

Μετά από περίπου 10 ημέρες, εκατομμύρια κύτταρα έχουν μολυνθεί, και δισεκατομμύρια αντίγραφα του ιού κατακλύζουν τους πνεύμονες.

Ο ιός δεν έχει προκαλέσει πολλή ζημιά ακόμα,

αλλά τώρα πρόκειται να εξαπολύσει ένα πραγματικό θηρίο εναντίον σου,

το ίδιο σου το ανοσοποιητικό σύστημα.

Παρότι ο ρόλος του ανοσοποιητικού είναι να σε προστατεύει, μπορεί να γίνει πραγματικά επικίνδυνο και απαιτεί αυστηρή εποπτεία.

Και καθώς τα κύτταρα του ανοσοποιητικού συρρέουν στους πνεύμονες για να πολεμήσουν τον ιό,

αυτός μολύνει κάποια από αυτά και δημιουργεί σύγχυση.

Τα κύτταρα δεν έχουν ούτε αυτιά ούτε μάτια.

Επικοινωνούν κυρίως μέσω μικροσκοπικών πρωτεϊνών που λέγονται κυτοκίνες.

Σχεδόν κάθε ανοσολογική αντίδραση ελέγχεται από αυτές.

Ο Κορωνοϊός κάνει τα μολυσμένα κύτταρα να αντιδρούν υπερβολικά και να φωνάζουν αιματηρή δολοφονία.

Κατά μία έννοια, προκαλεί φρενίτιδα στο ανοσοποιητικό ώστε να στείλει πολύ παραπάνω στρατιώτες από ό,τι χρειάζεται

ξοδεύοντας τους πόρους του και προκαλώντας ζημιά.

Δύο είδη κυττάρων, κυρίως, προκαλούν τον όλεθρο.

Πρώτον, τα ουδετερόφιλα, τα οποία είναι πολύ καλά στο να σκοτώνουν - ακόμη και τα κύτταρά μας.

Καθώς φτάνουν κατά χιλιάδες αρχίζουν να εκκρίνουν ένζυμα που καταστρέφουν τόσο τους φίλους όσο και τους εχθρούς.

Το άλλο κύριο είδος κυττάρων που παθαίνουν φρενίτιδα είναι τα φονικά Τ-κύτταρα,

που συνήθως διατάζουν μολυσμένα κύτταρα να αυτοκτονήσουν.

Μέσα στη σύγχυσή τους, αρχίζουν να δίνουν εντολές ακόμη και σε υγιή κύτταρα να αυτοκτονήσουν.

Όσο περισσότερα κύτταρα του ανοσοποιητικού φτάνουν, τόσο περισσότερη η ζημιά που προκαλούν, καθώς σκοτώνουν υγιείς ιστούς των πνευμόνων.

Αυτό μπορεί να φτάσει σε τόσο κακό σημείο που να προκαλέσει μόνιμη ζημιά,

οδηγώντας σε ισόβιες αναπηρίες.

Στις περισσότερες περιπτώσεις, το ανοσοποιητικό σύστημα ανακτά σταδιακά τον έλεγχο.

Σκοτώνει τα μολυσμένα κύτταρα, εμποδίζει τους ιούς από το να μολύνουν νέα, και καθαρίζει το πεδίο μάχης.

Η ανάρρωση αρχίζει.

Τα περισσότερα άτομα που μολύνονται από τον κορωνοϊό θα τον ξεπεράσουν με σχετικά ήπια συμπτώματα.

Αλλά πολλές περιπτώσεις γίνονται σοβαρές ή ακόμα και κρίσιμες.

Δεν γνωρίζουμε το ποσοστό γιατί δεν έχουν ταυτοποιηθεί όλα τα κρούσματα,

αλλά είναι ασφαλές να πούμε ότι είναι πολύ μεγαλύτερο από αυτό της γρίπης.

Σε σοβαρότερες περιπτώσεις, σκοτώνονται εκατομμύρια επιθηλιακά κύτταρα,

και μαζί τους χάνεται η προστατευτική επένδυση των πνευμόνων.

Αυτό σημαίνει ότι οι κυψελίδες -μικροί σάκοι μέσω των οποίων αναπνέουμε-

μπορεί να μολυνθούν από βακτήρια, που συνήθως δεν αποτελούν πρόβλημα.

Οι ασθενείς παθαίνουν πνευμονία,

η αναπνοή δυσκολεύει ή και αποτυγχάνει και οι ασθενείς χρειάζονται αναπνευστήρες για να επιβιώσουν.

Το ανοσοποιητικό έχει αγωνιστεί με πλήρεις δυνάμεις για βδομάδες, και έχει φτιάξει εκατομμύρια αντιιικά όπλα.

Και, καθώς χιλιάδες βακτήρια πολλαπλασιάζονται ραγδαία, καταρρέει.

Εισέρχονται στο αίμα και κατακλύζουν το σώμα. Αν συμβεί αυτό, ο θάνατος είναι πολύ πιθανός.

Ο Κορωνοϊός συχνά συγκρίνεται με τη γρίπη αλλά, στην πραγματικότητα, είναι πολύ πιο επικίνδυνος.

Παρότι το ακριβές ποσοστό θνησιμότητας είναι δύσκολο να βρεθεί όταν μια πανδημία βρίσκεται σε εξέλιξη,

είμαστε σίγουροι ότι ότι είναι πολύ πιο μεταδοτικός και εξαπλώνεται γρηγορότερα από την γρίπη.

Υπάρχουν δύο ενδεχόμενα για μια πανδημία σαν του Κορωνοϊού: το αργό και το γρήγορο.

Ποιο από τα δύο θα δούμε εξαρτάται από το πώς αντιδρούμε τις πρώτες μέρες της έξαρσης.

Μια ταχεία πανδημία θα είναι φρικτή και θα κοστίσει πολλές ζωές.

Μια αργή πανδημία δεν θα μείνει στα βιβλία της ιστορίας.

Το χειρότερο σενάριο για μια ταχεία πανδημία ξεκινά με πολύ γρήγορο ρυθμό μετάδοσης

λόγω έλλειψης μέτρων αντιμετώπισης που θα την επιβράδυναν.

Γιατί είναι τόσο κακό αυτό;

Σε μια γρήγορη πανδημία, αρρωσταίνουν πολλοί ταυτόχρονα.

Αν οι αριθμοί γίνουν πολύ μεγάλοι, τα συστήματα υγείας δεν θα μπορούν να τους χειριστούν.

Δεν θα υπάρχουν αρκετοί πόροι σε προσωπικό ή εξοπλισμό όπως οι αναπνευστήρες, ώστε να βοηθηθούν όλοι.

Οι άνθρωποι θα πεθαίνουν χωρίς περίθαλψη.

Και καθώς θα ασθενεί και το ίδιο το προσωπικό, η χωρητικότητα των συστημάτων υγείας θα πέφτει κι άλλο.

Αν συμβεί αυτό, θα πρέπει να ληφθούν φρικτές αποφάσεις για το ποιος θα ζήσει και ποιος όχι.

Ο αριθμός των θανάτων αυξάνεται σημαντικά σε ένα τέτοιο σενάριο.

Για να αποφευχθεί αυτό, ο κόσμος -δηλαδή όλοι εμείς-

πρέπει να κάνει ό,τι μπορεί για να έχουμε μία αργή πανδημία.

Μια πανδημία επιβραδύνεται αν αντιδράσουμε σωστά, ειδικά στην πρώιμη φάση,

ώστε κάθε ασθενής να λαμβάνει θεραπεία και να μην υπάρξει σημείο κρίσης με κατακλυσμένα νοσοκομεία.

Επειδή δεν έχουμε ακόμα εμβόλιο για τον κορωναϊό,

πρέπει να προσαρμόσουμε τη συμπεριφορά μας για να δράσει σαν ένα “κοινωνικό εμβόλιο”.

Αυτό σημαίνει δύο απλά πράγματα:

1. Να μη μολυνθούμε εμείς, και
2. Να μη μολύνουμε τους άλλους.

Παρότι ακούγεται ασήμαντο, το καλύτερο που μπορείς να κάνεις είναι να πλένεις τα χέρια σου.

Το σαπούνι είναι στην πραγματικότητα ένα ισχυρό εργαλείο.

Ο Κορωνoϊός περιβάλλεται ουσιαστικά από ένα στρώμα λίπους.

Το σαπούνι διαλύει αυτό το λίπος και αφήνει τον ιό σε κατάσταση που δεν μπορεί να σε μολύνει.

Κάνει επίσης τα χέρια σου ολισθηρά και με τις μηχανικές κινήσεις του πλυσίματος οι ιοί καταστρέφονται.

Για να το κάνεις σωστά, πλύνε τα χέρια σου σαν να έκοψες μόλις καυτερές πιπεριές

και πρέπει να φορέσεις τους φακούς επαφής σου.

Το επόμενο είναι να απομακρυνθείς κοινωνικά, κάτι που δεν είναι ωραία εμπειρία,

αλλά είναι καλό να το κάνεις.

Αυτό σημαίνει: όχι αγκαλιές, όχι χειραψίες.

Αν μπορείς, μείνε σπίτι για να προστατέψεις αυτούς που χρειάζεται να είναι έξω για να λειτουργεί η κοινωνία,

από γιατρούς μέχρι ταμίες, ή αστυνομικούς.

Εξαρτάσαι από όλους αυτούς, και όλοι αυτοί εξαρτώνται από σένα για να μην αρρωστήσουν.

Σε μεγαλύτερη κλίμακα, υπάρχουν καραντίνες, που μπορεί να είναι από ταξιδιωτικοί περιορισμοί μέχρι και περιορισμοί στο σπίτι.

Οι καραντίνες δεν είναι ωραίες εμπειρίες και σίγουρα όχι δημοφιλείς.

Αλλά δίνουν κρίσιμο χρόνο σε εμάς, και κυρίως στους ερευνητές που αναζητούν φάρμακα και εμβόλια.

Έτσι, αν τεθείς σε καραντίνα, θα πρέπει να καταλαβαίνεις το γιατί, και να την τηρήσεις.

Τίποτα από αυτά δεν είναι διασκεδαστικό. Αλλά κοιτάζοντας τη συνολική εικόνα, είναι ένα πολύ μικρό τίμημα.

Το πώς τελειώνουν οι πανδημίες εξαρτάται από το πώς αρχίζουν.

Αν ξεκινήσουν γρήγορα με απότομη κλίση, καταλήγουν άσχημα.

Εάν αρχίσουν αργά, με μια όχι τόσο απότομη κλίση, τελειώνουν σχετικά καλά.

Και, σήμερα, αυτό είναι στο χέρι μας.

Κυριολεκτικά, και

μεταφορικά.

Ένα τεράστιο ευχαριστώ στους ειδικούς που μας βοήθησαν σε αυτό το σύντομο διάστημα με το βίντεο.

Ειδικά το Our World in Data,

τις online εκδόσεις έρευνας και δεδομένων για τα μεγαλύτερα προβλήματα του κόσμου,

και για το πώς να σημειώσουμε πρόοδο στην επίλυσή τους.

Δείτε την ιστοσελίδα τους. Περιέχει και μια σελίδα για την πανδημία του κορωναϊού που ενημερώνεται συνεχώς.