Koronavirus tushunilgan va qilishingiz kerak nima. | Kurzgesagt

🎁Amazon Prime 📖Kindle Unlimited 🎧Audible Plus 🎵Amazon Music Unlimited 🌿iHerb 💰Binance

Video

Transkript

2019 yilning dekabr oyida Xitoy rahbarlari

dunyoga jamiyatga virus tarqalganini habar berishdi

keyingi oylarda, u boshqa davlatlarga ikki barobar tarqaldi

Bu virus Nafas olish sindromi yalig’lanishi bo’lib, Koronavirus 2 dir

bu holatli kasalik kovid-19 deyiladi va hamma oddatiy koronavirus deb atashadi

Aslida bu insonni zararlasa nima sodir bo’ladi va biz nima qilishimiz kerak?

Virus haqiqatdan aylana ko’rinishdagi genetik material va bir nechta protienli, munozarada bo’lgan hattoki tirik emas

u faqat xujayraga kirganda uzini ko’paytira oladi

Korona tashqi yuzalar orqali tarqaladi

lekin, u qancha vaqt tirik bo’lishi xaligacha noaniq

Uning asosiy tarqalishi kasal odamlar yutalganida yoki kasal odamni ushlab keyin yuzimizni ushlaganimzda

aytaylik kuzimizni yoki burnimizni ishqalaganimizda

Virus uzing sayohatini shu erdan boshlaydi va tanaga chuqurroq o’rnashadi

Uning manzili ichaklar, shilliq qavatlar yoki o’pka u erda juda yomon ta’sir etadi

Xattoki bir nechta korona viruslar ham judda mushkul xolatga olib kelishi mumkin

O’pka milliardlab epiteliya hujayralari bilan qoplangan.

Bu tanangizning chegara hujayralari bo’lib, organlar va shilliq qavatni infeksiya tushishini kutib qoplab turadi

Korona o’zining genetik materialini yuborish uchun qurbonning membranalarida ma’lum bir retseptorga ulanadi.

Nima bo’layotganini bilmagan hujayra juda oddiy bo’lgan yangi ko’rsatmalarni bajaradi:

nusxalash va qayta yig’ish

U kritik nuqtaga etib borguncha va bitta yakuniy buyurtmani olguncha, asl virusning tobora ko’p nusxalarini yaratadi

o’z-o’zini yo’q qilish.

Hujayra turi eritilib, ko’proq hujayralarga hujum qilishga tayyor yangi korona zarralarini chiqaradi.

Infektsiyalangan hujayralar soni tezlik bilan o’sib boradi

Taxminan 10 kundan so’ng, millionlab tana hujayralari zararlanadi va milliardlab viruslar o’pkalarni to’diradi.

Virus hali katta zarar yetkazgani yuq, lekin u endi xaqiqiy maxluqni chiqardi

va sizning immun sistemangiz

Immunitet tizimi sizni himoya qilish uchun mavjud bo’lsa ham, aslida o’zingiz uchun xavfli bo’lishi mumkin va qattiq tartibga solishni talab qiladi.

Immunitet hujayralari virus bilan kurashish uchun o’pkaga tushganda, Corona ularning ba’zilarini zararlaydi va tartibsizlikni keltirib chiqaradi

Hujayralarning quloqlari ham, ko’zlari ham yo’q.

Ular asosan sitokinlar deb ataladigan mayda ma’lumotli oqsillar orqali aloqa qilishadi.

Deyarli har qanday muhim immun reaktsiya ular tomonidan boshqariladi.

Korona infektsiyalangan immunitet hujayralarining haddan tashqari ta’sir qilishi va qaysidir ma’noda qonli qotillikni keltirib chiqaradi

u immunitet tizimini jangovar shov-shuvga soladi va kerak bo’lgandan ko’ra ko’proq askar yuboradi, uning resurslarini isrof qiladi va zarar etkazadi.

Xususan hujayralarning ikki turi vayronagarchilikka olib keladi

Birinchidan, narsalarni, shu jumladan uzmizning hujayralarni o’ldirishda qodir bo’lgan neytrofillar.

Ularning minglabi etib kelganida, ular fermentlar chiqarib dustni ham dushmanni ham yo’q qilishni boshlaydir.

G’azabga duchor bo’lgan boshqa muhim hujayralar qotil T-hujayralar bo’lib, ular odatda infektsiyalangan hujayralarga o’z joniga qasd qilishni buyuradi.

O’zlarini chalkashtirib yuborgan holda, ular sog’lom hujayralarga o’zlarini ham o’ldirishni buyuradilar.

Immunitet hujayralari qancha ko’p bo’lsa, ular ko’proq zarar etkazadilar va o’pkaning sog’lom to’qimalarini o’ldiradilar.

Bu shunchalik yomonlashadiki, doimiy tiklanmaydigan zararga olib keladi va umrbod nogironlikka olib keladi.

Ko’p hollarda immunitet tizimi asta-sekin nazoratni tiklaydi.

U zararlangan hujayralarni o’ldiradi, yangilarini yuqtirishga urinayotgan viruslarni qabul qiladi va jang maydonini tozalaydi.

Qayta tiklash boshlanadi.

Korona bilan zararlangan odamlarning aksariyati nisbatan engil alomatlar bilan yuqadilar.

Ammo ko’p holatlar og’ir yoki hatto o’ta og’ir holga aylanadi.

Biz foizni bilmaymiz, chunki barcha holatlar aniqlanmagan,

ammo grippdan ko’ra ko’proq narsa borligini aytish xavfsiz. Yana og’ir holatlarda,

Millionlab epiteliya hujayralari nobud bo’ldi va ular bilan o’pkaning himoya qatlami yo’qoldi.

Demak, alveolalar - bu nafas oladigan mayda havo qopchalari, bakteriyalar tomonidan yuqishi mumkin, bu unchalik katta muammo emas.

Bemorlarga pnevmoniya yuqadi.

Nafas olish qiyinlashadi yoki hatto ishlamay qoladi, bemorlarga omon qolish uchun nafas oldirish kerak bo’ladi.

Immun tizimi bir necha hafta davomida to’liq quvvat bilan kurashdi va millionlab viruslarga qarshi qurol yasadi.

Va minglab bakteriyalar tezda ko’payishi bilan, u yo’q qilinadi.

Ular qonga kirib, tanani haddan tashqari ko’paytiradi; agar bu sodir bo’lsa, o’lim ehtimoli katta.

Korona virusi ko’pincha gripp bilan solishtiriladi, ammo aslida bu ancha xavflidir.

Amalga oshirilayotgan pandemiya davrida aniq o’lim ko’rsatkichini pasaytirish qiyin bo’lsa ham, biz uning yuqumli va tarqalishini aniq bilamiz

grippdan tezroq.

Corona kabi pandemiya uchun ikkita kelajak mavjud: tez va sekin.

Kelajakni qaysi holatda bo’lishi, bularning barchasiga biz avj olgan dastlabki kunlarda qanday munosabatda bo’lganimizga bog’liq

Tez pandemiya dahshatli bo’ladi va ko’p odamlarning hayotini yo’qotadi; sekin pandemiya tarix kitoblari tomonidan esga olinmaydi.

Tez pandemiya uchun eng yomon holat stsenariy juda tez boshlanishidan boshlanadi

infektsiyani, chunki uni sekinlashtiradigan qarshi choralar mavjud emas.

Nima uchun bu juda yomon?

Tez pandemiyada ko’p odamlar bir vaqtning o’zida kasal bo’lishadi.

Agar raqamlar haddan tashqari ko’payib ketsa, sog’liqni saqlash tizimlari buni hal qila olmaydilar.

Tibbiy xodimlar yoki ventilyatsiya uskunalari kabi hammaga yordam berish uchun resurslar etishmaydi.

Odamlar davolanmasdan o’lishadi

Tibbiyot xodimlari ko’proq kasal bo’lib qolishar ekan, sog’liqni saqlash tizimlarining imkoniyatlari yanada pasayadi.

Agar shunday bo’ladigan bo’lsa, kim yashashni xohlamasligi to’g’risida dahshatli qarorlar qabul qilinishi kerak.

Bunday stsenariyda o’lganlar soni sezilarli darajada oshadi.

Bunga yo’l qo’ymaslik uchun dunyo, bu hammamizni anglatadi - buni sekin pandemiyaga aylantirish uchun nima qilish kerak.

To’g’ri javoblar tufayli pandemiya sekinlashadi.

Ayniqsa, erta bosqichda, kasal bo’lgan har bir kishi davolanishi mumkin va gavjum shifoxonalarda siqilinch, joyi yo’q.

Bizda Korona uchun vaktsina mavjud emasligi sababli, biz o’zimiz uchun ijtimoiy muhandislik qilishimiz kerak

xulq, ijtimoiy vaktsina kabi harakat qilish. Bu shunchaki ikkita narsani anglatadi:

  1. yuqtirmaslik; va 2. boshqalarga yuqtirmaslik.

Garchi bu arzimas bo’lsa ham, qo’lingizni yuvish eng yaxshi narsa.

Sovun aslida kuchli vositadir.

Korona virusi asosan yog ‘qatlamidan iborat; sovun bu yog’ni parchalaydi va uni sizga yuqtirmaydi.

Bundan tashqari, qo’llaringizni silliq qiladi va yuvishning mexanik harakatlari bilan viruslar yo’q qilinadi.

Buni to’g’ri bajarish uchun qo’llaringizni yuving, go’yo bir nechta jalapeñosni kesib tashlagansiz va yaqinda kontakt linzalarini qo’yishni xohlaysiz.

Keyingi narsa, bu yoqimli tajriba emas ijtimoiy ajratish,

lekin juda yaxshi narsa. Bu degani: quchoqlash, qo’l siqish yo’q.

Agar siz uyda qolishingiz mumkin bo’lsa, uyda ishlash uchun jamiyatdan tashqarida bo’lganlarni himoya qilish uchun uyda bo’ling: shifokorlardan tortib

kassirlar yoki militsiya xodimlari; Siz ularning barchasiga bog’liqsiz; ularning barchasi kasal bo’lmaslikingizga bog’liq.

Katta darajada, turli xil narsalarni anglatishi mumkin bo’lgan karantinlar mavjud, ular sayohatlar cheklovlaridan yoki uyda qolish uchun haqiqiy buyruqlardan iborat.

Karantinlarni boshdan kechirish juda yaxshi emas va, albatta, mashhur emas.

Ammo ular bizni sotib olishadi - va ayniqsa dori-darmonlar va emlash ustida ish olib boradigan tadqiqotchilar juda muhim vaqt

Shunday qilib, agar siz karantinga tushib qolsangiz, nima uchun buni tushunishingiz va uni hurmat qilishingiz kerak.

Buning hech biri qiziqarli emas. Ammo katta rasmga qarab, to’lash juda arzon

Pandemiya qanday tugashi haqidagi savol ularning qanday boshlanishiga bog’liq; agar ular tik qiyalikdan tez boshlasalar, ular yomon yakun topadi.

Agar ular sekin, unchalik baland bo’lmagan qiyalikdan boshlasalar, ular yaxshi tugaydi. Va bu kun va yoshda,

bu haqiqatan ham bizning qo’limizda.